TOMCHI

#СУВ_ТЕЖОВЧИ_СУҒОРИШ_ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ

💧 ТОМЧИЛАТИБ СУҒОРИШ ТИЗИМИНИНГ ҚУВУРЛАРИ

Томчилатиб суғориш тизимининг тарқатувчи юмшоқ қувурлари

Бир йиллик экинларни томчилатиб суғориш тизимларида тарқатувчи қувур сифатида Lay flat типидаги юмшоқ қувурлардан кенг фойдаланилади.

✔️ Layflat қувурлари иссиқ ва совуққа чидамли, кўп йил хизмат қилади ва 2,5 - 6 атм. босимга дош бера олади.
📌 Кичик диаметрили юмшоқ қувурлар босимга нисбатан чидамлироқ бўлади, аммо диаметри ортган сари чидамлилиги пасаяди.

Юмшоқ қувурларнинг афзалликлари:
🔹 Ер устига ётқизилиб, томизгичли ленталар билан уланади.
🔹 Мавсум давомида самарали томчилатиб суғоришни таъминлайди.
🔹 Ҳосил йиғиб олингандан сўнг осон йиғиштирилади ва қайта ишлатиш мумкин.
🔹 Бир йиллик экинлар учун айни муддао – пахта, сабзавот ва полиз экинлари далаларида қўллаш қулай.
🔹 Ерни кузги ва баҳорги ишлов бериш жараёнлари осон кечади.
🔹 Кузги-қишки шўр ювиш ишлари ҳам осонлашади.

Ҳар йили мавсум бошида Layflat қувурлари қайтадан ёйилиб, томизгичли ленталар ўрнатилади.


🔖 Манба: СУВ ТЕЖОВЧИ СУҒОРИШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ (дарслик)
Маматов С.А., Хамраев Ш.Р., Қаршиев Р.Ж., Закс И.А., Бурхонжонов Б.Ш.
Тошкент – 2021 йил

😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK

💧 Дунёнинг ҳайратланарли кўллари

Таал кўли - кўл ичидаги орол, орол ичидаги кўл (Филиппин)

🔵Таал кўли Филиппин мамлакатининг Лусон оролида жойлашган.
Кўл мамлакатдаги энг машҳур табиий объектлардан бири ҳисобланади.

🟣Кўлнинг марказида Таал вулқони мавжуд. Таал кўли ва вулқони жаҳондаги энг кичик, аммо фаол вулқонлардан бири ҳисобланади.

🩷Таал кўли вулқон кратерида юзага келган ва унинг ўртасида Вулқон номли орол мавжуд. Оролдаги кичикроқ вулқон кратери ўртасида яна бир кичик кўл жойлашган. Бу табииат мўжизаси "кўл ичидаги орол, орол ичидаги кўл" номи билан машҳур. Бу ҳайратланарли манзара шу билан тугамайди. Энг қизиғи шундаки, кичик кўлнинг ўртасида яна бир жуда кичкина орол бор. Уни Vulcan Point деб аташадии.

🔴Демак, Лусон оролида Таал кўли, унинг ичида вулқонли орол ва унинг марказида кичик бир кўл, кўлда яна бир кичик вулқон мавжуд.
Хуллас, бу ердаги манзара дунёнинг ҳеч бир жойида учрамайди.

🟡Таал вулқони тарихда бир неча марта отилган бўлиб, унинг энг йирик отилиши 1911 йилда содир бўлган.
2020 йилнинг январида ҳам вулқоннинг фаоллашиши оқибатида кучли ёнғинлар ва кул ёғиши рўй берган.
Доимий фаолликда эканлиги туфайли, Таал вулқони ҳозир ҳам хавфли вулқонлар қаторига киритилади.

🟢Таал кўлининг суви бироз шўр. Чунки кўл асосан ёмғир сувлари ҳисобига тўйинади, ёмғир сувлари эса кўл сувини сезиларли чучуклаштира олмайди. Кўлда фақат шу ҳудудга хос бўлган "Таал сардинияси" (Sardinella tawilis) балиғи яшайди.

🔵Таал кўлида сайёҳлар қайиқда сайр қилишлари, вулқон оролига кўтарилишлари ва ҳудуднинг бетакрор табиий гўзаллигидан баҳра олишлари мумкин. Шу боис, кўл ва вулқон доимо сайёҳлар учун жозибадор манзиллардан бири бўлиб қолмоқда.


😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK

💧ЛИМАН УСУЛИНИНГ АФЗАЛЛИГИ НИМАДАН ИБОРАТ?

🪼мғир ва қор сувлари тупроқнинг устки қатламини оқизиб, кавланган ариқларга озиқа моддаларни келтиради. Бу жойларга экилган дарахтлар июнгача сув билан таъминланади, кейин икки йил давомида қўшимча суғориш талаб этилади. Катта бўлган дарахтлар бир-бирини соялатиб, тупроқ намлигини сақлайди. Лиман усулида дарахтлар зичроқ экилади, бу микроклимат ҳосил қилади.

🪼та-боболаримиз тоғларда айлана шаклида ариқлар қазиб, ёмғир ва қор сувларини тўплашган. Биринчи ариқдан тошиб чиққан сув пастга оқиб, кейинги ариқларга тушган. Бу иш қиш ойларида хашар йўли билан амалга оширилган, ҳар киши ўз ҳудудида дарахт экиш билан шуғулланган.

🪼риқлар 100 см чуқур қазилади, яримига мевали дарахтлар кўчати ўтирғизилади. Бунда сувга кам талабчан хандон писта, ёнғоқ, ўрик, слива, олча, бодом, дўлана ва бошқа дарахтлар экилади.

🪼иман усулини Тошкент – Наманган йўли, Шаҳрисабз, Китоб, Бойсун, Нурота ва бошқа ҳудудларда қўллаш мумкин. Бу усул келажакда даромад манбаи бўлади.

🪼Қадимги Инклар ҳам тоғларда терасса усулида экин экишган, унумдор тупроқ олиб чиқиб, маккажўхори ва картошка етиштиришган. Бугунги кунда ҳам бу усул қўлланилади.

Давоми бор 🪼


🪼Манба: ЛИМАН УСУЛИДА СУҒОРИШ ВА ҚЎШИМЧА ДАРОМАД ОЛИШ. Ўзбекистон қишлоқ ва сув хўжалиги журнали, 4 - сон, 2025, 30-бет

😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK

🪼17 йилдан буён “Ҳамида Юсупова” фермер хўжалигини бошқариб келаётган “Илғор фермер” кўкрак нишони ва яна кўплаб мукофотлар соҳибаси Ҳамида опа Юсупова ҳам меҳнатидан барака топган аёллардан. Ҳозирда опа 65 гектар экин майдонида деҳқончилик қилиб, кўпчиликка ўрнак бўлиб келмоқда.

Ҳамида Юсупова эндиликда яратилаётган имкониятлардан, ажратилаётган субсидиялардан унумли фойдаланиб, тез орада хўжаликда яна янги йўналишни ташкил этишни ва томчилатиб суғориш технологиялари жорий этиш ниятида.

🪼ёл киши бўлса-да, шижоатда эркак фермерлардан қолишмайдиган нарпайлик Ҳамида опа тимсолида нафақат қишлоқ хўжалиги фидойиси, шу билан бирга садоқатли ёр, меҳрибон она, ишбилармон етакчилар гавдаланади.

Давоми 🪼🪼🪼

Дунёдаги ҳайратланарли кўллар

Ўлик денгиз суви ўта шўр кўл (Исроил, Иордания, Фаластин муҳторияти)

🚛 Ўлик денгиз дунёдаги энг чуқур гипергалин кўл саналади.
Ўлик денгизнинг суви тирик мавжудотлар яшаши учун жуда шўр, шунинг учун уни Ўлик денгиз деб аташади.

✅ Ўлик денгиз кўлининг ҳавзаси Исроил, Иордания ва Фаластин муҳторияти ўртасидаги чегара бўйлаб чўзилган.

✨ Кўлнинг юзаси сатҳи жаҳон океани сатҳидан 422 метр пастда жойлашган. Кўлга фақат битта Иордан дарёси келиб қуйилади, ундан эса бирорта ҳам дарё оқиб чиқмайди.

⏰ Кўлнинг суви ғайритабиий даражада ўта шўр. Унинг сувини ҳар бир литрида 331 грамм туз мавжуд.

✅ Ўлик денгизнинг ҳавзаси унча катта эмас, узунлиги 67 километр, максимал кенглиги 18 километрни ташкил қилади холос.

➡️Кўлнинг энг чуқур жойи 306 метр, умумий майдони 605 км², кўлдаги сувнинг ҳажми 114 км³ га тенг.
Кўл сувидан туз ва бошқа ашёларни жадаллик билан қазиб олиниши туфайли, у тезлик билан саёзлашиб бормоқда.

