SOF TA'LIMOTLAR | Расмий канал

#Мақола #Мазҳаб #Раддия

#Мавзу: АҲЛИ СУННА ВАЛ ЖАМОА ТЎҒРИСИДА

Инсоният тарихига холис назар қилган киши шунга амин бўладики, Аллоҳ таоло одам зурриётига берган иҳтиёр туфайли баъзилар ҳақни топишса, айримлари ботилга эргашишган. Шу сабабли Мусо ва Исо алайҳиссалом қавмлари етмиш икки фирқага бўлинган бўлса, Ислом уммати етмиш учта фирқага бўлингандир. Ҳақ бир бўлганидан фирқаларнинг фақат бири уни топади ва унга эргашади. Ислом уммати ичида ҳақни топган ва унга эргашган фирқа Пайғамбаримиз алайҳиссалом ва у зотнинг саҳобалари амал қилган йўлда собит қолган мусулмонлардир. Қолган етмиш икки фирқа ҳақни топмаган бўлсада, Ислом динининг қатъий хукмларини инкор қилмагани учун Ислом доирасида ҳисобланади.
Ислом уммати ичида ҳақни топган ва унга эргашган фирқа «Аҳли сунна вал жамоа» деб аталади. Аҳли сунна вал жамоа фирқаси амалиётда тўрт мазҳабга бўлинган.

1. Ҳанафий мазҳаби. Имом Абу Ҳанифа Нўъмон ибн Собит раҳматуллоҳи алайҳ.

2. Моликий мазҳаби. Имом Молик ибн Анас раҳматуллоҳи алайҳ.

3. Шофеъий мазҳаби. Имом Муҳаммад ибн Идрис Аш Шофеъий раҳматуллоҳи алайҳ.

4.Ҳанбалий мазҳаби. Имом Аҳмад ибн Ҳанбал раҳматуллоҳи алайҳ. Бу тўрт мазҳабдан бошқа мазҳаблар ҳам бўлган.

Лекин қўйидаги сабаблар туфайли мазкур мазҳаблар йўқолиб кетган.
1. У мазҳабларнинг таҳқиқ қилиб эргашадиган тобеълари бўлмаган.
2. Масалалар тўлиқ ҳал қилинмагани, ҳал бўлганлариёзиб қўйилмагани ва борлари илмий ўрганилмагани сабабли уларнинг фиқҳий мадрасаси вужудга келмаган.
3. Кўпчилик фатво борасида фақат тўрт мазҳабгагина суянган. Чунки уларнинг усул ва фуруъ ёзиб қолдирилган, муайян тартибга солинган. Бошқа мазҳабларда бундай бўлмаган.

Камолиддин домла Хамрақулов,
Норин тумани бош имом-хатиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Мотуридий #Раддия

