Ulmasbekbooks | Blog

​​#taqriz

Forrest Gamp: Shunchaki "ahmoq" emas, g'aroyib hayot qissasi

          Uinston Grumning "Forrest Gamp" romani bosh qahramoni Forrest Gamp – o'zini "ahmoq" deb atasa-da (IQ darajasi 70 atrofida), matematikada g'ayrioddiy iqtidorga ega (savant sindromi), jismonan baquvvat va dunyoga sodda, ammo o'tkir nazar bilan qaraydigan yigit. U o'z hayotini shunchaki oqim bo'ylab suzib o'tmaydi, aksincha, uni boshidan kechirgan aqlbovar qilmas sarguzashtlari orqali, o'zining g'alati, imloviy xatolarga to'la tili bilan hikoya qiladi. Va bu sarguzashtlar rostdan ham g'aroyib! Kollej futbolidagi yutuqlardan tortib, Vyetnam urushining dahshatlarigacha, Xitoyda diplomatik mojarolarga aralashib qolishdan NASA astronavti sifatida Syu ismli orangutan bilan kosmosga uchishgacha, Yangi Gvineyadagi odamxo'rlar qo'lida shaxmat o'ynashdan professional kurashchi "Ahmoq" laqabi bilan ringga chiqishgacha – Forrestning hayoti kutilmagan, ba'zan absurd burilishlarga to'la.

          Kitobda Forrestning sodda tili, uning bevosita kuzatuvlari orqali XX asr Amerika tarixining eng muhim va ziddiyatli voqealariga – fuqarolik huquqlari harakati, urushga qarshi namoyishlar, siyosiy mojarolarga o'zgacha rakursdan guvoh bo'lamiz. Muallif bu orqali jamiyatdagi ikkiyuzlamachilik, urushning ma'nisizligi va "Amerika orzusi"ning asl mohiyatini achchiq istehzo bilan fosh etadi. Uning bolalikdagi sevgisi Jenni, urushdagi do'sti Bubba (va ularning amalga oshmay qolgan krevetka biznesi orzusi) hamda urush nogironi leytenant Den bilan murakkab munosabatlari asarning insoniy dramatizmini tashkil etadi.

          Ko'pchilik bilgan yumshoq va beg'ubor obrazdan farqli o'laroq, kitobdagi Forrest ancha "qirrali", uning xatti-harakatlari ba'zan shubhali, nutqi esa qo'polroq. Uning sarguzashtlari yanada ko'proq, qorong'u va satirik ruhda tasvirlangan. Bu shunchaki sodda inson haqidagi ertak emas, balki tasodiflar, omad va omadsizlik, aqlning tabiati, soddalikning kuchi va hayotning mutlaqo kutilmaganligi haqidagi chuqur, kinoyali mulohazalarga boy roman.

        Agar siz kulgi va achchiq istehzo bilan yo'g'rilgan, tarixiy voqealar fonida bir insonning g'aroyib, deyarli fantastik taqdirini kuzatishni istasangiz, "Forrest Gamp" romanini albatta o'qing. Asl manba ekran versiyasidan ko'ra ancha boyroq, qiziqarliroq va... kattalar uchun mo'ljallanganroq desak ham bo'ladi. Mutolaa zavqli bo'lsin!

@ulmasbekbooks

​​#taqriz

          Erve Le Tellyening "Anomaliya" romani: Voqelik chegaralarini buzuvchi ajoyib asar

          Gongkur mukofoti sovrindori va xalqaro bestseller bo'lgan "Anomaliya" romani o'quvchini hayratda qoldiruvchi, aql bovar qilmas voqealar silsilasiga olib kiradi. Erve Le Tellye ushbu asarida detektiv, fantastika, ilmiy fantastika va triller janrlarini mohirona uyg'unlashtirgan.

