Mufasa

Аслида менга «тешик кроссовка»ни ўзи ҳам, унинг оилавий «проблема»лари ҳам қизиқ эмас. «Служебный» кабинет ва машинада ястаниб юрган, ҳукуматни доляга ўтқазиб қўйган айрим «блогер»лар каби хайп қилиб, очко йиғишим мумкин эди. Аммо мен учун бу Ватаннинг тинчлиги ва хавфсизлиги барча нарсадан устун.

Бундан роппа роса уч йил аввал Қозоғистонда суюлтирилган газ нархининг ошиши сабабли норозиликлар бошланганди. Норозилик ҳаракатлари аввалида аҳоли ўзларининг иқтисодий муаммоларини ҳал қилишни, ижтимоий адолат ва газ нархларини пасайтиришни талаб қилган бўлса, тез орада бу ҳаракатлар зўравонлик ва тартибсизликларга уланиб кетди.

Бунда, айрим манфаатдор гуруҳлар ва ташқи кучлар вазиятни чигаллаштириш учун вазиятга аралашиб, ёки уни кучайтириш учун воситалар яратди. Халқнинг аслидаги талаблари аҳамиятсиз бўлиб қолиб, норозилик ҳаракатлари элита алмашинуви ва ресурсларни қайта тақсимлашнинг воситасига айланди.

Қозоғистондаги воқеалар шунга яққол мисолдирки, ташқи кучлар ва ички манфаатдор гуруҳлар ижтимоий норозилик ҳолатларини ўз сиёсий ёки иқтисодий манфаатлари йўлида фойдаланиши мумкин.

Бу каби вазиятларда халқнинг ҳақиқий талаблари ва эҳтиёжлари иккинчи даражали бўлиб қолади, чунки асосий мақсад жамиятдаги тартибсизликни кучайтириш, давлат бошқарувини заифлаштириш ёки элита алмашинувига замин яратиш бўлади.

Бирор жамиятда аҳоли ўртасида иқтисодий адолатсизлик, ижтимоий фарқлар ёки маъмурий муаммолар юзага келса, бу каби норозиликлар юз бериши табиий. Лекин бундай вазиятларда ташқи кучлар ёки манфаатдор гуруҳлар вазиятдан унумли фойдаланиб, ўз мақсадларига эришиш учун турли провокациялар, ахборот хуружлари ва бошқа воситаларни қўллайди. Улар учун асосий мақсад – ички мувозанатни бузиш ва вазиятни бошқариш орқали ўз мақсадларини амалга оширишдир.

Ҳозирги воқеаларни синчковлик билан кузатсангиз, шу мавзуда барча платформаларда фаол провокация билан шуғулланаётганларнинг аксарияти яқин орада океан ортига махсус таклиф билан бориб келган, ғарб элчихоналаридаги базмларда шаталоқ отган, дипломатлари билан «ачом-ачом» қилиб суратга тушганлар эканлигини кўрасиз. Ишонмасангиз, текшириб кўринг.

Мана шу ҳолатнинг ўзиёқ ташқи кучларнинг ҳозирги ишларда алоқаси борлигини, фаол провокаторлар эса уларнинг топшириқлари асосида ҳаракат қилаётганини кўрсатади. Аслида уларга ҳам тешик кроссовка ёки унинг эгасининг оилавий шароитини қизиғи йўқ.

Шундай экан, биз учун энг асосий сабоқ – тинчлик ва барқарорликни сақлаш учун бирдамликни сақлаш, муаммоларни ҳал қилишда мулоқот йўлини танлашдир. Халқнинг эҳтиёжлари ва талабларига ўз вақтида эътибор қаратиш, жамоатчилик фикрини инобатга олиш орқали бу каби ҳолатларнинг олдини олиш мумкин. Энг муҳими, ташқи ёки ички ҳар қандай провокацияларга берилмай, давлат ва жамият манфаатларини биринчи ўринга қўйишимиз зарур.

@mufasa_mh

Президент қарорига кўра, Таҳлилий ва тадқиқот тузилмалар фаолиятини ташкил қилиш бўйича Мувофиқлаштирувчи кенгаш ташкил этилди.

Мазкур кенгаш зиммасига бир қатор вазифалар белгиланди.

Мувофиқлаштирувчи кенгаш фаолиятини тўғри йўлга қўйиш, умумий мувофиқлаштириш ҳамда идоралараро ҳамкорликни таъминлаш Президентнинг Махсус топшириқлар бўйича маслаҳатчиси томонидан амалга оширилади.

2023 йилнинг авгут ойида Сардор Уктамович Умурзаков Президентнинг махсус масалалар бўйича маслаҳатчиси лавозимига тайинланган эди.

Ўзбекистон газ ресурслари бой бўлса-да, газ таъминоти тизимида бир қатор муаммолар бор. Қувурларнинг аксарияти эски, бу эса йўқотишларга ва таъминотдаги узилишларга олиб келади. Бу қувурчлар 40-50 йил аввал қурилган бўлиб, замонавий талабларга мос эмас.

Энергетика соҳасида узоқ вақт сармоя етишмагани ҳам вазиятни қийинлаштириб, унинг таъсири ҳалигача сақланиб келмоқда. Бугунги кунда энерготизимни янгилаш ишлари олиб бориляпти, лекин бундай ишлар натижасини тез ҳис қилиш қийин.

