@Yozyovon tuman Axborot-Kutubxona Markazi

Taniqli adib Rahmat Fayziy 1918 yili Toshkentning Beshyogʻoch dahasida, kosib oilasida dunyo keldi. U oʻrta maktabni tugatib, elektr-mexanika texnikumida oʻqidi. Soʻng respublika gazetalari tahririyatlarida ishladi. Uning dastlabki sheʼriy mashqlari, lavha, ocherklari ham gazetalar sahifalarida eʼlon qilindi va uning qalami yildan yilga charxlanib bordi. Ikkinchi jahon urushidan keyingi tinch qurilish yillarida yozuvchi “Toʻy toʻyonasi” (1951), Mirzachoʻlni oʻzlashtirayotgan yoshlarga bagʻishlangan “Choʻlga bahor keldi” (1951), “Povest va hikoyalar” (1954), “Shohi darparda” (1958) kabi qissa, ocherk va hikoyalar toʻplamlari bilan elga tanildi. Ijodkorning
“Tekin muzqaymoq”, “Mening bobom”, “Choʻntak”, “Nafisa” kabi hikoyalari bolalarni milliy ruhda tarbiyalashga xizmat qiladi.
Rahmat Fayziy 1962–1965 yillarda “Oʻzbekfilm” kinostudiyasida ishladi. Uning “Sen yetim emassan” (1962), “Yor-yor” kinossenariylari asosida ishlangan filmlar oʻzbek milliy kinosi rivojiga salmoqli hissa boʻlib qoʻshildi. Ayniqsa, yozuvchining “Sen yetim emassan” kinossenariysi boʻyicha suratga olingan film qator xorijiy mamlakatlar ekranlarida namoyish etilib, tomoshabinlarga manzur boʻldi.
Rahmat Fayziy 1969 yili shu ssenariy asosida yaratgan “Hazrati Inson” romanida temirchi Mahkam ota va Mehriniso opa hayoti orqali oddiy kishilarning front orti mehnati, qahramonligini koʻrsatdi.
Rahmat Fayziy “Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan sanʼat arbobi”, “Oʻzbekiston xalq yozuvchisi”, Polsha Xalq Respublikasida xizmat koʻrsatgan madaniyat arbobi faxriy unvonlari bilan taqdirlangan. Yozuvchining qator asarlari rus va qardosh tillarga oʻgirilgan.

BAXT...
🍃🌺
Sog‘lik to‘sin oilangga,
Xotirjamlik sinch bo‘lsin,
Bu besh kunlik dunyoda,
Xo‘jaliging tinch bo‘lsin.
Eng katta baxt shu do‘stim.
🍃🌺
Duo olib otangdan,
Ketsang har tong ishingga,
Mehr sochsa volidang,
Bahor,yoz kuz qishingga,
Eng katta baxt shu do‘stim.
🍃🌺
Ezsa shirin,tashvish g‘am,
Ro‘zg‘oring bekam bo‘lsa,
Bir dasturxon ustida,
Jigarlaring jam bo‘lsa,
Eng katta baxt shu do‘stim.
🍃🌺
Hamroh bo‘lsa har doim,
Shukronalik tuyg‘usi,
Hovling uzra yangrasa,
Bolalaring kulgusi,
Eng katta baxt shu do‘stim.
🍃🌺
Yursang sog‘u salomat,
To‘lsa kamu ko‘stlaring,
Yaxshi yomon kuningda,
Yelka tutsa do‘stlaring,
Eng katta baxt shu do‘stim.
🍃🌺
Ko‘rib ko‘zlar quvonsa,
Baxt iqbolga yorliging,
Kimlar uchun baxt bo‘lsa,
Bu dunyoda borliging,
Eng katta baxt shu do‘stim.
🍃🌺
✍Xurshid Karim

Bugun 6-sentabr 2024-yil, juma.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇵🇰 Pokiston ‐ Mudofaa kuni.
🇺🇸 AQSh ‐ Milliy kitob o‘qish kuni.
🇺🇦 Ukraina ‐ Ma'muriy xizmat ko'rsatish markazi xodimlari kuni.
🇲🇭 Marshall orollari - Mehnat kuni.
🇸🇿 Svazilend ‐ Mustaqillik kuni.
🇧🇬 Bolgariya - Birlashish kuni.
🇸🇹 San-Tome va Prinsipi - Qurolli Kuchlar kuni.