#Мавзу: Такфир тушунчаси

Мухтарам азизлар , такфир” тушунчаси “бировни кофирга чиқариш”, “кофир деб ҳисоблаш” маъноларини англатади. Шариатимизда мусулмон кишини аниқ ҳужжат бўлмасдан туриб, “кофир” деб ҳукм қилиш ўта хатарли бўлиб, асло мумкин эмас! Бу ҳақда Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай деган:
لا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقَى إِلَيْكُمُ السَّلامَ لَسْتَ مُؤْمِناً
яъни: “Сизга салом берган кимсага, мўмин эмассан, деманглар”
(Нисо сураси 94-оят).
Демак, Аллоҳ таоло бу ояти каримада шошма-шошарлик билан бировнинг мўмин эмаслиги ҳақида ҳукм чиқариб, иш кўришдан қайтармоқда.
Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам “Ла илаҳа иллаллоҳ, Муҳаммадур расулуллоҳ” деб турган шахсни кофирга чиқариш хатарини бир қанча ҳадисларида баён қилганлар. Жумладан: Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам бундай дедилар:
‏ "‏ثَلاَثَةٌ مِنْ أَصْلِ الإِيمَانِ:‏ الْكَفُّ عَمَّنْ قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَلاَ نُكَفِّرُهُ بِذَنْبٍ وَلاَ نُخْرِجُهُ مِنَ الإِسْلاَمِ بِعَمَلٍ"
(رَواهُ الإمامُ مسلم عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رضي الله عنه)
яъни: “Уч нарса имоннинг аслидандир. “Ла илаҳа иллаллоҳ” деган кимсага тегмаслик, уни гуноҳи туфайли “кофир” демаймиз, амали туфайли Исломдан чиқармаймиз” (Имом Абу Довуд ривоятлари).
Ушбу ҳадиси шарифда мусулмон киши бошқа диндошига нисбатан қандай муносабатда бўлиши борасида аниқ ҳукм берилмоқда. Яъни, ҳақиқий мўмин бошқа биродарини гуноҳи туфайли кофирга чиқармаслиги, уни қилган амали сабабли унга “мўмин эмас” деган сўзни айтмаслик лозимлиги уқтирилмоқда.
Яна бир ҳадиси шарифда Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар:
"وَمَنْ قَذَفَ مُؤْمِناً بِكُفْرٍ فَهُوَ كَقَتْلِهِ"
(رَواهُ الإمامُ البُخاري عن ثابتٍ بنِ الضَحَّاكِ رضي الله عنه)
яъни: “Ким мўмин кишини кофирга чиқарса, уни ўлдиргандек (гуноҳкор) бўлади” (Имом Бухорий ривоятлари).
Ушбу ҳадисга шарҳ ёзган уламоларимиз: “Мусулмонни ўлдирган қотил қанча гуноҳ олса, мусулмонни “кофир” деб ҳукм қилган кимса ҳам худди шундай гуноҳкор бўлади”, – деганлар. Ваҳоланки, мусулмонни ўлдириш қандай гуноҳ эканлиги ҳақида Аллоҳ таоло шундай деган:

وَمَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِيمًا
яъни: “Кимда-ким қасддан бир мўминни ўлдирса, унинг жазоси жаҳаннамда абадий қолишдир. Яна унга Аллоҳнинг ғазаби ва лаънати ёғилур ва Аллоҳ унга улкан азобни тайёрлаб қўйгандир (Нисо сураси 93-оят).
Кофирга чиқаришнинг хатари ҳақидаги мушҳур ҳадисда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар:
"أَيُّمَا امْرِئٍ قَالَ لأَخِيهِ: يَا كَافِر؛ فَقَدْ بَاءَ بِهَا أَحَدُهُمَا؛ إِنْ كَانَ كَمَا قَالَ، وَإِلا رَجَعَتْ عَلَيْهِ"
رواه الإمامُ مسلم عن عبدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ رضي الله عنه
яъни: “Агар киши ўз биродарига: “Эй кофир” деса, иккисидан бири кофир бўлади. Агар биродари ҳақиқатан ҳам кофир бўлса, тўғри айтган бўлади, акс ҳолда бу гапи кофир дегувчини ўзига қайтади” (Имом Муслим ривоятлари).
Бу маънодаги ҳадисларни яна кўплаб келтириш мумкин. Уларнинг барчасида инсон бошқа мусулмонларни кофирга чиқаришга шошмаслиги, айбланган шахс у айтганидек бўлмаса, ўзи ўша сифатга дохил бўлиб қолиши таъкидланган.
Аллоҳ таоло барчамизга тавфиқ берсин.

