Tafakkur akademiyasi

ЖАННАТ АҲЛИ ҳақида қисқача маълумот

Жаннат аҳли деганда, исломий таълимотларга кўра, Аллоҳнинг розилигига эришган, иймон ва солиҳ амаллар билан ҳаёт кечирган инсонлар тушунилади. Қуръон ва ҳадисларда жаннат аҳлининг ҳолати, уларнинг сифатлари ва жаннатдаги неъматлар ҳақида кенг маълумотлар берилган. Шу билан бирга, фалсафий ва метафизик қарашларда ҳам жаннат ва жаннат аҳли ҳақида турлича мулоҳазалар мавжуд.

1. Жаннат аҳлининг асосий сифатлари

Қуръон ва ҳадисларда жаннат аҳли ҳақида айтилишича, улар қуйидаги хислатларга эга бўлади:

1. Иймон ва тақво эгалари – Аллоҳга ишонган, Унинг амрларига амал қилган, тақводор ва ихлосли кишилар (Бақара, 2:82).

2. Яхши амал қилганлар – нафақат ўзларининг ибодатлари, балки одоб-ахлоқ жиҳатидан ҳам комилликка интилишган.

3. Сабр ва шукр соҳиблари – дунёда қийинчиликларга сабр қила олган ва Аллоҳнинг неъматларига шукр қилганлар.

4. Адолат ва ростгўйликни ёқтирганлар – ўз ҳаётида адолат ва инсофни устувор тутган шахслар.

5. Саховатли ва раҳм-шафқатли инсонлар – муҳтожларга ёрдам берган, қалбида муҳаббат ва меҳрибонлик бўлганлар.

2. Жаннат аҳли ҳақида Қуръон ва Ҳадислардан далиллар

Қуръонда жаннат аҳли тўғрисида:

"Иймон келтириб, солиҳ амалларни қилганлар эса жаннат аҳлидир. Улар у ерда абадий қолурлар." (Бақара, 2:82)

"Аллоҳ уларни жаннатга киритур, у ерда дарёлар оқур. Улар у ерда абадий қолурлар." (Моида, 5:85)

Ҳадисларда жаннат аҳли ҳақида:

Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) айтадилар:
"Жаннат аҳли у ерда доимий ёшликда бўлади, ҳеч қачон қаримайди, улар доимо соғлом ва бахтли ҳолда яшайдилар." (Муслим ривояти)

"Жаннатда ҳеч қандай ғам-ташвиш бўлмайди, у ерда доимий хурсандлик ва қувонч бор." (Бухорий ривояти)

3. Жаннат ҳақида фалсафий, метафизик ва мистик қарашлар

Жаннат ҳақида фақат диний эмас, балки фалсафий ва метафизик қарашлар ҳам мавжуд. Турли донишмандлар ва мутафаккирлар уни ҳар хил тафсирлашган.

Ислом тасаввуфи ва ирфониятда жаннат

Жалолиддин Румий:
"Жаннатни ташқаридан қидирма, у сенинг қалбинг ичида. Агар қалбингни покласанг, унинг равшанлигида жаннатни кўрасан."

Имом Ғаззолий:
"Жаннат нафақат моддий мукофот, балки қалбнинг нурланиши ва инсон руҳининг Аллоҳга яқинлашишидир."

Ибн Арабий:
"Жаннат фақатгина бақо ва роҳат маскани эмас, у ҳақиқий маърифат ва илоҳий муҳаббат манбаидир."

Ғарб фалсафаси ва жаннат ҳақида фикрлар

Платон:
"Жаннат – бу идеал давлат, адолат ва яхшилик ҳукмрон бўлган жой."

Августин:
"Жаннат – бу нафақат охиратдаги макон, балки инсонинг қалбидаги илоҳий нур."

Имом Фахриддин Розий:
"Жаннатга етакловчи йўл билим ва ҳикматдир. Чунки ҳақиқатга етишган одам жаннатнинг ҳидини олган бўлади."

