Sanjarbek Husanov

Bizda universitet diplomi malaka yoki professionalizm isboti emas, balki ijtimoiy signalni bildiradi.

Xohlagan ish beruvchi bugun universitetdan kelgan kadr tayyor kadr emasligini, universitet real maydon bilan bogʻliq bilim bermasligini biladi.

Lekin, tugatgan universitetga qarab shaxs qanaqa shakllanganini, qanaqa ijtimoiy integratsiya qilganini, muomala madaniyati va etikani qanaqa oʻrganganini tahmin qilish mumkin. Shaxsning qanchalik intiluvchanligi, tashabbuskorligi, kirishuvchanligi, risklarga tayyorligi ham universitetga qarab farq qilishi mumkin.Bu boʻlsa aynan shaxs haqida ijtimoiy signaldir.

Oʻz xulosamda qolaman, universitetda taʼlim olish muhim. Lekin, bu koʻproq shaxs sifatida shakllanaman, sohamga qarab yoʻnalish olaman deb boʻlishi kerak. Professional boʻlish uchun inson oʻzi oʻqishi, oʻzi intilishi va real ishda tajriba toʻplashi kerak.

#mulohazalarim
@allaevuzb

Har bir erkak bilishi foydali boʻlgan baʼzi haqiqatlar:

1. Hayotingiz qanchalik qiyin ekani aslida hech kimga qiziq emas. Atrof faqat natijalarni koʻradi va undan kelib chiqib hurmat qiladi. Yig‘lashingiz mumkin, ammo harakatdan to‘xtamang.

2. Do‘stlaringiz o‘zgaradi. Ular bilan doʻstlik abadiy emas. Yangi doʻstlar paydo boʻladi, eskilari oʻz muammolari bilan ketadi. Ba’zilari uzoqlashadi, ba’zilari yaqinroq boʻladi . Geografik yaqinlik doʻstlikda muhim faktorga aylanadi. Aloqani ushlab qolish, eslab turish yaxshi. Bu muhim xotiralar. Lekin, qabul qiling butun umr doʻstlar oʻzgarib boradi.

3. Uylanish sizni muammolardan qutqarmaydi. Avval oila masʼuliyatini koʻtarib biladigan darajaga chiqing. Daromadingiz oilaning ehtimoliy bazaviy xarajatlatiga yetmasdan turmush qurishni oʻylamang. Muammolarimga yechim boʻladi deb bir oila avaylab oʻstirgan qizni ham boshini muammoga koʻmmang. Oʻzingizni muammolaringizni boʻlsa 2x koʻpaytirmang. Oʻzingizni eplolmagan holatda ikki yoki undan ortiq kishini eplayman deb o'ylamang.

4. Muammo emas, xotirjamlik keltiruvchi insonni toping. Bir dasturxon atrofida maza qilib hazillashib suhbat qilolmaydigan insoningizdan hayotda sizga eng yaqin inson boʻlishni kutmang.

5. Vaqt afsuski tez o‘tadi. Har bir "keyinroq" "hech qachon"ga aylanadi.

6. Ota-onangiz abadiy emas. Ularga qo‘ng‘iroq qiling, birga sayohat qiling, birga vaqt oʻtkazing. Ziyorat qiling. Bir kun kelib, shunday qilganimda edi deb orzu qilasiz.

7. Treninglarda nimalar deyishmasin, intizom va davomiylik uzoq muddatda muvaffaqiyatning asoslaridan. Intizom zerikarli, lekin 40 yoshda kambag‘al yoki baxtsiz boʻlish undan ham zerikarli.

8. Choyxonadan koʻra sport zalida koʻproq vatq oʻtkazing. Bu sizga nafaqat bugun yosh, koʻrkam, stressdan holi boʻlish imkonini beradi, shuningdek 50 yoshdan oshganda hayot sifatiga keskin taʼsir qiladi.


Davomi bor.

#erkakchilik
@allaevuzb

“Nega odamlarga muammo emas, shou kerak?”

