Martin Eden


Гео и язык канала: Узбекистан, Узбекский
Категория: Книги


Iqtisodiy, siyosiy va ijtimoiy mavzularda fikrlarimni yozaman hamda tadqiqotlarim bilan boʻlishaman. Kanal kundalik sifatida yuritiladi.
Instagram: https://www.instagram.com/economist_martin?utm_source=ig_web_button_share_sheet&igsh=ZDNlZDc0MzIxNw==

Связанные каналы  |  Похожие каналы

Гео и язык канала
Узбекистан, Узбекский
Категория
Книги
Статистика
Фильтр публикаций


Koʻchilgingiz biladigan Bookblogerlar jamiyatini kuzatib borish uchun havola.

Kitoblar va maqolalar uchun yozilgan taqrizlardan bahramand boʻlishingiz uchun!


Репост из: 404
DeepSeek effekti haqida.

Ikki hafta oldin ommaga taqdim etilgan DeepSeek-R1 AI modeli butun dunyoda katta shov-shuv uyg’otti. Xitoyning kichik startapi tomonidan yaratilgan model bozorni yaxshigina silkitib qo’ydi desak ham bo’ladi.

Buning sababi, DeepSeek bor-yo‘g‘i 55 kun davomida taxminan 2000-ta Nvidia H800 GPU yordamida o‘z AI modelini ishlab chiqdi va buning uchun atigi 5,6 million dollar sarfladi. Bu ko‘rsatkich AQShdagi boshqa yirik raqobatchilarnikiga nisbatan ancha arzon. Solishtirish uchun, ChatGPT-4 ni ishlab chiqish uchun OpenAI 100 million dollar sarflagan edi, Google esa Gemini-ga 191 million dollar sarflagan.

DeepSeek'ning mablag‘i chegaralanganligi sababli, ular LLM trening jarayonlarini optimallashtirib, arzonroq chiplarni samarali ishlata olishdi. Sodda qilib aytganda, xitoyliklar sifatli Sun’iy Intellekt modellini yaratish uchun kuchli AI-hardware chiplari shart emasligini isbotlay oldi.

Yani, NVIDIA va boshqa chip ishlab chiqaruvchilarga bo‘lgan talab endi keskin pasayadi. Texnologiyalar bozoridagi deyarli barcha yirik firmalar AI chiplarga katta sarmoya kiritgani tufayli, butun bozor katta yo‘qotishga uchraydi.

Xozirning o'zida, NVIDIA aksiyalari 18%ga, Broadcom 17%ga, Microsoft (ChatGPT) esa 3%ga tushdi. Umumiy hisobda, DeepSeek tufayli AQSh fond bozori 1 trillion dollar yo‘qotdi.

Bu holat, AQSh va Xitoy kompaniyalari o‘rtasidagi raqobat kundan-kunga siyosiylashib ketishiga olib kelishi mumkin...

@req404


Doʻstlar, doʻstimiz Abdurashid Ibrat farzanlari bilan birgalikda yangi loyiha boshlamoqda. Loyiha barcha kitobxonlar uchun kitob oʻqishni yanada oson va qulay qilishga qaratilgan. Oʻylaymanki, barchamiz uchun manfaatli tizim yoʻlga qoʻyiladi. Keyinroq bu haqida batafsil ma’lumot beramiz, albatta. Ammo hozir bir yordamingiz kerak.

Quyida ijtimoiy soʻrovnoma oʻtkazish uchun havola qoldiraman. Ozroq vaqtingizni ajratib, kitoblar haqidagi qiziqishlaringizdan kelib chiqqan holda soʻrovnomada ishtirok etsangiz, loyihaning kelajagiga toʻgʻridan-toʻgʻri ijobiy ta’sir koʻrsatgan boʻlardingiz.

https://forms.gle/Y8nec6ZfSyFdT1hX7

Yana bir iltimos, havola bilan ijtimoiy tarmoqlarda boʻlishsangiz bagʻoyat mamnun boʻlardim!
Rahmat!


Andijonlik boʻlmaganlar ham bogʻning saqlab qolinishiga oʻz hissalarini qoʻshishi mumkin! Shunday vaziyatlarda insonlar oʻzining fuqarolik pozitsiyasini koʻrsata olishi kerak, nazarimda. Ushbu postda barchasi batafsil tushuntirilgan. Tanishib chiqing va oʻz yordamingizni ayamang)


Репост из: Fan choyxonasi
Do'stlar bir qancha birodarlarimiz o'z tadqiqotlari uchun so'rovnoma qilishibdi. Ular insonlarning xulq-atvori va uning savdoga ta'sirini o'rganishmoqda (saqich misolida).

