ATTESTATSIYA 👩‍🏫👨‍🏫🥇2024 kimyo🇺🇿

#malumot

❗️pH qiymati qachon kamayadi/ortadi ?

👉Agarda eritmada biror modda eritilishidan H+ ionlari konsentratsiyasi oshsa, unda eritmaning pH qiymati KAMAYADI!

⚠️Masalan : SO3 ning eritilishi.

❗️"Nega ? H+ konsentratsiyasi oshsa, pH ham ortmaydimi ?" - deb so'raydiganlar uchun :

🔖pH - bu eritmadagi vodorod ionlari konsentratsiyasining oʻnlik manfiy logarifmida olingan qiymatifir.(pH= — lg[H+])

pH = 1   |  Cm(H+) = 0,1 M
pH = 2   |  Cm(H+) = 0,01 M

👉Eritmada biror modda eritilishidan OH- ionlari konsentratsiyasi oshsa, unda pOH qiymati kamayadi va pH qiymati ORTADI!

Masalan : K2O ning eritilishi natijasida.
https://t.me/attestatsiyakimyogar2021

#Foydali

🔥Kimyodagi barcha reaksiya turlarini o‘rganib chiqamiz:

✅Anorganik moddalar uchun

🔹 Birikish reaksiyasi - ikki yoki undan ortiq moddalar ta’sirlashib bir modda hosil qiladi
🔹 Parchalanish reaksiyasi - bir modda parchalanib turli hil modda hosil qiladi.
🔹 O‘rin olish reaksiyasi - oddiy modda murakkab modda bilan ta’sirlashib yangi oddiy va murakkab modda hosil qiladi.
🔹 Almashinish reaksiyasi - murakkab moddalar o‘zaro tarkibiy qismlarni almashtiradi.
🔹 Neytrallanish reaksiyasi - asos(asosli oksid) va kislota ta’sirlashib tuz va suv hosil qilishi.
🔹Oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi - reaksiyada elementlarning oksidlanish darajasi(velentligi) o‘zgarishi bilan boradigan reaksiyalar.
🔹 Gidroliz - dissosiyalangan tuz ionlaring suv bilan ta’sirlashib kuchsiz elektrolit hosil bo‘lishi.
🔹 Elektroliz - elektrolitning suyuqlanmasi yoki eritmasi orqali o‘zgarmas elektr toki o‘tkazilganda katodda va anodda sodir bo‘ladigan oksidlanish qaytarilish reaksiyasi.

✅ Organik moddalar reaksiyalari:

🔹Polimerlanish - kichik molekulalarni o‘zaro qo‘shilib, yirik makromalekula hosil bo‘lishi
🔹 Polikendatlanish - kichik molekulalarni o‘zaro qo‘shilib, yirik makromalekula hosil bo‘lishi bilan birga suv chiqib ketadi.
🔹 Sikllanish - ochiq zanjirli moddalardan halqali moddalar hosil bo‘lishi.
🔹 Qayta gruppalanish - beqaror k!moddalarni parchalanib, barqarorroq yangi moddaga aylanishi.
🔹 Nukleofil o‘rin olish - manfiy zaryadli zarrachalarni almashinishi
🔹 Elektrofil o‘rin olish - musbat zaryadli zarrachalar almashinishi
🔹 Gidrogenlash - vodorod bilan to‘yintirish
🔹 Degidrogenlash - vodorod chiqarib yuborish
🔹 Gidratlash - suv qo‘shish
🔹 Degidratlash - suv chiqarib tashlash
🔹 Galogenlash - F, Cl, Br, I qo‘shish
🔹 Gidrogalogenlash - galogenid kislotalar(HF, HCl, HBr, HI) qo‘shish
🔹 Ammonoliz - murakkab efirlarni ammiak ta’sirida parchalanishi
🔹 Alkoliz - murakkab efirlarni spirt ta’sirida par’alanshi
🔹 Sovunlanish - murakkab efirlarni ishqor ta’sirida parchalanishi
🔹Piroliz - yuqori harorat ta’sirida parchalanish
🔹 Eterifikatsiya - spirt va kislotadan murakkab efir hosil bo‘lishi
🔹 Izomerlanish - bir moddadan ikkinchi izomerini hosil qilish
https://t.me/attestatsiyakimyogar2021

• KIMYODAGI
• ISTISNO
• REAKSIYALAR

1️⃣ Ishqoriy metallar havoda yonib, odatda, peroksid hosil qiladi. Lekin ulardan faqat Li oksidga aylanadi :

