Type to search
Advanced channel search

Продам канал с доходом 138090

Всего за 55 000. Срочно нужны деньги.
img
ad

TGStat Bot

Bot to get channel statistics without leaving Telegram
img
ad

SearcheeBot

Your guide in the world of telegram channels
img
ad

Илм-фан | Science | Наука

@themantiq
Channel's geo and language: Uzbekistan, Uzbek
Category: not specified

• @neomind1
• Twitter.com/ratsional
• Илм-фан
• Тиббиёт
• Фалсафа
• Мантиқ
• Китоблар
• Иқтибослар
• Янгиликлар

Related channels  |  Similar channels
Channel's geo and language
Uzbekistan, Uzbek
Category
not specified
Statistics
Is this your channel? Confirm Канал в реестре блогеров РКН? Confirm Channel history
556
797
546
490
797
539
Posts filter

Илм-фан | Science | Наука

9 Feb, 13:16

Open in Telegram Share Report
Video is unavailable for watching
Show in Telegram
Нью-Йорклик жарроҳлар ўз ишларида ёрдам бераётган қўшимча реаллик қурилмасини намойиш қилишибди

AR-кўзойнаклардаги программалар тасвирларни (МРТ, КТ ва бошқалар) интерактив 3D-режаларга айлантиради, улар беморнинг танасига реал вақтда қўшилади, бу операцияларни режалаштириш ва ўтказишни осонлаштиради

@themantiq
746 0 6
Илм-фан | Science | Наука

9 Feb, 13:08

Open in Telegram Share Report
Video is unavailable for watching
Show in Telegram
Ҳар бир тирик ҳужайра ўлимга дастурлаштирилган

Апоптоз – бу қатъий назорат қилинадиган жараён бўлиб, тикланиши мумкин бўлмаган жиддий шикастланган ҳужайраларни йўқ қилади

Яъни, организм ўзи ҳужайрадан халос бўлиш ҳақида қарор қабул қилади, чунки «касал» ҳужайра соғлом ҳужайраларга зарар етказиши мумкин

Апоптоз жараёни ёки иммун ҳужайралар томонидан, ёки «касал» ҳужайранинг ўзидаги p53 оқсили томонидан фаоллаштирилади

Шунинг учун, буни самурайларнинг харакириси билан солиштириш мумкин

@themantiq
762 0 6
Илм-фан | Science | Наука

8 Feb, 08:14

Open in Telegram Share Report
Нега “Барча йўллар Римга олиб боради” дейишади?

Бу машҳур ибора ўз илдизини Қадимги Рим тарихидан олади. Ўша даврда барча йўллар провинцияларни бош шаҳар — Рим билан боғлаш учун лойиҳалаштирилган эди. Рим империяси тарихдаги энг кенг тарқалган йўл тармоқларидан бирини яратган. У ўз даврида тахминан 80 000 кмни ташкил этган.

Йўлларда махсус мил тошлари — милиарийлар ўрнатилган бўлиб, улар Римгача бўлган масофани кўрсатган. Шу туфайли, бундай йўлга тушган ҳар қандай сайёҳ пойтахтга бориш йўлини осонликча топиши мумкин бўлган. Бу учун у энг кенг йўлни танлаши кифоя қилган

Ушбу йўллар тармоғи Римни ўша даврдаги дунёнинг марказига айлантирди ва машҳур ибора пайдо бўлишига сабаб бўлди. Бу ибора эса ҳамма йўллар битта мақсадга олиб боради деган маънода қўлланилади

@themantiq
1.4k 0 20
Илм-фан | Science | Наука

8 Feb, 07:58

Open in Telegram Share Report
Video is unavailable for watching
Show in Telegram
Ҳомиладор аёлнинг қорни кулиш жараёнида

Бола бундай силкинишларга мослашган

@themantiq
800 0 16
Илм-фан | Science | Наука

8 Feb, 07:39

Open in Telegram Share Report
Нега биз мукаммал эмасмиз — физиклар организмлар асимметриясини тушунтиришди

Аниқланишича, организмдаги асимметрия ҳужайраларнинг ҳаракати туфайли шаклланади ва аввал ҳисобланганидек, генлар орқали ирсият йўли билан узатилмайди