Eski Rimda “panem et circenses” — “non va tomosha” degan ibora bor edi. Xalq och qolmasin va zerikmasin, qolganini siyosatchilar hal qiladi degan yondashuv. Ular uchun eng muhimi: xalq chalg‘igan bo‘lsa bo‘ldi.

Oradan 2000 yil o‘tdi. Lekin hech narsa o'zgarmadi. Bir vaqtlar gladiatorlar jangini maza qilib ko'rgan insonlar kabi bugun odamlar reels yoki futbol ko'rishda, shou biznes vakillari va influenserlar hayotini muhokama qilishda davom etishmoqda.
Bugun ham odamlar o‘z hayotidagi real muammolar – qarz, sog‘liq, maqsadsizlik, oila, jamiyat muammolari – haqida emas, balki kim kim bilan ajrashdi, qaysi futbolchi qaysi klubga o‘tdi, Abduqodir nima uchun eng past bal oldi, Botir Qodirov masalasi nima bo'ldi yoki qaysi bloger qayerga sayohat qildi, shuni muhokama qilishni afzal ko‘radi.

Chunki bu yengil, miyani oson band qilish. Bu o‘z muammolaringga tik qarashdan, ularni tan olib mas'uliyat bilan harakat qilishdan, komfort zonadan chiqishdan ko‘ra osonroq. Lekin, bu “tomoshalar” bizning hayotimizni o‘zgartirmaydi.

O‘zingizdan so‘rab ko‘ring: siz bugun atrofdagilar bilan yoki ijtimoiy tarmoqda nimani muhokama qildingiz – shaxsiy hayotingizdagi muhim qarorlarnimi yoki begonalarning sarguzashtlarini? Muhim jarayonnimi yoki sizga bir tiyinlik foydasi yo'q mavzunimi?

Agar har bir inson o‘z vaqtining 10%ini tomosha emas, shaxsiy taraqqiyotga, hayotidagi muhim masalalarga sarflasa edi – jamiyat butunlay boshqacha bo‘lardi.


#mulohaza
@allaevuzb

#ибрат

Қирқ ёшида ошқозон саратони билан касалланган халқаро миқёсда таниқли дизайнер ва ёзувчи Кирзайда Родригеси вафот этишидан олдин шундай ёзган эди:

1. Гаражимда дунёдаги энг қиммат машина бор эди, лекин энди ногиронлар аравачасида ҳаракатланишимга тўғри келмоқда.
2. Уйимда ҳар хил брендли пойабзал ва қимматбаҳо буюмлар сотилади, аммо ҳозир менинг танам касалхона томонидан тақдим этилган кичик матога ўралган.
3. Банкда кўп пулим бор, лекин ҳозир бу маблағдан ҳеч қандай фойда йўқ.
4. Менинг уйим қасрга ўхшайди, ҳозир эса касалхонада оддийгина каравотда ётибман.
5. Беш юлдузли меҳмонхонадан беш юлдузли меҳмонхонага ўтар эдим, аммо ҳозир касалхонадаги бир лабораториядан иккинчисига ўтмоқдаман.
6. Мен юзлаб одамларга дастхат берар эдим, аммо бу сафар тиббий ҳужжатларга имзо чекмоқдаман.
7. Сочларимни етти нафар сартарош тартибга келтирар эди, энди эса бошимда битта ҳам соч йўқ.
8. Хусусий самолётимда исталган жойга уча олар эдим, аммо ҳозир касалхона дарвозасига бориш учун икки йўлак керак.
9. Гарчи озиқ-овқат жуда кўп бўлсада, лекин ҳозир менинг диетам кунига икки таблетка ва кечқурун бир неча томчи шўр сувдир.

Бу уй, бу машина, бу самолёт, бу мебель, бу банк, жуда кўп обрў ва шон-шараф, уларнинг ҳеч бири менга мос келмайди. Буларнинг ҳеч бири мени тинчлантирмайди.
"Ўлимдан бошқа ҳақиқий нарса йўқ".

