Нега Ўзбекистондан инвестиция қочмоқда? 2017-2018-йилларда, ҳатто 2019 йилнинг охирларигача Ўзбекистонга инвестиция кириб келиши анча жадаллашган эди, шахсан ўзим четга чиққанда ҳам, Ўзбекистон ичида ҳам кўплаб инвесторлар билан гаплашганман, уларнинг Ўзбекистонга кириш мақсадлари ва режалари ҳақида сўраганман.
Қандайдир бизнес ичидаги муҳит бошқача тебраниш билан кетаётган эди, судларда ҳам жуда кўплаб адолатли қарорлар қабул қилинаётган эди, ўзига хос тарздаги бизнес аура шаклланаётган эди.
Лекин ҳаммаси нимадир бўлгандек биттада ўзгариб қолди, бизнес оламида қандайдир саросима пайдо бўлгандек ҳолат юз бермоқда, қайси бизнесмен билан гаплашсам, пулни олиб чиқиб кетиш дардига тушиб қолган.
Офат бошланишдан олдин сичқонлар биринчи хавфни сезиб қочишни бошлашар экан, замонавий дунёда инвесторларни айнан шу сичқонларга ўхшатиш мумкин, чунки инвесторнинг асосий вазифаси бор пулини сақлаб қолиш, агар сақлаб қололса, кўпайиш ўз-ўзидан келади.
Назаримда бир неча сабабларга кўра инвесторлар ҳуркитиб қўйилди:
1. Ўйин қоидалари ҳамма учун тенг бўлмай қолди, таниш-билишсиз, бир ишни соққасиз битириш қийинлашиб бормоқда.
2. Суд-ҳуқуқ тизимида ва умуман ҳуқуқий масалаларда ишонч тушиб бормоқда, тадбиркорлар суд орқали ниманидир ҳал қилиш мумкинлигига ишонмай ҳам қўйишди, чунки одил судлов ҳолатлари жуда камдан-кам ҳолатда кузатилмоқда.
3. Палончи ака хавотири, бу палончи аканики, буниси пистончини жияниники, униси қайниукасининг қизининг дугонасининг угай укасининг хотининики деган тушунчалар кўпайиб кетди.
4. Кўпчилик мен билган бизнесменлар деярли 90 фоиз фаолиятини нақд шаклда олиб боришга ўтиб олишди.
Бундай сабаблар аслида жуда кўп, мен асосийларини санаб ўтдим, лекин оддий газ, электр муаммосини ҳал қилмасдан туриб бирор бир нормал инвесторни жалб қилиш жуда бир масала бўлса керак. Яна ҳам билмадим.
Бектош Хотамов, тадбиркор@platformauzb