Dr.Ibrakhimov | UASH | 103-T.T.Y. haqidagi kanal

🔰 Tez tibbiy yordam uchun kerakli manbalar insultni joyida tashxislash :

🔱 Insult sodir bo’lganini birdan aniqlash usuli ham mavjud. Buning uchun bemoda uchta asosiy ko’rsatkichni baholash kerak bo’ladi:

⚜Jilmayish — insultda tabassum qiyshiq bo’lishi, lablarning bir burchagi yuqoriga emas, balki pastga qarab qolishi mumkin.

⚜Gapirish — oddiy gaplarni talaffuz qilish, masalan «Ko’chada havo iliq, oftob charaqlab turibdi». Patologiyada ko’pincha (biroq doimo emas) talaffuz buzilgan bo’ladi.

⚜Qo’llarni ko’tarish — agar ikki qo’l bir xilda ko’tarlimasa, bu belgi kasallikka ishora qilishi mumkin.

✅ INSULTNI DAVOLASH USULLARI:

Insultni umumterapevtik davolash yurak-qon tomir tizimini normallashtirish, nafas olish funksiyasini tiklash, miya shishini kamaytirish, shuningdek, qaytalanishini oldini olish va asoratlarini tuzatishga qaratilgan.

▪︎Ishemik insultda qon aylanishi va shikastlangan hudud antiagregant, antikoagulyant, neyroprotektor (kavinton va boshqalar) va nootrop (pikamilon) preparatlar orqali tiklanadi. Zarur bo’lsa, xirurgik davolash amalga oshiriladi. Miyaning normal faoliyati antioksidantlar, vitaminlar va to’qimalarda modda almashinuvini (metabolizm) yaxshilash uchun dorilar orqali qo’llab-quvvatlanadi.

▪︎Gemorragik insultda angioprotektorlar, vazoaktiv dorilar tayinlandi. Gemorragik insultni davolashda eng samarali usul jarrohlik aralashuvi hisoblanadi.

♻️OQIBATLARI:
Insult uzoq muddatli komaga, falajlikka yoki tananing muayyan qismlari mushaklarining pareziga olib kelishi mumkin. Insult aql va xotirani yo’qotishga olib keladi. Og’ir insult bemorning o’limiga sabab bo’lishi mumkin.

✅INSULTNI OLDINI OLISH
Insultning oldini olish qon bosimini muntazam ravishda o’lchash orqali amalga oshiriladi. Gipertoniya bilan og’rigan kishilar ayniqsa ehtiyotkor bo’lishlari va shifokorning buyurgan dori-darmonlarni qabul qilish, muntazam jismoniy mashqlar bajarish va ovqatlanishga cheklovlar kiritish kabi barcha tavsiyalariga amal qilishlari kerak. Chekishni to’xtatish va qonda qand darajasini nazorat qilish kasallik rivojlanishi ehtimolini kamaytiradi.

https://t.me/tursunboy_ibrakhimov0203

Biz davom etamiz .....

🔰Insult belgi va alomatlari :

🔱 Patologiyaning belgilari quyidagicha namoyon bo’ladi:

▪︎To’satdan zaiflik, uyqusizlik, yuz mushaklarining falajlari (odatda tananing bir tomonida);
▪︎Nutqni yo’qotish;
▪︎Bir yoki har ikkala ko’zning ko’ra olish qobiliyati buzilishi;
▪︎Bosh aylanishi va o’tkir bosh og’rig’i;
▪︎Muvozanat yo’qolishi va yurishning keskin buzilishi.

⚜ Insultning eng ko’p uchraydigan alomatlari ikkita shartli guruhga bo’linadi:

● Umumiy miya simptomlari.
Bu miya yarimsharlari jarohatlanishi bilan bog’liq alomatlar. Ushbu alomatlarga bosh aylanishi, karaxtlik kabilar kiradi.
● O’chog’ belgilari.
Bularga to’satdan parez, falajlik, shuningdek, ko’rishning buzilishi, ko’z qorachig’i joyining o’zgarishi, ishonchsiz nutq, harakatni muvofiqlashtirmaslik, qo’zg’atuvchi bo’yin muskullari va boshqalar kiradi.
Kasallik belgilarini to’g’ri qabul qila olish juda muhimdir, chunki davolash faqatgina agar qon tomir jarohatidan keyin 3-6 soat o’tib boshlansagina ijobiy yakun topadi. Gemorragik insultning dastlabki belgilari miyada qon ketishi, ishemik insultniki esa miyada nekrotik hudud paydo bo’lishi bilan bog’liq. Ushbu belgilar instrumental diagnostika, xususan, KT, MRT va EEG yordamida aniqlanishi mumkin.