Мирзохид Умирзақов,
Мингбулоқ тумани"Топтиқ Азиз" жоме масжиди имом-хатиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Салафий #Раддия

#Мавзу: Сохта «даъволар» тузоғига илинманг…

Энди салафийларнинг динимиз ва мазҳабимизга тўғри келмайдиган жиҳатларини ўрганамиз. Улар ўзларини Пайғамбаримиз даврида яшаган мусулмонларга эргашамиз ва уларнинг издошларимиз деб ҳисоблайдиган мутаассиб, сохта салафийлардир. Салафийлар икки гуруҳга бўлинади:
Биринчиси, давлатни шариат асосида бошқариш тарафдорлари.
Иккинчиси, гўёки давлат қонун-қоидаларига ўзларини бўйсинувчи қилиб кўрсатувчи.
Биринчи салафий гуруҳ жиҳод тушунчасини бузиб, унга жангарилик тусини беради. Барча зўравонлик усулларидан фойдаланиб, ўз мақсадлари йўлида одамларнинг мусулмон ёки мусулмон эмаслигига қараб ўтирмайди. Ислом дини беш аркондан иборат бўлсада, жиҳодни исломнинг олтинчи аркони деб билади.
Иккинчи салафий гуруҳ эса жангарилик фаолияти билан шуғулланмайди. Лекин мазкур гуруҳ мазҳабларни тан олмайди, урф-одат ва миллий қадриятларни инкор этади, диний бағрикенглик-ни ёқламайди, ҳар қандай янгиликларни бидъат деб билади, арзимас баҳоналар билан мусулмонларни кофирга чиқаради. Улар салафи солиҳларнинг ҳаёт тарзига қайтишини даъво қилади.
Шу ўринда Ҳаким Самарқандийнинг қуйидаги пурмаъно сўзларини келтириб ўтишни жоиз деб ҳисоблайман: "Қуръондаги ҳамма нарсани ҳам зоҳирига қараб шарҳлаш мумкин эмас, чунки Қуръонда кўп ўринларда оятларнинг зоҳири бошқа маънони, ботини бошқа маънони англатади. Аллоҳдан қўрқинг. Қуръонни фақат ўз раъйингиздан келиб чиқиб шарҳламанг".

Абдуллоҳ Саматов,
Наманган шаҳар бош имом-хатиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Ихтилоф

Тинчлик ва осойишталик – олий неъмат!

Бу дунё хаётида оллох таоло бандаларига жуда куплаб неъматларни ато килган. Ана шу неъматларнинг енг улуғи тинчлик неъматидир.
Бир неъматни қадри қачон билинади деб айтса, баъзи Ҳукамолар айтадиларки: "Қачоники шу неъмат ундан завол топса билади дейдилар"
Биз шу бизга берилган неъматни борида қадрлашлик, уни ғанимат билиш барчамизга лозим бўлади. Хотиржамликнинг давомийлигини таъминлайдиган омиллардан бири – шукр. Зеро, қуръон каримда ҳам шукр қилганларга неъматларини янаҳам кўпайтириб бериши тўғрисида оятлар мавжуд. Акс ҳолда ношукрлик нотинчликка сабаб бўлиши мумкинлиги ҳам оятларда ўз аксини топган. Инсонларнинг бирлиги, маърифат ҳосил қилиши, ҳаёт фаровонлиги, ризқнинг мўл – кўл бўлиши, жамиятда бирдамликни мустаҳкамланиши, қўни-қўшни ва қавм-қариндошларнинг ҳолидан ҳабар олиб туриш, силаи раҳм қилиш, хотиржам ибодатда бўлиш, ер юзида Аллоҳ Таолони рози қиладиган ҳаёт кечира олиш учун ҳам тинчлик лозим.
Ҳар бир инсон учун тинчлик зарурлиги борасида хадиси шарифда ҳам айтиб ўтилган.

Расули акрам (соллаллоҳу алайҳи васаллам) дедилар: “Ким оиласи тинч, танаси саломат ва ҳузурида  бир кунлик таоми бор ҳолда тогн оттирса унга дунё тўлиғича берилибди”

(Имом Бухорий ривояти).