Масалан, қиш келиши билан метан-заправкаларда узун навбатлар пайдо бўлса, одамларни кўзга бу ислоҳотлар кўринмайди — одамлар буни ҳис қилишлари учун амалга оширилаётган барча лойиҳалар тўлиқ ишга тушиши лозим.

Ўзбекистон пахта экспортини камайтириб, газ экспортини кучайтиришга ўтди. Бу оғир қарор бўлган бўлиши мумкин, аммо мамлакатнинг барқарор иқтисодий ривожи учун зарур эди.

Табиий газ экспортидан келадиган даромад ва валюта бюджет учун муҳим бўлгани сабабли, ички истеъмол ўртасида мувозанат сақлаш қийин бўлиб қоляпти. Шунинг учун қиш ойларида газ босими тушиши ёки заправкаларда узун навбатлар юзага келиши одатий ҳолга айланмоқда.

Аҳоли сони ва саноат сектори ўсгани сабабли, газга талаб ошиб бормоқда. Аҳолини газ билан таъминласанг — бизнесни чеклаш керак, заправкаларга газ берсанг — уйлар газ босими тушиб кетади. Шу сабабли, Ўзбекистон 2023 йилда биринчи марта газ импорт қилишга мажбур бўлди. Газ экспорти бўйича халқаро келишувларни эса бузиб бўлмайди, чунки улар давлат мажбуриятлари ҳисобланади.

Айтмоқчи бўлганим, айни вазиятда муаммоларга бирёқлама эмас, ҳар тарафлама — давлатчилик нуқтаи назарида ёндашиш лозим. Уч-тўрт киши келишиб газни «еб қўйди» деган айрим фикрлар чуқурроқ таҳлилга муҳтож. Ҳозирги муаммолар ислоҳотлар жараёнидаги қийинчиликлардир. Биз бу жараёнда энг қўлимиздан келадигани газ ва электр энергиясини тежаш ва ҳеч бўлмаганда ислоҳотларга ҳалақит қилмай туришимиз керак деб ўйлайман.

@mufasa_mh

Пойтахтдан ташқарига чиқиб, давлат банкларининг ҳудудий филиалларини аҳволига, у ердаги ходимларга яратил(ма)ган шароитларни кўриб, ачиниб кетасан.

Молхонага ўхшайди десанг – одамлар ўтиради, одамлар келадиган жой. Лекин пойтахтда ўтириб, ташқи қарз ҳисобидан кун кўрадиган давлат банклари ўзларига қулай шароит яратиб олган. Пулни қаерга сарфлашни билмай қолганиданми, ҳар хил тадбирларга ҳомийлик қилиб юришади.

Масалан, АТ «Халқ банки» реклама маълумотларини 40 та муаллифлик асарларнинг қоғоз, аудио ва электрон шаклларига жойлаштириш мақсадида умумий қиймати 4 млрд сўмлик шартнома тузибди.

Аслида, шу каби банкларга реклама ҳам керак эмас. Нимани, нимасини реклама қилади? Кредит сўраб борсанг – йўқ!

Камига бу банкнинг МИБдан 400 млн сўм қарзи ҳам бор экан. Кетида иштони йўқ, аммо исми Шоҳжаҳон, деб шуни айтишади-да.

Бундан икки йилча аввал Тошкент вилоятидаги таниш тадбиркорни жойига «ташриф» бўлиши айтилди. Аввалига ПА раҳбари (Умурзаков), кейин Бош вазир келди. Халқ банки раҳбариятига ушбу тадбиркорга кредит ажратиш бўйича топшириқ бериб кетишди. Банк эса шу масалани бир йилча чўзди, барибир бермади. Вилоят ҳокими тадбиркорлар билан ҳар учрашганда шу масалани кўтарарди – «раҳбаринг Бош вазирга ваъда берган-ку», деб. Сумма ҳам катта эмас эди, шу рекламага ажратилган пулчалик эмас. Гапирсанг, гап кўп.

@mufasa_mh

20 декабрь куни Пекинда Тожикистон ва Осиё инфратузилмавий инвестициялар банки ўртасида «Роғун ГЭСни ривожлантириш дастури» бўйича 270 млн доллар (1,92 млрд юань) миқдоридаги маблағ ажратиш бўйича келишув имзоланди.

Осиё инфратузилмавий инвестициялар банки томонидан Роғун ГЭС қурилиши учун умумий 500 млн доллар миқдорида маблағ ажратилади.

Бундан бир неча кун олдин Жаҳон банки халқаро тараққиёт ассоциацияси томонидан Роғун ГЭС лойиҳасини якунлаш учун 350 млн долларлик грант ажратишни маъқуллаган эди.

Роғун ГЭСни максимал баландликда қуриш хавфли эканлиги ва бу қўшни республикалар аҳолисига ҳам хавф солиши ҳақида «Чегара билмас дарёлар» халқаро экологик коалицияси Жаҳон банки директорлар кенгаши аъзоларига ҳисобот йўллаган.

Роғун ГЭС қурилишини якунлаш учун умумий 6,29 млрд доллар керак.

3600 МВт ўрнатилган қувватга эга бўлган Роғун ГЭС Марказий Осиёдаги энг йирик гидроэлектр станцияга айланиши мумкин.

@mufasa_mh