🔱 TASHXISLASH:
Insult eng muhim diagnostik tadqiqotlar, xususan kompyuter tomografiya (KT) va magnit-rezonans tomografiya (MRT) asosida tashxislanadi. Ko’p hollarda, kompyuter tomografiya yordamida mazkur patologiya va boshqa turdagi «yangi» miya qon quyilishlarini farqlash mumkin.

❇️MRT yordamida ishemiya maydonlarni aniqlash, shuningdek, ishemik miya zarari tarqalishini baholash mumkin. MRT gemorragik insultni ishemik turidan farqlash, shuningdek, ta’sir maydoni va uning kattaligi aniq o’rnini aniqlash imkonini beradi. Bundan tashqari, MRT yordamida o’xshash alomatlar bo’lgan boshqa kasalliklarni istisno qilish mumkin.

❇️Ishemik insultda ham bir qator, jumladan bo’yin va miya miya tomirlarining ultarovush tekshiruvi (UTT), exokardiyografiya, miya angiyografiyasi kabi qo’shimcha tadqiqotlar o’tkazildi.

https://t.me/tursunboy_ibrakhimov0203

🔰 TASNIFI
Bir necha turdagi insult farqlanadi:

☆ Ishemik insult (miya infarkti). Bu eng ko’p uchraydigan turi bo’lib, u taxminan 80% holatlarni tashkil qiladi. Ushbu turdagi insult miyaning muayyan hududida qon aylanishining keskin tanqisligi hisoblanadi.

☆ Gemorragik insult (miya ichidagi gematoma). Bu miya muayyan qismining qon bilan jarohatlanishidir. Barcha holatlarning taxminan 10% ni tashkil qiladi.

☆ Subaraxnoidal qon ketishi. Bu holat miya qon tomirlarining yorilishi natijasida rivojlanadi. Subaraxnoidal qon ketish barcha holatlarning taxminan 5% ni tashkil etadi.
Keng tarqalgan insult. Bu massiv insultlarni birlashtiradigan atama. Keng tarqalgan insult og’ir insult turiga xos bo’lib, umumiy miya alomatlari bilan namoyon bo’ladi.

☆Lakunar insult. Bu ishemik insultning bir turi. Ushbu turdagi insult kichik arteriyalarning cheklanganligi bilan tavsiflanadi. Bu nom inyeksiya bu suyuqlik tarkibiga kiritilgan infarktli lakunalarda joylashganligi sababli berilgan. Statistik ma’lumotlarga ko’ra, lakunar insult ishemik insultning 20% ​​ini tashkil etadi. Erkaklar va ayollar o’rtasida taxminan teng miqdorda kuzatiladi. Ko’pincha bu patologiya 48-75 yoshdagi shaxslarda tashxislanadi. Lakunar insultning eng keng tarqalgan sababi arterial gipertoniya fonidagi aterosklerozdir.

☆Orqa miya insulti. Bu insult turi orqa miyadagi qon aylanishining keskin tanqisligi hisoblanadi. Orqa miya insultining paydo bo’lishi sababi ko’pincha miyaning ishemik yoki gemorragik insulti hisoblanadi.

Insultning 5 foizi boshqa noma’lum sabablarga ko’ra rivojlanadi.

https://t.me/tursunboy_ibrakhimov0203

🔰 Insult (lot. insultus — «hujum, zarb») — miyada qon aylanishining o’tkir buzilishi bo’lib, bu kasallik o’chog’li yoki umumiy nevrologik belgilarning paydo bo’lishi bilan tavsiflanadi. Kasallik o’lim ko’rsatkichi bo’yicha yurak-tomir va onkologik kasalliklardan so’ng uchinchi o’rinni egallaydi. Insult holatlarining qariyb 2 / 3 qismi keksa odamlarda (60 yoshdan keyin) sodir bo’ladi.



