Юрист Хизмати | Расмий канал

Етарли иш стажи бўлмаган кексаларга ёшга доир нафақа

Давлат пенсиясини тайинлаш учун зарур иш стажига эга бўлмаган кекса ёшдаги шахсларга қуйидагича тайинланади:
👉 болаликдан ногиронлиги бўлган фарзанди бор (бўлган) оналарга — 55 ёш;
👉 аёлларга — 60 ёш;
👉 эркакларга — 65 ёшга етганда.

Қаерга мурожаат қилинади?
Нафақа олиш ҳуқуқи пайдо бўлган шахс ёки унинг қонуний вакили Давлат хизматлари марказларига ёки “Инсон” ижтимоий хизматлари марказига  ўзи келиб ёки давлат хизматларидан электрон тарзда фойдаланиш учун Ягона интерактив давлат хизматлари порталида рўйхатдан ўтган ҳолда мурожаат қилади. Мурожаат қилиш жараёнида алоҳида ҳужжатлар талабисиз электрон сўровнома тўлдирилади.

Мурожаатлар рақамлашган тарзда “Ягона миллий ижтимоий ҳимоя” ахборот тизими орқали кўриб чиқилади. Мурожаатчининг маълумотлари ўрганганидан сўнг нафақа тайинлаш ёки тайинлашни рад этиш тўғрисида қарор қабул қилинади ва бу ҳақдаги маълумот мурожаат қилувчининг мобил телефон рақамига СМС шаклида юборилади (давлат хизматлари маркази орқали мурожаат қилинганида тегишли давлат хизматлари марказига).

Қандай ҳолатларда нафақани тайинлаш рад этилади?
Шахсни тегишли ёшга етмаганлиги, ёки ёшга доир пенсия олувчиси бўлган ҳолда.

Нафақа тўловлари қачон ва қаерда амалга оширилади?
Нафақалар олувчининг хоҳишига кўра фуқароларнинг депозит ҳисобварақларига (пластик картасига) пул ўтказиш йўли билан ёки нақд шаклида АТ «Халқ банки» бўлими (филиали) томонидан тўланади. Банкнинг масъул ходимлари нақд шаклдаги тўловларни маҳалларга етказган ҳолда ҳар ой тўлаб боради

Пенсия тайинлаш учун зарур иш стажига эга бўлмаган кекса ёшдаги шахсларга ёшга доир нафақаси миқдори 745 000 сўм бўлиб, ёшга тўлган кундан умрбод муддатга, ҳар ой берилади.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

Ўқувчининг дарсдан ташқари вақтидаги хатти-ҳаракати учун синф раҳбарга чора кўрилиши тўғрими?

@Yurist_Xizmati 4810-савол:

2024 йил апрель ойида 10 синф укувчиси мактабдан, дарсдан ташкари вактда Уз.Р.ЖК нинг 169 моддасида курсатилган жиноятни содир этган, орадан 7 ой вакт утиб шу укувчини синф рахбарига хайфсан беришмокчи, бу канчалик тугри? холат дарсдан ташкари вактда содир этилган

ЮРИСТ ЖАВОБИ:

Амалиётда ўқувчи у хоҳ дарс вақтида бўлсин, хоҳ дарсдан ташқари, ёки ўқувчи мактаб ҳудудида ёки ота-онасининг қарамоғида бўлган вақтда бирор бир ҳуқуқбузарлик қилса, синф раҳбари дарров синф раҳбарликдан олинган ва ҳаттоки ишдан бўшатилган ҳолатлар кам кузатилган.

❌ Аслида бу мутлақо нотўғри амалиёт.

🚫 Ўқувчиларнинг дарсдан ташқари пайтидаги хатти-ҳаракати учун синф раҳбари жавобгар булмайди.

Агар ўқитувчи содир этган ҳуқуқбузарликка ўқитувчи ёки синф раҳбар ундаган (мажбур қилган) ёки унга ҳайрихоҳлик қилган ҳолатдан ташқари ўқувчининг ҳаракатлари учун жавоб бериши нотўғри.

