📜Mulohazalarim

​“Feyga Xaimovna Royblat” laqabi Fanni Kaplan. 1890-yil 10 fevralda Ukrainaning Volin guberniyasida, yahudiy boshlang‘ich maktab o‘qituvchisi oilasida tug‘ilgan.
Birinchi rus revolyutsiyasida qatnashgan. G‘oyat erkak sevar bo‘lgani uchun g‘oyadosh millatdoshi Viktor Garskiy laqabi Yakov Shmidman bilan don olishib yuradi.1906- yilda ikki sevishgan Kiyev general gubernatori Suxomlinovga suiqasd uyushtirishgan va fitna amalga oshmagan.

16yoshli Fanni Kaplan o‘lim jazosiga hukm qilinadi. Biroq uning yoshligini inobatga olib, o‘lim jazosi umr bo‘yi qamoq bilan almashtiriladi. Uni Sibirdagi eng dahshatli Akato‘y qamoqxonasiga yuborishadi.Og‘ir jarohat va mashaqqatli mehnatdan u 1909-yil xastalanib, yaxshi ko‘rmay qoladi. Biroq uni bu holi mehnatini yengillatadi. 1911-yil Amerikaga ketadi.Qrim Sovet respublikasi xalq komissari Dmitriy Ilich Ulyanov bilan sevishib yurganda, Dmitriy Ilich uni Xarkov ko‘z kasalliklari klinikasida davolatadi. Operatsiya muvaffaqiyatli o‘tadi.Dmitriy Ilich uni yaxshi bir vazifaga ishga qo‘yadi.

1918-yil Mixelson zavodi qarshisida  odatdagi nutqni ijro etgan Vladimir Ilich xizmat mashinasi tomon yurgandi. Fanni Kaplan yaqinlashib kelib unga 3marotaba o‘q uzadi. 1-o‘q tanaga kirgach portlashi kerak edi. Negadir portlamadi. 2-o‘qqa zahar joylashtirilgandi. 3-o‘q unga tegmagan.1924-yil 21-yanvarda 18:50 Vladimir Ilich vafot etadi. Rasmiy versiya bo‘yicha zaharlanish.Keyinchalik ma’lum bo‘lishicha, 1902-yil Lenin Parijda foxishadan yuqtirib olgan Siflisdan vafot etadi.

📖Dordan qochgan daholar

200 ta 🔥 yeg’sak I. V. Stalinning vafoti haqida ham post chiqaramiz

#Tarix #iqtibos #Lenin

👉 https://t.me/mulohazalarim_m

​Lev Nikolayevich Tolstoy (1828-1910).

Rossiyada XVlll-XlX asrlar mobaynida haqiqiy yozuvchilik videoni hamda insoniylik imonini hayotining so‘ngi daqiqasiga qadar saqlab qola bilgan odam edi u. Uch imperatorni mudom insof-u imonga chaqirgan, oddiy va ezilgan xalq tarafida turgan va qayg‘urgan butun shaxs va tom ma’nodagi yozuvchi Lev Nikolayevich Tolstoy edi.

XX asr boshida, birinchi rus revolyutsiyasi to‘lqini bilan dunyo larzaga kelganida Rossiyada tek to‘g‘ri va odil fikrlab, adolat tarafida sobit tura olgan tek kishi-Lev Nikolayevich Tolstoy edi. U haqiqiy yozuvchi sifatida bu fikrga kelmadi. Jahon urushi, Rossiya imperiyasining janub xalqlarga nisbatan qilgan bosqinchiliklari va xunrezliklarining guvohi hamda ishtirokchisi bo‘lgach, adl-u adolatning dunyoviy yo‘lini tanladi.

Lahad yoqasida ham umid yashaydi naqliga amal qilgan Lev Nikolayevich haqsizlik qarshisida susgan tilsiz shaytonga aylanmaslik uchun, bobo-ota va o‘g‘il imperatorlarga xalqning og‘ir ahvolini bayon etib, maktublar yozib charchamadi. Bir oz ruhiyati qusurli va zadalangan, asli kelib chiqishi tatar bo‘lgan Fyodor Dostoyevsky ham imperatorga maktublar bitgan. Biroq Lev Tolstoy kabi xalq va odamlarni himoya qilib emas, negadir Turkistonning falon shahri qachon olinadi va tugun viloyati fathi bilan tabriklayman deb yozgan.

