TALABALAR TUSHUNADI

To'tiqushim polapon ochyapti. Lekin uyasini tomini ko'tarib rasmga olib ijtimoiy tarmoqqa qo'ymayman. Chunki to'tiqushimni halovati 5-6 ta odamni shaxsiy fikridan muhimroq.

Birinchi esdan chiqaradigan odam baxtliroq.

Birovni ko'z yoshlari oddiy suv.

Ruslarda shunaqa gap bor ekan.

Ayol kishi oynani oldida o'ziga o'zi "chiroylimanmi?" deb savol berayotganda aslida "erkaklarga chiroyli ko'rinamanmi?" degan savolni nazarda tutayotgan bo'ladi.

Zero, ayol kishiga boshqa ayol kishini qomatiyu nechi kg makiyaj surganini nima qizig'i bor)

Bir akamiz yo'l bo'yida o'tin chopyaptikan. Bittasi oldida to'xtab "aka shahargacha nechi daqiqalik yo'l " deb so'rabdi.

Aka indamabdi. Haligi kishi hay mayli deb ketayotsa orqadan "yarim soatlik yo'l" degan ovoz kelibdi. Kishi hayron bo'libdi, ha nega so'raganimda aytmadingiz deganakan. Qanday tezlikda yurishingni ko'rishim keragidida debdi.

Kimdirga savol bersang, yordam so'rasang Mirshakarga o'xshab tez javob berishini kutma. Ozroq sabr qil. Balki "yurish tezligingni" ko'rmoqchidir)

Daraxtlar va o'simliklar perspektividan qaralsa giyena va sirtlonlar qahramon, zebra va mol yovuz mavjudot)

Do'stlikni oxirgi kuni:
-Bo'ldi o'rto, karteni tashab qo'y

Pachkalik qurt olgandim. Yaroqlilik muddati 3 oy deb yozib qo'yishibdi.

Man bolaligimda buvimni bir yil saqlangan tuzlari kristallanib popukchalari chiqib qolgan qatttttttiq qurt eng zo'ri bo'lardi. Shu gapni yozgunimcha 5-6 marta yutindim.

O'shanda shunaqa qattiq bo'lganmikan yo mani sut tishlarim yumshoqlik qilganmikan?

Kecha mahallamdagi non kabob kassasini oldida bitta aka 2 ta butilkali pepsi olayotgandi. Qarab pepsi boykot lekin,musulmonlani qonini to'kishi moliyalashtiradi degandim o'qrayib o'tib ketdi.

Bilsamam baribir aytdim. Yana aytaman sizlarga. Pepsi va hkz boykot bo'lgan narsalarni iste'mol qilib(sotvolib demadim) birodarlaringni qonini to'kishga sherik bo'lyapsizlar. Ertaga javob beramiz hammamiz.

Metro 2033.

Shoshilinch xabar olib ketayotgan Artem qizillar(sssr) qo'l ostidagi stansiyadan o'tishi kerak. U yerda unga Andrey ismli amaki yordam berishi aytilgan.

Lekin bir qarashda Andrey amakini yoqtirmaydi. Chunki boshqalarda yo'q qochib ketish imkoni bo'la turib bu la'nati shaharda haligacha yashaydi.

Qizillar o'sha payt fashistlarga qarshi urushish uchun askar yig'ayotgan payt. Andrey Artemni poyezd ostiga yashirinishiga yordam beradi. Poyezd ostida shahardan chiqa turib tushunib yetadi.

Andrey imkoni bo'lsa ham o'ziga o'xshaganlarga yordam berish uchun hayotini qurbon qilyapti. Rahmat aytishga ulgurmaganiga afsus qiladi.

Xulosa: ba'zi odamlar o'z hayotini sen uchun qurbon qiladi. Buni vaqtida payqash va hech bo'lmasa rahmat aytib qo'yishga ulgurish kerak)

Bizni masjid eski. Naqshlari eski. Darvozalari eski. Gilamlari eski. Romlarini bo'yoqlari eskirib to'kilib ketgan. Yozuvlar eski ohori to'kilgan. Konditsionerlari eski uncha sovutmasligi mumkin.