1️⃣ Биринчидан, Таълим тўғрисидаги қонун 51-моддасида вояга етмаган таълим олувчиларнинг ота-онаси ва бошқа қонуний вакилларининг бир қатор мажбуриятлари қайд этилган бўлиб, унга кўра юқоридаги шахслар:

👉 ўз болаларини инсонпарварлик, ватанпарварлик, меҳнатсеварлик, маънавий, миллий ва умуминсоний қадриятларни ҳурмат қилиш руҳида тарбиялаши;
👉 ўз болаларининг интеллектуал, маънавий ва жисмоний ривожланиши учун шарт-шароитлар яратиши;
👉 таълим-тарбия жараёни иштирокчиларининг шаъни ва қадр-қимматини ҳурмат қилиши шарт.

Айнан мана шу мажбуриятлар ўқувчининг қонуний вакилларининг ўқувчининг ҳуқуққа ҳилоф ҳаракатлари учун жавобгарликни ўз зиммасига олишини англатади.

2️⃣ Иккинчидан, Мактабгача ва мактаб таълими вазирининг 27.06.2023 йилдаги 190-сонли буйруғи билан тасдиқланган умумий ўрта таълим муассасаси синф раҳбарининг йўриқномасида синф раҳбарининг мажбуриятлари қайд этилган. Лекин улар орасида юқоридаги ҳолатга мос келадиган бирорда мажбурият йўқ.

3️⃣ Учинчидан, Оила кодексининг 7З-моддасида ота-она ўз болаларини тарбиялаш ҳуқуқига эга ва тарбиялаши шартлиги қайд этилган.

💁‍♂ Бунда ота-она ўз болаларининг тарбияси ва камолоти учун жавобгардир. Улар ўз болаларининг соғлиғи, жисмоний, руҳий, маънавий ва ахлоқий камолоти ҳақида ғамхўрлик қиишлари шарт.

❌ Шунга кўра сиздаги ҳолатда ўқувчи ҳомиладор бўлиб қолгани учун синф раҳбар ёки мактаб маъмурияти жавобгар бўлмайди.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

📚Барча турдаги ҳужжатларга буюртма бериш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

⚡️Қонунчилик палатасининг биринчи мажлиси 2024 йил 18 ноябрь куни. Сенатнинг биринчи мажлиси 2024 йил 19 ноябрь куни Тошкент шаҳрида чақирилади.

📩 Юристга савол юбориш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

“Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати аъзоларини тайинлаш тўғрисида”ги Президент фармони

Зиё Азамат Ҳамид ўғли – Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Тарих институти директори

Йўлчиева Муножатхон Абдувалиевна – Юнус Ражабий номидаги Ўзбек миллий мусиқа санъати институти профессори

Кўчимов Абдусаид Кўчимович – Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги бош директори

Рафиқов Қудратилла Мирсагатович – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси Кенгаши раиси

Рахманкулов Мир-Акбар Ходжи-Акбарович – Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Қонунчилик ва ҳуқуқий сиёсат институти директори

Сафоев Содиқ Солихович – Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати Раисининг биринчи ўринбосари

Саъдуллаев Алишер Зафар ўғли – Ўзбекистон Республикаси Ёшлар ишлари агентлиги директори

Турдиев Содиқжон – Ўзбекистон фахрийларининг ижтимоий фаолиятини қўллаб-қувватлаш «Нуроний» жамғармаси бошқаруви раиси

Худайбергенов Турсинхан Айдарович – Ўзбекистон Республикаси Президенти маслаҳатчиси

Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати аъзолари этиб тайинлансин.

📩 Юристга савол юбориш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

⚡️Жисмоний тарбия фани ўқитувчиларига малака тоифаси беришнинг янги тартиби ишлаб чиқилади.

