BIOLOGIYA MASALALAR YECHIMLARI

SERTIFIKATDA TUSHISH EXTIMOLI KATTA HECH KIM ISHLAB KO'RMAGAN VA OLIY BIOLOGIYADA MAVJUD MASALAA

CHET ELLLARDA JUDA XITGA CHIQQAN BU GEN XARITASINI TUZISH !!!

#YANGI_MASALA TURI
Bakterial xromosomada joylashgan "X" geni ikki variantda mavjud:

Wild type (to‘liq) variant: Gen segmentlari A – B – C – D tartibida joylashgan bo‘lib, restriktiv ferment bilan kesilganda 10 kb uzunlikdagi fragment hosil qiladi.
Mutatsiyalangan variant: Segmentlar A – (B yo‘q) – C – D tartibida bo‘lib, fragment uzunligi 7 kb.
Siz mutatsiyalangan genni diploid bakterial xujayraga transformatsiya qilasiz va homologik rekombinatsiya orqali integratsiyasini kuzatmoqchisiz.

Keyin genomik DNKni "x" belgilangan restriktiv ferment bilan kesasiz va "B" segmentiga mos keluvchi proba yordamida Southern blot o‘tkazasiz.

Gel yo‘laklaridagi band o‘lchamlari quyidagicha aniqlangan:

Lane 1: Wild type xujayradan olingan band – 10 kb.
Lane 2: Mutatsiyalangan xujayradan olingan band – 7 kb.
Lane 3: Transformatsiyadan keyingi xujayralarda, wild type va rekombinant holatlar aralashmasi kuzatiladi (umumiy taqsimot: wild type 60%, rekombinant 40%).
Lane 4: Rekombinatsiya natijasida sodir bo‘lgan double crossover holatida band o‘lchami – 8.5 kb.
Lane 5: Qisman rekombinatsiya (partial recombination) natijasida hosil bo‘lgan band – 11 kb.
Eksperiment davomida kuzatilgan bandlarning umumiy taqsimoti quyidagicha:

Wild type: 50%
Mutatsiya: 20%
Rekombinant: 15%
Double crossover: 10%
Qisman rekombinant: 5%
Savollar:
(a) Qaysi lane wild type holatni, qaysi lane mutatsiyalangan holatni, va qaysi yo‘laklar rekombinatsiya natijalarini ifodalaydi?

(b) Agar eksperimentda kuzatilgan bandlar taqsimoti yuqoridagi ko‘rsatkichlarga ega bo‘lsa, rekombinatsiya chastotasini qanday aniqlaysiz?

(c) Olingan band o‘lchamlari (10 kb, 7 kb, 8.5 kb, 11 kb) va taqsimotlar asosida rekombinatsiya jarayonida qanday krossover hodisalari sodir bo‘lishi mumkinligini tushuntiring.

#qiziqarli_savol #Q1

1. Aql-zakovat irsiylanadimi?
Ha, aql-zakovat qisman irsiylanadi.

Tadqiqotlar IQ darajasining 40-80% qismi genetika bilan bog‘liq ekanligini ko‘rsatadi. Biroq, bu mutlaq narsa emas – tashqi omillar ham katta ta’sir ko‘rsatadi.

2. IQ darajasi ota-onadan bolaga o‘tadimi?

Qisman o‘tadi. Agar ota-onaning IQ darajasi yuqori bo‘lsa, bolada ham yuqori bo‘lish ehtimoli katta. Ammo bu qat’iy qoidaga ega emas – yaxshi ta’lim va rivojlantiruvchi muhit IQni oshirishi, noqulay sharoitlar esa kamaytirishi mumkin.

3. Atrof-muhit va tarbiya genetika bilan qanday bog‘liq?

IQ faqat genlar bilan belgilanmaydi. Ta’lim sifati, oilaviy muhit, ovqatlanish, stress darajasi va intellektual mashg‘ulotlar aql-zakovat rivojlanishiga katta ta’sir qiladi. Genlar imkoniyat yaratadi, lekin uni to‘g‘ri rivojlantirish uchun yaxshi muhit zarur.