4. Жаннат аҳли ҳақида ҳикматли сўзлар ва афоризмлар

"Дунёда жаннат аҳли бўлинг, шунда охиратда ҳам жаннат аҳли бўласиз." (Имом Аъзам)
"Сен ўйлаганингдек бўласан. Жаннатни қалбингда ҳис қилсанг, унинг эшиклари сенга очилади." (Шайх Аттор)
"Жаннат одамнинг ички дунёсида бошланади. Агар қалбинг соф бўлса, бу дунё ҳам сен учун жаннат бўлади." (Шайх Саъдий)
"Жаннат – бу муҳаббатнинг манзили. Унга фақат муҳаббат билан яшаганлар кира оладилар." (Робия Адъвийя)

Хулоса:

Жаннат аҳли ҳақида диний таълимотлар, тасаввуф, фалсафа ва метафизикада турлича тушунчалар мавжуд. Диний нуқтаи назардан жаннат – бу мукофот ва бахт маскани бўлиб, унга иймонли ва яхши амаллар қилганлар кира оладилар. Тасаввуфий ва фалсафий қарашларда эса жаннат нафақат охиратдаги жой, балки қалбнинг ҳоли, маърифатга эришиш, муҳаббат ва нурлилик сифатида ҳам тушунилади.

Ҳар бир инсон ўз ҳаётини шундай ўтказиши керакки, у нафақат охиратда, балки бу дунёда ҳам жаннат аҳли бўлиши мумкин. Чунки ҳақиқий жаннат қалбда ва руҳдадир.

ҲАЗРАТ НАВОИЙНИ ЭСЛАБ...

МУНОЖОТ1
Илоҳи! Ғафлат2 уйқусидамен, бедор қил!
Ва жаҳолат3 мастлигидамен, ҳушёр қил.
Илоҳи! Ул бедорликни огоҳликка еткур.
Ва бу ҳушёрликни беиштибоҳликка4 уландур...
Илоҳи! Агар афъолимга боқсам, уёт ўлтирур.
Ва Сенинг карамингни соғинсам
Умид танимга жон келтирур...
Илоҳи! Тақдир қилғонингни қилурға не ихтиёр,
Қилмасмен демакка кимнинг хадди бор?
Илоҳи! Агарчи залолатқа5 тушибмен, аммо
Ҳидоятинигга6 талабгормен.
Тамуғ7 ўтига тушгали ёвушибмен, аммо
Раҳматингдан умидвормен...
................................................................
1. Муножот (араб. — махфий сухбат, илтижо). 2. Ғафлат – бепарволик, беписандлик. 3 Жахолат – нодонлик. 4. Беиштибоҳлик – шубҳасизлик. 5. Залолат – адашиш. 6. Ҳидоят – тўғри йўлни кўрсатиш. 7. Тамуғ – дўзаҳ.

ОНАЛИК – ЭНГ ЗАРУРИЙ ТУЙҒУ
Агар инсон боласи онасиз тарбияланса, у ҳеч қачон севишни ўргана олмайди, ҳеч қачон сева олмайди. Бутун умри давомида меҳр-муҳаббатсиз ўтади, чунки унда ҳеч қандай инстинктлар мавжуд бўлмайди; у бу инстинкиларни ҳосил қилиши керак. Ва кейин севишни ўрганиши керак. Меҳрсиз тарбияланган инсон боласи эса севишни ўргана олмайди, у севиш қобилиятидан маҳрум. Агар она бўлмаса, она унга шодлик ҳамда ҳис-ҳаяжонлар манбаи бўлмаган бўлса, ҳеч қандай бошқа аёл бу бола учун шодлик ва ҳаяжон манбаи бўла олмайди. У катта бўлганида, аёлларга нисбатан (хайвоний хирсдан бошқа) ҳеч қандай ўзига тортувчи инсоний ҳиссётлари бўлмайди, чунки меҳр инстинктлари ишламайди. (Психолог журналидан)
Хулоса: Оналарни эҳтиёт қилинг!

Абдулла Орипов

ЭРЛАРНИ АВАЙЛАНГ!