Эътибор қилинг, пайғамбаримз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) биз кўпинча эътибор бермайдиган, аслида ўта муҳим бўлган уч нарсани эслатяптилар: тинчлик, саломатлик ва моддий таминот. Аллоҳ Таолога хамдлар бўлсин, бугун тинч ва обод юртимизда барчамиз бу неъматларга эгамиз. Уни сақлаш Ватан ва келажак авлодлар олдидаги бурчимиздир.
Хулоса қилиб айтганда, Юртбошимиз таъкидлаганидек, ўзбек халқининг “бошқаларга ҳеч ўхшамайдиган минг йиллар давомида шаклланган, нафақат ўзаро муомала, балки ҳаётимизнинг узвий бир қисми сифатида намоён бўладиган бир қатор ўзига хос хусусиятлари, бағрикенглиги, меҳр-оқибат, меҳр-муҳаббат, меҳр-шавқат каби фазилатлар билан йўғирилган дин-диёнати, маънавияти юксак даражада экан, юртимиз тинчлиги ва осойишталиги бардавом бўлишига ҳеч қандай шубҳа йўқ”. ИншаАллоҳ...

Салоҳиддин Қурбанов,
Наманган тумани "Нуртепа" жоме масжиди имом хатиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

ИМОМ МОТУРУДИЙ АДАШМАГАНЛАР

Имом Кафавий Имом Мотуридийнинг таржимаи ҳоли ҳақида шундай дейди: “Мутакаллимларнинг имоми, мусулмонларнинг ақидаларини ҳар хил бидъат ва хурофотлардан тозаловчиси бўлган бу кишига Аллоҳ таоло тўғри йўлга ҳидоят қилиб қўйиш билан мадад берган эди. Шунинг учун ҳам у тўғри динни ҳимоя қилишга бел боғлаб улкан асарлар битди. Ботил ақидалар соҳибларининг сўзларига раддиялар берди”.
Имом Маҳмуд Зоҳид Кавсарий айтадилар: “Имом Ашъарий ва Имом Мотуридийлар машриқу ва мағрибда Аҳли суннат ва жамоат имомларидир. Уларнинг кўп сонли китоблари бор”.
Имом Абу Мансур Мотуридий раҳматуллоҳи алайҳ турли ботил ақидавий фирқалар кўпайганда у киши саҳобалар, тобеъинлар ва замондошлари: таба тобеъинларнинг соғлом ақидаларини жамлаб, шарҳладилар ва Аҳли сунна ақидасини ҳимоя қилдилар.
Баъзи жоҳил тоифалар даъво қилгани каби У зот янги дин ёки янги ақида олиб келмаганлар. Балки, турли фирқалар томонидан Аҳли сунна вал жамоа ақидасини бузиб талқин қилиш бошланганда, Имом Мотуридий раҳматуллоҳи алайҳ томонидан Пайғамбаримиз ва саҳобаи киромлар тутган йўл қайси экани шарҳлаб билдирилган. Бу ишда Имом Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳнинг қолдирган илмлари ва ижтиҳодларидан кўп фойдаланганлар. Сабаби, Имом Мотуридий раҳматуллоҳи алайҳ устозларининг устози орқали Имом Абу Ҳанифанинг шогирдлари Имом Абу Юсуф ва Имом Муҳаммадга етиб борадилар. Яъни, икки устоз воситасида Имом Абу Юсуф ва Имом Муҳаммад силсиласига боғланади.
Демак, Ислом уммати эътироф қилган ва бир овоздан қабул қилган мужтаҳид олимларга Имом Мотуридий раҳматуллоҳи алайҳ қанчалик яқин бўлганликлари ва ўша даврдаги соф ислом билим булоқларидан сув ичганликлари маълум бўлмоқда.
Ўзгаларни адашган дейишдан айниқса мужтаҳид, ислом уммати эътироф этган имомларни хатокор деб айтишдан сақланиш, балки ҳар бир киши ўзини адашиб кетмаслигини Аллоҳ таолодан сўраши зарур. Имом Байҳақий ўзининг “Шуъаб ал-имон” номли асарида Али Шаторийдан қуйидагиларни баён қилади: “Ё Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам сочимни Ҳуд сураси оқартирди деб айтганингизни эшитдим”, деди.
Шунда, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳа шундай”, деб жавоб бердилар.
“Ё, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам сурадаги пайғамбарлар қиссаси-ми ёки уларнинг умматларининг ҳоли-ми сизнинг сочингизни оқартирди”.
“Йўқ, пайғамбарлар ҳам уларнинг умматлари ҳақидаги оятлар ҳам сочимни оқартиргани йўқ. Балки сурадаги “Бас, (эй, Муҳаммад!) буюрилганингиздек тўғри бўлинг!” ояти сочимни оқартирди”, дедилар.
Шу боис, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Аллоҳ таолонинг ўзидан тўғри йўлда мустақим қилишини сўраб кўп дуо қилар эдилар. Хусусан, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Йа, муқаллибал қулуби саббит қалбий аъла дийник (Ё, Қалбларни ўзгартирувчи Зот, қалбимни ўзингнинг динингда собит қил)” деб дуо қилар эдилар.
Минг йиллардан бери мусулмонлар маҳкам тутган мана шундай йўналишларда барчамиз собит туриб, фарзандларимиз ва ёш авлодга ушбу тушунчаларни сингдиришимиз айни муддаодир. Ёшларимиз ўз эътиқоди ва мазҳабини яхши билса, ҳар хил оқим аъзолари уларни чалғита олмайди ва тўғри йўлда бардавом бўладилар, иншаллоҳ.

