📒
O'tkan kunlar
✍🏻 Abdulla Qodiriy 8-9-sinfligida "O'tkan kunlar" ni 2 marta o'qib qo'ygan qizaloq sifatida Salimov bu asarni, sayoz, desa uni yomon ko'rib qolgandim. 3-marta qayta o'qish menga judayam yomon ta'sir qildi.
Bu asar men eng ko'p majoz qiladigan, iqtiboslaridan eng ko'p foydalanadigan, filmini ming martadan ko'p tomosha qilgan asar. Yaxshilab fikr yuritilsa, o'zbek oilalarining andazasi bu asar. Ongimizga singib ketgan eskilik. O'liklarning ustimizdagi ta'siri bu asar.
Men Otabekni latta dedim. Haliyam shu fikrimdaman. Otabek bugungi jamiyatimizdagi judayam ko'p yigitlarning oynadagi aksiga o'xshaydi. Onasidan emotsional jihatdan uzilmagan, sevgi va tinch hayotni birdek xohlaydigan, hayotidagi chigalliklarni bir suhbat bilan o'z iziga tushirish o'rniga, meni "orsiz" dedi, deb kattalardan arazlab yuradigan, hali erkak sifatida shakllanmagan bir bola. Yusufbek hojining o'zi ham unga "bola" deb murojaat qiladi, yozuvchi ham shu paytgacha ota-onasidan qattiq so'z eshitmagan bola deb ta'riflaydi. Ya'ni u tinch yashasa bo'ldi, boshqa hech nima kerakmas. Ha u o'qigan, ha uning siyosatdan xabari bor, ha u unday, ha u bunday, lekin u haliyam bola.
O'zbek oilalarining O'zbekoyimdek kaltafikrlik qaynonalari, Oftoboyimdek farzandiga katta bo'lishga ruxsat bermaydigan onalari, Yusufbek hoji va Qutidordek ayolini o'z vaqtida to'g'ri yo'lga sololmaydigan oila boshilari, Zaynabdek pismiq, o'zining hayotiga o'zi befarq qizlari, Kumushdek xudbinlari, Otabekdek onasining o'g'illari shu asarda juda chiroyli chizib berilgan. Yetar endi! Fikr qilaylik! Bunaqangi nosog'lom muhitlar zanjirini uzish vaqti kelmadimikin?)
Xushro'ybibi o'z fikriga ega va shartaki bo'lganligi uchun salbiy qahramon sifatida ko'riladi, xuddi hozir o'zini anglagan qizlarni yomonotliqqa chiqarishyotgandek. "Ota-ona orzusi" haligacha aktual mavzu. Buni gapirmasa ham bo'ladi.
Otabek usta Alimning hayotini o'zinikiga moslayveradi. Shuning uchun ham hayotiga tortgan o'sha voqelikni. Bu taraflariniyam ko'rib chiqish kerak deb o'ylayman (men o'sha usta Alimning hikoyasiga yig'lagandim).
Biz "O'tkan kunlar" ga faqat ijobiy munosabatda bo'lamiz, shuning uchun ham undagi ahmoqgarchiliklar haliyam hayotimizda bor. O'ylab ko'raylik-chi, balki Qodiriy bu asarni, bulardan o'rnak olmang, Siz shunaqa bo'lmang, deb yozib ketgandir..?)
O'tkan kunlar mendan ham o'tib ketsin!#taqriz 📚