“Умумий ўрта таълим мактабларида жисмоний тарбия фани ўқитилишини тубдан такомиллаштириш ҳамда ушбу фан ўқитувчиларининг касбий фаолиятини ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Президент қарори (ПҚ-392-сон, 15.11.2024) қабул қилинди

Қарор билан “Беш ташаббус олимпиадаси” спорт мусобақалари ташкил этилади

Қарорга кўра, 2025 йил:

➖1 мартга қадар бошланғич, ўрта ва юқори синф ўқувчилари ёш тоифаси бўйича ҳаракатли ўйинлар, олимпия ва оммавий спорт турларига устуворлик бериш орқали спорт турлари рўйхати шакллантирилади;

➖1 июнга қадар мактаб ўқувчиларининг спорт мусобақаларидаги иштироки, мактаб спорт клубларининг фаолияти, ўқувчиларни спортга қамраб олинганлик даражасини аниқлаш юзасидан рейтинг тизими ишлаб чиқилади;

➖1 майга қадар мактаб спорт клублари аъзолари учун Зомин тумани “Лочин” дам олиш масканида ўқувчиларни спорт мусобақаларига тайёрлаш базаси ташкил эталади;

➖1 июлга қадар жисмоний тарбия фани ўқитувчиларининг билим даражаси ва касбий маҳоратини аниқлаш бўйича миллий баҳолаш тизими ишлаб чиқилади ва амалиётга жорий этилади.

🗓2025/2026 ўқув йилидан бошлаб:

🔹5–11-синфлар жисмоний тарбия фани ўқитувчилари учун ўқув-методик қўлланмалар ишлаб чиқилади;

🔹ҳар бир мактабда босқичма-босқич мактаб спорт клублари фаолияти йўлга қўйилади;

🔹ҳар йили анъанавий тарзда мактаблар ўқувчилари ўртасида “Беш ташаббус олимпиадаси” спорт мусобақалари ташкил этилади.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

Ҳокимлик аҳоли яшамайдиган жойда машиналар тезлигини чеклашга ҳақлими?

@Yurist_Xizmati 4808-савол:

Ассалому алейкум Мени саволим шундан иборатки Хокимлар ахоли яшамайдиган жойларда автотранспорт воситаларини тезлигини чеклашлари мумкинма Масалан автотрассаларда 100 км соатгача улар ушбу тезликни 70 км соатгача пасайтиришга хаклими?

ЮРИСТ ЖАВОБИ:

“Йўл ҳаракати тўғрисида”ги қонуннинг 8-моддаси бўйича маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг йўл ҳаракати соҳасидаги ваколатлари санаб ўтилган. Бироқ у ерда тезликни ўзгартириш ваколати келтирилмаган.

Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 14 апрелдаги 172-сонли қарори 78-бандига кўра:
➖ Аҳоли пунктларида транспорт воситаларининг тезлигини соатига 70 километрдан;

➖ тегишли йўл белгилари ўрнатилган мактаб ва мактабгача таълим ташкилотларига етмасдан ва ўтиб кетиб 300 метрдан кам масофада соатига 30 километрдан;

➖ турар жой даҳалари ва ёндош ҳудудларда (уй-жой бинолари орасидаги ер участкасида) эса соатига 20 километрдан оширмасдан ҳаракатланишга рухсат этилади.

➖ Нукус ва Тошкент шаҳарларида, вилоятлар ва туманларнинг марказларида, шунингдек шаҳарлар ҳудудларида транспорт воситаларининг тезлигини соатига 60 километрдан оширмасдан ҳаракатланишга рухсат этилади.

