Bobil Kutubxonasi

Odamlarga naqadar kerakligingni issig’ing qirqqa chiqib, kun bo’yi uxlagan payting telegraming to’lib ketganidan ham bilish mumkin.
Bulardan ba’zilari “Mirzohid, tarjima to’lovi ertaga tashlanadi” yo “hal qildik” kabi yoqimli xabarlar bo’lsa…

Ba’zilari singlingdan kelgan bezbetlarcha “kontraktimni qachan tashes🗿” xabari bo’ladi.


Yaxshi xabarlar ko’payaversin. 🤧

Butun boshli falsafa olami:

Ahloqli bo’l, chunki… bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla.

Faylasuflarni bema’niga chiqargan G’azzoliy:

Ahloqli bo’l, chunki Alloh shunday buyurdi.

I admire him, that was a badass move.

Kanalga yetti minginchi bo’lib qo’shilgan obuna uchun sovg’a bor.
Va, u obuna “men shu kishining tavsiyasi bilan kirdim” desa, o’sha bobilni tavsiya qilgan kishiga ham alohida sovg’a bor.

Sovg’alar har xil bo’lishi mumkin. Kim biladi, balki orasida “Qirollar To’qnashuvi” ham bo’lar?

@bobil_kutubxonasi

Bolaligimda sigirlarimiz bo'lardi. Aslida, har uchta uyning bittasida sigir bor edi. Podaga qo'shardik. Podachi ust ko'chadan hushtak chalib o'tar, biz bolalar esa sigirlarimizni ko'cha boshiga olib chiqardik.
Bir kuni podach oilasini olib Qozog'istonga ishlagani ketdi. Undan keyin mahalladan podachi chiqmadi. Odamlarning mol boqishga vaqti bo'lmagani uchun endi yakkam-dukkam uyda sigir bor. Sut, qatiq qahat.
Bunga nima sabab bo'lgandi?
Chinozni Chinoz qilgan o'sha qadim daryolari bo'g'izlangandi. Tabiiy baliqchilik tugatilib, daryolarda to'g'on ochildi, sun'iy baliq fermalari qurildi. Sohillar tosh zavodga aylantirildi. Natijada, bizning mahalladagi to'qayga suv kelmadi, o't bitmadi. Podachi pul topolmagani uchun emas, podasiga o't berolmagani uchun ketdi.
Bir podachining ketishi ostidagi sabablar... Bir qarashda o'ta oddiy, ammo chidab bo'lmas siyosiy hamdir. Gap faqat iqtisodiy sabablarda ham emas. Chinozning o'zligi yo'qolgandi. Endi u faqat baliq restoranlarida Toshkentdagi boylarni mehmon qiladigan sun'iy istirohat bog'iga aylandi. Endi otam daladan kelgach qarmog'ini olib Chirchiqqa tushmaydi. Endi hech qaysi bola baliq tutgan payt baliq og'irligidan qarmog'ini uzgach o'tirib yig'lamaydi.
Bir daryoning o'limi, bir podachining ketishi. Markes romanlarini eslatadi menga. U baliq fermalari Chinoz emasdi. Qaqrab yotgan daryo izlari Chinoz emasdi. Baliq isi tark etgan ko'chalar, sigirlaridan ayrilib, axlatxonaga aylangan adirlar Chinoz emasdi. Daryolarga qo'shib bolaligimizni ham bo'g'izlashgandi...

Va, Markes aytganidek, kunlardan bir kun shaharchaga qandaydir begona kirib keladiyu barini yakson qiladi...

Mirzohid

@bobil_kutubxonasi

Qizilishtonni hamma xalqlar uning daraxt gavdasini tumshug’i bilan teshib, ichidagi qurtlarni yeyishiga asoslanib nomlaydi. Masalan, turkchada ağaçkakan - daraxt teshar, inglizcha woodpecker - daraxt cho’qigich.
Biz esa uni qizil oyoqlaridan ilhomlanib qiziqilishton deb ataymiz.

Shu yerdan ham bilsangiz bo’ladi, o’zbek xalqi sizni qilgan ishingiz emas, kiygan ishtoningiz yo tashqi ko’rinishingizga qarab baholashini.

Qizilishton uchun adolat.
Mehnat mehnatdir. ✊

@bobil_kutubxonasi

Yaxshi bir ish bo'ldi. Bo'lishgim keldi.
Anqarada Qiziloy nomli tashkilot bor. Bu tashkilot qon kerak bo'lgan bemorlar uchun turli shohobchalarda odamlarni donor bo'lishga undaydi. Olingan qon tahlil qilinib, kerakli bemorlarga beriladi.
Qiziloyga qon berish Anqarada an'anaga aylangan. Qon berish orqali agar gemoglobiningiz yaxshi bo'lsa, hech qanday zarar ko'rmaysiz. Qaytanga, tahlillar asnosida qoningizda nimadir kam bo'lsa, bilib olasiz. Gemoglobiningiz kam bo'lsa, shundoq ham o'zlari qon olishdan avval barmog'ingizdan olingan bir tomchi qon tahlili orqali darrov aytishadi.