Soʻrovnomada qatnashib saqich tanlash odatlaringizni biz bilan bo‘lishing! 👇

https://ee.kobotoolbox.org/f7MCLKh3


Репост из: organized chaos 📝
#essay

Differensial Tenglamalar va Sevgi: Murakkablik, Muvozanat va Cheksizlik

Sevgi — inson qalbining eng chuqur, eng nozik va bir vaqtning o'zida eng murakkab tug'ularidan biri. Differensial tenglamalar esa tabiat qonuniyatlarini matematik nuqtai nazardan ifodalash uchun xizmat qiluvchi vosita. Tashqi dunyo va ichki olam o'rtasidagi bu kutilmagan bog'liqlik, aslida, hayotning o'zi kabi murakkab va go'zal. Ushbu ikki tushunchani qiyoslash orqali biz sevgining falsafiy mohiyatini anglashimiz mumkin.

Murakkablik: Differensial tenglamalar va inson qalbi
Differensial tenglamalar hayotning har bir o'zgarishini ifodalashda ishlatiladi. Tabiatda sodir bo'ladigan kichik o'zgarishlar, kuchlar, dinamikalar — bularning barchasi matematik tenglamalar orqali tahlil qilinishi mumkin. Sevgi ham xuddi shunday murakkab va ko'p qirrali: inson qalbidagi his-tuyg'ular, orzular, qo'rquvlar va quvonchlar doim bir-biriga bog'langan holda o'zgaradi.

Sevgi birinchi qarashda "aniq" yoki "mantiqiy" ko'rinmaydi. Lekin uning murakkablik darajasini ifodalash uchun tasavvur qiling: ikki qalbni, ikki shaxsni o'zaro birlashtiruvchi munosabatlar qanday qilib o'zgaradi? Bu munosabatlar differensial tenglamalarning (nonlinear)aks-chiziqli tizimlariga o'xshaydi: kichik bir xatolik yoki e'tiborsizlik butun tizimni o'zgartirishi mumkin.

Muvozanat: Stabillik va harmoniyaning izlanishi
Differensial tenglamalar ko'pincha muvozanat nuqtasini izlaydi — biror tizim barqaror bo'lishi uchun qanday sharoitlar talab qilinadi? Sevgi ham muvozanatni talab qiladi. Har bir munosabatda bir tomonning boshqa tomondan ko'proq sevishi yoki e'tibor qaratishi tizimning barqarorligini buzishi mumkin.

Shu nuqtai nazardan qaraganda, sevgining muvozanati ikki shaxs o'rtasidagi o'zaro hurmat, ishonch va bir-birining ehtiyojlarini tushunishda namoyon bo'ladi. Xuddi differensial tenglamadagi stabillik nuqtalari kabi, sevgida ham muvozanatga erishish uchun doimiy harakat talab qilinadi.

Cheksizlik: Sevgi va vaqtning o'lchovsizligi
Differensial tenglamalarda cheksizlik tushunchasi juda muhim. Ba'zi tenglamalar vaqt o’tishi bilan o‘zgarishlarni abadiy davom ettiradi yoki biror aniq nuqtaga yaqinlashadi. Sevgi ham shunday — u vaqtning cheksizligida yashaydi. Sevgi nafaqat hozirgi onni, balki o'tmishni va kelajakni ham qamrab olishi bilan e'tiborga molik.

Bir qarashda, sevgi ikki shaxsning bir lahzada tug'ilgan hissiyotidek tuyulishi mumkin. Ammo, aslida, bu hissiyotning ildizlari o'tmishda yotadi va u kelajakda qanday shakllanishi ko'pincha hozirgi harakatlarga bog'liq. Xuddi differensial tenglamalar vaqtga nisbatan o‘zgaruvchan jarayonlarni ifodalagani kabi, sevgi ham doimiy o‘zgarish va rivojlanishda.