Янгиқўрғон тумани "Бобоихандон" жоме масжиди имом хатиби Қосимхон Инамов

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Мазҳаб #Раддия

#Мавзу: ҲАНАФИЙ МАЗҲАБИДА ФОТИҲАДАН КЕЙИНГИ "ОМИН" ОВОЗ ЧИҚАРМАСДАН АЙТИЛАДИ

Тўрт мазҳаб уламоларининг наздида фотиха сурасидан кейин "Омин"ни айтиш суннат ҳисоб- ланади. Ҳанафий ва моликий мазҳабида "Омин" овоз чикармай айтилади. Бунга қуйидаги маълумотлар далил килиб келтирилади:

Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят килинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам:

"إذا قال الإمام : غير المغضوب عَلَيْهِم وَلَا ؛ فقولوا : آمين ، فَإِنَّهُ مَنْ وَافَقَ تَأْمِينُهُ تَأمِينَ الْمَلائِكَةِ غُفِرَ لَهُ مَا تقدَّمَ مِنْ ذَنْبِه (رواه البخاري)

"Қачон имом: "Ғойрил мағдууби алайҳим ва лад- доооллийн", деса: "Аамийн", денглар. Чунки кимнинг сўзи фаришталар сўзи билан мувофик келиб колса, унинг ўтган гуноҳлари мағфират қилинади", дедилар» (Имом Бухорий ривояти).

Ҳанафий ва Моликий мазҳабида намозхон "омин"ни овоз чикармай, ўзи эшитадиган даражада айтади. Бунинг хукми барча фиқҳий китобларимизда баён қилинган "Намоз ўкувчи Фотиҳа сурасини кироат килишдан фориғ бўлса, "Омин" дейди. "Омин" дейишдаги суннат махфий қилишдир. "Муҳит" китобида ҳам шундай баён килинган. Ёлғиз намоз ўқувчи, имом ҳамда Фотиҳа сурасини эшитган муктадий "Омин"ни айтади" ("Фатовой Ҳиндия" китоби).

Ҳанафий ва Моликий мазҳабида "Омин"ни махфий айтиш суннатлиги айтилган бўлса, Шофеий ва Ханбалий мазҳабларида жаҳрий (овоз чикариб айтиш суннатлиги таъкидланган. Шофеий ва Ханбалий мазҳаб уламолари ўзларининг сўзларига куйидаги ҳадисларни ҳужжат қилиб келтирганлар.