Ishqilib, universitetda uch-to'rt kishilik do'st guruh bu yilni yaxshi sh bilan boshlaylik, dedik. Markazga bordik. Hamma jarayonlar bitgach, gemoglobinimizni tekshirgan hamshira yonimizga keldi va mening ismimni o'qidi.

- Qon guruhingizni bilarmidingiz?
- Ha.
- Bu qon guruhining kamyobligini bilarmidingiz?
- Hech qiziqib ko'rmabman.
- Qon guruhingiz chindan kamyob. Avval juda qiynalardik.

Bundan, ehtiyojmandlar uchun xursand bo'lsam, boshqa tarafdan Xudo ko'rsatmasin ertaga menga nimadir bo'lsa ishim qiyin, deb qo'ydim.
Qon berdik. Uyga qaytdim. O'zbekligimga borib, garchi hamshira biz juda kam olamiz, organizmingizda qon kamayishi deyarli sezilmaydi, uch kunda tana olingan qonni qaytadan ajratadi, desa ham jigar qovurdim.)))

Bugun markazga bergan telefon raqamimga sms keldi. Qonim turli tekshirish va qayta ishlashlardan o'tgach, Turkiyaning Sakarya viloyatidagi oqqon kasaliga chalingan yetti yashar qizaloqqa berilibdi. O'zimdan faxrlandim. Albatta uning kimga berilishi meni dahldor qilmasdi. Bemorning yoshi, jinsi bo'lmaydi. Lekin, bir murg'akka ketgani boshqacha ta'sir qildi. Ham, qonning kamyobligi sabab anchadan beri kutishayotgan ekan. Qizcha to'liq tuzaladimi bilmadim. Eshitishimcha, bu kasallikka chalingan bolalar uchun qon bilan birga hujayra va ilik donorligi ham kerak ekan. Uni esa askarlar va shunga o'xshash kuchli kishilardan olishadi. Mayli, oz bo'lsa-da yordamim tekkani ham baxt.
Erkaklar 4 oy, ayollar esa 3 oy oraliqda, 18 yoshdan oshgan va 50 kilogramdan og'ir bo'lish hsarti bilan qon berishlari mumkin ekan.

Bizda ham shunday donorlik markazlari bordir. Siz ham qon berib, kimgadir umid bo'lishingiz mumkin. 🌻

Mirzohid

@bobil_kutubxonasi

Bugun bakalavrlarniyam o’zimniyam imtihonlarim bitdi. Qayta topshirishga qoladigan bo’lsalaring kirmalaring, dedim.

Dobby endi ozod 🤓

Qishlog’idan mehr ko’rmagan bola ulg’aygach, o’sha mehr taftini his qilish uchun qishlog’iga o’t qo’yarmish…
Ba’zan qilayotgan ishim shu emasmikan, deyman.

@bobil_kutubxonasi

Shu postga ko'zim tushib qoldi. Va, postdagi ishlatilgan til qiziq tuyuldi.
Diniy ekstremizm va terrorga hammamiz qarshimiz. Sekulyar sifatida men-ku mayli, lekin ekstremistik bir taassurotning yaralishi eng avvalo dindorlar zarariga ishlaydi. Mayli, buni bir chetga qo'yamiz. Diniy bilimi bo'lmay bahsga kirish nafaqat davlat qonunlari, balki insoniy-ahloqiy qoidalarga ham zid. Bu hamma masalaga tegishli. Tarix, ilm, san'at... Bilimingiz bo'lmasa, o'zingizni sharmanda qilmang, ozodligingizga rahna solmasin bu jaholat, ham, bu qilig'ingiz bilan yurtimiz musulmonlari sha'niga tushgan dog' ham bo'lmang.

Faqat meni o'ylantirgani ikkinchi xatboshidagi katta harflar bilan yozilgan ogohlantiruv. Biz qachon siyosat, davlat mafkurasi va siyosatchilar, davlat xodimlari hamda vakolatli organlarga qarshi kayfiyat uyg'otamiz? Tanqid va tahqir orasidagi chegara qayerda? Va, eng achchiq savol shuki, haqqoniy tanqid va buzg'unchi tashviqot orasidagi chegarani amaldorlar belgilaydimi yo xalqning o'zi? Shu savolga javob berilgan payt demokratik baholash o'z o'zini ifodalagan bo'ladi.
Deputatlar, vazirlar, hokimlar... Tuhmat qilish, davlat xizmatini buzib ko'rsatish, mafkuraviy kuduratni qo'zg'atish albatta jinoyat. Ammo, bajarilmagan va'dalarni so'roqlash, adolatsiz qarorga qarshi chiqish, ostida siyosiy elitizmga yarashmaydigan avom adovati yotgan ishlar bo'yicha tanqidiy fikr bildirish...