Энди қаранг! Низомнинг 79-банди бўйича Аҳоли пунктларидан ташқарида:
➖ енгил автомобилларга ва рухсат этилган тўлиқ вазни 3,5 тоннадан ошмайдиган юк автомобилларига тезликни соатига 100 километрдан оширмасдан;

➖ шаҳарлараро қатнайдиган автобусларга ва микроавтобусларга тезликни соатига 90 километрдан оширмасдан;

➖ бошқа автобуслар, тиркамали енгил автомобиллар, мотоцикллар, электромотоцикллар рухсат этилган тўлиқ вазни 3,5 тоннадан ортиқ бўлган юк автомобилларига тезликни соатига 80 километрдан оширмасдан;

➖ тиркамали юк автомобилларига тезликни соатига 70 километрдан оширмасдан ҳаракатланиш рухсат этилади.

🚫 Шундай экан аҳоли пунктидан ташқари бўлган ҳудудларда тезликни 70 км соатгача тушириш мумкин эмас. Бунинг учун ё мазкур қарорни ўзгартириш керак, ёхуд ўша ҳудуд аҳоли пункти бўлиши керак.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

📚Барча турдаги ҳужжатларга буюртма бериш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

Ходим 2 ёки 3 ставка ишлашига рухсат борми?

@Yurist_Xizmati 4807-савол:

Ассалому алейкум саволим куйдагича: ходим 2 еки 3 ставкада ишлаши мумкинми еки 1.5 ставкадан ортик ишлаши мумкин эмасми ва конуний  асос борми шу хакида эди

ЮРИСТ ЖАВОБИ:

❗️Умумий қоида бўйича ходим ҳафтасига 40 соат ишлаши мумкин. Бу Меҳнат кодексининг 182-моддасида белгиланган.

💁‍♂ Таъкидлаш лозимки, мазкур меёр қонун чиқарувчи томонидан тўлиқ яъни 1 ставкада ишлайдиган ходимлар учун белгиланган меёр саналади. Шунга кўра 1 ставкада ишлайдиган лаборат ҳафтасига 40 соат ишлаши мумкин.

Бунда МК 185-моддасига мувофиқ ҳар кунги ишнинг (сменанинг) давомийлиги ўзига нисбатан иш вақтининг нормал давомийлиги белгиланган ходимлар учун:
👉 олти кунлик иш ҳафтасида — 7 соатдан;
👉 беш кунлик иш ҳафтасида — 8 соатдан ошмайдиган тарзда белгиланади.

Бу меёр тўлиқ ставкада ишлайдиган ходимлар учун ўрнатилган.

Шундай экан ҳафтасига 6 кунлик иш режими ўрнатилган корхонада тўлиқ ставкда ишлайдиган ходим кунига 7 соат ишлаши талаб этилади.

Шунингдек, Меҳнат кодексининг 206-моддасига асосан ишнинг тугаши ва унинг кейинги куни (сменада) бошланиши ўртасидаги ҳар кунги (сменалар оралиғидаги) дам олиш давомийлиги, шу жумладан дам олиш ва овқатланиш учун танаффус ўн икки соатдан кам бўлиши мумкин эмас.

‼️Айнан шу қоидага кўра ходим 1.5 ставкадан ортиқ ишлаши мумкин эмас.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

📚Барча турдаги ҳужжатларга буюртма бериш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

Маҳалла фуқаролар йиғини маҳаллада яшайдиган фуқарони номидан розилигисиз "Тоза ҳудуд" корхона билан шартнома туза оладими?

@Yurist_Xizmati 4806-савол:

Savol: Mahalla fuqarolar yig'ini o'sha mahallada yashaydigan fuqaroni nomidan chiqindi oladigan korxona bilan shu fuqaro uchun shartnoma tuza oladimi? Ya'ni fuqaroni roziligisiz. Chiqindi oladigan korxona bilan fuqaro o'rtasidagi shartnoma o'zi qanday tuziladi. Shu jarayonni huquqiy asoslab, yoritib bering iltimos.

ЮРИСТ ЖАВОБИ:

❌ Маҳалла мустақил шартнома туза олмайди.