Абу Хурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят килинади: «Расулуллоҳ соллаллоху алайхи ва саллам:

إِذَا أَمَّنَ الإِمَامُ فَأَمَنُوا، فَإِنَّهُ مَنْ وَافَقَ تَأْمِينُهُ تَأْمِينَ الْمَلَائِكَةِ غْفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ (رواه الامام البخاري)

"Қачон имом "Омин" деса, сизлар ҳам "Омин" денглар. Чунки кимнинг сўзи фаришталар сўзи билан мувофик келиб колса, унинг ўтган гунохлари мағфират килинади", дедилар» (Имом Бухорий ривояти).

Учқўрғон тумани "Нурмухаммад бува" жоме масжид имом хатиби Турдиматов Зухриддин

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Мазҳаб #Раддия

#Мавзу: Бемазҳаблик фитналарга сабаб бўлади

Барчаларимизга маълумки бугунги кунда ижтимоий тармоқлар ривожланаётган бир даврда турли тоифалар томонидан мазҳабларни инкор қилиш ҳолатлари учраб турибди. Улар мазҳабсизлик ғоясини илгари суриб, асосий мақсадлари асрлар давомида амал қилиниб келинаётган фиқҳий мазҳабларни инкор қилишдан иборат. Мазҳабсизлик ғояси деярли 12 асрдан ортиқ вақт мобайнида яшаган минглаб уламоларнинг бутун умрларин давомида олган илмлари ва қолдирган меросларини, ёзган асарларини бекорга чиқаради. Шу билан бирга асрлар давомида амал қилиниб келинаётган анъаналар нотўғри, уларга амал қилган мусулмонлар эса адашган экан деган хулосага олиб келади. Бундан ташқари мусулмонлар бирлигини хавф остида қолдиради. Зеро, Муҳаммад алайҳис-салом ҳадисларида: «Аллоҳ умматимни залолатда жамламайди», «Мусулмонлар яхши деб билган нарса Аллоҳнинг ҳузурида ҳам яхшидир» (ҳадисларни Ҳоким Найсабурий ривоят қилган), дейилган. Мазҳаблар ҳам мусулмонларнинг бирлиги. Олимлар бутун умрини шариат илмига бағишлаб, ундаги ўта нозик масалаларни ўрганиш учун умрининг кўп йилларини бағишлаганлар, Қуръон ва ҳадисларда учрайдиган ва барча инсонлар тушуниши қийин бўлган ҳолатларни фаҳмлаш ва тушунишга осон шаклга келтириб сўнги хулосаларни берганлар.
Мазҳабсизларнинг даъволаридан яна бири фақат саҳиҳ ҳадисга амал қилиш лозим, чунки мужтаҳидлар ҳар хил фатво чиқарганлар, шунинг учун бу бўлиниш ҳисобланади, дейдилар. Аслида мазҳаблардаги бир масалага турлича қараш мужтаҳиднинг ўша масалани қандай тушуниши билан боғлиқ. Араб тили бой тил бўлгани сабабли, бир олим Қуръондаги сўзнинг бир маъносини қабул қилган бўлса, иккинчи мужтаҳид бошқа маъносини олган. Ҳукм ҳам, ҳадислардан ҳукм олиш ҳам шунга яраша бўлган. Бир мужтаҳид бир ҳадисни олган ва унга қарши бўлган ҳадисни эса, ҳукми ўчган деб бошқа мужтаҳид эса, ўша ҳадисни ҳукми ўчмаган деб қабул қилган.Булардан ташқари Пайғамбар (алайҳис-салом) томонидан саҳобийларга ҳам ўз ўрнига қараб турлича масалаҳатлар берилган. Саҳобийлар эса, турли жойларга тарқалиб, борган жойларида ўзлари билган илм билан бошқаларни таништирганлар. Шунга ўхшаш ва бошқа сабаблар билан мазҳаблар орасида бир масалага турлича фатволар бериш ҳолатлари пайдо бўлган. Шундай бўлсада мазҳаблар бир-бирларининг ҳукмларини хато деб ҳисобламайдилар ва бошқа ҳукмни ҳурмат қиладилар.Ҳатто Пайғамбар (алайҳис-салом) замонларида Қуръон оятлари нозил бўлаётганини ўз кўзлари билан кўрган ва дин илмларини У зотдан тўғридан-тўғри олган саҳобалар ҳам фатво беришдан эҳтиёт бўлиб ва хато қилишдан қўрқиб жавоб беришни бир-бирларига ҳавола қилиб «фалончидан сўра» деганлар.
Юқоридагилардан шундай хулоса қилиш мумкинки, барча одамларга, ҳатто у диний китобларни ўқиб тушунса ҳам диний масалаларда фатво бериши мумкин эмас. Балки фатво бериш чуқур билимли, шу соҳада ўзини кўрсатган мутахассис кишиларга мумкин бўлади. Бу фикрни қўллаш қуйидаги ривоят қўллайди. Кишилар муҳаддис олим, ҳанбалий мазҳаби асосчиси Аҳмад ибн Ҳанбалдан юз минг ҳадисни ёд билган одам фатво берса бўладими, деб сўраганларида, у киши, йўқ, деб жавоб берганлар. Сўровчилар ёдланиши лозим ҳадисларнинг сонини юз мингдан ошириб борганлар, имом Аҳмад йўқ, деб жавоб бераверганлар, беш юз мингга етганларида умид қиламан деганлар. Мазҳаблар мусулмонларнинг бирлигини сақлашга ва халқнинг диний ҳукмларга риоя этишларидаги қийинчиликлари олдини олишга хизмат қилган. Бироқ мазҳабларни инкор қилиш мусулмонлар қалбига турли шубҳаларни солиш баробарида соф ислом ақидасини бузиш ва жамиятда ихтилофли ҳолатларни келтириб чиқаришга қаратилган