INSULT RIVOJLANISH SABABLARI VA XAVF OMILLARI:

🔱 Insultning sababi — miya yarimsharlaridagi qon tomirlar tiqilishi va yorilishi natijasida kelib chiqqan miyaning muayyan hududidagi qon aylanishining buzilishidir. Ushbu tiqilishning sababi emboliya yoki tromboz bo’lishi mumkin. Miya arteriyasi yorilishi gipertoniya, tug’ma qon tomirlari nuqsonlari (zaif qon tomir devorlari), anevrizmalar, jiddiy jarohatlar sababli paydo bo’lishi mumkin.

⚜Insult rivojlanishi ehtimolini oshiradigan omillar quyidagilardir:

▪︎Yosh. Odam qancha yoshi kattaroq bo’lsa, bosh miya insulti rivojlanish ehtimoli shunchalik baland. Qon tomirlarining holati yoshga qarab yomonlashadi va surunkali kasalliklar miya qon aylanishiga ta’sir qiladi va bu yosh bilan yanada og’irlashadi.
Ba’zi dorilarni qabul qilish. Ba’zi dorilar (uzoq muddat foydalanish) yurak kasalliklari rivojlanishi ehtimolini oshiradi. Estrogenlarni o’z ichiga olgan oral kontratseptivlar insult rivojlanish xavfini oshiradi.
▪︎Arteriyel gipertoniya. Ayniqsa kontratseptivlarni qabul qiluvchi yoki homilador ayollar ehtiyot bo’lishi kerak.
Yomon odatlar, ayniqsa chekish. Spirtli ichimliklarni ortiqcha iste’mol qilish va chekish insult uchun muhim provokatsion omil hisoblanadi. Sigaret va spirtli ichimlik birgalikda yurak-qon tomir kasalliklarini rivojlanish ehtimolini sezilarli darajada oshiradi va bu o’z navbatida insultning yuzaga kelishiga yordam beradi.
▪︎Boshqa kasalliklar: qandli diabet, arterial gipertoniya, Fabri kasalligi, periferik tomirlar kasalligi, uyqu arteriyalarining stenozi, boshqa yurak-tomir kasalliklari.

https://t.me/tursunboy_ibrakhimov0203

Kelinglar taxlil qilib chiqamiz !
Chaqaloq ichaklarida infeksiya bor, chunki infeksionist davolash rejalarini amalga oshirayotgan bo'lgan. Lekin bunaqa holat birinchi marta bo'lgan . Demak gap faqat ichaklarda emas, misolda ayttim liqildoqlarini holati biroz o'zgargan deb , bemorni iloji boricha tinchlantirib nevrapatolog ko'rishi kerak

4 oylikkacha bemorni bir marta nevrapatolog ko'rgan va emlashlarni olishga ruxsat bergan . Emlashlar vaqtida olingan. Chaqaloq kuchanib yeg'laganida qorin kuchanadi , chaqaloq bosh miyasida bosim ortadi va bu chaqaloqni yana ham yeglashga majbur qiladi.

Tez tibbiy yordam taktikasi togri bolgan ,chunki noshpa va dimedroldan keyin bemor ancha tinchlangan, lekin dori bosh miyasidagi bosimni kamaytirmagan . Balki shuning uchundir bola yeg'lashda davom etgan.

Bularni hammasi taxmin . Aniq tashxisni albatta bemorni pediatr va nevrapatolog ko'rishi kerak.

Tez tibbiy yordamga yana men qoshimcha qilgan bo'lar edim .

- magniy sulfat 25-50 mg/ kg hisoblab yonboshdan qilish kerak edi. Bolani ancha tinchlantirgan bo'ladi , miyadagi bosim pasayib , agar chaqaloqni boshi og'rib yeg'layotgan bo'lsa qoladi. Ichaklariga spazmni ham yechishga yordam beradi . Bemor mushaklarini ham tonusini pasaytiradi.

Bolani kerakli muolajalar qilingandan so'ng , albatta gospitalizatsiya qilish kerak.
- pediatr ko'ruvi
- nevrapatolog ko'ruvi
- qoshimcha tekshiruvlar ( bosh miya bosimini albatta tekshirib qo'yish kerak )

https://t.me/tursunboy_ibrakhimov0203

Kechki soat 23:30 da tez tibbiy yordamga chaqiruv qabul qilingan.
4 oylik bola tinimsiz yeg'layapti. Chaqiruvlar soni ko'pligi tufayli tez tibbiy yordam bemor uyiga 00: 15 da kirib borgan.