Nima demoqchiman: Matematik go'zallik va insoniy hislar
Differensial tenglamalar tabiatning go'zalligini va murakkabligini ochib beradigan vosita bo‘lsa, sevgi — inson qalbining shunday murakkabligining ko‘rinishi. Ikki shaxs o‘rtasidagi munosabatlarni matematik tenglamalar orqali to‘liq tushuntirish, albatta, imkonsiz. Lekin ularning o‘xshashliklari bizga shuni ko‘rsatadiki, hayotning har bir murakkab jihati o‘z ichida mukammal bir uyg‘unlikni yashiradi.

Sevgi xuddi bir differensial tenglama kabi — murakkab, lekin hal qilishga arziydigan sirli masala. Balki inson qalbining go‘zalligi va boyligi ham aynan shu murakkablikda yotgandir.

Dilshodbek Ikromov
22.01.2025
Toshkent, O'zbekiston.

947 0 11 11 10

The Economist нашри Ғайрат Дўстов кейси призмасида янги Ўзбекистонни яна бир бор эслапти. Фақат бу сафар янги сўзи қўштирноққа олинган. 5 йил аввалги умидларга тўла мақола чиққанда кўчириб босмаган нашр қолмаганди.
Бу сафар кўчириб босиш тугул, мақола чиққани ҳақида бирон йирик нашрда эслангани йўқ.

Мана шу жараён биз босиб ўтган 5 йиллик эволюция (ёки атавизм) мазмуни ва йўналишини кўрсатади.

Bakiroo


Репост из: Abu Bakr Fozilov
Oʻzimizni yangi qiz uzatgan oʻzbek oilasidek his qildik-a?)

@phaziloff


“Yangi O‘zbekiston va So‘z Erkinligi: G‘ayrat Doʻstov Ishi Iqtisodiy va Ijtimoiy Muammolar koʻzgusi sifatida

Kecha The Economist jurnalida “Haqorat qilgan haydovchining taqdiri “Yangi” O‘zbekiston haqida shubha uyg‘otmoqda” nomli maqola chiqibdi. Xunuk eshitilsa ham, oʻqib xursand boʻldim. Chunki global e’tibor va xalqaro bosim hukumatni islohotlarning naqadar jiddiyligini tushinishga va oʻzgarishlar qilishga majburlaydi. Qolaversa, ichki muhokamalarning faollashishi muammolar haqida koʻproq oʻylashga va konstruktiv yechim topilishiga koʻmaklashadi.

Umuman olganda, Doʻstovning chiqishi oddiy iqtisodiy muammolardan kelib chiqqan bo‘lsa ham, u mamlakatdagi kengroq muammolarni ko‘rsatib berdi. O‘zbekiston tabiiy gaz bo‘yicha dunyoning eng yirik ishlab chiqaruvchilaridan biri boʻlsada, har yili qish mavsumida yoqilg‘i tanqisligi aholini qiynab kelyapti. “Bozor Iqtisodiyoti” deya bong urilishiga qaramay, energiya ta’minoti kabi asosiy sohalarda davlat aralashuvi samaradorlikka salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda.

Bundan tashqari, hokimiyatga ikkinchi ma’muriyat kelgach, inson huquqlari va erkinliklarini ta’minlash bo‘yicha islohotlarni e’lon qilgan edi. Boshida hammasi yaxshi ketayotgandek edi ham, biroq, Doʻstov ishi davlatning tanqidga qanday javob qaytarishini ko‘rsatdi. Sud uning chiqishini “bezorilik” sifatida talqin qildi. Ammo jamoatchilik bu hodisani oddiy fuqaroning haqli dardini ifodalashi deb baholadi.

Agar davlat fuqarolarning asosli muammolarini hal qilish o‘rniga ularni jazolash yo‘lini tanlasa, bu islohotlarga bo‘lgan ishonchni pasaytiradi, tashqi mamlakatlar oldida ijobiy tasavvur qoldira olmaydi. Doʻstovning ozod etilishi esa jamoatchilik bosimi muhim rol o‘ynashini koʻrsatdi.

Bu hodisa atrofida yuzaga kelgan norozilik davlatning fuqarolar bilan muloqot qilish uslubini qayta ko‘rib chiqish zarurligini ko‘rsatadi. O‘zbekiston aholisi nafaqat iqtisodiy barqarorlik, balki o‘z fikrini erkin bildirish huquqini ham istaydi. “Yangi O‘zbekiston” konsepsiyasining amalda o‘zini oqlashi uchun iqtisodiy islohotlar bilan birga huquqiy kafolatlar ham kuchaytirilishi kerak, albatta!

