Расмий хабарлар I Официальные новости

➖Бу чекловларнинг мақсади импортни чеклаш эмас, балки уни расмийлаштириш ва ички бозорда шаффофликни таъминлашдир. Товарларни расмий каналлар орқали олиб кириш орқали контрафакт ва сифатсиз маҳсулотлар бозордан чиқарилади, бу эса рақобатни оширади ва нархларни барқарорлаштиради.

Туркияда шундай чекловлар жорий этилганидан сўнг, расмий каналлар орқали олиб кирилган маиший техника нархлари пасайган ва бозорда сифатли маҳсулотлар улуши ошган.

➖ Божсиз олиб кириш нормаси — бу фақатгина давлат томонидан бож тўланмайдиган миқдорни англатади.

Агар фуқаро $1500 қийматдаги товар олиб келмоқчи бўлса, у фақатгина нормадан ошган $500 қисми учун бож тўлайди.

Европа Иттифоқи давлатларида, масалан, Германияда, божсиз олиб кириш нормаси 430 евро бўлиб, ундан ошган ҳолларда божхона тўловлари ошган қисмига эмас, балки бутун суммага ҳисобланади. Ўзбекистонда эса фақатгина нормадан ошган қисмига божхона тўловлари ундирилади, бу эса фуқаролар учун ўзига хос енгиллик.

➖Йўқ, тўсиқ бўлмайди. Бу аслида чеклов эмас, балки бу жараёнда расмийлаштириш ва ички бозорда шаффофликни таъминлашга қаратилган қадам ҳисобланади. Янги норма ойига $200 бўлиб, чоракда $600 га тенг. Бу эса илгари чоракдаги $1000 лимитга нисбатан фақатгина миқдорий камайишни англатади, холос. Аммо бу янги тартиб фуқароларга ҳар ойда мунтазам ва шаффоф тарзда товар олиб кириш имконини беради.

Электрон савдо соҳасида бу ўзгаришлар фақатгина шахсий эҳтиёжлар учун товарлар олиб кирувчиларга эмас, балки тижорат мақсадида фаолият юритувчиларга ҳам таъсир қилади. Бу уларни расмийлаштиришга ва ички бозорда шаффофликни таъминлашга хизмат қилади. Туркия ва Жанубий Корея каби давлатларда шундай тартиблар электрон савдонинг ривожланишига ва маҳаллий ишлаб чиқарувчиларнинг рақобатбардошлигини оширишга олиб келган.

➖“Шахсга доир маълумотлар тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига, Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодекси ва Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига асосан шахсга доир маълумотлардан ноқонуний фойдаланганлик учун жавобгарлик белгиланган.

Ўзга шахснинг номига унинг розилигисиз товарлар олиб келиш шу турдаги ҳуқуқбузарликлар турига кириб, бу каби ҳолатлар аниқланган тақдирда божхона органлари томонидан ушбу курьерлик ташкилотларига нисбатан тегишли чора кўрилади.

Мазкур маълумотлардан фуқаролар божхона органлари томонидан яратилган “Е-тижорат” мобил иловаси орқали жисмноий шасхснинг шахий идентфикацион рақами орқали хабардор бўлиши ва божхона органларига мурожаат этиши мумкин.

➖Албатта, белгиланган 200 АҚШ доллари миқдоридаги божсиз олиб кириш нормаси барча халқаро курьерлик жўнатмалари учун, шу жумладан, интернет дўконлар орқали харид қилинган товарларга нисбатан ҳам қўлланилади.

➖Қонунчилик талабларига асосан товарларнинг божсиз олиб кириш нормасидан ортиқ бўлган қисмига соддалаштирилган тартибда импорт божи, қўшилган қиймат ва акциз солиқлари ўрнига божхона қийматидан 30 % лекин ҳар бир кг учун 3 $ дан кам бўлмаган миқдорида ягона божхона тўлови ундирилади.