Hozir o'tirib eslolmadim. Kimdir namozga kelganini instagram story siga qo'yayotganini ko'rganimni. Bunaqa eski masjidda namozga kelganini kimam maqtanardi.

Shuning uchun bu masjidga kelgan odamlar qayerga kelganini ko'z ko'z qilishga emas, faqat namoz o'qishga kelishlarini gumon qildim)

4-oxirgi qism

2023-yilda amaliyotga qo'yilgan Aylanma soliq bu qancha xarajat qilishing, qanchasini p bilan qilishingdan qat'iy nazar tushumingga qarab to'laydigan aniq soliq turi. Agar tadbirkorlik savdo aylanmasi(2024-dan boshlab) 500mln dan oshmasa yillik 25mln to'laydi. 1mlrd dan oshmasa yillik 34 mln. 1mlrd dan oshsa odatiy qqs va foyda solig'i.

Bu soliq turi kichik tadbirkorlik sektoridagi korrupsiyani chap oyog'iga boltani uchi bilan, o'ngiga boltani sopi bilan, o'rtasiga ketmonni uchi bilan solgandi.

Aylanma soliqdan oldin yuristu tajribali bugalterga pul to'lolmaydigan kichik va o'rta tadbirkorlarga soliq organlaridan soliqchilar kelib bhmning 5-10-20-30... baravarigacha jarima belgilab tadbirkorlikni yoptirib tashlashardi. Chunki qqs kamroq to'lash uchun tadbirkorlar tushumni kamaytirishga majbur bo'lishgandi(xaridor sifatida kelib mahsulot uchun chek bermasa jarima solib)

Soliq kelib tekshirmasligi uchun har oy "dolya" ajratib turilardi. 200-300$ o'rtacha. Ya'ni davlatga qqs sifatida tushadigan pullar korrupsiya orqali soliq xodimlari cho'ntagiga tushardi.

Shu aylanma soliq esa buni bartaraf qilgan edi. Edi? Ha edi) Chunki shu yil(2025) 1-apreldan boshlab presidentning prf 229 27.12.2024 farmoniga asosan aylanma soliq bekor qilinib tadbirkorlar daromadidan qat'iy nazar qqs to'lashga o'tishdi(ya'ni korrupsion sharoit qayta yaratildi)

Statistikadan ma'lum bo'lishicha Qqs to'lash davri va aylanma soliq davridagi davlat g'aznasiga tushadigan boj farqi 1.5% ni ham tashkil topmagan. Biroq, tadbirkorlikka kirib kelayotgan odam hujjatbozligu soliqchilarni bosimidan qo'rqmayotgandi.

Bir tarafdan vijdoni qiynaladigan boshqa tarafdan daromad qilolmayapkan tadbirkorlar uchun haloskor bo'lgan aylanma soliq ahil bo'linglar deb qo'lini ko'tarib samoga parvoz qildi.

Sizlar bilan bugun qqs nima. Uni qanday tushirish yo oshirish mumkinligi. Nega domingni tagidagi magazinchi G'aybulla aka chek bermasa xasis deb hisoblashingga shoshilmasliging kerakligi. Qanaqa qilib davlatni o'zi korrupsiyani qaytarayotganligi haqida tushunchaga ega bo'ldik.

Moliyaviy savodxonlik 1 litrlik bankaga pul yig'ish yo tejab,yig'ib terib yalab jentra olish degan illuziya miyangga o'rnashib qolgan bo'lsa uzurasan reallik boshqacha. Moliyaviy erkinlikka erishish uchun faqat yaxshi ishlash emas,siyosatga ham aralashib tushunib turish kerakligi haqidagi post edi.