Oʻzingiz nima deb oʻylaysiz, sizningcha, fuqarolar o‘z dardlarini erkin bayon eta olishi jamiyat taraqqiyoti uchun qanchalik muhim?

@economist_martin


Репост из: KitobHouse | Bookblog
#marketing 📈

👋 Doʻstlar yordamingiz va qoʻllab-quvvatlashingiz zarur. Oldinroq aytganimdek, marketing tadqiqot boshlaganman. Kitobxonlarning kayfiyatini bilish va shunga munosib harakat qilish uchun kichik soʻrovnoma tayyorladim. Vaqtingizni ayamay savollarga javob bersangiz minnatdor boʻlardim.

Soʻrovnoma linki ⤵️

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc7fCSIWy-yo1dt2efwtN5tBfJAx1enwNQkr0BoArNfZxh4fg/viewform?usp=dialog

*️⃣Aytgancha, soʻrovnomadan oʻtganlar va telefon raqam qoldirganlar uchun sovrinli oʻyinimiz ham bor.

🔠 Agar blogingiz boʻlsa, soʻrovnomani ulashib koʻproq kitobxonlarga yetib borishiga sababchi boʻlsangiz, xursand boʻlardim.

👉KitobHouse👈


Репост из: Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog
Erkin jamiyatlar nafaqat boyroq bo‘ladi, balki odatda inson huquqlariga nisbatan ham ko‘proq hurmatli bo'lishadi.

"Shaxsiy erkinlik" qonun ustuvorligi, xavfsizlik va himoya, erkin harakatlanish, din, o'zlikni ifoda qilish kabilarga e'tibor qaratadi.

Shaxsiy erkinlik va iqtisodiy erkinlik o‘rtasida yaqqol bog‘liqlik mavjud (rasm).


Репост из: Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog
Erkinroq davlatlarda, odamlar o'zlarini ko'proq baxtli (=erkin) xis qiladilar!


Репост из: Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog
Chaqaloqlar ham erkinlikni sevishadi!(?)

Eng erkin mamlakatlarda chaqaloqlar o‘limi har 1000 ta tug‘ilgan chaqaloqqa 6 tani tashkil etadi. Eng kam erkin mamlakatlardachi: 42 tagacha!

Iqtisodiy erkinlik hayotlarni saqlab qoladi!


Репост из: Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog
Har bir davlatdagi ekstrim kambag'allik darajasi ko'rilganda ham qancha erkin bo'linsa, ularning ahvoli ancha yaxshidek.

Qisqa qilib aytilganda: boy davlatlarning kambag'ali kambag'al davlatning boyi!


Репост из: Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog
Hatto kambag‘allar ham erkin iqtisodiyotli mamlakatlarda yaxshiroq hayot kechiradilar!

Eng erkin davlatlardagi eng kambag‘al 10 foiz aholi yiliga 10,660 dollar daromad qiladi — bu eng kam erkin mamlakatlardagiga nisbatan 7 barobar ko‘p degani.


Репост из: Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog
Hammasi iqtisodiy erkinlikdan boshlanadi!

Eng erkin mamlakatlarda aholi jon boshiga daromad 40,376 dollarga yetadi. Eng kam erkin davlarlardachi? Atigi 5,649 dollar, xolos (bizniki shuning yarmiga teng).

Erkinlik nafaqat qalb xotirjamligi uchun yaxshi, balki hamyonga ham foyda!


Samolyotlarning halokatga uchrash sabablari haqida qiziqarli video boʻlibdi. Videoda texnik nosozliklar, inson omili, ob-havo sharoitlari va boshqa omillar batafsil yoritilgan. Havo transporti xavfsizligiga oid yangi ma’lumotlarni bilib olishni xohlasangiz, ushbu videoni ko‘rishni tavsiya qilaman. Qisqa, mazmunli va qiziqarli ekan

https://youtu.be/KPYQTIBiZqQ?si=ZdgnvZhDMJLpgiD2


Kapitalizm yaxshi yoki yomonligi haqida hech kim och qorin bilan sovuq uyda o'ylashni xohlamaydi. Eshitishimcha shu kapitalizm jamiyatlarni boyroq qilarkan va material muammolarni hal qilarkan. Shunga, kelinglar shu tizim bilan boyib olaylik, keyin o‘ylayveramiz uni yaxshi yoki yomonligi haqida)





Показано 20 последних публикаций.