#ilm_oʻrganamiz
1. Aqlli boʻlish.
Aql boylikdir. Ahmoq bilan doʻstlashishda hayr yoʻq. Ahmoq bilan doʻstlashish qanchalik uzoq vaqtdan beri boʻlmasin, oxiri afsus va nadomatdir. Hazrat Ali roziyallohu anhu aytgan: „ Johil bilan doʻstlashma. Sen hamisha undan uzoq boʻlishga harakat qil. Zero ne-ne johil doʻstlar yuvosh doʻstlarni choxga tushirib ketdilar. Odamga uning doʻstiga qarab baho beriladi “. Ahmoq senga foyda keltiraman deb, zarar keltirib qoʻyadi. Bilmagani tufayli senga yomonlik qilib qoʻyishi mumkin. Shoir aytadi: „ Men aqlli dushmanimdan xotirjamman. Ammo, ahmoq doʻstimdan xavotirdaman. Aqlning turi boʻlmaydi. Uning yoʻlini bilaman. Lekin ahmoqlikning turi koʻp“. „ Ahmoq kimsadan uzoqlashish Allohga yaqinlashish demakdir“. Aqlli kimsa hamma narsani yaxshi tushunib yetadi. Boʻlmasa tushuntirganingni yaxshi oladi.
2. Goʻzal axloqli boʻlish.
Goʻzal axloq eng a'lo fazilatdir. Ba'zan xulqi goʻzal, ongi ham baland kimsalarga gʻazab va shahvat ustunlik qilib, hasisligi va qoʻrqoqligi tufayli nafsiga itoat qilib qoʻyadi, bila turib gunoh ish qiladi. Xatosini tuzatgani kuchi yetmay qoladi. Bunday kimsalar bilan ham doʻstlashmagan ma‘qul.
3. Fosiq boʻlmaslik.
Fosiq kimsalar suhbatida aslo hayr yoʻqdir. Allohdan qoʻrqqan kimsa bunday xato ishga yoʻl urmaydi. Bunday insonning doʻstligiga hech qachon ishonib boʻlmaydi. Alloh taolo Toha surasining, 16- oyatida shunday marhamat qiladi: „ Unga iymon keltirmaydiganlar va havoyi nafsiga ergashganlar seni hargiz undan toʻsmasinlar. U holda xalok boʻlasan “.
4. Bid'atchi boʻlmaslik.
Bid'atchining suhbati sherigini ham oʻz domiga tortadi. Bunday kimsalar bilan ham doʻstlashish aslo yaramaydi. Hazrati Ali roziyallohu anhu aytadi: „ Sening haqiqiy doʻsting shunday kishiki, sening foydang uchun har qanday qiyinchilikka tayyor turadi. Boshingga biror falokat kelsa, oʻsha zahoti senga yordam berishga oshiqadi. Bir olim kishi shunday deydi: „ Mana shu ikki kishi bilan doʻstlash: diniy mavzuda senga biror narsa oʻrgatadigan kishi bilan va sendan oʻrganadigan kimsa bilan doʻstlash “. Ma'mun ibn ar-Rashid aytadi: „Birodarlar uch guruhdir. Biri oshqozonga oʻxshaydi, usiz yashab boʻlmaydi. Ikkinchisi doriga oʻxshaydi. Usiz ham ahvolimiz tang. Uchinchisi kasallikka oʻxshaydi. Bunday doʻstlar faqat boshingga balo boʻladi “. Abu Zarr Gʻiforiy aytadi: „ Yolgʻiz yurish yomon hamrohdan yaxshiroqdir. Solih hamroh esa yolgʻizlikdan yaxshiroqdir “. Fosiqlar va fosiqlik qalbga gunoh kirishini osonlashtiradi. Gunohdan nafratlanishni soʻndiradi. Said ibn Musayb rohmatullohi alayh aytadi: „ Bunday kimsalarning doʻstligidan kochib qutulib boʻlmaydi. Ulardan uzoqlashish salomatlikdir “.
„Rohmanning bandalari yer yuzida tavoze' ila yuradigan va johillar xitob qilganida „salom“ deydiganlardir “. Furqon surasi, 63-oyat. „Salom“ soʻzi salomatlik demakdir. Oyatning mazmuni quyidagicha. Ular aytadilarki: „ Sizlarning gunohingizdan biz salomat qoldik. Siz ham bizning yomonligimizdan salomat qolingiz “.
📚 „Alloh uchun sevmoq“ kitobidan
@irfon_ilm_irfon
Suhbatdosh tanlashda quyidagi 4 fazilatga e'tibor bermoqlik zarur.