✔️ Кўлнинг тубидан олинадиган қора балчиқ маҳаллий курортларда тиббий ва гўзаллик муолажаларида кенг ишлатилади.


😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK

Ekin dalalaridan bug‘lanayotgan namlikning miqdorlari
(2025 yilning 29 - 31 mart kunlarida tuproq namligining bug‘lanishlari)

💧Hurmatli Tomchi muhlislari, Suvchilar maktabining mamlakatimiz viloyatlaridagi tajriba uchastkalarida o‘rnatilgan meteostansiyalarning 2025 yilning 29 - 31 mart kunlaridagi uch kunlik ma’lumotlarining tahlillari ekin maydonlaridan namlikning bug‘lanishi mart oyining avvalgi haftasidagi qiymatlaridan birmuncha kamayganligini ko‘rsatdi. Shu bilan birga, mamlakatimizning shimolida joylashgan Qoraqalpog‘iston Respublikasi va Xorazm viloyatlarida esa namlikning bug‘lanishi o‘tgan haftadagi ko‘rsatkichlariga nisbatan qariyb 1,5-1,8 martaga oshgan.

📊 Kuzatuv davridagi (29 - 31 mart kunlaridagi 3 kunlik) ma’lumotlar tahlillarining natijalari ekin maydonlaridan namlik bug‘lanishining nisbatan yuqori qiymatlari Suvchilar maktabining Qoraqalpog‘iston Respublikasidagi (Nukus tumani – 118 m3/ga) va Xorazm (Urganch tumani – 115 m3/ga), Navoiy (Karmana tumani – 111 m3/ga), Buxoro (Buxoro shahri – 105 m3/ga) va Surxondaryo (Termiz tumani – 105 m3/ga) viloyatlaridagi uchastkalarda kuzatilganligini ko‘rsatdi.

📊 Maktabning Toshkent (O‘rta Chirchiq tumani – 94 m3/ga), Qashqadaryo (Qarshi tumani – 93 m3/ga), Samarqand (Oqdaryo tumani – 86 m3/ga) va Sirdaryo (Guliston tumani - 82 m3/ga) viloyatlaridagi uchastkalarida namlikning bug‘lanishi nisbatan o‘rtacha qiymatlarda bo‘ldi.

📈 Suvchilar maktabining Jizzax (Paxtakor tumani – 70 m3/ga), Andijon (Andijon tumani – 67 m3/ga), Farg‘ona (Quva tumani – 66 m3/ga) va Namangan (To‘raqo‘rg‘on tumani – 62 m3/ga), viloyatlaridagi uchastkalarida namlikning bug‘lanishi nisbatan pastroq qiymatlarda bo‘ldi.

🔘Suvchilar maktabining tajriba maydonlariga yaqin joylashgan hududlardagi dehqonlar o‘zlarining 2025 yil aprel oyi birinchi kunlarida bajaradigan dala ishlarini ko‘rsatilgan ma’lumotlar asosida aniqlashtirib amalga oshirsalar maqsadga muvofiq bo‘ladi.

Suvchilar maktabi | Tomchi

ЛИМАН УСУЛИДА СУҒОРИШ ВА ҚЎШИМЧА ДАРОМАД ОЛИШ

Қадимдан ота-боболаримиз ҳар доим қурғоқчиликка қарши курашиб келганлар. Чунки бизда сув тақчиллиги ўтмишдан мавжуд бўлган. Сув бизнинг ҳудудларда ҳам худди Африка мамлакатларидек қимматбаҳо, бебаҳо ҳисобланган.

🪼уғориладиган текис жойлар камлигидан аждодларимиз ҳатто тоғ олди ҳудудларга мевали дарахтлар экишганлар, чунки тоғли ҳудудларда ёғинлар миқдори кўпроқ бўлгани маълум. Эндиликда қияликларда, тоғ ён бағирларида, айрим-айрим жойларда бир дона ўрик ёки бир туп ёнғоқ дарахтларининг якка ҳолда турганини кўрамиз. Бу ўрик ва ёнғоқлар шу даврлардан қолиб кетган ёдгорликлар бўлади.

🪼ҳолининг ўзиям кўпинча баҳорда бўладиган селлар ва сув тошқинларидан қочиб баланд ерларга уйларни қуришган.