O'zbekistonda senzuraning borligi va yo'qligi haqida gaplashgandik qachonlardir. Va, bu suhbat oxirida shunday xulosa qilgandik: Davlat tomonidan belgilab berilmagan senzura senzuraning eng beshafqat shaklidir. Qonunan senzura yo'q, ammo yozilmagan qoidalar bor. Ularni buzganingda o'zing bilib buzdingmi yo bilmay farqi yo'q, kaltak kelib boshingda sinaveradi.
Yuqoridagi ogohlantiruvda ham shu muammo bor. Qanchalar yaxshi niyat bilan yozilgan bo'lmasin, har kim uni o'z maqsadida ishlataveradi.
Bir hokimga tuhmat qildingmi? Marhamat, jazolan. Ammo, u hokim qilgan yomonlikni haqli ravishda tanqid qilganingda ham aynan mana shu g'aliz ogohlantiruv, qayerdan boshlanib qayerda tugagani noma'lum cheklov sabab umring xazon bo'lishi hech gapmas.

Qonunlar va davlatga oid cheklovlarning tili aniq va tiniq bo'lishi shart. Toki, har kim uni o'zi istaganidek moslab olavermasin.
Holbuki, demokratik ifoda erkinligi kishilarning uni qanday tushunishi yo umumiy/an'anaviy qoidalar, shaxsiy xohishlar doirasida emas, bevosita aniq belgilangan qoidalar asosida ishlaydi.

Ps. Rasul Kusherbayev men hurmat qilgan siyosatchilardan. Ushbu xabari va xalqni o'ylab ko'rsatgan ogohligi uchun ham minnatdorlik bildiraman.

Mirzohid

@bobil_kutubxonasi

Audiokitob tinglashni odat qildim.
Kasbiy kasallikmikan bilmadim, lekin nima o’qisam yo eshitsam, ichimda o’zbekchaga tarjima qilib ketaveraman.
O’tgan kuni Sally Rooney’ning “Intermezzo” romanini tinglash asnosida qiynalayotganimni sezdim. Romanni miyamda o’zbekchalashtirishga qiynalayotgandim.
Keyin tushundimki, “Taxtlar O’yini” va “Qirollar To’qnashuvi” sabab tarjima tilim tarixiylashibdi. Zamonaviy asarlardagi til meni qiynayotgandi. Qadimgi diyorlar, tarixiy atamalar, saroy lisoni… Bularni o’gira turib, kundalik o’zbekcha o’rniga turkiy nafas ufurib turgan, nisbatan she’riy o’zbekchaga sho’ng’igandim.
Avvaldan hech narsa deb bo’lmaydi, lekin zamonaviy asar o’girolmasam kerak. Fantastika, tarixiy asarlarga o’granibdi tilim.
Bu yomonmi? Albatta yo’q. Qaytanga o’zimni erkin his qildim. Chunki, avval hamma o’qigan kitoblarimni “bu tarjima bo’lishga arzirmikan” deb o’qirdim. Endi esa zamonaviy asarlarni faqat o’zim uchun o’qishim mumkin. Yo’qsa, bugungi romanlar tarjimasida ham “minba’d”, “muntazir” kabi so’zlarni ko’rib qolishingiz mumkin.)

Mirzohid

@bobil_kutubxonasi

Kitob ihlosmandlari uchun o’zbek Telegram sferasining eng sara manbalari: Bookblogerlar