          Roman Parij-Nyu-York yo'nalishidagi Air France 006 reysidagi yo'lovchilar haqida hikoya qiladi. Ular orasida ikki hayot kechiruvchi qotil Bleyk, Nigeriyalik pop-yulduz Slimboy, afro-amerikalik advokat Joanna va nihoyat, global shuhrat ostonasida turgan yozuvchi Viktor Mishel bor.

          Samolyot JFK aeroportiga qo'nish arafasida kuchli turbulentsiyaga duch keladi. Yo'lovchilar bu dahshatli holatdan omon chiqishadi, ammo ularni kutayotgan voqelik ham tanish, ham g'alati tuyuladi. Chunki ular o'zlarining ikkinchi nusxalari bilan yuzma-yuz kelishadi.

          Le Tellye o'quvchini Lagos va Mumbaydan Oq uy va maxfiy harbiy bazalargacha bo'lgan sayohatga taklif etadi. Asar "o'zimizning ikkinchi men" mavzusini zamonaviy talqinda taqdim etib, insonning o'z-o'zini anglash, tanlov va taqdirning murakkab falsafiy savollarini ko'taradi.

          "Anomaliya" faqat g'aroyib syujet bilan emas, balki o'zining o'yin-kulgi ruhi bilan ham ajralib turadi. Muallif zamonaviy G'arb jamiyatining kulgili jihatlarini – kechki shou-dasturlar, "Saturday Night Live", fantastik filmlar, o'smirlar uchun vampir kitoblarini nozik kinoya bilan tasvirlaydi.

          Roman o'quvchini "Agar boshqa tanlovlar qilganimizda kim bo'lardik?" degan savolga javob izlashga undaydi. Hayotimizda qilgan har bir qarorimiz, aytgan har bir so'zimiz, tark etgan har bir munosabatimiz bizni qanday o'zgartirgan? Bu savollar "Anomaliya" sahifalarida o'ziga xos javob topadi.

          Asarning o'ziga xos xususiyatlaridan biri – uning tuzilishi. Le Tellye har bir qahramonning hikoyasini alohida boblar orqali yoritib, ularni keyinchalik yagona syujet chizig'ida birlashtiradi. Bu usul o'quvchiga har bir personajning ichki dunyosiga chuqurroq kirib borishga imkon beradi. Romanning birinchi yarmi oddiy hayot tasvirlari bilan to'ldirilgan bo'lsa, ikkinchi qismi fantastik voqealar girdobiga sho'ng'iydi.

          Fransiyada chop etilgandan so'ng, "Anomaliya" 35 dan ortiq tillarga tarjima qilindi va butun dunyo bo'ylab million nusxadan ortiq sotildi. Tanqidchilar asarni "zamonaviy adabiyotning ajoyib namunasi" va "janrlar chegarasini buzuvchi innovatsion roman" deb ta'rifladilar.

          Shuni aytib oʻtishim kerakki, nashriyot tomonidan biroz imloviy va texnik xatoliklarga yoʻl qoʻyilgan. Eʼtiborli boʻlishlarini soʻrab qolgan boʻlardim.

@ulmasbekbooks

#shunchaki

Jamiyat va millatni kitob va ilm orqali uyg'otadigan insonlar doim ham topilavermaydi bugungi kunda.

https://www.youtube.com/watch?v=lXthzAZtFJs

Ushbu suhbat hayotimizdagi tirik kitobdir. Ilmni hurmat qiladigan, uni qadrlaydigan insonlar uchun bu oddiy suhbat bo'lmaydi deb o'ylayman. Albatta tomoshqa qiling.