Дунёнинг ярмини аёллар ташкил қилади. Айниқса, ўзимизнинг юртимизда. Мана шу гапларнинг тўқсон фоизини аёлларимизга айтиш керак. Оналарга, бувиларга айтиш керак. Эркакларни йўлга соладиган мана, шулар ҳисобланади. Шулар “топиб кел”, дейди. Ундай қил, бундай қил, дейди. Эркаланиб қизи туради, эшигимиз тагида йигирмата “Мерседес” бўлмаса эрга тегмайман, дейди. У қил, дейди, бу қил, дейди. Ишонасизми, кўпинча эркакларни йўлдан уриб, тарбиясини бузиб юборадиган шулар ҳисобланади. Порага ҳам ўргатади. У йўқ, бу йўқ, опкелинг, дейди. Унисини ундай қилинг, бунисини бундай қилинг, дейди. Иродаси сал сустроқ бўлган эркак бир кунмас бир кун аёлнинг етовига кириб кетади. Бў-ў-ўлди: ундан кейин порахўрлик бошланиб кетади. Аёлнинг ўзи ҳам олаверади, керак бўлса. Раҳбар эрнинг хотини ҳодимларидан ҳам, бошқалардан ҳам олаверади!
Аёлларимизга малол келган тақдирда ҳам айтмасак бўлмайди: ўша эр қонун олдида қанчалик жавобгар бўлса аёл ҳам шунчалик жавобгар. Албатта, ғалвир сувдан кўтарилганда аёлга тегилмайди. У қўл қўйган эмас, олган эмас, бошқа-бошқа дейилади. Ўша аёл нима бўлганини билади. Уйида бирданига қозони вақрлаб қолганини балодек билади! Эри олиб келган нарсани керакли ерга яшириб қўяди, тўғрими? Сандиққа яширади — панага қўяди. Эрининг пайтавасига қурт тушиб қолганида эса, “менинг нима айбим бор?” дейди. Айбинг — ўша олиб келинган нарсанинг ҳаммасини жуда яхши санаб ўтиргансан, яшириб қўйгансан. “Тани жонингиз COF бўлсин” деб миннатдор ҳам бўлгансан. Ҳа, қонун бўйича сен ҳам шерик ҳисобланасан-ку, дейдиган одамнинг ўзи йўқ. - Аслида эринг билан панжаранинг ортида сен ҳам ўтиришинг керак. Сенга тегишмабди-ку, шунга шукр қилиб теккина ўтиравер, дейдиган йўқ.
Энди бу ерда энг ёмон нарса — болаларнинг ота меҳрисиз қолиши. Ўша болаларга қийин. Ўша ерда ақллигина қизлари ўсаётган бўлса, биров эшик тақиллатиб ё келади ёки бўлмаса — йўқ. Диёнатли ўғли бўлса унга ҳам оғир — фалон порахўр ёки муттаҳамнинг ўғли-да, дейишади. Бунақа гапни у кўтариб юра оладими? Кейин — ўзига ўхшаган қаровсиз, нашавандларни топиб ўшаларга қўшилиб кетади, ҳалиги бола. Рисоладаги давраларга қўшила олмай юради, ор қилади — шу тарзда у бутунлай бузилиб кетади. Агар ўша бола отаси қамалмасдан унинг йўлига кириб кетмаган бўлса — хўп бола хўп!
Қийино-қийин — ўша болаларга қийин.
Биби Ойиша қавмларидан бўлган оналаримизга, аёлларимизга аччиқ бўлса ҳам айтиш керак, эркакларни авайланг. Ўзингизнинг, хонадонингизнинг соябони бўлган эркакларни куфр йўлларига бошламангиз. Сизнинг эътиборингиздан четда шундай иш тутаётган умр йўлдошингизни, ўғлингизни нопок йўллардан қайтаринг. Илоҳим, умрингизга умр қўшилсин, сермазмун умрингиз давомида эл-юрт кўз ўнгида оилангиз бахту саодатини кўринг. Тўйлар қилинг. Ҳаммамиз шу тилак билан яшайлик, Ўзбекистондек фахрли Ватан учун сидқидилдан меҳнат қилайлик!

1999 йил

Ramazon tuhfasini ulashish vaqti keldi! ✨🌙

Ajoyib yangilik! Endi siz “Ramazon Tuhfasi” kursini xarid qilib, yaqin insoningizga mutlaqo bepul hadya qilishingiz mumkin! 🎁💫

Bu nafaqat bilim, balki ezgulik ulashish imkoniyati! ❤️ Atigi 100 000 so‘m evaziga o‘zingiz ham, yaqinlaringiz ham Ramazonning mo‘jizalaridan bahramand bo‘lishadi! 🌿

Bu bebaho imkoniyatni qo‘ldan boy bermang! 🤲✨

📩 Murojaat uchun: @T_M_Manager