👉 VOQEALAR:

- 394 - Frigid daryosi bo‘yidagi jang.
- 1492 - Kolumb ekspedisiyasi Eski Dunyoni tark etib (San-Sebastyan porti, Kanar orollari), g‘arbga qarab yo‘l olishdi.
- 1522 - Fernand Magellan ekspedisiyasining tirik qolgan 18 a’zosi dunyo bo‘ylab sayohatni birinchi bosqichini yakunlashdi.
- 1689 - Nercha shartnomasi imzolandi.
- 1819 - Tomas Blanchard tokarlik dastgohini patentladi.
- 1852 - Manchesterda Britaniyadagi birinchi bepul kutubxona ochildi.
- 1873 - Xiva xonligi Rossiyaga qaramligini tan oldi.
- 1885 - Sharqiy Rumeliya viloyati Bolgariya knyazligiga qo'shildi.
- 1899 - AQSh Xitoy uchun "ochiq eshiklar" siyosatini e'lon qildi.
@Kun_tarixi_TV24
- 1920 - Buxoroda Sovet hokimiyati o'rnatildi.
- 1928 - SSSR xalqaro mojarolarni tinch yo'l bilan hal qilish to'g'risidagi Brayan-Kellog paktiga qo'shildi.
- 1936 - SSSRda "SSSR xalq artisti" faxriy unvoni ta'sis etildi.
- 1952 - Butunjahon Mualliflik huquqi to‘g‘risigagi konvensiya (Jeneva mualliflik konvensiyasi) imzolandi (Jeneva).
- 1955 - Istanbul tartibsizliklari.
- 1967 - Beruniy nomidagi Davlat mukofoti ta’sis etildi.
- 1968 - Svazilend qirol Sobxuza II boshchiligidagi mustaqil davlatga aylandi
- 1987 - Siam egizaklari Baltimorda birinchi marta jarrohlik yo'li bilan ajratildi.
- 1991 - O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa ishlari vazirligi tuzildi.
- 1991 - SSSR Boltiqbo'yi respublikalari - Estoniya, Latviya va Litvaning mustaqilligini tan oldi.
- 1991 - Checheniston o‘zini mustaqil deb e’lon qildi.
- 1991 - Leningrad shahri Sankt-Peterburg deb o'zgartirildi.

👉 TAVALLUDLAR:

- 1729 - Moses Mendelson (1786) - nemis idealist faylasufi, "germaniyalik Suqrot" laqabini olgan.
- 1757 - Jilbert Lafayette (1834) - frantsuz siyosatchisi, uchta inqilob ishtirokchisi.
- 1766 - Jon Dalton (1844) - ingliz fizigi va kimyogari.
- 1808 - Abd ul-Qodir (1883) - arab amiri, Jazoirning milliy qahramoni, harbiy rahbar, olim, notiq va shoir.
- 1860 - Jeyn Addams (1935) - amerikalik sotsiolog va faylasuf, Nobel mukofoti sovrindori (1931).
- 1876 - Jon Makleod (1935) - Shotlandiyalik shifokor, fiziolog, Nobel mukofoti sovrindori (1923).
- 1892 - Edvard Viktor Eppleton (1965) - ingliz fizigi, Nobel mukofoti sovrindori (1947).
- 1906 - Luis Federiko Leluar (1987) - argentinalik fransuz biokimyogari, Nobel mukofoti sovrindori (1970).
Kun tarixi kanalidan olindi
- 1911 - Lipkin Semyon Izrailovich - rus shoiri, tarjimon, Qalmog’iston xalq shoiri (1968), O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan madaniyat xodimi (1968).
- 1939 - Sudzumi Tonegava - yapon molekulyar biologi va immunologi, Nobel mukofoti sovrindori (1987).
- 1943 - Richard Roberts - amerikalik biokimyogar, Nobel mukofoti sovrindori (1993).
 - 1954 - A’zamov Georgiy Tojiyevich (1986) - shaxmatchi, xalqaro grossmeyster.
- 1973 - Yuriy Shatunov (2022) - sovet va rus qoʻshiqchisi, „Laskovy May“ guruhining solisti (1986-1991).
- 1984 - Helena Ekholm - shved biatlonchisi, uch karra jahon chempioni.
- 2002 -Leyla Fernandez - kanadalik professional tennischi.

