O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi

Badiiy tarjima kengashi 2024-yilda qanday ishladi?

Yozuvchilar uyushmasida Badiiy tarjima kengashining 2024-yil faoliyati yakunlariga bag‘ishlangan yillik hisobot yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Unda ushbu yilda amalga oshirilgan nasriy, she’riy asarlar tarjimalari muhokama qilindi.
Hisobot yig‘ilishida 2024-yilda o‘zbek tarjimashunosligida qilingan ishlar, o‘zbek nasrining rus tiliga tarjimalari, she’riy tarjimalar, jahon nasridan o‘zbek tiliga qilingan tarjimalar, o‘zbek adabiyotidan turk tiliga qilingan tarjimalar, “O‘zbek adabiyoti xorijiy nashrlarda: yutuqlar va muammolar”  kabi mavzular batafsil tahlil etildi. 
2024-yilning eng ahamiyatli voqeasi – Prezidentning “Badiiy tarjima sohasida Muhammad Rizo Ogahiy nomidagi xalqaro mukofotni ta’sis etish to‘g‘risida”gi qarorining imzolanishi bo‘ldi. Ushbu mukofot nizomi, ko‘krak nishoni va diplomi eskizi ishlab chiqilib, tasdiqlandi, mukofot sayti yaratildi.
2024-yilda O‘zbekiston xalq shoiri Sirojiddin Sayyid Qozog‘istonning “Hurmat” ordeni, adabiyotshunos olim Bahodir Karim Maxtumquli Firog‘iy medali, O‘zbekiston xalq shoiri Usmon Azim Qozog‘iston ta’sis etgan xalqaro “Alash” adabiy mukofoti bilan taqdirlandi. Misrda Abdulla Qodiriyning “O‘tkan kunlar” romani arab tilida chop etildi. Saudiya Arabistonida “O‘tkan kunlar” va “Mehrobdan chayon” romanlari nashr qilindi. Ashxobod shahrida Maxtumqulining o‘zbek tilida nashr etilgan tanlangan asarlari to‘plami taqdimoti bo‘lib o‘tdi. Tarjimon – Mirzo Kenjabek.
Rossiyaning “Литературные знакомства” jurnalida 17 o‘zbek shoir va yozuvchisining she’r va hikoyalari “Узбекская литературная тетрад” rukni ostida rus tilida chop etildi. Sulton Rayevning “Tanlangan asarlar” kitobi taqdimoti, turk shoiri Akif Erso‘yning “Safahot” to‘plami, “O‘zbek adabiyotidan tanlangan hikoyalar” to‘plamining turk tilidagi nashri taqdimoti o‘tkazildi.
O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi vakillari Maxtumquli Firog‘iy tavalludining 300 yilligi munosabati bilan Turkmanistonda o‘tkazilgan tadbirlarda, Tatariston poytaxti Qozon shahrida o‘tgan Muhammadiyor nomidagi xalqaro turk adabiyoti festivalida, Qirg‘izistondagi Turk olamining 9-xalqaro she’riyat va musiqa festivalida, Ozarbayjonning Shusha shahrida o‘tgan “Voqif she’riyat kunlari” xalqaro festivalida, Olmaota shahrida o‘tgan Turk dunyosi yosh shoirlari “She’r bayrami”, Bokuda o‘tgan XI xalqaro Rumiy simpoziumida ishtirok etdi. Toshkent shahrida Fuzuliy tavalludining 530 yilligiga bag‘ishlangan xalqaro anjuman, XVI xalqaro she’riyat bayrami o‘tkazildi. 
12-13-iyunda Parkent ijod uyida Respublikasi Tarjimonlar forumi tashkil etildi. Unda faxriy mehmon sifatida Ozarbayjon Yozuvchilar uyushmasi kotibi Salim Babulla o‘g‘li hamda ozarbayjonlik taniqli shoir Ilg‘or Fahmiy qatnashdi.
“100 tarjima” loyihasi amalga oshirildi. Unga ko‘ra, o‘tgan yil davomida 81 ta nasriy asar, 19 nafar muallifning she’riy asarlari xorijiy tillardan tarjima qilinib, chop etish uchun Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligiga yetkazildi. Qozog‘istonning “Mereke baspalar” nashriyot uyi bilan hamkorlik doirasida nasr, nazm va bolalar adabiyoti yo‘nalishida 36 nafar muallifning asarlari qozoq tiliga tarjima qilinib, chop etish ishlari boshlandi. Loyiha 2026-yilda nihoyasiga yetkazilishi rejalashtirilgan.
Moskvaning “Ладомир” nashriyoti bilan hamkorlik doirasida “O‘zbek she’riyati antologiyasi”ning 3-jildini nashrga tayyorlash ishlari yakunlandi. Bu jildga 114 nafar o‘zbek shoirining she’rlari kiritilgan. 
2025-yilda tarjimonlar oldida katta vazifalar turibdi. “Turkiy ellar folklori”, “Jahon bolalar adabiyoti durdonalari” 100 jildliklarini nashrga tayyorlash ishlari boshlanmoqda. Hozirga qadar 5 ta qit’adagi 65 ta davlat, boshqa davlatlar sub’ekti bo‘lgan 10 ta respublika adabiyoti namunalari aniqlangan. Bundan tashqari, 15 ta antologiya tuziladi. Ularning har biriga o‘nlab ijodkorlarning asarlaridan namunalar kiritiladi. Bu raqamlar hali yana kengayishi kutilmoqda. 
Yig‘ilish yakunida shu yildagi rejalar, vazifalar belgilab olindi, kengashning tegishli qarorlari qabul qilindi.

Nazokat Usmonova, O‘zA