Нишонига тегадиган гаплар фақат бизда: @nishondagi_gaplar_tegadi

#ибрат

🔻Агар инсоннинг дўсти кам бўлса, демак ҳаётий тажрибаси кўп.

©️ Суқрот

🔻Эслаб қол дўстим, сен қарши курашаётганларнинг ҳаммаси ҳам душманларинг эмас. Сенга ёрдам бераётганларнинг ҳаммаси ҳам дўстларинг эмас. Менга буни ҳаёт ўргатган.
         
©️ Майк Тайсон

🔻Истаганингча яша, лекин ўлишингни унутма. Хоҳлаган нарсангни сев, лекин ундан ажралишингни унутма. Хоҳлаганингни қил, лекин бунинг учун жавоб беришингни унутма.  
          
©️ Имом Ғаззолий

🔻 Асосийси олий таълим эмас, олий тафаккур. Ўта илмли бўлсангиз-у лекин соғлом фикрлай олмас экансиз, бунинг бари бефойда.
          
©️ Юрий Гагарин

🔻Умуман китоб ўқимайдиган меҳнаткашдан кўра, китоб ўқийдиган дангаса билан ишлаган яхшироқ. Чунки у доим қийин топшириқларга осон ечим топа олади.
         
©️ Билл Гейтс

Нишонига тегадиган гаплар фақат бизда: @nishondagi_gaplar_tegadi

Shaxsan o‘zim, agar Toshkentda jamoat temiryo‘lini rivojlantirish kerak bo‘lsa, metro emas, tramvay yo‘llari qurilishini yoqlagan bo‘lardim. O‘sha TTZga ham, Nazarbekka ham, Kelesga ham, mening nazarimda, metro emas, tramvay yo‘llarini tortib, transport masalasini nisbatan arzonroq va osonroq hal qilish mumkin, deb o‘ylayman, o‘zimcha. Tramvayni qayta tiklash vaqtida shahar tirbandliklar ichida o‘ladi, degan gap menga xuddi “konvertatsiyani ochib yuborsak, iqtisodiyotimiz o‘ladi”, degan yemagan qo‘rqitishdek eshitiladi. Masalan, Samarqand o‘lmayapti, negadir.

Umuman esa, ayni hozirgi vaqtda metro yo tramvay kabi qimmat transport yechimlari biz uchun qanchalik maqsadga muvofiq o‘zi — shunisi ham o‘ylantiradi. Menimcha, avtobuslar uchun alohida ajratilgan bo‘laklar orqali hozirgi sharoitda Toshkentning har qanday chekka qismidagi transport muammosini samarali yechish mumkin (agar bo‘lak Istanbul yo Tehrondagi kabi yo‘l o‘rtasidan ajratilsa-ku, samara yanada yuqori bo‘lishi aniq). Boshlanishiga, shunchaki, tegishli loyiha ofislari ishlab chiqqan transport yo‘laklari tashabbuslarini, tegishli idoralar tayyorlagan bosh (katta, tugun) bekatlar loyihalarini amalga tatbiq etish kifoya.

Shunday arzon, oson yechimlar hali to‘la ro‘yobga chiqarilmay turib, qimmatbaho, serxarajat loyihalarning boshlab yuborilaverishi, menimcha, unchalik ham oqilona ish emas.

Ўзбек жамиятида кейинги уч кунда содир бўлган ҳодисалар ва уларга муносабат мени чуқур ўйлантирмоқда. Уларни биз эътиборсиз, лоқайд ҳолда кузатмоқдамиз. Мен бўлса қалбдаги оғриқ билан уларни динимиз ва қадриятимиз призмасидан баҳоламоқчиман. Ваҳоланки, бундай аслиятимиздан узоқ ҳодисалар ҳар куни кўплаб содир бўлмоқда.

