Baby_store

Erta ta’limda til mavzusi

👉Til o’rgatilmaydi, balki o’rganiladi! Bolada muloqotga ehtiyoj uyg’oting, u o’zi o’rganadi. Ona tilingiz kabi shu o’rgatayotgan tilingizda yashang, muhit yarating!

👉Bolalarga til o’rgatar ekansiz tasvir yo harakat orqali ko’rsating, tarjima qilmang, masalan ingliz tili ingliz tilida o’rgatiladi, o’zbek tilida emas!

👉Bolaga bir necha tilda gaplashuvchi bir kishidan ko’ra, bir necha kishi har biri alohida tilda muloqot qilsa, bola tillarni parallell oson o’rganadi.

👉3 yoshgacha bola tilllarni nomlari bilan ajratolmaydi, nechta tilda eshitgan bo’lsa barchasida so’z boyligini oshirib boraveradi va barchasini aralashtirib bir butun til sifatida ishlatadi, bu norma, o’tib ketadigan holat.

👉Bola hayotining ilk 3 yili mo’jizaviy ong davri bo’lib, ular bu paytda kundalik audio eshitish orqali ham istalgan ma’lumotlarni yodlab olishadi. U xoh Qur’on bo’lsin, xoh Chet tillari, muhimi takror!

👉Til o’rgatish degani harf tanitish degani emas! O’qishdan avval gapirish, gapirishdan avval esa eshitish boshlanadi. Til quloqdan kiradi, ko’p eshitish kerak! Oxirgi bosqich o’qish va yozishni o’rganish bo’lib 4-5 yoshgacha bu shart ham emas.

👉5 yoshgacha bolalar o’sha til muhitida bo’lish orqali beshtalab tilni parallell o’rgana oladilar. Bu yoshgacha olamni o’rganish ular uchun eng muhim ehtiyoj bo’lib, bu davrda hech narsani oson yoki qiyinga ajratib o’tirishmaydi.

👉Bolalar 7 yoshgacha chet tillarini tabiiy shimish orqali o’rganishsa, katta yoshda esa faqat ona tilisiga taqqoslash orqali ongli ravishda o’rganadilar! Bu usulda o’rganish ‘interlanguage’ xatolar bilan kechadi! (Ask smb for a help- ask help from smb )

👉Bolalarning til o’rganishlari turlicha bo’lib, kimdir avval 500-600 ta so’z boyligi yig’ib keyin til chiqarsa, kimdir ilk o’rgangan so’zlari bilan ham ehtiyojni ifodalashga harakat qila boshlashadi.

👉 Oilada katta farzandni o’qitish bilan kichiklariga ustoz tayyorlagan bo’lasiz! Bolalar ota-onasidan ko’ra o’z opa yoki akalarining ko’rsatmalariga ko’proq ergashadilar! Ko’p tilli oilalarda katta farzandning tili oila tili bo’lib qoladi!

👉 Bolaning ishi o’yin, o’rganishni ham o’yinga aylantiring! Bog’cha yoshidagi bolani bir joyga o’tkazib o’qitolmaysiz. Aslida harakat ongni rivojlantirishini unutmang!

👉 O’rganish jaroyoni qanchalik yoqimli bo’lsa, shunchalik uzoq davom etadi! Bolaga bosim o’tkazib sizga qulay paytda emas, balki u istagan vaqtda o’rgatishga ulgurib qolishni o’rganing.

👉Yosh bola o’ynasin, katta bo’lsa o’zi o’rganib ketadi deganlar haqsiz, lekin bolaga nimadir o’rgatish emas, mustaqil o’rganish ko’nikmasini erta yoshdan shakllantirishga ulgurib qolish eng muhimi!

👉 Farzandingizga ta’lim berish bilan ona-bola munosabatlaringizga putur yetsa, o’rgatishni ustozga topshiring! Ilmdan ham muhimroq narsa ona va bolaning hissiy bog’lanishidir!!!

✍️ Zarifa Bozorova

https://t.me/momandme_ertatalim_onalarblogi