@ulmasbekbooks

​​#taqriz

Nuriya Cheleyenning "Qalb iffati"
asari: Ma'naviyatga yo'l va ruhiy yuksalish

Bugungi kunda kitob javonlarimizni turfa mavzudagi asarlar bezab turibdi. Ular orasida insonni chuqur o'ylantiradigan, qalbini nozik torlarigacha titratadigan, ma'naviy olamini boyitib, ruhiy yuksalishiga turtki bo'ladiganlari alohida qadrga ega. Turkiyalik iste'dodli yozuvchi Nuriya Cheleyen qalamiga mansub, o'zbek tiliga O'tkirbek Muhammad Sobir tomonidan yuksak mahorat bilan tarjima qilingan "Qalb iffati" asari ana shunday noyob durdonalardan biridir. Ushbu kitob shunchaki bir badiiy asar emas, balki tarixning unutilmas sahifalaridan, ilohiy qissalarning hikmatlaridan va eng muhimi, qalb tarbiyasining eng nozik jihatlaridan saboq beruvchi bebaho qo'llanma, ma'naviy komillikka eltuvchi yo'lchi yulduzdir.

Asar o'quvchini go'yo qadim zamonlarga, Allohga bo'lgan yuksak ishonch, sof muhabbat va taqvo hukmron bo'lgan davrlarga olib boradi. Kitobning ilk sahifalaridanoq bizni Hanna onamizning samimiy, yurakdan chiqqan munojotlari qarshi oladi. U nafaqat tug'ilajak farzandining jismonan sog'lom bo'lishini, balki uning iffatli, qalbi pokiza, iymoni butun bo'lishini, Allohning suyukli va solih bandalaridan bo'lishini so'rab ko'z yoshlar bilan iltijo qiladi. Bu duo shunchaki bir onaning shaxsiy orzusi emas, balki kelajak avlod uchun qilinadigan eng go'zal, eng ezgu niyatning yorqin va ta'sirchan namunasidir. Hanna onamizning bu chinakam ixlosi ijobat bo'lib, Maryam ismli nurli qizaloq dunyoga keladi va u tug'ilmasidanoq Allohning uyiga xizmat uchun nazr qilinadi.

"Qalb iffati" asarining markaziy o'qini Maryam onamizning ibratli hayot yo'li, uning Allohga bo'lgan cheksiz sadoqati, mislsiz pokizaligi va boshiga tushgan og'ir imtihonlar tashkil etadi. Muallif Maryam onamizning nozik ichki dunyosini, qalbidagi kechinmalarini, o'y-hayollarini shunday teran va mahorat bilan tasvirlaydiki, o'quvchi beixtiyor o'zini o'sha voqealar girdobida his qiladi. Zakariyo payg'ambarning Maryam onamizga bo'lgan otalarcha g'amxo'rligi, uning ma'naviy tarbiyasiga bo'lgan yuksak e'tibori esa yosh avlodni to'g'ri yo'lga boshlashda ustozning o'rni naqadar muhim ekanligini yaqqol ko'rsatib beradi. Maryam onamizning yolg'izlikdagi ibodatlari kitobxonda alohida hayajon uyg'otadi.

Asarda qalb ko'zi ko'r bo'lgan, hasadga to'la kimsalarning Maryam onamizning pok sha'niga yog'dirgan asossiz bo'htonlari ham keng yoritilgan. Bu voqealar orqali muallif inson hayotida duch kelishi muqarrar bo'lgan sinovlar, fitnalar qarshisida sabr-toqatli bo'lish, irodani yo'qotmaslik, eng muhimi, Allohga bo'lgan ishonchni bir lahza ham tark etmaslik lozimligini uqtiradi. Maryam onamizning bu imtihonlardan mislsiz matonat bilan o'tishi har birimiz uchun, ayniqsa, bugungi axborot xurujlari avj olgan zamonda yashayotgan yoshlar uchun bebaho ibrat maktabidir. Uning Allohga bo'lgan tavakkuli har qanday qiyinchilikni yengishga qodir ekanligini isbotlaydi.