• 2Na + O₂ = Na₂O₂

• 2Li + O₂ = Li₂O

2️⃣ Beketov qatori bo'yicha metall nitratlarning parchalanishida, faol metall nitratlaridan MeNO₂ + O₂ chiqadi. LiNO₃ esa :

• 2NaNO₃ = 2NaNO₂ + O₂

• 2LiNO₃ = Li₂O + 2NO₂ + 0,5O₂
3️⃣ Yonish reaksiyalari uchun doim kislorod talab qilinsada, Mg metali uchun CO₂ gazi ham yondiruvchi vazifasini o'tashi mumkin :

• 2Mg + CO₂ = 2MgO + C
4️⃣ Ko'pchilik NO va CO gazlarini indeferent deb biladi. Aslida esa ularga oid tuz(simon)lar ham mavjud :

• NO + 2Cl  = NOCl₂ - nitrozil xlorid
(zar suvi muhitida)

• CO + NaOH = HCOONa - natriy formiat

5️⃣ Atsetilenning Kucherov reaksiyasida ketonga emas, aldegidga aylanishi - jarayon asnosida sodir bo'ladigan moddada karbonil guruhining faqat ikkita uglerod o'rtasida hosil bo'lishi bilan bog'liq va bu qolgan alkinlarga nisbatan istisno :

• I) C₂H₂ + H₂O = [ CH₂=CH₂-OH ] - vinil spirt

• II) CH₂=CH₂-OH = CH₃CHO - sirka aldegidhttps://t.me/attestatsiyakimyogar2021

🔹Kristallogidratlar - tarjima qilsak, “kristall” - qattiq, “gidrat”  - suv. Molekulasida suv saqlovchi qattiq moddalar.

🔹Kimyoda odatda kristallogidrat deyilganda tuz molekulasiga bir yoki bir nechta suv birikkan moddalar tushuniladi.

🔹Tuzdan tashqari boshqa moddalar ham kristallogidratlar hosil qila oladi. Masalan: glukoza C6H5OH • H2O tarkibli, fenol ham C6H5OH •H2O tarkibli kristallogidratlar hosil qiladi. Lekin, ko‘p hollarda tuz saqlagan kristallogidratlar masala jihatdan ahamiyatli hisoblanadi.

🔹Kristallogidratlarda tuz yoki boshqa modda bilan suv molekulalari vodorod, donor-akseptor bog‘lar bilan bog‘langan bo‘ladi.

🔹Kristallogidratlarni ko‘pchiligi kuporo so‘zi bilan ishlatiladi.

🔰Eng muhim kristallogidratlar:

✔️Maxsus nomga ega bo‘lganlari:

1)Mis kuporosi - CuSO4 • 5H2O
2)Temir kuporosi - FeSO4 • 7H2O
3)Taxir tuz - MgSO4 • 7H2O
4)Kristall soda - Na2CO3 • 10H2O
5)Glauber tuzi - Na2SO4 • 10H2O
6)Rux kuporosi - ZnSO4 • 7H2O
7)Bura - Na2B4O7 • 10H2O
8)Bishofit - MgCl2 • 6H2O
9)Karnallit - KCl • MgCl2 • 6H2O
10)Kainit - KCl • MgSO4 • 3H2O
11)Gips - CaSO4 • 2H2O
12)Alebaster - CaSO4 • 1/2 H2O
13)Oddiy superfosfat - Ca(H2PO4)2 • CaSO4 • 2H2O
14)Qo‘sh superfosfat - Ca(H2PO4)2 • 2H2O
15)Pretsipitat - CaHPO4 • 2H2O
16)Kaolin - Al2O3 • 2SiO2 • 2H2O
17)Boksit - Al2O3 • nH2O
18)Kaliy-xromli achchiqtosh - K2SO4 • Cr2(SO4)3 • 12H2O
19)Ammoniy xromli achchiqtosh - (NH4)2SO4 • Cr2(SO4)3 • 6H2O
20)Limonit - 2Fe2O3 •3H2O

✔️Maxsus nomga ega bo‘lmaganlari:
1)MnSO4 • 4H2O
2)Fe2(SO4)3 • 9H2O
3)CuCl2 • 2H2O
4)Cu(NO3)2 • 3H2O
https://t.me/attestatsiyakimyogar2021