PAYARIQ HAYOTI | Rasmiy kanal

XALQ DEPUTATLARI PAYARIQ TUMANI KENGASHI RAISINING
F A R M O Y I S H I
2025-yil 14-yanvar 1-7-100-F/25 Payariq tumani
Yettinchi chaqiriq xalq deputatlari Payariq tumani Kengashining navbatdagi to‘rtinchi sessiyasini chaqirish to‘g‘risida.
O‘zbekiston Respublikasi “Mahalliy davlat hokimiyati to‘g‘risida”gi Qonunining 17-moddasiga asosan:
1. Yettinchi chaqiriq xalq deputatlari Payariq tumani Kengashining navbatdagi
to‘rtinchi sessiyasi 2025-yil 23-yanvar kuni chaqirilsin.
2. Sessiya kun tartibiga quyidagi masalalar kiritilsin:
- 2024-yil yakuni bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Virtual va
Xalq qabulxonasiga kelib tushgan murojaatlari, tumandagi korxona va tashkilotlar
murojaatlar tahlili hamda Xalq qabulxonasi tomonidan yil davomida amalga oshirgan ishlari haqida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Payariq tumanidagi Xalq qabulxonasi mudiri A.Sharipovning axboroti;
- Tumandagi davlat organlari va tashkilotlarining norma ijodkorligi faoliyati
hamda huquqni qo‘llash amaliyotini, huquqiy targ‘ibot va ma’rifatning holati bo‘yicha 2024-yil IV chorak davomida amalga oshirilgan ishlar haqida tuman Adliya bo‘limi boshlig‘i O.Xolboyevning axboroti;
- O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati Kengashining 2024-yil
29-noyabrdagi “Kambag‘allikni qisqartirish bo‘yicha belgilangan ustuvor vazifalarning bajarilishini nazorat qilish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi KQ-6-V-sonli Qarori ijrosi to‘g‘risida;
- O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2023-yil 31-yanvardagi “Oilaviy
tadbirkorlikni rivojlantirish dasturlari doirasida aholining biznes tashabbuslarini qo‘llab-quvvatlashni yangi bosqichga olib chiqishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-39-sonli qororining tumanda ijrosi to‘g‘risida;
- Boshqa masalalar.
3.Mazkur farmoyish mahalliy matbuotda e’lon qilinsin.
Kengash raisi Isroil DJABBOROV.
@PAYARIQHAYOTI_UZ

BOLAJONLAR XAVFSIZLIGINI TA’MINLASH MUHIM VAZIFADIR!
So‘nggi vaqtlarda ota-onalarning boqi-beg‘amligidanmi yoki farzandlarimizning epchil bo‘lib borayotganidanmikan? Bolalar ota-ona nazorati susaygach o`yinchoq qurib qolgandek uydagi gaz uskunalariga yoxud boshqa katta yoshdagi insonlar foydalanadigan ruxsat etiladigan uy ro`zg‘or jihozlariga teginib ko`rish, yoki undan foydalanishga harakat qilishadi. Tahlillarga nazar tashlasak, vaholanki bolajonlarning bu kabi sh`xliklari afsuski aksariyat hollarda achinarli yakun topmoqda. Statistik ma’lumotlarga e’tibor qaratsak, yosh bolalarning turli darajada kuyishi, tan jarohati olish holatlarining oshishiga, bu jajji farzandlarimizni butun umrga mayib, majruh bo`lib qolishiga sabab bo‘lmoqda. Bu esa o‘z o‘rnida nafaqat Favqulodda vaziyatlar bo‘limi xodimlarini tashvishga solishi balki barchamizning diqqat e’tiborimizda bo‘lishi lozim.
Masalan tumanimizda so‘nggi tahlillarga nazar tashlasak, jami sodir bo‘lgan yong‘inlar ning 7 foizi aynan bolalar ishtirokida sodir bo‘lgan. E’tibor qaratsak, so`nggi yillarda olib borilgan targ‘ibot-tashviqot ishlari o‘z samarasini berib, bolajonlar kuyish, tan jarohati olishi yoxud halok bo`lishi kamayishiga erishilmoqda.
Ba’zi holatlarni tahlil qilinganda esa afsuski ota-onalar farzandiga yoki siz 15-16 yoshli o`smirlar uy jihozlari, gaz asboblaridan foydalanishni o`rgatyapsiz-u, uning naqadar xavfni yuzaga keltirishini o‘ylab ko`rishmayapsiz. O‘z o‘rnida barchamizdan doimo ogoh bo`lish, bamaylixotirlikga chek qo`yish talab etilsada, buni o`ylab ham ko`rmaymiz. Eng achinarlisi biz kattalarning aybi bilan ehtiyotkorlik choralarini bilmagan, bolalarga gaz asboblarini qo‘llashni buyurish tufayli sodir bo`layotgan yong‘in yoki tabiiy gaz to`planib chaqnashi natijasida bolajonlarni kuyish, tan jarohati olishi yoki eng noxushi butun bir umrga jismonan va ruhan, psixologik jihatdan mayib, majruh bo`lib qolishi bilan bu holatlar yakun topayotganidir.
Albatta har bir yosh bolalar bilan sodir bo‘lgan voqea, ham xonadonda yong‘in xavfsizligi holati tekshiruvdan o`tkazilgani, uy egalari bilan esa yong‘in xavfsizligi talablariga rioya etish borasida suhbat o`tkazilgani va buni asoslovchi maxsus yuritilgan daftarda imzo qo‘ydirib, hattoki mahallada yig‘ilishlar o‘tkazilganligini aniqlovchi ma’lumotlar bor. Shu o‘rinda soha xodimlari tomonidan muntazam ravishda ommaviy axborot, radio, televidenie dasturlarida, informatsion xabarlar yakunida video roliklar namoyish etib kelinmoqda. Ammo ayrim fuqarolar mahalla, o‘z-o‘zini boshqarish organlarida Favqulodda vaziyatlar bo‘limi xodimlari tomonidan davra-suhbatlari, kengaytirilgan yig‘ilishlariga qatnashmaydigan, xavfsizlik qoida-talablariga be’etibor bo‘lib borayotgani namoish etilayotgan voqea va ayanchli hodisalar to‘g‘risidagi k`rsatuvlarga qiziqmaslik, aholiga saboq berish, ogohlikga chaqirish maqsadida chop etilgan maqolalarga nazar tashlamasligiga yuqoridagi kabi voqealar oldida kim aybdor degan savollarni o‘rtaga tashlaydi.
Sanjar NAFASOV,
tuman FVB bo‘limi boshlig`i o‘rinbosari.
@PAYARIQHAYOTI_UZ