Nuriya Cheleyen asarda shunchaki tarixiy voqealarni quruq bayon qilish bilan cheklanmaydi. U har bir voqea, har bir obraz orqali o'quvchiga muhim hayotiy saboqlarni singdirishga intiladi. Kitobni o'qir ekanmiz, beixtiyor o'zimizni, qalbimizni tahlil qila boshlaymiz. "Mening qalbim qanchalik pok? Men ham Allohga Uning suyukli bandalari kabi sadoqatlimanmi? Boshimga tushgan sinovga sabr qila olyapmanmi?" kabi savollar xayolimizdan o'tadi. Asar bizni nafsizimizni so'roqqa tutishga, gunohlardan tiyilishga, qalbimizni illatlardan poklashga kuchli rag'batlantiradi.

Bu asar sizning kutubxonangizdan munosib o'rin egallashiga ishonaman va uni mutolaa qilishni barchangizga tavsiya qilaman. Zero, qalb iffati – bu insonning eng katta boyligi, uning ma'naviy kamolotining asosi va ikki dunyo baxtining kalitidir.

@ulmasbekbooks

​​#taqriz

        📖 Abu Homid Gʻazzoliyning "Qiyomat va oxirat" kitobi

        Bu kitob G'azzoliyning oxirat hayoti, qiyomat va uning bosqichlari haqidagi muhim asaridir. Kitob musulmonlar uchun o'limdan keyin ro'y beradigan voqealar, qabr hayoti, qiyomat alomatlari va oxirat hayoti haqida ishonchli va aniq ma'lumotlarni o'z ichiga olgan.
        Kitob asosan Qur'oni Karim oyatlari, sahih hadislar, sahobalar rivoyatlari va islom ulamolarining qarashlari asosida yozilgan. G'azzoliy bu kitobda chuqur teologik masalalarni oddiy xalq ham tushuna oladigan tarzda bayon etgan.
        Kitobda siz avval eshitmagan, bilmagan maʼlumotlaringiz juda koʻp. Ularni yozish uchun bitta taqriz kamlik qiladi. Insonga oʻlimning qay holda kelishi, oʻlgandan keyingi holati, qabrdagi savol-javoblar bularning har biriga alohida-alohida toʻxtalanadi.
        Kitobning asosiy nuqtasi qiyomat alomatlarini yoritishdir. G'azzoliy qiyomat yaqinlashayotganini ko'rsatuvchi alomatlarni ikki turga ajratib tushuntiradi: kichik alomatlar va katta alomatlar. U bu alomatlarning har birini batafsil tavsif etadi va ularning diniy ahamiyatini tushuntiradi.
Kichik alomatlar:
Ilmning kamayishi va johillikning ko'payishi
Zinokorlikning oshishi
Spirtli ichimliklarning keng tarqalishi
Oila munosabatlarining buzilishi
Diniy qadriyatlarning qadrsizlanishi
Katta alomatlar:
Dajjolning paydo bo'lishi
Iso alayhissalomning qaytib kelishi
Ya'juj va Ma'jujning chiqishi
Quyoshning g'arbdan chiqishi
Dabbat ul-arzning (yerdan chiqadigann maxluq) paydo bo'lishi.

        Kitobni mutolaa qilish jarayonida vaqti kelsa men bilan shunday voqealar yuz bersa nima deb javob beraman, javob berishga tayyormanmi, oʻzimga oxirat uchun nima hozirlardim kabi savollar hayolimni chulgʻab oldi.

        Kitobni mutolaa qilishnigizni tavsiya qilib qolaman.

@ulmasbekbooks

​​#taqriz

          📖 Abdurazzoq Gurnaning "Jannat" romani

          Abdurazzoq Gurnaning 1994-yilda yozilgan "Jannat" romani Sharqiy Afrikaning jo‘shqinligi va o‘ziga xosligini romantikalashtirmay yoki soddalashtirmay tasvirlaydi. Ushbu roman 1994-yilgi Buker mukofoti uchun nomzodlar ro‘yxatiga kiritilgan. Abdurazzo Gurna - Tanzaniyada tug‘ilgan yozuvchi va olimdir.

