2025-yil 20-yanvarda AQSh prezidenti sifatida qasamyod qilgan Donald Tramp inauguratsiyadan keyingi dastlabki 24 soat ichida bir qator farmonlar va siyosiy qarorlar qabul qildi. Quyida ushbu qarorlarning to‘liq ro‘yxati keltirilgan:1. AQSh-Meksika chegarasida milliy favqulodda holat e'lon qilindi: Tramp noqonuniy immigratsiyaga qarshi kurashish maqsadida AQSh-Meksika chegarasida milliy favqulodda holat e'lon qildi va qo‘shimcha harbiy kuchlarni joylashtirishga ruxsat berdi.
2. Xalqaro jinoiy kartellarni terroristik tashkilotlar deb e'lon qilish: U, jumladan, Venesuelaning "Tren de Aragua" guruhi kabi xalqaro jinoiy kartellarni terroristik tashkilotlar ro‘yxatiga kiritish haqida farmon imzoladi.
3. Tug‘ilish joyi bo‘yicha fuqarolik huquqini bekor qilish: AQSh hududida tug‘ilgan, ammo ota-onasi noqonuniy muhojir bo‘lgan bolalarga avtomatik ravishda fuqarolik berishni to‘xtatish haqida farmon chiqardi.
4. "Meksikada qolish" siyosatini qayta tiklash: Asosiy maqsad - boshpana so‘rovchilarni AQShda sud jarayonlari davomida Meksikada kutishlarini talab qiluvchi siyosatni qayta joriy etish.
5. Parij iqlim kelishuvini tark etish: Tramp AQShni Parij iqlim kelishuvdan chiqarish haqida farmon imzoladi, bu esa mamlakatning iqlim o‘zgarishiga qarshi xalqaro sa'y-harakatlardan chekinishini anglatadi.
6. Milliy energetika favqulodda holatini e'lon qilish: Ichki energetika ishlab chiqarishni oshirish maqsadida neft qazib olish va fraking uchun ruxsatnomalarni tezlashtirish uchun milliy energetika favqulodda holatini e'lon qildi.
7. Elektr transport vositalarini rag‘batlantirishni bekor qilish: Federal darajada elektr transport vositalarini rag‘batlantiruvchi dasturlarni to‘xtatish haqida qaror qabul qildi.
8. Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotidan (JSST) chiqish: Tramp JSSTning global sog‘liqni saqlash masalalaridagi faoliyatidan norozi bo‘lib, AQShni ushbu tashkilotdan chiqarish haqida farmon berdi.
9. Transgender huquqlarini cheklash: Federal siyosatda jinsni tug‘ilishdagi biologik jinsga ko‘ra aniqlashni talab qiluvchi farmon imzoladi, bu esa transgender shaxslarning huquqlarini cheklaydi.
10. Turli-tumanlik, tenglik va inklyuziya (DEI) dasturlarini tugatish: Federal darajadagi barcha DEI dasturlarini bekor qilishni buyurdi, meritokratiyaga asoslangan tizimni targ‘ib qildi.
11. 6-yanvar voqealarida ishtirok etganlarga afv e'lon qilish: 2021-yil 6-yanvar kuni Kapitoliyga hujumda ishtirok etgan bir nechta shaxslarni afv etdi.
12. Federal ishga qabul qilishni muzlatish: Davlat xarajatlarini kamaytirish va agentliklar samaradorligini oshirish maqsadida federal ishga qabul qilishni vaqtincha to‘xtatdi.
13. Hukumat samaradorligi departamentini tashkil etish: Hukumat faoliyatini optimallashtirish va isrofgarchilikni kamaytirish uchun yangi departament tashkil etdi.
Siyosatshunoslik...