Bemor onasi bilan tez tibbiy yordam shifokori o'rtasida ozgina tortishish bo'lgan va keyin bemorni tezroq ko'rishlarini talab qilgan.

Shifokor bemorni tekshirgan :
- bemorning katta liqildoqlari normadan biroz tonusi oshgan ; ( normada yumshoq )

- qorni qattiq - yeg'laganida bemor boshini orqaga tashlab yeg'lamoqda,

- yeg'lagan paytda bola qotib - qotib yoki to'xtab to'xtab qolayapti.

Bemor onasi bobotik 7 tomchidan 2 marta berilgan( yeg'lash boshlangandan keyin) . Har kuni 5 tomchidan 3 maxal berilayotgan edi. Bemorning ich kelishi juda qiyin bo'lgan. Har kuni 1 marta glitserin bilan ichini yurgizishgan . Yeg'lagan kuni ham ichini yurgizishgan.

Bemorni yuqumli kasalliklar shifokori ichaklarida infeksiya bor deb davolayotgan bo'lgan. ( qanday dori qilingani nomalum ) . Uyga faqat bobotik yozib berilgan . Onasini doimiy emgan, qo'shimcha ovqat berilmagan .

Tez tibbiy yordam shifokori buyurgan :

- noshpa 0.7 ml
- dimedrol 0.3 ml orqa chiqaruv teshigidan jo'natishga .

10 daqiqadan so'ng bemor yeg'idan to'xtagan va ichi suyuq kelgan.
Yana 10 daqiqa otgandan so'ng bemor yana yeg'lashni boshlagan . Yana o'sha axvor qorni qattiq (kuchlanish bilan) , qotib qotib yeglayapti.

Siz nima qilgan bo'lar edingiz ? Sizning taktikangiz qanday ? Kommentlarni kutaman har bir odamning o'z fikri bor bemalol yozishi mumkin .

https://t.me/tursunboy_ibrakhimov0203

Tez tibbiy yordamda atropin qo'llanilishi:
Atropin 0.1% 1 ml ya'ni 1 ml ichida 1 mg atropin sulfat saqlaydi.

Farmakologik guruhi: M- xolinoblokator

Ta'sir mexanizmi : markaziy va periferik m-xolinoretseptorlarni bloklanishi ya'ni atsetilxolinni ragbatlantiruvchi ta'siriga to'sqinlik qiladi:

- me'da - ichak, so'lak, me'daosti bezi, bronx, ko'z yosh, tez bezlarining sekretsiyasini kamaytiradi;

- ichki a'zolarning ( o't yo'llari, o't qopi, siydik chiqarish kanali, qovuq ) sillik muskullarini tonusini kamaytiradi;

-qorachiqlarni kengaytiradi , suyuqlik oqib chiqishini qiyinlashtiradi, ko'z ichki bosimini oshiradi;

- adashgan nervni tonusini kamaytiradi va bu yurak urish sonini ko'payishiga, giss tutamida o'tkazuvchanligini ortishiga olib keladi;

Qo'llanilishi:
- me'da va o'n ikki barmoqli ichak yara kasalliklarini zo'rayishida ya'ni kuchli og'riqlarda ;
- o'tkir pankeratit, pilorospazmda, o't qopi, o't chiqaruv yo'llari va siydik chiqaruv yo'llari spazmida;
- bradikardiyada va AV blokadasida;

Qollash:
- me'da va o'n ikki barmoq ichak yarasi , o'tkir pankreatit hurujlarida , buyrak va jigar sanchig'larida dori vositasi - teri yoki mushak orasiga
yoshga, vaznga qarab 0.25 -1 mg yuboriladi.

- bradikardiyani yo'qotish uchun 0.5- 1 mg ni vena ichiga yuboriladi . Agar joyiga qaytmasa 5 minutdan so'ng takrorlash mumkin.

