SANEPIDQO'MITA QO'QON

РАСМИЙ МАЪЛУМОТ

Ижтимоий тармоқларда метапневмовирус инфекцияси ва ушбу инфекциянинг COVID-19дан ҳам хавфли эканлиги юзасидан хабарлар тарқалмоқда.

Санэпидқўмита ушбу касаллик тўғрисида қуйидагиларни маълум қилади:

⚠️Метапневмовирус биринчи марта 2001 йилда аниқланган бўлиб, асосан ҳаво-томчи йўли билан, камдан-кам ҳолатларда эса ифлосланган юзалар билан алоқа қилиш орқали юқади. Вирусни асосан куз-қиш мавсумида фаол айланиши кузатилади.

🚨Метапневмовирус инфекцияси, одатда бурун оқиши, йўтал ва иситма каби белгилари билан ўткир респираторли инфекциялар шаклида намоён бўлади, баъзи ҳолларда бронхиолит ва пневмонияни келтириб чиқаради.

✔️Метапневмовирус билан касалланган одамларнинг аксарияти асоратларсиз тузалиб кетади.

📌Ушбу вирус билан касалланиш ҳолатлари ҳар йили дунёнинг барча мамлакатларида қайд этилади.

📊Бутун дунёда бўлгани каби, қўшни Қозоғистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги матбуот хизмати тарқатган хабарда, айни пайтда ўткир респиратор вирусли инфекциялар ва грипп билан касалланишнинг мавсумий ўсиши кузатилаётгани, шу билан бирга метапневмовируснинг ҳам қайд этилгани эълон қилинган.

💡Айни вақтда республикамизда ҳам ўткир респиратор инфекцияларга чалиниш ҳолатларининг мавсумий кўтарилиши кузатилмоқда.

😷Ушбу респиратор инфекцияларнинг сўнги лаборатор таҳлиллари натижасига кўра: 36,9%да грипп вируси, 30,2%да риновирус, 28,6%да респиратор-синцитиал вирус, 1,2%да метапневмовирус ва 3,1%да бошқа вируслар аниқланган.

Шу ўринда фуқароларимиз ушбу инфекцияларни юқтириб олмасликлари учун:

✔️профилактика ва гигиена қоидаларига риоя қилиш;

✔️одамлар гавжум жойларга, айниқса ёш болаларни олиб юришни чеклаш;

✔️касаллик белгилари пайдо бўлган оила аъзоларини алоҳида сақлаб, шифокор кўрсатмасига асосан даволанишни тавсия қиламиз.

Санэпидқўмита
Ахборот хизмати


Тelegram| Instagram| Facebook| YouTube

😏Bitlash va qanday qilib undan qutulish mumkin?

⚠️Bitlash (pedikulyoz)ni inson terisida yashaydigan va uning qoni bilan oziqlanadigan parazitlar keltirib chiqaradi.

🔔Odamda asosan bosh biti, kiyim biti va qov biti uchraydi.

😩Bosh biti bolalarda, ayniqsa, 5 yoshdan 12 yoshgacha bo‘lganlar orasida juda keng tarqalgan. Bitlar uchish va sakrashni bilmaydi, lekin ular yaxshi o‘rmalaydi, chopadi va hattoki suza oladi. Sog‘lom boshga chaqirilmagan mehmon osongina yuqishi mumkin: avval bitlagan boshda qo‘llanilgan taroq, bosh kiyim, quloqchinlar sog‘lom boshda ham qo‘llanilishi orqali.

⚠️Bosh biti boshning sochli qismida yashaydi, bosh qismi qoni bilan oziqlanadi va tuxum qo‘yadi, so‘ngra ularni sochlarga yopishtiradi – ularni sirka deb atashadi. Sirkalarning rangi oqimtir-sarg‘ish bo‘lib, lupasiz ham yaxshi ko‘rinadi.

🚨Bitdan ajralib chiqqan so‘lak ta’sirida, u chaqqan joy qattiq qichiydi. Qattiq qashingan joylariga odam o‘z qo‘llari bilan infeksiyani olib kirishi mumkin.

💬Kattalarga bitlar oiladagi bolalardan osonlikcha yuqishi mumkin, shuningdek, bitni hammomlarda, suzish havzalarida va sartaroshxonalarda, bolalar muassasalariga xizmat ko‘rsatishda yoki zich jamoat joylarida ham yuqtirib olish mumkin.

✔️Bosh bitidan farqli o‘laroq, kiyim-kechak biti kiyim taxlamlarida yashaydi va shu yerga tuxum qo‘yadi. Shu sababli chaqish joylari kiyimning tanaga tegib turgan yerlarida kuzatiladi: bel, tirsak va tizza burmalarida, yoqa hududida.

⚠️Qov biti qov pedikulyozi (ftiriaz)ga olib keladi. To‘q jigarrang bu kichik parazit jinsiy a’zolar sohasida yashaydi, uning chaqqan joylari qattiq qichishish va achishish hissini chaqiradi. Qov biti asosan jinsiy yo‘l bilan yuqadi.

Bitlardan qanday qutulish mumkin?

➕Dermatologga murojaat qiling.

➕Dorixonadan pedikulyoz uchun vosita sotib oling.

➕Undan ko‘rsatmalarga muvofiq foydalaning.

➕Boshni shampun yoki bolalar sovuni bilan yuving.

➕O‘lgan bitlar va sirkalarni maxsus taroq bilan sochlardan tarab, olib tashlang.

➕Ich kiyim, choyshab va sochiqlarni yuving, shuningdek, ularni dazmol bilan bug‘lang.

➕Boshqa oila a’zolarining sochlarini tekshiring va har 10 kun ichida bu tekshiruvlarni takrorlang.