BIZ BILAN QOLING!

#Farzand_tarbiyasi

Farzand tarbiyasidan 700 ta saboq: Amaliyotning foydasi

9 yoshdagi farzandim matematikaga umuman qiziqmas edi. Faqatgina qiziqmasa ham mayli edi, u borgan sari matematika fanini yomon ko‘rib qola boshladi. Farzandimning matematikani yoqtirmasligi uning boshqa fanlarga bo‘lgan munosabatiga ham o‘z ta’sirini o‘tkazmay qolmadi. Borgan sari baholari pasayib keta boshladi.

Bu muammoning muolajasida uzoq o‘ylanganimdan keyin menda bir fikr paydo bo‘ldi: farzandimga tijoratni o‘rgatishga qaror qildim.

Yozgi ta’til yaqinlashayotgan kunlarning birida farzandimni har-xil shirinliklar, o‘yinchoqlar sotiladigan do‘konga olib bordim. Hali bolaligi tark etib ulgurmagan o‘g‘limning yuzida paydo bo‘lgan tabassumdan uning ichida “Dadam menga o‘yinchoq olib beradilar, o‘rtoqlarimga ko‘rsatib maqtanaman”, degan o‘ylar o‘tayotganini payqash qiyin emasdi. Keyin o‘g‘limga “O‘g‘lim, mana, xohlagan o‘yinchoqlaringni tanlab ol. Men ularni senga olib beraman. Keyin sen ularni o‘rtoqlaringga sotasan”, dedim. Avvalida o‘g‘lim hayron bo‘lib bir muddat o‘ylanib qoldi. Keyin taklifim unga ham ma’qul tushib o‘yinchoqlarni birma-bir tanlay boshladi.

Uyga kelganimizdan so‘ng qaysi o‘yinchoqni qanchadan sotib olgani, endi o‘rtoqlariga qanchadan sotishi haqida men bilan maslahat qildi. Uni ko‘rib ko‘zlarim quvnardi. Chunki bir tarafdan o‘g‘lim bilan ko‘p vaqtimni o‘tkazayotganimdan xursand bo‘lsam, boshqa tarafdan uning hisob-kitoblarga o‘ta nozik yondashayotgani, foyda-zararni to‘g‘ri chamalayotgani meni quvontirardi.

Shu taxlit sotib olgan o‘yinchoqlarimizni o‘g‘lim har kuni bitta-ikkitadan qilib o‘rtoqlariga sotib kelardi. Kechqurun ishdan kelganimda ikkalamiz ko‘rgan foydasini hisob-kitob qilardik. Ko‘rgan hamma foydasi o‘ziga bo‘lishini aytganim uchun farzandim ishiga o‘zgacha mehr bilan yondashardi. Shu orada farzandim hisob-kitobga ham usta bo‘li qoldi. Endi narxlarini men emas, o‘zi mustaqil belgilab sotadigan bo‘ldi. Butun yoz bo‘yi shu ish bilan mashg‘ul bo‘ldi. Albatta darslari ham qolib ketmadi.

Yangi o‘quv yili boshlanib 4-sinfga o‘tgach, matematika fanidan a’lo baholar ola boshladi. Bunda yoz bo‘yi qilgan tijorati davomida matematikaning asosi bo‘lgan bo‘lish, ko‘paytirish, qo‘shish va ayirish amallarini yaxshi o‘zlashtirgani qo‘l kelgan bo‘lsa, ne ajab. Matematikadagi faolligi sabab boshqa fanlarga ham befarq bo‘lmadi. Chunki bola psixologiyasi bir fandan yaxshi o‘qisa, albatta boshqa fanlardan ham yaxshi o‘qiy olishini taqozo qiladi. O‘quv yili oxirigacha boshqa fanlardan ham a’lochilar safiga qo‘shildi, alhamdulillah.