Вазирлар Маҳкамасининг 2019-йил 6-февралдаги 95-сон қарорига 1-иловада тасдиқланган Қаттиқ ва суюқ маиший чиқиндиларни тўплаш ва олиб чиқиб кетиш бўйича хизматлар кўрсатиш Қоидаларининг 6-бандига мувофиқ жисмоний шахсларга маиший чиқиндиларни тўплаш ва олиб чиқиб кетиш учун хизматлар кўрсатиш бўйича оммавий шартнома асосида амалга оширилади.

Бунда кўчмас мулкдан фойдаланилганда маиший чиқиндилар пайдо бўлишига олиб келувчи юридик шахслар ва якка тартибдаги тадбиркорлар маиший чиқиндиларни тўплаш ва олиб чиқиб кетиш бўйича хизматлардан фойдаланиш учун мазкур кўчмас мулк хизмат кўрсатиш зонасида жойлашган хизмат кўрсатувчи ташкилот билан шартнома тузадилар.

💁‍♂️ Яъни хизмат кўрсатувчи ташкилот истеъмолчи билан шартнома тузади. Фуқаролик кодекси 358-моддастга мувофиқ ташкилот томонидан тузилган ҳамда унинг бундай ташкилот ўз фаолияти хусусиятига кўра ўзига мурожаат қиладиган ҳар бир шахсга нисбатан амалга ошириши шарт бўлган товарлар сотиш, ишлар бажариш ёки хизматлар кўрсатиш соҳасидаги вазифаларини (чакана савдо, умумий фойдаланишдаги транспортда йўловчи ташиш, алоқа хизмати, энергия билан таъминлаш, тиббий хизмат, меҳмонхона хизмати ва ш.к.) белгилаб қўядиган шартнома оммавий шартнома дейилади.

❗️Юқоридаги қоидаларга мувофиқ чиқиндиларни йиғиш хизматларини кўсатувчи корхона сиз билан алоҳида шартнома имзолаши керак.

🚫 Бунда маҳалла шу ҳудудда яшовчилар номидан шартнома тузиши мумкин эмас.
Бироқ сиз ҳам бу шартномани тузишдан бош торта олмайсиз.

📩 Юристга савол юбориш

☎️ Юрист билан қўнғироқ орқали боғланиш

📚Барча турдаги ҳужжатларга буюртма бериш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 👈

❗️Ногиронлиги бўлган фарзандларнинг оналари умумий белгиланган пенсия ёши (55 ёш)дан 5 йил олдин пенсияга чиқиш ҳуқуқига эга

Ўзбекистон Республикасининг “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги Қонуни 12-моддаси 3-бандига кўра:

✅ болаликдан ногиронлиги бўлган фарзандларнинг оналари уларни 8 ёшгача тарбиялаган бўлса ва иш стажи камида 20 йил бўлган тақдирда 5 йил олдин ёшга доир пенсияга чиқиш ҳуқуқига эга.

📩 Юристга савол юбориш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 🔫

Болаликдан ногиронлиги бўлган шахсларга бериладиган нафақа 

Бу турдаги нафақа болаликдан ногиронлиги бўлган (I ёки II гуруҳ, 18 ёшдан катта) шахсларга тайинланади.

Бунда нафақа олиш ҳуқуқи пайдо бўлган шахс ёки унинг қонуний вакили ДХМга ўзи келиб ёки ЯИДXПда онлайн рўйхатдан ўтган ҳолда мурожаат қилади.

Мурожаатлар рақамлашган тарзда “Пенсия” ахборот тизими орқали кўриб чиқилади ва нафақа тайинлаш ёки тайинлашни рад этиш тўғрисида қарор қабул қилинади.

Ижтимоий ҳимоя миллий агентлиги веб–сайтида болаликдан ногиронлиги бўлган I гуруҳ учун нафақа миқдори – 833 750 сўм, II гуруҳ учун  – 747 000 сўм экани кўрсатилган.

📩 Юристга савол юбориш

Расмий каналимиз:
👉 @Yurist_Xizmati 🔫