Кўпчилик ҳайвонлар, жумладан, инсонлар билатерал симметрияга эга, яъни ташқи кўринишда симметрикдек туюлади. Бироқ ички тузилиш бундан фарқ қилади

Тадқиқотчилар ички органларнинг асимметрик жойлашиши нафақат генетик даражада, балки гаструляция жараёнида — эмбрион ривожланишининг бошланғич босқичида ҳужайраларнинг ҳаракати натижасида ҳам шаклланишини аниқлади. Уларнинг иши Proceedings of the National Academy of Sciences журналида чоп этилган

"Агар сиз танамизнинг ички тузилишига қарасангиз, биз симметрик эмаслигимизни — юрагимиз, жигаримиз ва ошқозонимиз симметрик жойлашмаганлигини кўрасиз", — деб тушунтиради тадқиқотнинг етакчи муаллифи Вивек Пракаш.


@themantiq
699 0 5
Илм-фан | Science | Наука

7 Feb, 19:58

Open in Telegram Share Report
Қичишиш пайтида киши ўзини тўхтатолмай қашишни хоҳлайди, лекин қашиш тери ҳолатини ёмонлаштириши мумкин — унда нега бу механизм мавжуд, яна у эволюцион жиҳатдан жуда қадимий?

Америкалик олимлар сичқонларда бир қатор тажрибалар ўтказиб, жавоб топишибди. Маълум бўлишича, қашиш оғриқни қабул қилувчи нейронларга таъсир қилади, улар эса терининг маст ҳужайраларини (mast cells) фаоллаштиради, бу ҳужайралар эса ўз навбатида бошқа иммун ҳужайраларини жалб қилади ва ўпка стафилококк инфекцияларидан ҳимоя қилувчи яллиғланишни бошлайди

Бироқ, аллергия ҳолатида маст ҳужайралари аллақачон аллергенга жавоб берган иммуноглобулинлар томонидан фаоллаштирилган бўлади. Бу механизмлар бирлашиб, яллиғланишни янада кучайтиради. Шунинг учун аллергия пайтида қичиш қанчалик қаттиқ бўлмасин, қашимаслик яхшироқ (ҳар ҳолда, буни фақат айтиш осон)

Хулоса қилиб айтганда, қашиш нейронларга таъсир қилиб, нейрояллиғланишни бошлайди, бу эса бир томондан аллергик белгиларни кучайишига сабаб бўлса, иккинчи томондан терини стафилококк инфекциясидан ҳимоя қилади ва ҳам патологик жараён, ҳам эволюцион мослашувни таъминлайди

@themantiq
881 0 11
Илм-фан | Science | Наука

7 Feb, 19:58

Open in Telegram Share Report
835 0 3
Илм-фан | Science | Наука

6 Feb, 12:03

Open in Telegram Share Report
Технологиянинг 1800 йил давомида ўзгариши ва охирги 200 йил ичида қандай даражада ўзгаргани

@themantiq
1.4k 0 7
Илм-фан | Science | Наука

6 Feb, 09:42

Open in Telegram Share Report
Расмда ҳомиладорлик давомида қорин бўшлиғида аъзоларда қандай механик ўзгаришлар бўлишини кўрсатилган

Бачадон ўсиши билан бирга ошқозон ва ичаклар каби қорин бўшлиғи аъзолари юқори ва ён томонга силжийди. Диафрагма 37-ҳафтага келиб 4-5 см кўтарилади, бу эса нафас олиш ва юрак-қон томир тизимига таъсир қилади.

@themantiq
961 0 15
Илм-фан | Science | Наука

5 Feb, 14:56

Open in Telegram Share Report
NASA астероид тупроғида Ерда ҳаёт пайдо бўлиши учун зарур молекулаларни топибди

2023-йилда OSIRIS-REx миссияси доирасида Ерга етказилган астероид тупроғи намуналарида олимлар аммиак, фосфатлар ва ДНК ҳамда РНК тузилиши учун зарур бўлган барча бешта азотли асосларнинг юқори миқдорини аниқлашди