Lev Tolstoy dastlab 22-avgust 1862-yilda Aleksandr ll ga dehqonlarning og‘ir ahvolini arz etib, maktub bitdi. So‘ngra, Aleksandr lll ga 8-15-mart 1881-yil va 2-3- yanvar 1894-yilda murojaat etdi. Vaziyat og‘irlashayotganini, erta bir kun och va yarim yalang‘och xalq ko‘chaga chiqib ketib, butun milliy boyliklarni oyoq osti qilajagini sezgan daho shaxsiyat va yozuvchi tepsa tebranmas Nikolay ll ga bir emas, besh marotaba maktub bitdi. 1897-yili uch marta xat yozdi. 1900-yili 26-mart va 16-yanvar 1902-yili uni ogohlantirdi.

Ammo birorta maktubiga na og‘zaki, na yozma ravishda javob ola bilmadi. Obro‘si va sharafi imperatornikidan oshib ketgan, dunyo og‘ziga qarab turgan buyuk shaxsiyat va yozuvchining taklif, tanqid va tanbehlari Lev Nikolayevichning kimligini anglab yetmagan, yeta olmaydigan va anglashi mushkul bo‘lgan chalasavod hukmdorning g‘ashini keltirar, ensasini qotirardi…

Lev Nikolayevich Tolstoy haqida postlar qiziqarli bo‘lsa ❤️ bosamiz.

📚Oq poshshoning qora tuni

#iqtibos #Rossiya

👉 https://t.me/mulohazalarim_m

​Maryam Sultonmurodova (1905-1971).

O‘zbek jurnalisti.U 1905-yili 13-fevralda Xorazm viloyati Urganch tumani Chandirqiyot ovulida Xorazm "К(б)П МК" kotibi Jumaniyoz Sultonmurodova oilasida tug‘ilgan. Urganch va To‘rtko‘ldagi tatar maktabida, (1911-1918), Toshkentdagi tatar Maorif institutida (1919) so‘ng Orenburgdagi pedagogika institutida o‘qigan (1919-1921). Ta’tilga kelganda, komsomolga so‘ng firqaga qabul qilingan va Xorazm "КП МК" da xotin-qizlar bo‘limini boshqargan (1920-1922). Respublika rahbariyati tomonidan o‘zbek talabalari qatori Germaniyaga o‘qishga yuborilgan. Xususiy tartibda Berlinda nemis tili maktabida o‘qigan. Darmshtat shahri hamshiralar tayyorlash bilim yurtida hamda o‘qituvchilar tayyorlash seminariyasida tahsil olgan (1924-1926).

Berlinda amaliy tajriba o‘tagan (1926-1928). 1928-yilda Vataniga qaytib kelgach, "Yorqin turmush" (1928-1930) va "Guliston" tahririyatlarida ishlagan (1930-1937). NKVD tomonidan "Ozod Turkiston" tashkilotiga a’zolik va nemis fashistlar josusi deb ayblangan holda qamoqqa olingan (1937.10.09). SSSR Oliy Sudi Harbiy hay’ati tomonidan 10 yilga mehnat tuzatish lageriga surgun qilingan (1938.10.09). Jazoni "Дальстрой"ning Shimoliy-Sharq mehnat tuzatish lagerida (УСВИТЛ) va Magadanda o‘tagan. 1947-yil jazoni o‘tab kelgan.

DXM tomonidan eski ish bo‘yicha qayta olingan (1949-yili 30-mart). Bu safar Berlinda yashagan paytlari dugonasi Xayrinisa (Majidxonova) bilan birga Mustafo Cho‘qay bilan aloqada bo‘lgan deb ayblanadi. 1949-yil 3-avgustda "Красноярск"ga ko‘chirma qilingan. Jazoni 1954-yilda o‘tab kelgan Maryam Sultonmurodova adolatni qayta tiklash uchun 1956-yili 10-mayda SSSR bosh prokuroriga "Ariza" bilan murojaat qilgan. 1957-yili 23-sentyabrda SSSR Oliy Sudi Harbiy kollegiyasi ariza bilan tanishib, taftish qilgach, uning faoliyatida jinoyat yo‘qligini aniqlagan va "Jinoiy ish" harakatda to‘xtatilgan, ya’ni reabilitatsiya qilingan. M. Sultonmurodova 1971-yilda Urganch shahrida vafot etgan.

📚Qizil mustamlaka e’lon qilmagan urush.

#Tarix #iqtibos #SSSR

Xayrinisa Majidxonova hikoyasi esa bundanda ayanchli. Xayrinisa Majidxonovaning hayoti sizlarga qiziqarlimi?

Ha-👍
Yo’q-👎

👉 https://t.me/mulohazalarim_m