          "Jannat" asari o‘n ikki yoshli Yusuf haqida bo‘lib, u doimo "Aziz amaki" deb biladigan boy savdogarning xizmatiga sotib yuborilgan. Keyinchalik u Azizning aslida amakisi emas, balki otasi qarz to‘lay olmagan odam ekanligini anglaydi. Shu sababli, Aziz Yusufni qarz evaziga olib ketadi. Romanning qolgan qismi Yusuf duch kelgan qiyinchiliklar va u bu vaziyatdan chiqish uchun qo‘llagan usullarni tasvirlaydi.

          Yusuf Azizning Afrika manzaralari bo‘ylab savdo safarlariga hamroh bo‘ladi. Ularning karvoni qabilalar va mahalliy aholi tomonidan ko‘pincha dushmanlik bilan qarshi olinadi, ba’zan esa jiddiy jarohatlar olishga ham to‘g‘ri keladi.

          Romanda qullik va bo‘ysundirishning ijtimoiy to‘qimaga qanday singib ketganligi o‘rganiladi. Asar voqealari Birinchi jahon urushidan oldingi davrda kechadi. Mamlakatda nemislar, boshqa yevropaliklar, hindlar, arablar, afrikaliklar va boshqalar istiqomat qiladi. Aholi tarkibi ko‘pincha beqaror bo‘lgan aralashmani eslatadi. Gurna turli guruhlar bir-biriga nisbatan noto‘g‘ri qarashlarga ega ekanligini ko‘rsatadi. Mahalliy qabilalar ko‘pincha boshqalar tomonidan yovvoyilar sifatida qabul qilinadi.

          Yusuf qullik, asirlik, muhabbat va hayot saboqlari qurshovida ulg‘ayadi. Romanning so‘nggi sahifalari afrikaliklarni majburan askarlikka olib ketilgan Birinchi jahon urushi boshlanishini tasvirlaydi. Yengil va oson oʻqiladigan asar.

© @ulmasbekbooks

​​Boshlanishi tepada ⬆️

O‘qish empatiyani kuchaytiradi
2013-yilda Garvardda o‘tkazilgan tadqiqotda bir guruh ko‘ngillilar badiiy adabiyot (masalan, Elis Munroning "Korri" asari), ommabop adabiyot (masalan, Robert Xaynlaynning "Kosmik chavandoz" asari), badiiy bo‘lmagan adabiyot (masalan, Charlz Manning "Kartoshka dunyoni qanday o‘zgartirdi" asari) o‘qidilar yoki hech narsa o‘qimadilar. Beshta tajribada badiiy adabiyot o‘qiganlar personajlarning xatti-harakatlarini oldindan aytish va yuz ifodalarida aks etgan hissiyotlarni aniqlash kabi vazifalarni yaxshiroq bajardilar. Bu olimlar "Aql nazariyasi" deb ataydigan boshqalarning ruhiy holatlarini tushunish qobiliyatiga ishora qiladi.
"Agar biz murakkab, kutilmagan va tushunish qiyin bo‘lgan personajlar bilan muloqotga kirishsak, haqiqiy hayotdagi odamlarga ham murakkab shaxslar bilan muomala qilish uchun zarur bo‘lgan qiziqish va kamtarlik bilan yondashishimiz ehtimoli ko‘proq," deya izoh berdi tadqiqotning bosh muallifi, Garvard Ta’lim oliy maktabining postdoktoranti Devid Kidd.

O‘qish ijodkorlik va moslashuvchanlikni oshiradi
"Haqiqiy hayotimizda ko‘pincha qaror qabul qilishimiz kerakdek tuyuladi va shu sababli oxir-oqibat bizga yordam berishi mumkin bo‘lgan ma’lumotlarga miyamizni yopib qo‘yamiz," deydi Toronto universiteti psixologi Maja Djikic. "Badiiy adabiyot o‘qiganimizda esa, ongimizni ochiq saqlashni mashq qilamiz, chunki noaniqlikka dosh bera olamiz."
Djikic 100 kishiga badiiy hikoya yoki badiiy bo‘lmagan esse o‘qitib o‘tkazgan tadqiqotidan so‘ng shunday xulosaga keldi. Keyin ishtirokchilar o‘zlarining kognitiv yopiqlik darajasini baholash uchun mo‘ljallangan so‘rovnomalarni to‘ldirdilar. Bu qaror qabul qilish jarayonida noaniqlikdan qochish va tezda xulosaga kelish ehtiyojini anglatadi. Badiiy adabiyot o‘qiganlar esse o‘qiganlarga qaraganda moslashuvchanroq va ijodkorroq bo‘lib chiqdi. Bu ta’sir muntazam ravishda kitob o‘qiydigan odamlarda eng kuchli namoyon bo‘ldi.