1. Клипни тасвирга олиш жараёнида жароҳатланган қиз ҳодисаси. Бунда фожиали воқеа иштирокчиларининг масъулиятсизлиги, ёшларнинг бемаъни ва беҳуда ишларга оммавий жалб қилиниши кабилар бир қабоҳат бўлса, у қиз муаммосида ёрдамчи бўлаётган бир ножинснинг (исмини унга нисбат бериб айтишга ҳам жирканади одам) ўзини пиар қилиши юз карра қабоҳат бўляпти. У ўзининг тарғиботи билан ўзбек жамияти онгостида ножинсликни нормал жараён ўлароқ қабул қилинишига эришмоқда. Жамиятнинг маълум қисми уни олқишламоқда, исмини ҳеч сесканмай тилга олмоқда. Қолган қисми аёлбашара эркак юзи ё сўзидан жирканмай қўйди. Илдизларимиздан қай даражада узоқлашганимизни ҳис қиляпсизми?

2. Футболчи Абдулқодир Ҳусановга қимматбаҳо машина совға қилиниши. Турли бонуслардан ташқари йилига 3 500 000 (уч ярим миллион) евро маош оладиган футболчи, ўзининг бир ойлик ишҳақига олишга қурби етадиган бу улов, бир неча камбағални уйли-жойли қилишга ёки ўнлаб ночор оилаларни бир йил боқишга етади. Бировнинг эҳсони ё ҳадясини муҳокама қилишдан йироқман. Аммо яхшилик қилиш майдонида ҳам приоритет ва тушунчаларимиз бузилиб кетганига эътибор қаратмоқчиман. Чунки динимизга кўра, эҳсон муҳтожга берилиши тарғиб қилинади.

3. Тунги клубда ўласи қилиб калтакланган одам ҳодисаси. Айтишларича, бундай фожиалар тунги клубларнинг кундалик оддий воқелиги ҳисобланади. Бунга наркотик истеъмоли, фаҳш ишлар ва бошқа жиноятларни қўшса, бундай маконларда тун қоронғусида амалга ошаётган қабоҳатлар кўлами кўз олдингизда гавдаланади. Олдинги икки ҳодисада жамият таназзулини кўрган бўлсак, бунисида куч ишлатар тизим, мафкурачилар ва умуман ҳукуматнинг чуқур инқирозига гувоҳ бўламиз. Бундай дейишимга сабаб - инсоний ахлоқни камолотга етказадиган масканлар; мактаб, кутубхона, масжид ва мадрасаларга панжа орасидан қарайдиган масъуллар, тунги клублар, қиморхона-ю ароқхоналарга алоҳида эътибор беришлари улардаги ахлоқий меъёрлар неқадар бузилганини кўрсатади.

Бундай ҳодисалар ва бузуқ тарози билан уларни баҳолаш тизими бизнинг кундалик турмушимиз ва ҳаёт тарзимизга айланмоқда. Уларнинг кўлами ва фожиали оқибатига жуда лоқайд муносабат бизнинг одатимиз бўлиб қолди. Нафақат одат, балки шундай қабоҳатлар ҳақидаги хабарларни кутадиган, баъзиларини кулган ҳолда ва қолганларини шов-шув қилиб муҳокама этадиган бўлиб қолдик. Бу ҳолимизни диёнат ва қадрият нуқтаи назаридан баҳолайдиган бўлсак, биз давлат ва жамият ўлароқ инқирознинг туб-тубига шўнғияпмиз.

Аммо буни ҳис қилмаяпмиз. Аллоҳ эса қатъий огоҳлантиради:

"Қачон бир шаҳарни ҳалок этишни истасак, унинг маишатпарастларини (итоатга) амр қилурмиз, бас, улар у(шаҳар)да фисқ ва гуноҳ қилурлар. Шунда унга «сўз» ҳақ бўлур. Бас, Биз у(шаҳар)ни мутлақо вайрон қилурмиз. (Ҳар бир юртнинг маишатпарастлари бор. Улар каттакон амалдорлар ва ҳар хил нозу неъматга кўмилган кишилар тоифасидир. Фазилат, муқаддас нарса, гуноҳ ёки савоб каби тушунчалар уларнинг хаёлига ҳам келмайди. Кўнгиллари тусаган ишни қилишга ўрганиб қоладилар. Кўнгиллари эса, доимо фисқу фасодни, ҳаром маишатни тилайди. Аъёнлари шу даражага етишига томошабин бўлиб турган халқдан ҳам яхшилик кутилмайди. Бундай юрт ҳалок бўлишга сазовордир.) ( "Исро сураси, 16-оят. Тафсир шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳимаҳуллоҳнинг "Ҳилол"ларидан олинди).