1. Aqlli boʻlish.
Aql boylikdir. Ahmoq bilan doʻstlashishda hayr yoʻq. Ahmoq bilan doʻstlashish qanchalik uzoq vaqtdan beri boʻlmasin, oxiri afsus va nadomatdir. Hazrat Ali roziyallohu anhu aytgan: „ Johil bilan doʻstlashma. Sen hamisha undan uzoq boʻlishga harakat qil. Zero ne-ne johil doʻstlar yuvosh doʻstlarni choxga tushirib ketdilar. Odamga uning doʻstiga qarab baho beriladi “. Ahmoq senga foyda keltiraman deb, zarar keltirib qoʻyadi. Bilmagani tufayli senga yomonlik qilib qoʻyishi mumkin. Shoir aytadi: „ Men aqlli dushmanimdan xotirjamman. Ammo, ahmoq doʻstimdan xavotirdaman. Aqlning turi boʻlmaydi. Uning yoʻlini bilaman. Lekin ahmoqlikning turi koʻp“. „ Ahmoq kimsadan uzoqlashish Allohga yaqinlashish demakdir“. Aqlli kimsa hamma narsani yaxshi tushunib yetadi. Boʻlmasa tushuntirganingni yaxshi oladi.
2. Goʻzal axloqli boʻlish.
Goʻzal axloq eng a'lo fazilatdir. Ba'zan xulqi goʻzal, ongi ham baland kimsalarga gʻazab va shahvat ustunlik qilib, hasisligi va qoʻrqoqligi tufayli nafsiga itoat qilib qoʻyadi, bila turib gunoh ish qiladi. Xatosini tuzatgani kuchi yetmay qoladi. Bunday kimsalar bilan ham doʻstlashmagan ma‘qul.
3. Fosiq boʻlmaslik.
Fosiq kimsalar suhbatida aslo hayr yoʻqdir. Allohdan qoʻrqqan kimsa bunday xato ishga yoʻl urmaydi. Bunday insonning doʻstligiga hech qachon ishonib boʻlmaydi. Alloh taolo Toha surasining, 16- oyatida shunday marhamat qiladi: „ Unga iymon keltirmaydiganlar va havoyi nafsiga ergashganlar seni hargiz undan toʻsmasinlar. U holda xalok boʻlasan “.
4. Bid'atchi boʻlmaslik.
Bid'atchining suhbati sherigini ham oʻz domiga tortadi. Bunday kimsalar bilan ham doʻstlashish aslo yaramaydi. Hazrati Ali roziyallohu anhu aytadi: „ Sening haqiqiy doʻsting shunday kishiki, sening foydang uchun har qanday qiyinchilikka tayyor turadi. Boshingga biror falokat kelsa, oʻsha zahoti senga yordam berishga oshiqadi. Bir olim kishi shunday deydi: „ Mana shu ikki kishi bilan doʻstlash: diniy mavzuda senga biror narsa oʻrgatadigan kishi bilan va sendan oʻrganadigan kimsa bilan doʻstlash “. Ma'mun ibn ar-Rashid aytadi: „Birodarlar uch guruhdir. Biri oshqozonga oʻxshaydi, usiz yashab boʻlmaydi. Ikkinchisi doriga oʻxshaydi. Usiz ham ahvolimiz tang. Uchinchisi kasallikka oʻxshaydi. Bunday doʻstlar faqat boshingga balo boʻladi “. Abu Zarr Gʻiforiy aytadi: „ Yolgʻiz yurish yomon hamrohdan yaxshiroqdir. Solih hamroh esa yolgʻizlikdan yaxshiroqdir “. Fosiqlar va fosiqlik qalbga gunoh kirishini osonlashtiradi. Gunohdan nafratlanishni soʻndiradi. Said ibn Musayb rohmatullohi alayh aytadi: „ Bunday kimsalarning doʻstligidan kochib qutulib boʻlmaydi. Ulardan uzoqlashish salomatlikdir “.
„Rohmanning bandalari yer yuzida tavoze' ila yuradigan va johillar xitob qilganida „salom“ deydiganlardir “. Furqon surasi, 63-oyat. „Salom“ soʻzi salomatlik demakdir. Oyatning mazmuni quyidagicha. Ular aytadilarki: „ Sizlarning gunohingizdan biz salomat qoldik. Siz ham bizning yomonligimizdan salomat qolingiz “.
📚 „Alloh uchun sevmoq“ kitobidan
@irfon_ilm_irfon