Sanepidqo‘mita Axborot xizmati

Тelegram| Instagram| Facebook| YouTube

❓ "Sovuq urgan" sabzavotlarni iste’mol qilish salomatlik uchun xavfli...(mi)?

❄️ Yurtimizda sovuq kunlar boshlandi. Sabzavotlarni sovuq urishi ehtimoli yuqori. O`z navbatida bu kabi mahsulotlarni iste’mol qilish salomatlik uchun xavflimi, degan savol paydo bo`ladi.

‼️ Har bir oziq-ovqat mahsuloti texnik jihatdan tartibga solish hujjatlariga – SanQvaN, GOST (davlat standarti), tashkilot standarti asosan saqlanishining muayyan talablari belgilangan.

❇️ Ya’ni, har bir mahsulot qoida va normalarda belgilangan ma’lum harorat va havoning nisbiy namligida saqlanishi lozim.

❇️ Sovuq tushishi natijasida bozordagi ayrim sabzavot va meva mahsulotlarni sovuq urishi ehtimoli yuqori. Bu mahsulotlar o‘zining organoleptik xususiyatlari – mazasi, ta’mini yo‘qotadi va iste’molga yaroqsiz hisoblanadi.
Shuningdek, ushbu mahsulotlarning ozuqaviy qiymati ham pasayadi.

‼️ Albatta, ular zaharlanishlarga olib kelmaydi, lekin barcha foydali xususiyatlarini yo‘qotadi va ularning muzdan tushgandan keyin saqlash muddatlari keskin kamayib ketadi.

❇️ Ma`lumot o`rnida aytish kerakki «Umumiy ovqatlanish korxonalariga qo‘yiladigan sanitariya-gigiyena talablari” 0027-22-son SanQvaMning 79-bandida ham UOK (korxonalarda) muzdan eritilgan va qayta muzlatilgan oziq-ovqat mahsulotlari oziq-ovqat xom ashyosi va mahsulotlarini qabul qilishga ruxsat etilmagan.

Sanepidqo‘mita Axborot xizmati

Тelegram| Instagram| Facebook| YouTube

Битта сигарета умрни 20 дақиқага қисқартиради – тадқиқот

Инсон чекадиган ҳар бир сигарета ўртача умр кўриш муддатини тахминан 20 дақиқага қисқартириши мумкин. Бу ҳақда "Addiction" журналида чоп этилган тадқиқотда сўз боради.

University College London тадқиқотчилари ижтимоий-иқтисодий ҳолат ва бошқа омилларни ҳисобга олган ҳолда ҳар бир сигаретанинг ўртача умр кўриш давомийлигини эркаклар учун 17 дақиқа ва аёллар учун 22 дақиқага баҳолади. Буюк Британия Соғлиқни сақлаш ва ижтимоий ёрдам департаменти топшириғига биноан ўтказилган тадқиқот British Doctors Study’нинг эркаклар ўлими маълумотлари ва Million Women Study’нинг аёллар ҳақидаги маълумотларини ўз ичига олади. Ушбу тадқиқотлар шуни кўрсатдики, умри давомида чекадиган одамлар ҳеч қачон чекмаганларга қараганда ўртача 10 йил умр йўқотган.

"Бу шуни англатадики, агар кимдир кунига 20 дона сигарета чекса, у ҳар бир сигарета учун 20 дақиқадан ҳар бир қути учун деярли етти соатлик ҳаётни йўқотади", дейди Алкоголь ва тамаки тадқиқот гуруҳининг асосий тадқиқотчиси ва мақоланинг етакчи муаллифи доктор Сара Жексон.

АҚШ Касалликларни назорат қилиш ва олдини олиш марказлари маълумотларига кўра, Қўшма Штатларда чекувчиларнинг умр кўриш давомийлиги чекмайдиганларга қараганда камида 10 йилга қисқароқ.

Чекишни ташлаш орқали тикланиши мумкин бўлган умр кўриш миқдори бир неча омилларга боғлиқ бўлиши мумкин, масалан, ёши ва одамнинг қанча вақт чеккани.

"Йўқотилган ҳаётни қайтариш нуқтаи назаридан, бу жуда мураккаб. Ушбу тадқиқотлар шуни кўрсатдики, жуда ёшлигида, яъни 20 ёки 30 ёшда чекишни ташлаган одамларнинг умр кўриш давомийлиги ҳеч қачон чекмаган одамларга ўхшаш бўлади. Аммо ёши улғайган сайин, сиз аста-секин бироз кўпроқ йўқотасиз, кейин уни ташлаб, қайта тиклай олмайсиз. Аммо ташлаганингизда неча ёшда бўлишингиздан қатъи назар, чекишни давом эттирганингиздан кўра, умрингиз узоқроқ бўлади. Шундай қилиб, аслида, сиз аллақачон йўқолган ҳаётни қайтариб олмаган бўлсангиз ҳам, умр кўриш давомийлигини янада йўқотишнинг олдини оласиз", дейди Жексон.

Жексон ва унинг ҳамкасблари кунига 10 та сигарета чекадиган ва 1 январда чекишни ташлаган одам 8 январгача бутун бир кунини йўқотишининг олдини олиши мумкинлигини ёзган. Улар 20 февралгача ҳаётнинг тўлиқ ҳафтаси ва 5 августгача тўлиқ ойнинг йўқолишининг олдини олишлари мумкин. Йил охирига келиб, улар 50 кунлик умр кўришни йўқотишдан қочишлари мумкин.

"Чекишни тўхтатиш, шубҳасиз, соғлигингиз учун қила оладиган энг яхши нарсадир. Ва чекишни қанчалик тез тўхтатсангиз, шунчалик узоқ умр кўрасиз", деди Жексон.

Манба: qalampir.uz

👉Врачи Узбекистана каналига аъзо бўлинг!