IS GAZI KO‘RINMAS QOTIL
Yoqilg‘i mahsulotlari ichida boshqalariga nisbatan xavfliroq bo‘lgani – bu tabiiy gaz hisoblanadi. Tabiiy gazning to‘liq yonmasligi, gaz oqimining bexosdan uzilib qolishi, xona ichida gaz to‘planishi, gazni yoqib, qarovsiz qoldirish, isitish tizimlariga gazni ulashda xavfsizlik qoidalariga rioya qilmaslik oqibatida portlash va yong‘in sodir bo‘lishi hamda tabiiy gaz va is gazlaridan zaharlanish holatlari bilan bog‘liq baxtsiz hodisalar sodir bo‘lishi mumkin. Natijada insonlar turli xil tan jarohatlari olishlari yoki hayotdan ko‘z yumishlari holatlari ham uchraydi.
Is gazi xonadonlarimizda foydalaniladigan tabiiy gazning to‘liq yonmasligi, ko‘mir va organik moddalarning chala yonishidan hosil bo‘ladigan gazdir. Is gazi inson organizmining nafas yo‘llari va nafas a’zolariga kuchli ta’sir qiladi. Is gazi nafas yo‘llari orqali organizmni, xususan, markaziy asab sistemasini zararlaydi. Is gazidan qator organik moddalar sintez qiluvchi korxonalarda, garajlarda ventilyatsiya yomon bo‘lganda, yangi bo‘yalgan, shamollatilmaydigan xonalarda, shuningdek, uy sharoitlarida tabiiy gaz yonib turganda va pechka bilan isitiladigan uylarda pechka qopqog‘i o‘z vaqtida yopilmaganda zaharlanib qolish mumkin. Is gazi (uglerod oksidi) — rangsiz, ta’msiz, hidsiz zaharli gaz. Kimyoviy formulasi — CO. Is gazi (SO) — yer yuzida energiyani jadal ishlatilishidan yuzaga keladigan, tabiatda eng ko‘p tarqalgan zaharlovchi gazlardan biridir. Qazib olinadigan yoqilg‘ilarning to‘liq yonmasligi Is gazining bosh manbaidir, u asosan ko‘mir, tabiiy gaz va boshqa yoqilg‘ilarning to‘liq yonmasli sabab yuzaga keladi.Nafas olinuvchi havo tarkibida 0,1% is gazining bo‘lishi, o‘lim holatiga olib kelishi mumkin.
Is gazi organizmga tushganda u qon tarkibidagi gemoglabin va kislorod tashuvchi eritrotsitlarni o‘zaro bog‘lab, kislorodni tana bo‘ylab xarakatlanishini cheklaydi. Natijada inson xushini yo‘qotadi. Is gazini yuzaga keltiruvchi asosi gaz jihozlari. Is gazidan zaharlanish uning havodagi konsentratsiyasi va ta’sir muddatiga bog‘liq bo‘ladi. Zaharlanish yengil, o‘rta va og‘ir darajalarda bo‘ladi, bunday hollarda bosh qattiq og‘riydi, aylanadi, Hozirgi kunda bozorlarda, savdo do‘konlarda sotilayotgan gazda ishlaydigan har xil turdagi gaz uskunalari, jumladan, Eron davlatida ishlab chiqilgan “kamin” gaz uskunasi chiroyli, ixcham ko‘rinishli, isitish mavsumida ishlatib, keyin uni boshqa joyga olib qo‘ysa bo‘ladigan qulayliklarga egadir. Lekin ushbu “kamin” gaz uskunasi arab davlatlarida ishlab chiqilganligi sababli, uni o‘rnatish va foydalanish to‘g‘risidagi texnik pasporti o‘zbek yoki rus tiliga tarjima qilinmagan. Ularni o‘rnatish va foydalanish to‘g‘risidagi texnik pasporti o‘zbek yoki rus tiliga tarjima qilinmaganligi oqibatida undan foydalanish xavfsizlik qoidalari bilan tanishish imkoniyatini yo‘qotadi. Ushbu qoidalarni tarjima qila olmaganliklari, o‘zboshimchalik bilan mutaxassisning ko‘rsatmasisiz Qurilish me’yorlari va qoidalarining talablarini buzgan xolatda o‘rnatishmoqda. Bu esa insonlarning is gazidan zaharlanib, vafot etishlariga sabab bo‘lmoqda. Aziz tumandoshlar o‘zingiz va o‘zgalar hayotiga befarq bo‘lmang.
Siroj ZOIROV,
Payariq tumani FVB P va NB
kichik inspektori, katta serjant.
@PAYARIQHAYOTI_UZ