Олимхон Исақов,
Уйчи тумани бош имом-хатиби
🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Мазҳаб #Раддияга_кўмаклашувчи

#Мавзу: САФАРДА ПЕШИН ВА АСРНИ ҚЎШИШ МАСАЛАСИ

Намозни жам қилиб ўқиш дейилганда Пешин ва Аср ҳамда Шом ва Хуфтон намозларини қўшиб, бирин-кетин, бир вақтда ўқиш кўзда тутилгандир. Бошқа мазҳабларда, сафардаги одам Пешин билан Асрни ва Шом билан Хуфтонни жамлаб ўқишига рухсат, дейдилар. Уларнинг айтишларича, Пешиннинг вақтида Асрни қўшиб ўқиб олса ёки Шомнинг вақтида Хуфтонни ўқиб олса, бўлади. Буни «жамъи тақдим» дейдилар. Шунингдек, Аср ва Хуфтоннинг вақтида уларга Пешин ва Шомни қўшиб ўқиса ҳам, бўлади. Буни «жамъи таъхир» дейдилар. Аммо Ҳанафий мазҳабида бунга рухсат йўқ. Уларда қуйидаги далилга биноан бошқача иш тутилади:
Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам сафар устида бўлсалар, Пешин ва Аср ҳамда Шом ва Хуфтон намозларини жамъ қилар эдилар».
Бухорий ва Муслим ривоят қилишган. Муслимнинг лафзида:
«Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам қачон сафарда шошилиб турсалар, Пешинни Аср вақтига кечиктириб, сўнгра иккисини жамъ қилиб ўқир эдилар. Шунингдек, Шомни кечиктириб у билан Хуфтонни жамъ қилиб ўқир эдилар», дейилган.
Ушбу ҳадиси шарифдан кўриниб турибдики, намозни жамъ қилиш сафарда шошилиб тургандагина бўлган. Шунингдек, Пешинни охирги вақтига етиб бориб ўқиб, уни ўқиб бўлиши билан вақти кирган Асрни ҳам ўқиб олинган. Шунингдек, Шом ҳам охирги вақтига бориб ўқилиб, ундан кейин Хуфтон энг аввалги вақтида ўқилган. Намозларни бундоқ қилиб ўқишни Ҳанафий мазҳаби уламолари «Жамъи суврий», яъни «Суратдаги жам», дейдилар. Бунга биноан, Пешин ва Шом намозлари охирги, Аср ва Хуфтон намозлари олдинги вақтда ўқилган бўлади. Чунки, Пешиннинг вақти чиқиши билан Асрнинг, Шомнинг вақти чиқиши билан Хуфтоннинг вақти киради.