Олимлар ўнлаб йиллар давомида коинотда ҳаёт асоси бўлган углерод бирикмаларини излашган эди. Бенну астероиди намуналари эса шу пайтгача топилмаган муҳим қисм бўлиб чиқди. Аммиак аминокислоталар ҳосил бўлиши учун керак, аминокислоталарсиз эса оқсиллар ҳам мавжуд бўлолмасди. Фосфатлар эса ДНКнинг барқарор тузилишида муҳим рол ўйнайди

Шунингдек, астероид тупроғида эриган моддалар буғланишидан қолган туз кристаллари аниқланди. Бу эса Бенну ажралиб чиққан йирикроқ астероиднинг ички қатламларида сув ҳавзалари мавжуд бўлиши мумкинлигини кўрсатади

Тахминларга кўра, Ерда ҳаёт пайдо бўлиши учун зарур бўлган асосий компонентлар Ер ва Беннунинг "катта ака-укалари"дан бири билан тўқнашуви натижасида сайёрамизга етказилган бўлиши мумкин

@themantiq
Bennu asteroid reveals its contents to scientists − and clues to how the building blocks of life on Earth may have been seeded
New findings reveal that a NASA mission traveled to an asteroid that may have once been covered in salty lakes containing organic molecules.
1.1k 0 6
Илм-фан | Science | Наука

5 Feb, 12:49

Open in Telegram Share Report
Video is unavailable for watching
Show in Telegram
Аляска

@themantiq
1.1k 0 7
Илм-фан | Science | Наука

5 Feb, 07:55

Open in Telegram Share Report
Леонардо да Винчи инсон анатомиясини чуқур ўрганган, шу жумладан, репродуктив тизимни ҳам таҳлил қилган. Олимлар унинг эскизлари асосида 3D модел ҳам яратишган. Бу модел аёл ва эркак репродуктив тизимининг ўзаро таъсирини, қон айланиши ва физиологик ўзгаришларни акс эттиради.

Унинг тасаввурича, эркак уруғи миядан келиб, орқа мия орқали тушади ва организм бўйлаб тарқалади. Шунингдек, у аёл танасини ҳам ўзига хос тарзда тасвирлаган: масалан, аёлдаги ўнг кўкрак бевосита репродуктив тизим билан боғланган деб ҳисоблаган. Албатта, бу тушунчалар ҳақиқатдан йироқ. Ҳозирги вақтда бу тушунчалар нотўғри эканлиги аниқ бўлган бўлса-да, Леонардонинг изланишлари фан тараққиётига улкан ҳисса қўшди. Унинг реалистик ва аниқ чизмалари ҳозирги тиббиёт ва анатомия учун ҳам жуда муҳим манба ҳисобланади.

@themantiq
1.1k 0 20
Илм-фан | Science | Наука

4 Feb, 13:38

Open in Telegram Share Report
"Энг қизиқарли далиллардан бири коралл рифларидир. Айрим турдаги маржонларда ўсиш чизиқлари аниқ кўринади, улар кунлик кичик ўсишни ва яхши ифодаланган йиллик циклни акс эттиради. Замонавий маржонларда ҳар йили 365 та кунлик чизиқ кузатилади. Аммо девон даврига мансуб қадимги тош қотган маржонларда, яъни тахминан 400 миллион йил олдин ўсганларида, йил давомида 400 дан ортиқ кунлик ўсиш чизиқлари мавжуд бўлган. Бу эса Ернинг суткалик циклининг қисқароқ бўлганини кўрсатади. Ўша пайтда кун тахминан 22 соатга тенг бўлган, Ой эса ҳозиргига нисбатан Ерга 16 000 км яқинроқ жойлашган бўлган"

Китоб: Ер тарихи. Юлдуз чангидан - тирик сайёрагача

@themantiq
1.4k 0 8
Илм-фан | Science | Наука

3 Feb, 12:52

Open in Telegram Share Report
Анестезиянинг яратилиши ва унинг жарроҳликда қўлланиши

Анестезия яратилишидан олдин жарроҳлик анча оғриқли жараён бўлган ва шифокорлар операцияни тезроқ бажаришга ҳаракат қилган. Шунинг учун Роберт Листон каби жарроҳлар тезкорлик билан машҳур бўлган. Беморлар оғриқни камайтириш учун алкогол, афъюн (опий)дан фойдаланишган, лекин булар етарлича самарали эмас эди

