Farzandlarim ichida, menga eng ko'p fe'li o'xshaydigani Maryam.
Qaysar, mag'rur, ko'z yoshini ko'rsatgisi kelmaydi.
Tupurgan tupugini qaytib olmaydiganlardan.
Kichkinagina aqliga, yemayman dedimmi yemayman, kiymayman dedimmi kiymayman, degan fikrlar qayerdan keladi, tushunmayman.
Bazan, kerak emas deb otgan narsasini, hamma chiqib ketganidan keyin borib oladi. Eshikdan poylab turamiz, dasturxonga joylashib olib, paqqos tushuradi.
Ehh, shu joyi menga tortmabdi, ochimdan o'lsam o'lardim, o'rningda bo'lsam yemasdim deb qo'yaman.
Ha, rost, shu joyi senga tortmabdi, bazan aqlini ham ishlatyapti, menga o'xshab deydilar.
Yoshligimda menga nisbatan eng ko'p: devona arazlasa, xaltasiga ziyon maqoli ishlatilardi. Arazlab olib, ko'p och qolardim. Birov arazlaganimni, xafa ekanimni bilmasdi ham. Yoshim katta bo'lib bilyapman, inson jonini qadrlashni ham bilishi, birozgina bez bo'lishi kerak ekan. G'ururimni orqasidan ancha qiynalganman. Hech kim menga qarab, malades, shu ayolam juda g'ururli ekan, shuncha yil boshini egmadi, hech kimga past ketmadi, yalinmadi, hech kimdan tili qisiqlik joyi yo'q, deb maqtamagan.
G'ururimdan, ko'ylagim eskirib ketdi, yangi olib bering ham deyolmayman. Avval u ko'ylakka o'zim pul to'playman, keyin buyurtma qilaman. Kelganidan keyin, qanchaga olding, nega menga aytmading deb, ishlatgan pulimni qo'limga tutkazadilar.
Mendan biror narsaga pul so'rasang, yo'q deymanmi, nega aytmaysan deb qoladilar gohida.
So'ramasimdan o'zingiz bersangiz bo'lmaydimi, ko'p-ko'p berib qo'ying deyman, menam bo'sh kelmay.
O'zimdan boshqa ayollarni, kelinlarni, qizlarni ko'rib, turmush o'rtoqlaridan tinmay pul olib sarflashlarini ko'rib, o'zimga o'zim achinib ham ketaman. Qiz bola onadan ortib boshqa joyga bormas ekan, katta qizlarim ham menga o'xshaydi. Kitobdan boshqa narsa so'rashni bilmaydi. Olib bersam kiyishni, olib bermasam xafa bo'lishni ham bilishmaydi.
Birgina Abdulbosit boshqacha. Ko'zi tushgan narsa uniki bo'lishi kerak. Olib bermasam, menga gapirmay arazlab oladi. Siz unchalik yaxshi ona bo'lmay qolibsiz, odam bolasiga nega obermaydi, deb koyib ham beradi. Aytgan ovqati bo'lmasa, ochlik e'lon qiladi. Menga boshqa ovqat qilasizmi o'zi deb, do'q ham qilib ketadi. Arazlagandingku, och uxla deyman. Uxlolmayman, ovqat bering deb tepamda turib oladi.
Kulgim keladi, ammo xursand bo'laman bu qilig'idan. Inson boshqalarning qiliqlariga javoban, o'zini qiynamasligi kerak. Xoh ruhan, xoh jismonan bo'lsin, dunyodagi hech qanday sabab, o'zimizni qiynashimizga arzimaydi.
Aslida ayol kishi, hech kimga, hech narsa isbotlashga majbur emas.
Chunki ayol ojiza, u kuchli bo'lish uchun tug'ilmagan.
Ayol erkaklarga yordamchi xolos, yelkadosh emas.
Ayol bu ona, oyoqlari ostiga Jannat to'shalgan.
Ummu Zaynab