Yaqinda Netflixdan The Chair nomli serialni bitirgandim. Undan avval esa Julia May Jonas qalamiga mansub Vladimir romanini o'qidim. Ikkovi ham Amerikadagi universitet hayoti va muammolari haqida. Serial va kitob adabiyot fakultetlaridagi to'qanshuvlarni o'z ichiga oladi.
Garchi faqat bundan iborat bo'lmasada, har ikki asardagi bir narsa e'tiborimni tortdi. Amerikadagi adabiyot fakultetlari yoshlarni qiziqtirolmayotgani sabab byudjetlari universitet tomonidan cheklanib, qari professorlar nafaqaga chiqishga majburlanayotgani va boshqa yangi domla olinmayotgani. Serialda yoshlar endi kompyuter yo biznesga oid bo'limlarga yo'nalishayotgani, ijtimoiy fanlarning davri o'tgani aytiladi. Bugun kitob o'qish orqali pul topolmaysiz.
Bir qarashda bu gap mantiqlidek tuyuldi. Faqat, darsga yoshroq domla kirib, adabiyotda jinsiyat kabi mavzularni qiziq ochib bera boshlaganidan so'ng auditoriyalar to'la boshladi. Gap faqat mavzuda ham emas. Yangicha qarash shakllansa, qiziqish ham ortadi. Yangicha qarash bilan yaratilgan yangicha bilim bilan talabalar ham kelajakda pul topishlari mumkin bo'ladi.
Buni boshqa taraflama o'ylab ko'rdim.
Menimcha, dunyo bo'ylab adabiyot fakultetlariga bo'lgan qiziqishning kamaygani faqat pulda ham emas. Endi faqat rus tili yo o'zbek filologiyasiga ixtisoslashgan bo'limlar faqat rus yo ona tili o'qituvchilarini ishlab chiqaradigan zavodga aylanib qolgan. Xalqlarning o'ziga xos an'anaviy shaxsiyati o'lib, globalizm davrida butun dunyo yahlit qishloqqa aylangan mahal yoshlar to'rt yil umrini bittagina adabiyotga bag'ishlagisi kelmaydi.
Bashorat deb o'ylamang, lekin kelasi yigirma yilda bitta xalq tili va adabiyotiga ixtisoslashgan fakultetlar yopilib, o'rniga umumiy adabiyot yo qiyosiy jahon adabiyoti kabi bo'limlar ochilsa, ajabmas. Chunki, til o'rganiladi, desak sun'iy ong sabab uning ham ahamiyati asta kamayib boryapti. Bugun bizga yahlit jahon adabiyotini o'rganib, u bo'yicha tahlil qiloladigan odamlar kerak.
O'zbekistonda o'zbek adabiyotinigina o'rgansam, yorilib o'lgan bo'lardim. O'zbek bo'lib, Turkiyada Amerikan adabiyotini o'qish esa ancha asqotdi. Bir vaqtning o'zida uch xalq adabiyoti, madaniyati va tarixini qiyoslashga imkon topdim.
Bugun biz universitetlarda asosan tahlil va tanqid qilish metodlari, nazariya va mantiqiy fikrlash, qiyoslash, tadqiqot o'tqazish yo'llarini o'rganishimiz kerak. Birdan ortiq til va adabiyotni qiyoslay olishimiz zarur. Chunki, bittagina mamlakat adabiyoti bilan filolog bo'lolmaymiz. O'zbekcha yoki inglizchaning o'zi yetmaydi. Boshqa adabiyotlarni O'rganmagan odam Navoiyni tahlil qilgan payt bugunga mos fikr bildirolmaydi, adabiyot tarixchiligi va tadbilnavislikdan uyog'iga o'tolmaydi. Bu esa filologiya emas.
Amerikada shu bois masalan faqat ingliz yo amerikan adabiyoti degan yo'nalish yo'q. Bitta English degan departament ochiladi va uyoqda talabalarga ingliz tilida gaplashiladigan hamma xalqlar, Britaniya, Amerika, Kanada, Hindiston, Afrika o'lkalari va Avstraliya kabilar bilan birga nazariya ham chuqur o'rgatiladi. Albatta italyan yo yunon tillari ham bor, lekin bular ko'pincha o'sha davlatning moliyaviy yordami orqali Harvard, Northwestern kabi katta universitetlarda o'qitiladi.
Talabalarning adabiyot yo'nalishiga bo'lgan qiziqishining so'nishi ham shundan.
Bittagina adabiyot bilan cheklanmang. Doimiy qiyoslashgina bizni bugungi o'zbek filologik o'pqonidan qutqarishi mumkin.

Mirzohid

@bobil_kutubxonasi

Buni yaxshi yangilik deyish mumkinmi, bilmadim...

Qizning pochchasi advokat ekan. Qiz uydagilariga buni aytgach, pochchasi prokuraturaga ariza beribdi. Yana boshqa ko'ngilli advokatlar ham bu ishga aralashgach, Anqaradagi prokurature ikki soat ichida ishni sudga oshirib, haligi qo'shnilar va sotuvchini uyidan oldiribdi.

Yaxshi yangilik deymanu lekin hali qaror chiqmagani uchun ichim chiqmadi. Turkiyada hatto o'z ayoli ajrashishni istagani uchun o'ldirgach ham shartli ravishda ozodlikka chiqib ketganlar bor. O'rtada dalil yo'qligi va guvoh yetishmasligi sabab holat chigallasharkan.

Kamiga, faqat bir qizning yaqin odami advokat bo'lib, boshqa advokatlarni ham bu ishga olib kirgachgina chora ko'rilishi Turkiyada bunday ishlarning qanchalik dahshatli darajada korrupsiyalashganidan darak.

Jazo olishsin, ishqilib... Bu qizning yarasiga malham bo'lmaydi, ammo baribir...