1846 йил 16 октябр – умумий анестезия қўлланишининг бошланиши деб ҳисобланади. Ўша куни АҚШнинг Бостон шаҳридаги жарроҳлик клиникасида умумий наркоз биринчи марта операцияда муваффақиятли қўлланди. Бу операцияда беморнинг бўйнидаги ўсимта олиб ташланган. Жарроҳликни профессор Жон Уоррен ўтказган, аммо беморни уҳлатиш жараёнини унинг шогирди, ҳали стоматологик касбни ўрганаётган талабаси Уильям Мортон амалга оширган

Мортон ўз услубини шахсан ўзи кашф қилган ва уни аввал ўз танасида синаб кўрган. Операция шундай ўтказилган:

Мортон бир неча қатлам қилиб сочиқни йиғиб, беморнинг юзига қўйган.

Кейин у Барнетт компаниясидан сотиб олинган эфирни ушбу сочиққа сиқиб чиқарган.

Бир неча дақиқадан сўнг, гапираётган бемор ухлаб қолган

Операция мураккаб бўлган, аммо бемор оғриқни ҳис қилмаган. У фақат операция тугагандан кейин ҳушига келган.

Анестезиянинг ривожланиш даврида унга кўплаб қаршилар бўлган. Энг катта қаршилик туғруқ жараёнида анестезия қўллашга бўлган. Диндор қатлам - Черков аъзолари бунга қаттиқ қарши чиқиб, Библияда Евага оғриқ билан туғиш жазо сифатида берилганини таъкидлашган. Жеймс Симпсон, 1848-йилда Англия қироличаси Викториянинг туғруқ жараёнида анестезия қўллаган шифокор ҳисобланади, у бу танқидларга ўта зўр жавоб берган. Унинг сўзларига кўра:

"Анестезия айнан Худога тегишли иш, чунки у Одам Атони ухлатиб қўйиб, Момо Ҳавони яратиш учун унинг қовурғасини олган"

Бу далилга қарши ҳеч ким жавоб бера олмаган ва анестезияга қарши чиққан диний фанатикларнинг овози ўчган

Вақт ўтиши билан беморларнинг оғриғини енгиллаштириш ғояси кенг қўллана бошлади ва наркоз тиббиётда ҳақиқий инқилобга айланди

@themantiq
2.1k 0 27
Илм-фан | Science | Наука

3 Feb, 12:52

Open in Telegram Share Report
1.7k 0 12
Илм-фан | Science | Наука

3 Feb, 10:56

Open in Telegram Share Report
Кўзга тушаётган тасвир дастлаб тескари ҳолатда бўлади

Бу кўз гавҳари ёруғликни синдириб, уни кўзнинг орқа қисмида жойлашган тўр пардага йўналтиргани сабабли содир бўлади. Ёруғлик нурлари синдирилади ва тасвир тўр пардага тескари ҳолда проекция қилинади. Лекин мия кўздан келаётган сигналларни қабул қилиб, уларни қайта ишлайди ва қабул қилиш жараёнида тасвирни тўғри ҳолатда ўқийди, шунинг учун биз уни одатий ҳолда кўрамиз

@themantiq
2k 1 14
Илм-фан | Science | Наука

1 Feb, 15:44

Open in Telegram Share Report
Қирилиб кетган Megaladapis туркумига мансуб лемурнинг бош суяги устида ўтирган кулранг сичқонсимон лемур.

@themantiq
1.3k 0 4
Илм-фан | Science | Наука

1 Feb, 13:48

Open in Telegram Share Report
Video is unavailable for watching
Show in Telegram
Scientists and Science

@themantiq
1.4k 0 20
Илм-фан | Science | Наука

31 Jan, 17:44

Open in Telegram Share Report
Помпейдаги йўл, 79-йилгача қурилган

Тошлар орасидаги оқ бўлаклар тунда Ой нурини акс этган ва йўлни ёритган

@themantiq
2k 0 15
Илм-фан | Science | Наука

31 Jan, 17:43

Open in Telegram Share Report
Video is unavailable for watching
Show in Telegram
Мушукларда ҳам тизза рефлекси бор

@themantiq
1.3k 0 15
20 last posts shown.