Mutolaa inson sifatida o‘zgarishingizga yordam beradi
Ko‘pincha biz shaxsiyatimiz o‘zgaradigan va rivojlanadigan lahzalarni aniqlay olmaymiz, ammo badiiy adabiyotlarni o‘qish aynan shunday imkoniyatni yaratishi mumkin. Toronto universitetining xuddi shu tadqiqot guruhi 166 kishidan his-tuyg‘ulari va asosiy shaxsiy xususiyatlari haqida so‘rovnomalarni to‘ldirishni so‘radi. So‘rovnoma keng qo‘llaniladigan Katta beshlik ro‘yxatiga asoslangan bo‘lib, ekstraversiya, vijdonlilik, kelishuvchanlik, hissiy barqarorlik yoki neyrotizm va ochiqlikni o‘lchaydi. So‘ngra guruhning yarmi Anton Chexovning "O‘yinchoq itli ayol" nomli hikoyasini o‘qidi. Hikoyada kurortga borgan va turmushga chiqqan ayol bilan ishqiy munosabatga kirishgan erkak haqida hikoya qilinadi. Guruhning qolgan yarmi ajralish sudi hisobotiga o‘xshash badiiy bo‘lmagan matnni o‘qidi. Keyin, barcha ishtirokchilar avvalgi shaxsiy savollarga qayta javob berishdi. Shunda badiiy asar o‘qigan ko‘pchilik kishilarning javoblari sezilarli darajada o‘zgarganini ko‘rish mumkin edi. Ular boshqalarning xayoliy tajribasini o‘qib chiqqach, o‘zlarini boshqacha idrok eta boshlashdi. Badiiy bo‘lmagan matn o‘qiganlar esa bunday o‘zgarishni boshdan kechirmadilar.

"Hikoyaning qahramoni bilan o‘zingizni aynanlashtirganingizda, siz ilgari bilmagan hayotning bir qismiga kirib borasiz. Sizda shunday tuyg‘ular yoki vaziyatlar paydo bo‘ladiki, ularni boshqacha tushuna olmasdingiz," deb tushuntiradi Toronto universiteti psixologi va tadqiqot mualliflaridan biri Keyt Outli. Yangi tajribalarni tasavvur qilish o‘quvchilar o‘sishi va o‘zgarishi mumkin bo‘lgan maydonni yaratadi.

@ulmasbekbooks

​​#qiziqarli #mutolaa #tarjima

📚 Ko‘proq o‘qishning 6 ta ilmiy foydasi

Kitobni qo‘lga olish bilan beriladigan ba’zi imtiyozlar sizni hayratda qoldirishi mumkin.

Mutolaa bizni hech qachon ko‘rmaydigan olamlarga olib kiradi, biz hech qachon uchratmaydigan odamlar bilan tanishtiradi va biz hech qachon his qilmaydigan his-tuyg‘ularni uyg‘otadi. Shuningdek, u sog‘liq uchun bir qator imtiyozlarni taqdim etadi. Qo‘lingizga ko‘proq kitob olishingizning oltita ilmiy sababi.