ТОҒ, ТОҒ ОЛДИ ҚИЯЛИКЛАР ВА АДИРЛАРНИ ҚАДИМДАН ЛИМАН УСУЛИДА СУҒОРГАНЛАР.
ХЎШ, БУ ҚАНДАЙ УСУЛ ЭКАН?

🪼иман усули билан суғориш – кўпинча қишлоқ хўжалигига суғорма деҳқончиликда фойдаланиши қийин бўлган тоғ олди, адир ва қияликларда, баъзан текис майдонларда ҳам баҳорги тошқин ёки ёмғир сувлари билан суғориш усули бўлиб ҳисобланади.

🪼у усул тупроқда нам тўплашга ўхшайди, аввал режалаштирилиб, қурғоқчил майдонларда сув кам талаб қиладиган ўсимликлар ва дарахтлар танлаб олинади.

🪼слида бу усулдан фойдаланишда, суви кам, тоғ олди ён бағирларидаги қурғоқчил ерлар аниқланиб ва ушбу майдонларда ёмғир ва қор сувлари тўпланиб, уларни табиий намланиши орқали ёки тўпланган сув тупроққа сингиб, тупроқни нам билан таъминлаб туради.

🪼у ҳақда қадимги деҳқончилик суғориш усулларида ҳам маълумотлар келтирилган. Афсуски, бу усул бугунги кунда бизда унутилган. Аммо бу усулни бугун яна қайтадан тикласа бўлади. Модамики, деҳқон у боғбонлар бу ишга бир киришсалар, яна қайтадан урф бўлиб кетиши аниқ.

🪼на шунда яна бир қанча майдонларни деҳқончиликка киритиб, қўшимча ҳосил олиш имконига эга бўлардик.

Давоми бор 🪼


🪼Манба: ЛИМАН УСУЛИДА СУҒОРИШ ВА ҚЎШИМЧА ДАРОМАД ОЛИШ. Ўзбекистон қишлоқ ва сув хўжалиги журнали, 4 - сон, 2025, 30-бет

😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK

Дунёдаги ҳайратланарли кўллар

Суви намакобдан ҳам шўр Дон Жон кўли (Антарктида)

🇦🇶 Дон Жон кўли — Антарктиданинг Виктория Еридаги Райт водийсида жойлашган кичикина сув ҳавзаси.
Дон Жон кўли Ер шаридаги энг тузли ҳавза эканлигига давогар. Чунки унинг суви ўта шўр.

🪼ўл сувининг шўрлиги 402 промиллега тенг, ёки 402 г/л ни ташкил қилади.
Бу кўрсаткич Ўлик денгизнинг шўрлигидан 65 ppm ва океанлар сувларининг ўртача шўрлигидан 18 марта кўп.

🪼нтарктидадаги бошқа шўр кўлларнинг сувлари сингари, Дон Жон кўлининг суви ўта паст ҳароратларда ҳам музламайди. Сувнинг ҳарорати -53°C даражага тушганда ҳам музламаганлиги кузатувларда қайд қилинган!

🪼ўлни биринчи марта 1961 йилда вертолёт учувчилари Дон Моро ва Жон Хикки вертолётдан кўриб қолишган. Шунинг учун кўлни номини уларнинг исмлари билан Дон Жон деб аташган.

🪼ўлни ўрганиш бўйича олиб борилган тадқиқотларнинг кўрсатишича, кўл сувлари ер ости сувларини юзага чиқиши ҳисобига юзага келган.

🪼айт водийси жойлашган ҳудуд ўта қурғочил, кучли шамоллари ва ҳавосининг қуруқ эканлиги билан тавсифланади.
Совуқ музлар билан ўралган кўлнинг суви кучли шамол таъсирида миллионлаб йилллар давомида буғланаверган, ўз таркибида эса минерал моддаларни олиб қолаверган. Оқибатда сув таркибида тузлар ва бошқа минералларнинг жуда катта концентрацияси (402 грамм/литр) шаклланган.

🪼у рақамга бир эътибор қаратайлик: Дон Жон кўлининг минг грамм сувида 402 грамм тузи бор (бунақасини бошқа ерда учратиш қийин).

🪼атижда кўл дунёдаги энг шўр кўл номига давогарлик қила бошлаган.
Ҳақиқатан ҳам, Ер шарининг ҳеч қайси бир жойида бундай даражада шўр бўлган табиий сув ҳавзаси мавжуд эмас.


😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK

💧ТЕЖАЛГАН СУВ – ҚЎШИМЧА ИМКОН

🪼вваллари ҳудудимиздаги қишлоқ хўжалик экин майдонларига борувчи канал ва ариқларнинг катта қисми бетонлаштирилмаган эди. Шунинг ҳисобига улардан оқиб ўтувчи сувнинг ерга сизиб кетиши натижасида сарфи юқори бўларди.

🪼у борада сув сарфини тежашда энг муҳим тадбир – мавжуд канал ва ички ариқларнинг бетонлаштириш бўлиб, бу ишлар амалга оширилиши натижасида 35 фоиз сув йўқотилишининг олдини олишга эришиш мумкин. Шунингдек, мазкур тадбирлар орқали деҳқон даласига сув етиб бориши вақти тежалади, сувчи миробларнинг меҳнати енгиллашади, – дейди каттақўрғонлик қишлоқ хўжалиги фидойиси, Ўзбекистон Қаҳрамони Аваз Ҳосилов.


🪼Манба: ТЕЖАЛГАН СУВ – ҚЎШИМЧА ИМКОН. Ўзбекистон қишлоқ ва сув хўжалиги журнали, 4 - сон, 2025, 3-бет

😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK

#СУВ_ТЕЖОВЧИ_СУҒОРИШ_ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ

💧 ТОМЧИЛАТИБ СУҒОРИШ ТИЗИМИНИНГ ҚУВУРЛАРИ

Томчилатиб суғориш тизимининг тарқатувчи қувурлари

Томчилатиб суғориш тизимининг тарқатувчи қувурлари сувни магистрал қувурдан олиб, суғориш шлангларига етказиб бериш учун хизмат қилади. Улар зангламайдиган, юқори босимга чидамли полиэтилендан тайёрланиб, одатда 0,5 м гача ер остига ётқизилади.

Тарқатувчи қувурларнинг тури, материали, диаметри ва узунлиги томчилатиб суғориш тизимини лойиҳалашда муҳим аҳамиятга эга. Улар магистрал қувурга нисбатан кичикроқ диаметрда тайинланади, чунки сув сарфи қувур охирига борганча камайиб боради. Диаметр минимал босим йўқотилишига мос равишда танланади.

Тарқатувчи қувур деворининг қалинлиги (2,0 – 3,0 мм, кўпроқ 2,4 мм) сув босими ва уланадиган штуцерларнинг мустаҳкамлигига боғлиқ ҳолда белгиланади. Амалий тажрибаларга кўра, уларнинг диаметри 32 – 90 мм бўлиши мақсадга мувофиқ. Бир вақтда суғориладиган сектор катталигига боғлиқ равишда қувур диаметри ҳам ўзгариши мумкин.

Суғориш сектори сув истеъмоли қуйидаги формула бўйича аниқланади:

Qc= Nt∗qt / 3600

бу ерда:
Qc – суғориш секторининг сув истеъмоли (л/с)
Nt – сектордаги томизгичлар сони (дона)
qt – битта томизгич сув сарфи (л/соат)
3600 – ўтиш коэффициенти

Тарқатувчи қувурлар экин қаторларига перпендикуляр йўналишда 0,5-0,6 м чуқурликка ётқизилади. Улар бошида соққали кран, охирида эса сув чиқариш учун тиқин ўрнатилади. Қаттиқ полиэтилен қувурлар билан бирга юмшоқ қувурлар ҳам қўлланилиши мумкин.


🔖 Манба: СУВ ТЕЖОВЧИ СУҒОРИШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ (дарслик)
Маматов С.А., Хамраев Ш.Р., Қаршиев Р.Ж., Закс И.А., Бурхонжонов Б.Ш.
Тошкент – 2021 йил

😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK

🔵 AGROTOMCHI kompaniyasidan sifatli
✅ Ekoflet yumshoq quvurlar!

🔹 Layflet bilan sifat bo‘yicha raqobatlasha oladi!
🔹 Ishonchli, mustahkam va qulay!

⚙️ O‘lchamlar va narxlar:
◾️ Diametr: 75 mm — 10 000 so‘m

◾️ Diametr: 110 mm —14 000 so‘m

📍 Manzil:
Toshkent sh., Chilonzor t., Bunyodkor ko‘chasi, 29-uy

📞 Murojaat uchun:
+998-78-777-04-04
+998-99-898-89-83

Agrotomchi Sifatli quvurlar bilan ishingiz yengil bo‘ladi!


#reklama

😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK