Mehnat huquqi

AKTchilarga beriladigan ustama ham bekor bo'ldimi?

#savolimbor Assalomu alaykum. Men Akt xodimi bolib ishlayman bizga ham ustama haqqi tolab berilar edi. U ham bekor bo'lmadimi?

https://t.me/mehnathuquqi javobi

Davlat organlari va boshqa budjet tashkilotlarining zamonaviy axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini joriy qilish va rivojlantirishga mas’ul bo‘lgan xodimlariga beriladigan har oylik ustama bekor bo'lgani yo'q, hozircha. Xavotir olmanglar))

Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 19-fevraldagi PF-5349-son “Аxborot texnologiyalari va kommunikatsiyalari sohasini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʼgʼrisida”gi Farmonning 7-bandiga ko’ra, 2018-yil 1-iyundan :

g) davlat organlari va boshqa budjet tashkilotlarining zamonaviy axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini joriy qilish va rivojlantirishga mas’ul bo‘lgan xodimlariga beriladigan har oylik ustama miqdori davlat budjetidan, davlat budjetidan ajratilmagan bo‘lsa, ushbu tashkilotlarning budjetdan tashqari mablag‘lari hisobidan xodim lavozim maoshidan
1️⃣0️⃣0️⃣  foizdan kam bo‘lmagan miqdorda belgilanadi;

d) davlat organlari va boshqa budjet tashkilotlarining axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirishga mas’ul bo‘lgan bo‘linma rahbarlari har yil yakunlari bo‘yicha Vazirlik qarori asosida axborot tizimlari, elektron davlat xizmatlari va axborotlashtirishni joriy etish rejalari va dasturlarining o‘z vaqtida, to‘liq va sifatli bajarilganligi uchun, Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish jamg‘armasi mablag‘lari va qonun hujjatlari bilan taqiqlanmagan boshqa manbalar hisobidan bazaviy hisoblash miqdorining 100 baravarigacha miqdorda mukofotlanadi.

📍Asos: Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 19-fevraldagi PF-5349-son “Аxborot texnologiyalari va kommunikatsiyalari sohasini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʼgʼrisida”gi Farmoni https://lex.uz/ru/docs/-3564970

Ekspertga murojaat: @MuhammadaminKarimjonov

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇https://t.me/mehnathuquqi

Gap bu yerda davlat boshqaruv idoralarining xodimlari haqida gap ketmoqda https://t.me/mehnathuquqi/8797 Bu xorijiy tillar o‘qituvchilariga taalluqli emas! Xavotir olmanglar😊

❌ O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 19.05.2021 yildagi "O‘zbekiston Respublikasida xorijiy tillarni o‘rganishni ommalashtirish faoliyatini sifat jihatidan yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi PQ-5117-son qarorining 7-band 3-xatboshisi chiqarib tashlandi.

✅ PQ-5117-son qarorning 5-bandi o’zgarmagan!

✅ Unga ko’ra, ta’lim muassasalarining kamida S1 darajadagi milliy yoki unga tenglashtirilgan mos darajadagi xalqaro tan olingan sertifikatga ega xorijiy tillar (ingliz, fransuz, nemis, ispan, italyan, arab, xitoy, yapon, koreys, turk, fors, pushtu, dari, urdu, hind) o‘qituvchilariga ularning bazaviy tarif stavkasiga nisbatan har oylik 50 foiz miqdorida qo‘shimcha ustama haqi to‘lanadi. Bu bekor bo’lgani yo’q. Hozircha 😊

✅ Savollaringiz bo’lsa ekspertga murojaat qiling: @MuhammadaminKarimjonov

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇 https://t.me/mehnathuquqi

Bekor bo‘lgan ustama va qo‘shimcha to‘lovlar bo‘yicha mulohaza

MK 247-moddasiga asosan, mehnatga haq to‘lash shartlari qanday tartibda belgilangan bo‘lsa, xuddi shunday tartibda o‘zgartiriladi.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 19.05.2021 yildagi PQ-5117-son qarori asosida 2022-yil 1-yanvardan boshlab xorijiy tillardan milliy va xalqaro sertifikatga ega davlat boshqaruv idoralarining barcha bo‘g‘inlari xodimlariga lavozim maoshiga nisbatan 20 foizgacha qo‘shimcha ustama tashkilotlarning budjetdan tashqari hamda ish haqi fondi doirasida budjet mablag‘lari hisobidan to‘lana boshlangan.
Ya’ni mehnatga haq to‘lash shartlari (20 foizgacha qo‘shimcha ustama) Prezident qarori bilan belgilangan edi.

Mazkur 20 foizgacha qo‘shimcha ustamani to‘lash O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 25.12.2024 yildagi PQ-455-son bilan 2024-yil 1-yanvardan boshlab bekor qilindi.
Ya’ni, mehnatga haq to‘lash shartlari (20 foizgacha qo‘shimcha ustama) Prezident qarori bilan o‘zgartirildi (bekor qilindi).

MK 247-moddasi 2-qismiga asosan, mehnatga haq to‘lash shartlarini xodim uchun noqulay tomonga o‘zgartirishga xodimning roziligisiz yo‘l qo‘yilmaydi. Istisno tariqasida qonunchilikka muvofiq boshqa hollarda shunday o‘zgartirish mumkin.
Bundan kelib chiqadiki, mehnatga haq to‘lash shartlari qonunchilikka (Prezident qarori bilan) muvofiq o‘zgartirilganligi sababli xodimlardan rozilik olish shart emas.

Biroq MK 247-moddasi 3-qismiga binoan, ish beruvchi mehnatga haq to‘lashga doir amaldagi shartlarning yomonlashtirish tomonga qaratilgan yangi yoki kelgusidagi o‘zgarishlari haqida xodimni ular kiritilishidan kamida ikki oy oldin imzo qo‘ydirib ogohlantirishi kerak.

Masala shundaki, yuqoridagi holatda ish beruvchi xodimlarni mehnatga haq to‘lashga doir amaldagi shartlarning kelgusidagi o‘zgarishlari (ustamlar to'lashning tugatilishi) haqida kamida ikki oy oldin imzo qo‘ydirib ogohlantirish kerakmi yoki ogohlantirish shart bo‘lmaydimi?

Mulohazalaringizni quyidagiga yozing
https://t.me/MehnathuquqimurojaatBot

#savolimbor Ассалому алайкум. Ходим таътилга чиқмаслик ҳуқуқига эгами? Иш берувчи ҳам рози, ходим ҳам тилхат ёзиб берди таътилга чиқмасликка.

https://t.me/mehnathuquqi javobi 📤:

❌ Бу меҳнат қонунчилигига зид ҳисобланади. МК 230-моддасига кўра, ҳар йилги меҳнат таътили ҳар йили, ушбу таътил берилаётган иш йили тугагунига қадар берилиши керак.

Ишлаб чиқариш хусусиятига эга сабабларга кўра жорий йилда ҳар йилги меҳнат таътилини тўлиқ бериш имкони бўлмаган алоҳида ҳолларда ходимнинг розилиги билан таътилнинг 14 календарь кундан ортиқ бўлган қисми кейинги иш йилига кўчирилиши мумкин бўлиб, ушбу йил давомида ундан фойдаланилиши шарт.

Ўн саккиз ёшга тўлмаган ходимларга, ногиронлиги бўлган ходимларга ҳар йилги меҳнат таътилини, шунингдек ушбу Кодекснинг 481 ва 483-моддаларида кўрсатилган ҳар йилги қўшимча таътилларни бермаслик тақиқланади.

МК 225-моддасига кўра, иш йили деганда ходимнинг муайян иш берувчида 12 ойга тенг бўлган ва ҳақиқатда иш бошланган санадан эътиборан ҳисоблаб чиқариладиган иш даври тушунилади.

⚠️ Масалан, ходим 22.12.2023 дан иш бошлади. Унинг иш йили 22.12.2023 дан 21.12.2024 гача бўлади. Бизнинг мисолда ҳар йилги меҳнат таътили таътил берилаётган иш йили тугагунига қадар яъни 21.12.2024 гача ( шу куни ҳам) берилиши керак. ❗️ Кўпчилик мана шу ўринда календарь йилга чалғиб кетиб, ходимни 31-декабргача таътилга чиқарсам бўлади деб, хато ўйлашади. Яъни ходимни календарь йил тугагунга қадар эмас, ходимнинг иш йили тугагунига қадар таътилга чиқариш шарт экан.

⚠️ Демак, юқоридагилардан хулоса қилсак, ходимга иш йили тугагунга қадар (календарь йил тугагунга қадар эмас) таътил берилиши керак экан. Ходим таътилга чиқмасликка тилхат ёзиб бергани ҳам аҳамиятга эга эмас.

Кўпчилик ҳозир ўйлаётган бўлса керак, фалончижон 5 йилдан бери, фалончихон эса деярли 10 йилдан бери таътилга чиқмаганку деб... Бу меҳнат қонунчилигини бузилиши ҳисобланади👇

📍 Агар иш берувчи ушбу қоидаларга риоя қилмаса, МЖТК 49-моддасига кўра, мансабдор шахс томонидан меҳнат ва меҳнатни муҳофаза қилиш тўғрисидаги қонунчиликни бузиш, базавий ҳисоблаш миқдорининг 5 бараваридан 10 бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади. Худди шундай ҳуқуқбузарлик маъмурий жазо чораси қўлланилганидан кейин бир йил давомида такроран содир этилган бўлса, бундан била туриб ғайриқонуний ишдан бўшатиш мустасно, базавий ҳисоблаш миқдорининг 10 бараваридан 15 бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади.

📍Қуйидаги ҳаволалар ҳам Сиз учун фойдали бўлади:


✅ https://t.me/mehnathuquqi/8470 Таътиллар бўйича махсус лайфхаклар

✅ https://t.me/mehnathuquqi/8709 Ходим таътилга чиқишдан бош тортмоқда?

✅ https://t.me/mehnathuquqi/8588 Ушбу аудипостимизда ҳар йилги меҳнат таътилини пулли компенсация билан алмаштириш масаласини имкон қадар соддароқ ва батафсилроқ тушунтиришганмиз.


❗️Ekspertga murojaat: @MuhammadaminKarimjonov

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇 https://t.me/mehnathuquqi

#Diqqat! ❌ Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari xodimlarini rag‘batlantirish jamg‘armasi hisobidan beriladigan ustamalar ham bekor bo’ldi

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 25.12.2024 yildagi PQ-455-son “O‘zbekiston Respublikasining "2025 yil uchun O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjeti to’g’risida"gi Qonuni ijrosini ta’minlash chora-tadbirlari to’g’risida” qarori 9-ilova 14-bandiga muvofiq:

❌O‘zbekiston Respublikasi 2021-yil 28-dekabrdagi “Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari xodimlarini rag‘batlantirish jamg‘armasi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi 779-son qarori 2025-yil 1-yanvardan o‘z kuchini yo‘qotdi.

Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari xodimlarini rag‘batlantirish jamg‘armasi hisobidan fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari xodimlarining lavozim maoshlariga har oylik ustamalar 2025-yil 1-yanvardan to'lanmaydi ...

✅ Savollaringiz bo’lsa ekspertga murojaat qiling: @MuhammadaminKarimjonov

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇 https://t.me/mehnathuquqi

#Diqqat❗️ Oldindan ming bor uzr. Kayfiyatlaringni buzishda davom etamiz...

❌ Toshkent Islom universiteti bitiruvchilariga, shu jumladan O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi bitiruvchilariga ham 20 foizgacha oylik qo‘shimcha haq endi to’lanmaydi.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 25.12.2024 yildagi PQ-455-son “O‘zbekiston Respublikasining "2025 yil uchun O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjeti to’g’risida"gi Qonuni ijrosini ta’minlash chora-tadbirlari to’g’risida” qarori 9-ilova 11-bandiga muvofiq:

❌O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 11.08.2003 yildagi "O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Toshkent Islom universiteti bitiruvchilarini moliyaviy jihatdan qo‘llab-quvvatlash to‘g‘risida"gi 347-son qarori 2025-yil 1-yanvardan o‘z kuchini yo‘qotdi.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 22-iyundagi 466-son qaroriga ko‘ra, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasining bakalavriat va magistratura bosqichlarini bitirgan talabalar o‘z ixtisosligi bo‘yicha davlat hamda nodavlat notijorat tashkilotlariga ishga qabul qilinishida davlat ta’lim muassasalari bitiruvchilari bilan teng huquqqa ega bo‘ladilar, ularga nisbatan Vazirlar Mahkamasining "O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Toshkent islom universiteti bitiruvchilarini moliyaviy jihatdan qo‘llab-quvvatlash to‘g‘risida" 2003-yil 11-avgustdagi 347-son qarori talablari qo‘llanilar edi.

❌ 2025-yil 1-yanvardan 347-qaror o’z kuchini yo’qotdi, demak nafaqat, Toshkent Islom universiteti bitiruvchilariga, balki O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi bitiruvchilariga ham 20 foizgacha oylik qo‘shimcha haq endi to’lanmaydi.

✅ Savollaringiz bo’lsa ekspertga murojaat qiling: @MuhammadaminKarimjonov

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇 https://t.me/mehnathuquqi

#Diqqat! ❌ Xorijiy tillardan milliy va xalqaro sertifikatga ega davlat boshqaruv idoralarining barcha bo‘g‘inlari xodimlariga lavozim maoshiga nisbatan 2️⃣0️⃣foizgacha qo‘shimcha ustama endi to’lanmaydi ...

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 25.12.2024 yildagi PQ-455-son “O‘zbekiston Respublikasining "2025 yil uchun O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjeti to’g’risida"gi Qonuni ijrosini ta’minlash chora-tadbirlari to’g’risida” qarori 8-ilova 10-bandiga muvofiq:

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 19.05.2021 yildagi "O‘zbekiston Respublikasida xorijiy tillarni o‘rganishni ommalashtirish faoliyatini sifat jihatidan yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi PQ-5117-son qarorining 7-band 3-xatboshisi chiqarib tashlandi.

❗️PQ-5117-son qaror 7-band 3-xatboshisiga ko’ra:

2022-yil 1-yanvardan boshlab xorijiy tillardan milliy va xalqaro sertifikatga ega davlat boshqaruv idoralarining barcha bo‘g‘inlari xodimlariga lavozim maoshiga nisbatan 20 foizgacha qo‘shimcha ustama tashkilotlarning budjetdan tashqari hamda ish haqi fondi doirasida budjet mablag‘lari hisobidan to‘lanar edi.

Endi mana shu 20 foizgacha qo‘shimcha ustama to'lanmaydi!

✅ Savollaringiz bo’lsa ekspertga murojaat qiling: @MuhammadaminKarimjonov

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇 https://t.me/mehnathuquqi

#savolimbor
Ассалому алайкум саволим бор эди. Мен ўз хоҳишим билан ишдан бўшаш учун ариза ёздим. 03.2025-йил ҳолати билан сентябр ойида отпускага чикганим учун ишдан бўшаш нафақасини тўлаб беролмаймиз дейишди. Қанчалик тўғри?

Javob
Ishdan bo‘shatish nafaqasi xodim bilan mehnat shartnomasi alohida asoslarga ko‘ra bekor qilinganda xodimning ishdan mahrum bo‘lishi oqibatlarini yumshatish maqsadida amalga oshiriladigan, qonunchilikda, mehnat haqidagi boshqa huquqiy hujjatlarda, mehnat shartnomasida nazarda tutilgan bir yo‘la beriladigan pulli to‘lovdir.

Agar Mehnat kodeksining 173-moddasiga e’tibor qaratilsa, mehnat shartnomasini xodimning tashabbusiga ko‘ra bekor qilingan hollarda ishdan bo‘shatish nafaqasi to‘lanmasligi belgilangan. Xulosa sizga ishdan bo‘shatish nafaqasi to‘lanmaydi.

Huquqiy maslahatga uchun quyidagiga yozing
https://t.me/MehnathuquqimurojaatBot

#savolimbor Assalomu aleykum savolim shundan iboratki xodim bilan m.k 157-moddasiga 31.12.2024 yil sanasidan mehnat shartnomasini bekor qilishga kelishuv qilingan edi. 31-dekabr dam olish kuni boʻlganligi sababli xodim bilan m.k 157-moddasiga koʻra qaysi sanadan mehnat shartnomasini bekor qilishim kerak?

https://t.me/mehnathuquqi javobi 📤

MK 9-moddasi oxirgi qismiga ko’ra, agar muddatning so‘nggi kuni ishlanmaydigan kunga to‘g‘ri kelsa, undan keyin keladigan birinchi ish kuni muddat tugaydigan kun deb hisoblanadi.

Sizning holatda, 31-dekabr ishlanmaydigan kun bo’lganligi uchun, muddat tugaydigan kun 3-yanvar hisoblanadi.

Demak, shartnomani bugun 3-yanvar kuni bekor qilasiz.

✅ Savollaringiz bo’lsa ekspertga murojaat qiling: @MuhammadaminKarimjonov

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇 https://t.me/mehnathuquqi

#savolimbor? Assalomu alaykum, Muhammadamin aka. Bir masalada bahs ketmoqda. MK 241- moddasiga ko’ra, xodimning yozma arizasiga ko‘ra unga ish haqi saqlanmaydigan ta’til berilishi mumkin bo‘lib, uning davomiyligi xodim va ish beruvchi o‘rtasidagi kelishuvga ko‘ra belgilanadi, lekin u ish haqi saqlanmaydigan oxirgi ta’til berilgan kundan e’tiboran kalendar yil davomida uzluksiz yoki jamlangan holda uch oydan oshmasligi kerak. Mana shu holatda “kalendar yil” jumlasi noo’rin ishlatilmaganmi?

https://t.me/mehnathuquqi javobi 📤:

O’rinli savol beribsiz. Haqiqatan ham, bu yerda “kalendar” so’zi ortiqcha. Aynan MK 241-moddasi 2-qismi yuzasidan seminar-treninglarimizda ham ko’p savollar berilmoqda. Savolingizga batafsil javob berishga harakat qilamiz.

Eski MK 150-moddasiga ko’ra, xodimning arizasiga ko‘ra unga ish haqi saqlanmagan holda ta’til berilishi mumkin, uning davomiyligi xodim va ish beruvchi o‘rtasidagi kelishuvga ko‘ra belgilanadi, lekin u 12 oylik davr mobaynida jami 3 oydan ortiq bo‘lmasligi kerak. ⚠️ E’tibor berdingizmi, eski MK da 12 oylik davr mobaynida jumlasi ishlatilgan. Lekin eski MK da 12 oylik davrni qayerdan boshlab hisoblash nazarda tutilmagan edi.

Amaldagi MK 241-moddasi 2-qismida esa ish haqi saqlanmaydigan oxirgi ta’til berilgan kundan e’tiboran kalendar yil davomida uzluksiz yoki jamlangan holda uch oydan oshmasligi kerakligi belgilab berildi.

❌ Lekin mana shu o’rinda, “kalendar yil” jumlasi noo'rin ishlatilishi ko’pchilikni chalg’itmoqda.
✅ Aslida mana shu holatda "yil" yoki "12 oylik davr" mobaynida jumlalaridan biri ishlatilganda, muammo yo’q edi.

Amaldagi Mehnat kodeksi loyihasida dastlab “12 oy” jumlasi ishlatilgan edi, keyin esa bu jumla “yil” so’ziga almashtirildi (aslida alixo’ja xo’jali, chunki 12 oy 1 yilga teng). Keyinchalik esa “yil” so’zi negadir “kalendar yil” jumlasiga o’zgartirildi. Haqiqatan ham, bu yerda “kalendar” so’zi ortiqcha. Buni quyidagi misolda soddaroq qilib tushuntiraman.

Misol. Tasavvur qilaylik, xodim oxirgi 1 yil davomida ish haqi saqlanmagan taʼtilga chiqmagan. Xodim 3 oy muddatga 2024-yilning 1-avgustdan 1-noyabriga qadar ish haqi saqlanmaydigan taʼtildan foydalangan.
❌ Agar MK 241-moddasi 2-qismidagi “kalendar yil” jumlasidan kelib chiqsak, xodim 2025-yil yanvar oyidan yana ish haqi saqlanmagan taʼtil olishi mumkin degan ma’no anglashiladi.

✅Aslida esa yangi kalendar yil 2025-yil 1-yanvarda boshlansada, xodim 2025-yilning 1-yanvaridan yana ish haqi saqlanmaydigan taʼtilga chiqa olmaydi. Xodim endi ish haqi saqlanmaydigan taʼtilga faqat 2025-yilning 1-avgustidan chiqishi mumkin.

❗️Bu vaziyatda kalendar yil 1-yanvardan 31-dekabrgacha boʼlgan davrni emas, balki oxirgi taʼtil taqdim qilingan kundan boshlab 12 kalendar oyni nazarda tutadi.

Ekspertga murojaat: @MuhammadaminKarimjonov

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇 https://t.me/mehnathuquqi