Шунингдек, йўловчилаар томонидан божсиз нормаларидан ортиқча олиб келинган товарлар учун тўловларни тўлай олмаса, ушбу товарларни чегара постларида вақтинча сақловга олиш жойлари ташкил этилган.

Мазкур товарларни йўловчилар томонидан 30 кун ичида тўловларни тўлаган ҳолда олиб киришлари ёки қайтариб олиб чиқиб кетишлари мумкин.

➖ Жисмоний шахслар томонидан нотижорат мақсадларда божхона чегараси орқали олиб ўтиладиган товарларнинг божхона қиймати чеклар, квитанциялар ва (ёки) бошқа тижорат ҳужжатлари асосида аниқланади.

Шахс томонидан тасдиқловчи ҳужжатлар ва маълумотлар тақдим этилмаган тақдирда, мазкур товарларнинг қиймати божхона органлари томонидан ахборот дастурлари орқали илгари олиб кирилган шу турдаги товарларга оид мавжуд маълумотлар асосида аниқланади.

➖Ўзбекистон Республикасида амалдаги божхона божи ставкалари ривожланган ва ривожланаётган давлатлар тажрибасига асосланган ҳолда “тариф эскалацияси” тамойили асосида белгиланган. Яъни:

⚫️Хом-ашёга 0 %дан 5 %гача;

⚫️Ярим-тайёр маҳсулотга 5 %дан 10 %гача;

⚫️Тайёр маҳсулотга эса 10 %дан юқори.

Етакчи ривожланган давлатлар бож-тариф сиёсати тажрибасидан келиб чиқиб Ўзбекистон Республикаси бож-тариф сиёсатини такомиллаштиришда мамлакат айрим соҳаларида инвестицион жозибадорликни ошириш, шунингдек, миллий ишлаб чиқарувчиларни ҳимоя қилиш мақсадида нисбатан юқори импорт божлари ставкаларини ҳамда аралаш ставкаларни белгилаш каби амалиётлардан фойдаланиб келинмоқда.

Шундай бўлсада, бугунги кунда Ўзбекистон Республикасининг бож ставкаларининг ўрта арифметик қиймати 8 %ни ташкил қилади. 2017 йилгача бу 15.4 фоизни ташкил қиларди.

➖ Бугунги кунда фуқароларнинг асосий оқими яни 76% и авто чегара божхона постлари орқали, 20%и авиа чегара божхона постлари орқали 4 %и эса темир йўл чегара божхона постлари орқали ҳаракатланади.

Кўриниб турибдики, юқорида таъкидлаганимдек, мазкур тартиб авто чегара божхона постлари орқали ҳаракатланаётган йўловчиларга айрим “ташмачи” шахсларни инобатга олмаганда, сезиларли таъсири бўлмайди.

Хозирги кунда, божхона органлари 50 га яқин авиакомпаниялар билан ўзаро ахборот алмашинуви йўлга қўйган бўлиб, халқаро аэропортларда йўловчилар, уларнинг багажлари ва хорижда бўлган муддатлари тўғрисида маълумотлар улар хали республикага етиб келмасларидан туриб, божхона органларида мавжуд бўлади.

Бу эса, халқаро аэропортлар орқали харакатланувчи йўловчиларни рейслар оқими юқори бўлган вақтларда тезкорлик билан божхона назоратидан ўтказилишига имкон беради.

Қарорнинг айнан ушбу қисми яъни хорижий давлатларда 2-3 кун бўлиш тўрисидаги нормалар 2025 йил 20 июлдан кучга кириши сабабли ҳозирда ушбу жараёнга пухта тайёргарликка киришилган.

Фақат нотижорат мақсадларида ҳаракатланиш муддатлари белгиланди, ҳолос. Бу ҳам бўлса фақатгина бошқаларнинг юкларини маълум бир ҳақ эвазига олиб ўтиб бераётган яъни “ташмачилик” фаолияти билан шуғулланувчи шахсларгагина таъсир этади, холос.