Эшитгувчи қулоқ, англагувчи қалб ва ўзгартирувчи қўл борми бунда??!

@MubashshirAhmad

"Агар аёлингиз болаларингиз билан уйда қолса, оилангиз камроқ даромад қилади, лекин бойроқ бўлади." (таржима)

***
1960-йиллардан бошлаб АҚШ ва бошқа Ғарб давлатларида феминизмнинг кучайиши билан гендер роллари ўзгариб, аёллар ишчи кучига кенгроқ қўшила бошлади, уйида иззат топиб ўтирган аёллар кўчага чиқарилди.

Бу ўзгариш ижтимоий ва иқтисодий жиҳатдан катта таъсир кўрсатди, ажралишлар сонининг ошиши ва оилавий тузилмаларнинг ўзгариши, яъни жамиятда ёлғиз онали (ёки кам ҳолатларда ёлғиз отали) оилалар кўпайиши шулар жумласидан.

Бу ҳақида инглиз тилида ишончли манбалардан олинган мақолалар ва статистик маълумотлар талайгина.

Тадқиқотлар шунни кўрсатадики, тўлақонли оилаларда, яъни ота ва она томонидан тарбияланган болалар ёлғиз она томонидан ўстирилган болалардан ўртача юқорироқ академик натижаларга эришади, камроқ ҳуқуқбузарлик қилади ва психологик барқарорлик жиҳатидан устун бўлади.

Ёлғиз оналик эса, айниқса, ижтимоий-иқтисодий муаммолар билан боғлиқ ҳолда, болалар ҳаётига салбий таъсир кўрсатиши аниқланган.

Албатта, бу барча ҳолларда ҳам шундай бўлади дегани эмас, баъзи ёлғиз оналар (ёки оталар) фарзандларини жуда муваффақиятли тарбиялай олишади.

Лекин бундай ҳолатлар умумий статистикада жуда камчиликни ташкил қилади. Ачинарли томони, эндиликда муаммо фақат фарзанд тарбияси билан боғлиқ эмас, балки унинг кўлами кенгайиб, масаланинг бошқа томонлари ҳам пайдо бўла бошлаган.

Бугунги кунда АҚШ ва Европада эркакларнинг ижтимоий ролини қайта кўриб чиқиш масаласи кўтарилмоқда. Масалан, эркаклар орасида депрессия ва ўз жонига қасд қилиш кўрсаткичлари аёлларникидан юқорироқ.

Аёлларнинг касбий имкониятлари кенгайгани сари, баъзи эркаклар ўз ўрнини топишда қийинчиликка дуч келмоқда. Шунинг учун "эркаклик инқирози" ва эркаклар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш мавзулари баъзи социологлар орасида долзарб масалага айланган.

Ҳўш, биз қандай хулоса қилишимиз мумкин?

Ривожланаётган мамлакатлар Ғарб тажрибасидан ўрнак олиши табиий, лекин ҳар қандай ижтимоий ислоҳотнинг узоқ муддатли оқибатларини ҳам инобатга олиш керак.

Масалан, оилавий қадриятларни бузмасдан туриб, гендер тенглиги ва иқтисодий тараққиёт ўртасида мувозанатни топиш муҳим. Агар ривожланган мамлакатларнинг ўтиш жараёнида йўл қўйган хатоларидан сабоқ олинмаса, худди шундай муаммоларга дуч келиш эҳтимоли юқори.
Интернетдан.

Ikrom Sharif саҳифаларидан олинди.

@MubashshirAhmad