Yoshligimizda bir xolam bo'lardilar, hafta oxirlari biznikiga qarashgani kelib turadigan.
Issiqligidan tutuni chiqib turgan kir tog'orada kir yuvardilar.
Chovgumdagi suv qaynasa, sochiqsiz ushlab quyib olardilar.
Qo'llarida tilingan, shilingan izlar bo'lardi, lekin shu holatda ham juda tez ish qilardilar.
Bu ayolni qo'li temirdanmi, qanday qaynoq suvga qo'l solyaptilar ekan, deb hayron bo'lib kuzatardim.
Bir kuni so'radim, xola, qo'lingiz qaynoq suvda kuymaydimi, nega sochiq va qo'lqop ishlatmaysiz, deb.
Kuymaydi, bu qo'llar mehnatda qotgan, sen issiq deyotganing, men uchun iliq, dedilar.
Rosa hayron bo'ldim, o'zimcha ulardek choy damlamoqchi bo'ldim, qo'lim kuydi. Ulardek yara qo'lim bilan kir yuvgandim, voy-voylab butun uyni boshimga ko'tardim.
Xullas, issiq suv bilan bevosita ishlashlari siri, sirligicha bolaligimda qolib ketdi.
Kecha choy damlab tursam, Zaynab savol beryapti: aya, choy damlaganingizda, nega sochiq ishlatmaysiz ? Qo'lingiz kuymaydimi ? Men sochiqsiz damlolmaymanku ?
Yigirma yil avvalgi javobsiz savolimga, bir zumda javob topdim. Xayolan xolamni yonlariga, bolaligimga, o'sha iliqqina ota uyimga borib qaytdim.
Mehnat qilgan qo'llar kuymaydi, sen ham mendek bo'lsang, qo'ling kuymaydigan bo'ladi, deb Zaynabga ham javob berib qo'ydim. Tushunmadi, yuzimga qarab kulib qo'ydi.
Kechagina bola edim, mehnatda qotgan qo'lni nimaligini ham tushunmaydigan.
Bugun esa onaman, bu narsani farzandiga tushuntirayotgan.
Qachon, qayerda ulg'aydim bilmayman. Ammo ulg'ayibman.
Ummu Zaynab