Бугунни эртага топиб бўлмайди

Танишимнинг жанозасига бордик. Ҳали олтмиш ёшга ҳам тўлмаган. Ҳокисор, дилкаш одам эди.

- Мазаси йўқмиди, дея сўрайман укасидан.
- Соғлом. Сопа-соғ эдилар. Кеча куни билан ҳар доимгидек ишда бўлган. Кечқурунги нонуштада бирдан мазам бўлмаяпти деб, хушини йўқотган. Бўлган воқеа шу. Мен етиб келгунимча жони узилган экан. Дийдор қиёматга қолди энди.
- Агар нима бўлган бўлиши мумкин?
- Юракда, юрак. «Мотор» қисиб қолган.

Ҳа, ўлим ёш танламайди. Кеча бор одам, бугун йўқ. Эртага яна ким бор-ким йўқ ҳеч ким билмайди. Оила-аъзоларига сабр берсин.
Охирги пайтларда ёш-ёш болалар ҳам «юракни мазаси йўқ» деб шифокорга мурожаат қиладиган бўлди. Сабабини сўрасангиз, ”билмасам, чап тарафим негадир безовта қилаяпти” дейди, қўяди.
Авваллари ана шу бошоғриқ юрак касаллиги асосан қирқ ёшдан ошган кишиларда кузатилган бўлса, бугун унинг ёши анча кичрайгандай.
Юрак ўзи қандай касаллик? Уни даволаш учун нималарга эътибор қаратиш зарур?
— Очиғи, мазкур касаллик бўйича бир кунда 5-6 киши мурожаат қилади, — дейди кардиолог шифокор А. Сиддиқов. — Ачинарлиси, улар орасида йигирма ёшлилари ҳам бор. Шуни аниқ айтишим мумкинки, бу касаллик инсонга ўз-ўзидан келиб қолмайди. Биринчидан, соғлом турмуш тарзига риоя қилмаган бўлса, иккинчидан меҳнатни пала-партишлик билан олиб борганлигининг оқибатидир бу.
Энди савол туғилиши мумкин. Бундай касалликка чалинмаслик учун нима қилиш керак? Аввало, жисмоний фаолликни тўхтатмаслик лозим. Жисмоний машқларга ҳафтасига 150-180 дақиқа ажратсангиз кифоя. Кўпроқ пиёда юрсангиз, самараси жуда зўр. Юрак ҳамда қон томирларини муҳофазалашда холистерин миқдори ва қон босимини доимо назорат қилиб туриш жуда муҳим. Тамаки чекишни бутунлай унутган маъқул.
Жуда тўғри гаплар. Шундай экан, нега бу олтин қоидага амал қилмаймиз?Агар кўчамизда ёши каттароқ киши югурадиган бўлса, унинг устидан кулиш бўлса қойиллатамиз. "Фалонча қариганда сал анақароқ бўлиб қолибди". Бу нима деган гап ахир? Бизнинг хатомиз қаерда ўзи? Нега унга фарзандимизни қўшмаймиз, ўзимизни-чи? Ахир соғлик биринчи ўринда ўзимизга керак-ку.

Ҳусниддин ХОЛДОРОВ.

@PAYARIQHAYOTI_UZ