Erinmasdan o'qiganga rahmat, like follow comment)

3-qism

Xarajat haqida yana ikki og'iz. Xo'sh,qo'shning ham korxona ochib sotsachi? Sen uni qqsga qo'sha olasanku. Lekin qo'shning sssr odami,unaqa narsalarni tushunmaydi. Lekin biznesda zo'r.

O'zimizni sohada. Stomatologlar birga ishlaydigan tish yasab beradigan tish texniklarni ko'pi davlatga soliq to'lamaydi. Ya'ni korxona emas. Shuning uchun ularga qilinadigan xarajatni ham biz qqsda ko'rsata olmaymiz. Agar texniklar ham qqs to'laganda ularni bizga yasab beradigan tish narxlari ham oshgan bo'lardi. Bunday bo'ladigan bo'lsa stomatolog xizmati ham o'z o'zidan qimmatlashardi,o'zi shundoq ham ko'pchilikka qimmatlik qiladigan paytda.

Hatto oddiy avtomobil uchun quyiladigan yoqilg'ini xarajatda ko'rsatish uchun shahobchalar bilan shartnoma tuzib,korporativ kartochka ochib hujjatbozlik qilib asab ketqazish kerak.

Shu,manabu va manashu hujjatbozlikni murakkabligi, yurist va bugalterga to'lanadigan xarajatlarni ko'pligini deb kichik biznes boshlashga odam qo'rqardi.

Keyin davlatni qandaydir chivin chaqib tadbirkorlarga yengillik beradigan. Yuqoridagi hamma muammoni yechadigan farishta yuborildi. Tanishing haloskorimiz ismi Aylanma soliq(Yagona qiymat solig'i)

2-qism

Ikkinchi variant. Xarajatlarni ko'paytirish hisobiga. Ya'ni xarajat qancha ko'p bo'lsa korxona davlatga shuncha kam soliq to'laydi. Hamma xarajatni ko'rsatsak kamroq soliq to'laymizmi? Yo'q. Faqatgina qqs to'lanadigan xarajatlarni ko'rsatsakkina. Ya'ni "перечисления" hisobiga olingan tovar va mahsulotlarnigina biz xarajat sifatida qayd qila olamiz.

"Перечисления" bu shartnoma asosida pul o'tqazish degani. Ruscha so'z ishlatgim kelmayapti,shuning uchun bosh harfini o'zini yozib ketaman ya'ni P.

Hamma xarajatlar ham P qilib sotib olinmaydi. Undan oldin P ni qanday qilinishi haqida qisqacha tushuntiraman. P orqali to'lash uchun avval shartnoma tuziladi. Bunda albatta yuristga xarajat qilib shartnoma tuziladi. Kallasi bilan javob beradigan narsaga yurist kalladay kalladay pul oladi. Shartoma tayyor bo'lgandan keyin do'kon mahsulotini reklama qiladi yo birjaga qo'yadi. U yo bi usulda kelgan xaridorga shartnoma tanishtiriladi. Tomonlar rozi bo'lgandan so'ng Iste'molchi korxona bugalteri shartnomani qabul qiladi va ishonchli vakil tayinlaydi. Ishonchli vakil xaridor korxona rahbari imzosi qo'yilgan. Ishonchnomani sotuvchiga taqdim qiladi va ishonchli vakil imzo qo'yib sotuvchiga yetqazadi. Bunda odatda ishonchli vakil jismoniy shaxs bo'ladi. Lekin oxirgi yillarda yuridik shaxslar ham ishonchli vakil bo'la olyapti(bir necha skandallar hisobiga). Ishonchnomani qo'lga kiritgan sotuvchi xaridorga schet faktura chiqaradi. Schet fakturani qabul qilgan xaridor korxona bugalteri p orqali sotuvchi hisob raqamiga pul chiqaradi. Shundan so'ng kelishilgan yo'l orqali mahsulot xarid qilinadi.

Shartoma yillik bo'lsa ho'p ho'p, bir martalik bo'lsa urdi xudo,boyagi p protsessi qayta boshlanadi.