Demak, farzandalarimizni birgina fandan, ayniqsa matematika kabi aniq fanlardan yaxshi o‘qishiga erisha olsak, bu ularning boshqa fanlardan o‘qishiga va umuman olganda hayotdagi faolligiga ijobiy ta’siy qilmasdan qolmas ekan.

Doktor Abdulloh Muhammad Abdulmu’tining
“Farzand tarbiyasidan 700 ta saboq” kitobidan

#Mutolaa

Kitobxon bolalarga 8 tavsiya

1. Kuniga bir soatni kitob o‘qish uchun ajrating. Bunda davomiylik muhim ahamiyatga ega. O‘zingizga har kuni kamida bir soat kitob o‘qishni vazifa qilib oling. Shu tarzda kitob o‘qish tezligingiz muntazam oshib boradi. Sekin-asta kunlik kitob o‘qish soatini ham oshirib borish mumkin.

2. O‘zingizga yoqadigan qulay joyda mutolaa qiling. Yotib o‘qimaslikka harakat qiling — ko‘zingiz charchaydi. Kitobni ko‘zingizdan 30-40 sm uzoqlikda, 45° burchak ostida o‘qing. Yorug‘lik chap tarafdan tushgani maʼqul, muhimi yetarli darajada bo‘lsin. Kitob tanlashda matnning hajmi, shrifti sizga qulay ekaniga eʼtibor qarating.

3. Mutolaaga eng qulay vaqtni tanlay biling. Uxlashdan avval kitob o‘qish tavsiya qilinmaydi — kun davomida turli axborotlarni qayta ishlagan miyangiz kechqurun biroz toliqishi va maʼlumotni yaxshi qabul qilmasligi mumkin. Erta tongdagi mutolaa esa juda foydali — yaxshi dam olgan miyangiz axborotlarni oson qayta ishlaydi va uzoq vaqt eslab qoladi.

4. Kitobdan olgan eng yaxshi fikr va faktlarni qayd etib boring. Baʼzilar bunda kitobning o‘ziga chizish yoki bo‘yashdan foydalanadi. Unday qilmang — sizdan keyin ham birov o‘qishi mumkin. Alohida daftar tutib, unga yozib borsangiz foydaliroq. Mutolaadan so‘ng kitobdan olgan xulosalaringizni ham qayd eting.

5. Qo‘lingizga tushgan har qanday kitobni ham o‘qiyvermang. Kitobni tanlay bilishni o‘rganing. Avvalo ota-onangiz, ustozlaringizdan kitob tavsiyalarini oling. Yoshingizga mos, sizga qaysi biri foydali ekanini ular yaxshiroq bilishadi. Tavsiyalar asosida o‘qishingiz kerak bo‘lgan kitoblar ro‘yxatini tuzib oling. Reja asosida mutolaa qiling.

6. “To‘g‘ri o‘qish” bu tez o‘qib tugatish degani emas. Muhimi — tushunib o‘qish. Kitob o‘qish salmog‘i uning betlari soni bilan emas, qanchalik tushunganingiz bilan o‘lchanadi. Kitobdagi tushunarsiz so‘z va jumlalar maʼnolarini bilish uchun lug‘at va ensiklopediyalar titkilashdan erinmang yoki yaqinlaringizdan so‘rang.

7. Hadeb bir xil mavzu va janrdagi kitoblarni o‘qiyvermang. Bir marta sarguzasht qissa o‘qisangiz, keyingi safar tarixiy asar o‘qing. Ilmiy adabiyotlar, axloqiy kitoblar, psixologik qo‘llanmalar ham foydali. Imkon boricha turli mavzulardagi kitoblarni mutolaa qiling — dunyoqarashingiz kengayadi.

8. Kitob yoqmasa — o‘qimang. Avvalo kitobning mundarijasi bilan tanishing. Agar kitob ilmiy-ommabop bo‘lsa, oldin o‘zingizga yoqqan mavzularni o‘qing. Kitob yoqmadimi, miyangiz qabul qilmayaptimi, charchadingizmi — davom ettirmang. Tanaffus qiling. Istasangiz ovoz chiqarib o‘qing. Yoqtirmagan kitobingizni o‘zingizni majburlab tamomlashingiz kerak emas. Muhimi — o‘zingizga foydali va tushunarli kitobdan zavq olish.