Nojo'ya ta'sirlari ( agar normadan ortiqcha qo'llanilsa): bosh og'rig'i, bosh aylanishi, taxikardiya, ichaklar atoniyasi, fotofobiya, midriaz vahakazolar.

https://t.me/tursunboy_ibrakhimov0203

​​#UASH

👉ДОРИЛАРНИ НИМА БИЛАН ИЧИШ ТАҚИҚЛАНАДИ !!!

❌Чой

Чой ўзида танин сақлайди — дори сўрилиши тезлигига таъсир қилувчи фаол модда. Баъзи ҳолатларда у ортиқча қўзғалишни келтириб чиқаради, масалан, антидепрессантлар билан даволаш фонида. Бошқаларида эса препарат самарасини камайтиради (орал контрацептивлар қабулида). «Юрак», «ошқозон» таблеткалари ва антибиотикларни чой билан ичманг.

❌Кофе

У тетиклаштиради ва кучли сийдик ҳайдовчи таъсир кўрсатади. Агар дори-дармонни кофе билан ичсангиз, препарат танадан жуда тез чиқиб кетишига ёки унинг таъсири кучайишига йўл очишингиз мумкин (масалан, оғриқ қолдирувчи воситалар шу жумладан). 

❌Сут

Баъзи ҳолларда сут билан дори-дармонларни, масалан, калий препаратлари ва витаминларни ичиш алоҳида тавсия этилади. Аммо тетрациклин гуруҳига кирувчи антибиотиклар ва «юрак» дорилари сут билан ҳамкорлик қилишни ёқтирмайди. 

❌Алкоголь 

Дориларнинг спиртли ичимликлар фонида сўрилиш тезлигини кўриш учун олимлар ингичка ичакка ўхшаш сунъий муҳит яратишди. Тажрибалар шуни кўрсатдики, синовдан ўтказилган дориларнинг деярли 60 фоизи алкоголли суюқликда тезроқ эрийди. Айниқса антидепрессантлар, антибиотиклар, анальгетиклар ва иссиқни туширувчиларни қабул қилишда алкоголь қатъиян тақиқланади.

Ҳатто зарарсиз ҳисобланувчи парацетамол ҳам спирт билан қўшилиб жигарни заҳарлай олади.

❌Газланган ичимликлар

Шакарли вижиллайдиган ичимликларнинг фойдасизлиги — ошқозон шиллиқ қаватини тирнаши, кўнгил айнишини чақириши, шишириши етмагандек, дори билан биргаликда ошқозон-ичак тракти учун ҳақиқий «бомба» бўлади. Бу, айниқса овқат ҳазм қилинишини яхшиловчи, сийдик ҳайдовчи, антибиотиклар учун алоқадор.

❌Компотлар ва киселлар

Шифокорлар ушбу охирги вариантни гастрит ва ошқозон ярасидан азият чекувчи беморларга тавсия қилишлари мумкин: кисел ошқозон деворларини ўраб олади ва шу билан препаратнинг тирнаш хусусиятини камайтиради. Бироқ препаратнинг даволовчи таъсири ҳам камаяди ва буни эътиборга олиш муҳим. Таблеткани компот билан ичиш ярамайди — мевали кислоталар баъзи дориларнинг, шу жумладан меъда қайнаши ва гипертонияга қарши воситаларнинг фармакологик таъсирини ўзгартириши мумкин. 

✅Нима билан ичиш керак?

Энг яхшиси хона ҳароратидаги оддий қайнатилган ёки сотувдаги газсиз сув. Бундан ташқари, сувни тежамаслик керак: битта таблеткани ичиш учун камида ярим стакан сув кетади (аксарият ҳолатлардаги каби бир ёки икки қултум эмас).

Фойдали булди деган умидаман...

https://t.me/tursunboy_ibrakhimov0203

⚜ Oq xalat sindromi - bu tibbiy muassasada yoki shifokor ishtirokida o'lchanganida yuzaga keladigan qon bosimi va yurak tezligining o'z-o'zidan o'sishi. Bu holat arterial gipertenziya sifatida tavsiflanadi. Bemor butunlay sog'lom bo'lishi mumkin, ammo tonometrdagi raqamlar buning aksini ko'rsatadi, o'z-o'zini o'lchash bilan ko'rsatkichlar normaldir.