Ya'ni bitta p orqali narsa sotib olish uchun shuncha g'ala g'ovur. Hamma narsani ham p deb sotib olmaydi korxona. Tushlik payti tushlik ovqati, cho'llaganda do'kondan oladigan suvi, telefonga to'laydigan puli,qo'ldan oladigan tovar,yoqilg'i va hkz ni ko'chadan oladi. P orqali olmaydigan bu mahsulotlar korxona xarajatlari sifatida ko'rsatilmaydi,chunki ularda schet fakturalar yo'q.

Tasavvur qil qo'shning ishingga kerak narsani xitoydan olib kelib 1000so'mga sotyapti. Sen ahmoqqa o'xshab davlatga soliq to'laydigan korxonadan xuddi shu narsani 4000 ga sotib olasanmi? Lekin qo'shningga qilgan xarajatingni korxonaniki qilib ko'rsata olmaysan. O'sha tovar korxonang asosi bo'lsa ham. Faqatgina qqs to'laydigan korxonadan olsanggina xarajat sifatida ko'rsata olasan.

1-qism

Voydod QQS

QQS bu qo'shilgan qiymat solig'ini ya'ni sotilgan va sotib olingan mahsulot/tovar qiymatini 12% ini davlatga soliq sifatida to'lash.

QQS ni yaxshi tushungan korxonalar zararga kirmaydi. Ammo Soliq idoralari bu QQS o'lgurni korxonalardan ham yaxshiroq tushunadi,muammo shunda. Tushuntiraman, naushnikni olib qo'yib eshitinglar.

Korxona qilingan foydadan qqs to'laydi. Foydadan tushumdan emas. Foyda bu tushum va xarajat o'rtasidagi tafovut. Masalan, jami tushum 200 ming so'm. Xarajat 100 ming so'm. Tushumdan chiqadigan qqs 200,000x0.12=24,000 so'm, xarajatniki 100,000x0.12=12,000 so'm. Bularni ayirmasi 24,000-12,000=12,000 so'm.

Osona? Shoshmay turinglar. Qurtobimni tugatvolay davom etaman...

Qqsni qora tarafi ham bor. Qqs to'lovini kamaytirish uchun korxonalar yo tushumni kamaytiradi yo xarajatni oshiradi. Bugun ertalabga bemorim yo'q. Shuning uchun kelinglar ikki yo'lni ham ko'rib chiqamiz.

Birinchisi, tushumni kamaytirish. Do'konlarda nega sotuvchilar chek bermaslikka harakat qilishadi? Sababi davlatga ko'rsatiladigan tushumni kamaytirish va kamroq qqs to'lash. Ya'ni tushum qancha kam bo'lsa undan chiqadigan qqs ham shuncha kam bo'ladi va bunda do'konchi yutadi. Shuning uchun ham davlat chekdagi qr kodlarga 1% kesh bek berib iste'molchilarni do'konchilardan chek berishlarini talab qilyapti. Davlat 1% xarajat qilib qora bozorga o'tib ketadigan 11% ni oldini olyapti. To'xtanglar, sizlar shu paytgacha davlat mehribonchiligi uchun 1% kesh bek beryapti deb o'ylayotganmidinglar? Vay bo'g'irsoqlarimey.

Aktivistu boshqa jamoat faollari chek bermagan do'konchilarni ommaga olib chiqib davlatga qancha foyda olib kelgan ekana.

Ammo,lekin va biroq. Do'konchiyu aptekachi, korxonayu klinikalar shunaqa xasismi? Nega ular tushumni kamaytirib qqsni kam to'lashga harakat qilishadi. Vijdoni bormi bu uyatsizla.... deyishdan oldin ikkinchi variantga quloq solinglar.

Bizam jiyanlarimizni yaxshi ko'ramiz. Va shu yaxshi ko'rganimizdan ko'z tegadi deb ijtimoiy tarmoqlarga qo'ymaslikka harakat qilamiz)

Agar tez yurilsa, mototsikl butun umrga xizmat qilishi mumkin)