1️⃣ O‘qish stressni kamaytiradi.
2️⃣ Mutolaa (ayniqsa, kitob o‘qish) umringizga yillar qo‘shishi mumkin.
3️⃣ Mutolaa til bilish va dunyo haqidagi bilimlaringizni oshiradi.
4️⃣ O‘qish empatiyani kuchaytiradi.
5️⃣ Mutolaa ijodkorlik va moslashuvchanlikni oshiradi.
6️⃣ Mutolaa inson sifatida o‘zgarishga yordam beradi.

O‘qish stressni kamaytiradi
2009-yilda Buyuk Britaniyaning Sasseks universiteti olimlari turli xil faoliyatlar stressni qanday kamaytirishini yurak urishi va mushak tarangligini o‘lchash orqali baholadilar. Bor-yo‘g‘i olti daqiqa davomida kitob yoki gazeta o‘qish odamlarning stress darajasini 68 foizga pasaytirdi. Bu sayr qilish (42 foiz), bir piyola choy yoki qahva ichish (54 foiz) yoki musiqa tinglash (61 foiz) kabi boshqa faoliyatlarga qaraganda kuchliroq ta’sir ko‘rsatdi. Tadqiqotchilarning ta’kidlashicha, o‘qish jarayoniga to‘liq sho‘ng‘ish va boshqa narsalardan chalg‘ish qobiliyati uni stressdan xalos bo‘lishning eng mukammal usuli qiladi.

Mutolaa (ayniqsa, kitob o‘qish) umringizga yillar qo‘shishi mumkin
Kundalik o‘qish umringizni uzaytirishi mumkin. Yel universiteti olimlari 50 yoshdan oshgan 3600 dan ortiq kattalarni 12 yil davomida kuzatib bordilar. Ular kuniga 30 daqiqa kitob o‘qiydigan odamlar jurnal yoki gazeta o‘qiydigan odamlarga qaraganda deyarli ikki yil ko‘proq yashashini aniqladilar. Haftasiga 3,5 soatdan ko‘p kitob o‘qiydigan ishtirokchilarning vafot etish ehtimoli 23 foizga, 3,5 soatdan kam o‘qiydiganlarniki esa 17 foizga kamaygan. Mualliflar shunday yozishgan: "Kitob o‘qishning afzalliklaridan biri shuki, ularni o‘qish uchun uzoqroq umr ko‘rasiz."

Mutolaa til bilish va dunyo haqidagi bilimlaringizni oshiradi
1990-yillarda o‘qish sohasining yetakchi olimi Keyt Stanovich va uning hamkasblari kognitiv ko‘nikmalar, lug‘at boyligi, faktik bilimlar hamda muayyan badiiy va ilmiy adabiyot mualliflarining asarlarini o‘qish o‘rtasidagi aloqadorlikni baholash maqsadida o‘nlab tadqiqotlar o‘tkazdilar. Ular o‘qish mahoratining kuchli bashoratchisi hisoblangan Muallifni tanib olish testidan (ART) foydalanishdi. Stanovichning aytishicha, ushbu tadqiqotlarning o‘rtacha natijasi shuni ko‘rsatdiki, ART bo‘yicha faol kitobxon sifatida baholangan shaxslar taxminan 50 foiz ko‘proq so‘z boyligiga va 50 foiz ko‘proq faktlarga asoslangan bilimga ega bo‘lgan.

Merilend universitetining inson rivojlanishi bo‘yicha professori, miyaning o‘qishni o‘rganish jarayonini tadqiq qiluvchi Donald Bolgerning ta’kidlashicha, o‘qish bu ko‘nikmalarni ham bashorat qiladi, ham ularga hissa qo‘shadi. "Bu xuddi qor uyumi effektiga o‘xshaydi," - deydi u. "O‘qishni qanchalik yaxshi bilsangiz, shunchalik ko‘p so‘z o‘rganasiz. Qancha ko‘p so‘z o‘rgansangiz, shunchalik yaxshi o‘qiysiz va tushunasiz, ayniqsa sizning mutaxassislik sohangizdagi bilimlaringizdan tashqari bo‘lgan narsalarni." Davomi (pastda ⬇️)