🚲
Qochoq velosipedchi hojiSuratdagi turkiyalik kishi Mehmet Neshet 1964 yilda o‘z velosipedida Hajga bormoqchi bo‘ladi, lekin buni hech kimga bildirmaydi.
Cho‘ntagida atigi 66 lirasi bor. Zotan, yo‘lda unga ko‘p pul kerak emas. Va’z qiladigan joylarda uning oldiga dasturxon yoziladi.
U Jilvego‘zu chegara punktiga kelib, 1952 yilgi pasportini ko‘rsatadi. Lekin unga chegaradan o‘tib, narigi davlatlarda qiynalmasligi uchun 5000 liraga valyuta sotib olish kerakligi aytiladi. Ammo puli yo‘qligi sababli chegaradan o‘tolmaydi.
Yo‘lovchi niyatidan qaytmaydi. Chegaradan uzoqlashib, sim to‘siqlardan velosipedini otib, o‘zi ham sakrab, Suriya tarafga o‘tib oladi. Velosipedini tizzasida ushlagancha, mina maydonidan eson-omon o‘tib, Suriya yo‘llariga chiqib oladi. U velosipedda yurar va tez harakat qilardi. Iordaniya poytaxti Ammonga yetib, dam olgach, tanishlari bilan ko‘rishib qoladi.
“Bu yerdan uyog‘iga sahroda qiynalasan, biz bilan yur”, deyishadi tanishlari. Avvaliga qabul qilmaydi, lekin tanishlari uni ko‘ndirishadi. Velosipedini Ammonda bir kishiga omonat qoldirib, yo‘lda davom etadi. Makkaga avtobusda yetib keladi va Haj amallarini ado etadi.
Qaytishda u avtobusni o‘tkazib yuboradi. U yo‘l-yo‘lakay avtobusdan avtobusga o‘tib, Ammonga yetib boradi. Velosipedda Iordaniya va Suriyadan o‘tgandan keyin Turkiya chegarasiga yetib keladi. “Har qalay o‘z yurtimga kevoldim” deb chegaradan o‘tmoqchi bo‘ladi. U yerda chegarani noqonuniy kesib o‘tgani uchun hibsga olinadi.
Tergovga olib borilgan Mehmet Neshet amaki “Agar bu ishim jinoyat bo‘lsa, Baytullohni ko‘rgani bordim. Men kofir bo‘lish uchun yo‘lga chiqqanim yo‘q, nima qilsangiz ham qilavering”, deydi va jazosiga rozi bo‘ladi.
Mehmet Neshet O‘zning velosiped safari prokurorning e’tiborini tortadi. Prokuror iltimosiga binoan velosipedchining surati olinadi. "Hurriyat" gazetasi esa o‘sha suratni chop etib, bu haqida xabar beradi. Oilasi bu voqeani gazetadan bilib, uning oldiga boradi, lekin qaytarib kelishning iloji bo‘lmaydi. Mehmet Neshet amaki 27 kun qamoqda o‘tirganidan keyin oqlanadi va uyiga jo‘natiladi.
Uzoq qarindoshlari va qishloqdoshlari hoji Mehmet Neshet O‘z haqida doimo "Yo‘lda o‘lib ketadi, vafot xabari keladi", deb aytishardi. Ammo uning o‘limi ular aytganidek bo‘lmadi.
Vafotidan bir kun avval qishlog‘idagi to‘rtta choyxonaga borib, “Ertaga mening bayramim” deb hammaga choy ulashadi. Ertasi kuni, 1976 yil 19 fevralda bomdod payti o‘z uyida osoyishta holatda vafot etadi. Alloh rahmatiga olsin.
Turkchadan
Davronbek Tojialiyev tarjimasi💬
@kungil_kundaligi