Шарифжон Юнусов,
Чортоқ туман “Ҳазрати ибни Аббос” масжиди имом-хатиби:

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR

#Мақола #Салафий #Раддия

#Мавзу: Куфр ва такфир тушунчаси

Куфр шаръий истилоҳда имоннинг зидди бўлиб, “тониш”, “бош тортиш” маъноларидадир.  Бу ҳақда Аллоҳ таоло бундай дейди: «Бизлар (бу икки китобнинг) ҳар бирига кофирдирмиз», дедилар (Қасос, 48).
Шу эътибордан шаръий маъноси ва луғавий маъноси ўзаро узвий боғлиқдир. “Кофир” дегани “куфр эгасининг қалби куфр сабабли ёпилган” деган маънодадир. “Дуррур мухтор” асарида бундай дейилади: “Куфр шариатда Пайғамбар (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)ни динга оид олиб келган нарсаларида ёлғончига чиқаришдир”.
Ислом таълимотига кўра, куфр атамаси икки хил маъно касб этади: биринчиси – катта куфр бўлиб, унга кўра инсон диндан чиқади ва абадий азобланади; иккинчиси – кичик куфр бўлиб, унга асосан инсон диндан чиқмайди, лекин гуноҳкор бўлади.
Ислом динида маълум бўлган имон асосларидан бирортасини инкор этиш орқали инсон кофир бўлади. Масалан, Муҳаммад соллолоҳу алайлҳи васаллам пайғамбар эмас дейишлик билан, киши кофир бўлади ва диндан чиқади.
Динда қайтарилган бирор ишни қилиш билан содир этилади.
Шариатда мусулмонни унинг мусулмон эканлигига қарши далил топилмагунича мусулмон, деб ҳукм қилинади. Зеро, Пайғамбар (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан бундай дейдилар: “Ким биз ўқиган намозни ўқиса, қибламизга юзланса, биз сўйган нарсалардан еса, у мусулмондир. Бизга нима ҳуқуқ бўлса, унга ҳам шу ҳуқуқ ва бизга нима мажбурият бўлса, унга ҳам шу нарса мажбуриятдир” (Имом Бухорий ва Имом  Муслим ривояти).
Бир мусулмонни кофирга чиқаришдан олдин куфрга сабаб деб ўйланаётган у гапирган сўзи ёки ишига қараш, уни яхшилаб ўрганиш шартдир. Зеро, барча фосид сўз ёки иш куфр қилувчи эмасдир. Шунингдек, барча инсонлар ўзгаларни кофирга чиқаришдан сақланмоқлари, бу ишдан қочиб, бу жуда нозик масала бўлгани учун ҳам уни олимларга ҳавола этиш вожибдир. Ибн Умар (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Бир киши биродарига “эй кофир!” деса бу гап аниқ иккисидан бирига тегишли бўлади. Агар у киши ростан ҳам кофир бўлса, унга қайтади. Аммо ундай бўлмаса, гапирувчининг ўзига қайтади”, деб айтдилар (Имом Бухорий ва Имом  Муслим ривояти).
 
Баҳодир Ботиров,
Чуст тумани "Охунбобо" жоме масжиди имом-хатиби

🌐 КАНАЛИМИЗ: @SOFTALIMOTLAR