♻️Bu holat emotsional stress va vegetativ asab tizimining disfunktsiyasidan kelib chiqqan qiziqarli tibbiy hodisa bo'lib, bu qon tomirlarining spazmiga olib keladi.

🌐Shifokor bilan o'zaro munosabatlar holati, ba'zi tibbiy asboblar va jihozlarga bo'lgan reaktsiya bemorda turli darajadagi intensivlikdagi tashvishlarni keltirib chiqaradi: nozik hissiy stressdan qattiq tashvishgacha.

Oq xalatli gipertenziya ko'pincha quyidagilar bilan birga keladi:

😞-->to'satdan zaiflik;
😶‍🌫🥵-->terining oqarishi yoki qizarishi;
😮‍💨-->nafas qisilishi;
🫨-->tashvish, issiqlik va titroq hissi;
🫀-->yurak urish tezligining oshishi;
😰-->terlashning kuchayishi;
🤮-->Ko'pgina bemorlar ko'ngil aynishi; 😵-->quruq og'iz, to'satdan zaiflik va ko'krak qafasidagi noqulaylikdan shikoyat qiladilar.

Sindromning o'zi xavfli emas, lekin doimiy arterial gipertenziyaga olib kelishi mumkin bo'lgan yashirin xavf omillari mavjudligini ko'rsatadi.

Statistik ma'lumotlarga ko'ra, bemorlarning 15% oq xalat sindromiga moyil.

Insonning bunday hodisaga moyilligini qanday bilasiz?

- Qon bosimi faqat tibbiy muassasada ko'tariladi, tanish muhitda ko'rsatkichlar normaldir.🫥

- Bemorning tashqi ko'rinishi va xatti-harakatlarida o'zgarishlar kuzatiladi.😡

Sindrom uchun xavf omillari:

👺Qattiq tashvish.
😾Surunkali stress
👾Irsiy moyillik.
❌Yomon odatlar va jismoniy faoliyatning etishmasligi

✅ Oq xalat sindromini tashxislash uchun turli mutaxassislarning ishtiroki zarur: kardiolog, terapevt, psixoterapevt. Tadqiqotning asosiy maqsadi buzilishning hissiy komponentini aniqlash, sindromni gipertenziyadan ajratish, xavf omillari va ichki organlarning shikastlanishini aniqlashdir. Oq xalat gipertenziyasi har tomonlama davolanadi.

💯 Oq xalat sindromi ko'pincha oddiy qo'rquvga asoslanganligi sababli, his-tuyg'ularingizni boshqarishni o'rganishingiz, o'zingizni nazorat qilish usullarini o'rganishingiz va sog'lom turmush tarzini olib borishingiz kerak.‌‌

Biz bilan birga bo'ling :
Dr.ibrakhimov Tursunboy

Морганьи-Адамс-Стокс синдроми.

Сабаби:
Юрак ишемия касаллиги.
Атеросклероз.
Ревматик миокардит (ревмокардит)



Белгилари:

Касаллик куккисдан бошланади, хуружни узоклиги 3 мин.
Енгил бош айланиши.
Эклампсиясимон тутканок.
Кон босимини улчаб булмайди.
Хушни йукотиш. (1 минутга 20-30 марта томир уриши тугри келса, бундай холат юзага келади. Бу холатни Морганьи-Адамс-Стокс хуружи дейилади). Тутканок хуружидан бу касалликни фарки шуки беморни юзи окарган, катта тутканок хуружи бошланганда кукариб кетади. Аура ва тилни тишлаш йук. Пульс кескин секинлашган, нотекис, кон босим нолга якинлашиб колади. Куз корачиги кенгаяди, хушга 30 секундан кейин келади, ретроград амнезия юз беради.
Биринчи ёрдам:

Билвосита юракни массаж килиш.
Атропин 0,1% - 1 мл 1,0 т/и га.
Алупент 0,05% - 1 гр т/и га.
Преднизолон 90-120 мг вги га оким билан
АгБ 90 мм симоб устунидан паст булса, Адреналин 0,1% ли 1,0 мл ёки Мезатон 1% ли 1,0 мл 200,0 мл физиологик эритмада вги га томчилаб
Ахвол тургунлашгач, шифохонанинг реанимация булимига ёткизилади.

Др.Иброхимов Турсунбой