📖 "Mazaxchini o‘ldirish" romani haqida yozuvchining o‘zi ham bilmaydigan besh ma’lumot
1️⃣ To‘liq ism-sharifi Nell Xarper Li. Kitob yozuvchining Alabama shtatida o‘tkazgan bolalik davri voqealariga asoslangan. Lekin bu “Mazaxchini o‘ldirish” to‘laligicha avtobiografik roman degani emas. Asar voqealari Xarper Li tug‘ilib o‘sgan Monrovill shahri prototip bo‘lmish xayoliy Meykomb shahrida bo‘lib o‘tadi. Nell Xarper Li ham qizlarning nazokatli va itoatkor bo‘lishi kutilgan bir paytda bosh qahramon Jin Luiza Finch singari xarakterga ega edi. Jinning akasi Nellning ukasi bilan tengdosh, bosh qahramonlar esa muallifning onasi bilan bir xil familiyaga ega.
2️⃣ Dill obrazining prototipi Xarperning bolalikdagi do‘sti, “Tiffanida nonushta” asarini yozgan yozuvchi Trumen Kapot hisoblanadi. U Xarperlarning xonadoniga qo‘shni uyda yashar edi, ular birga o‘ynashardi va hatto yozuv mashinkasini ham almashib ishlatishardi. Kapotning tarjimai holi haqida yozgan muallif uning Xarper Li bilan do‘stlik rishtasi haqida shunday yozadi: "Li ko‘pchilik qizlar uchun juda yovvoyi edi, Trumen esa ko‘pchilik o‘g‘il bolalar uchun juda yumshoq tabiatli hisoblanardi". Trumenning "O‘zga ovozlar, o‘zga xonalar” kitobidagi qahramonga Xarper Lining xarakteri asos qilib olingan.
3️⃣ Yozuvchini do‘stlari qo‘llab yuborishadi. Chunki do‘stlari unga romanini yozishi uchun yetarli sharoitni qilib berishadi. Li o‘rta maktabni tugatgach, u Nyu-Yorkka ko‘chib o‘tdi va 1950-yillarda aviakompaniya xodimi bo‘lib ishladi. Yangi yil bayramida do‘stlari unga katta pul berishdi. Kitob ustida ishlashi va bir yil hech narsani o‘ylamay yashashi uchun yetarli pul. "Biz sizga ishonamiz, deyishdi faqat. Men ularni tushkunlikka tushirmaslik uchun qo‘limdan kelgan bor imkoniyatni ishga soldim", deb yozadi Nell.
4️⃣ Li avvaliga "yozgan kitobim mashhurlikka erishmaydi", deb o‘ylagan. 1964-yil u kitobning muvaffaqiyatli chiqishi yetti uxlab tushiga kirmaganini tan oldi: "Men kitobni sotilib ketishini umuman kutmagandim". Ammo kitob kutilmagan darajada muvaffaqiyatga erishdi.
5️⃣ 1962-yil roman asosida film suratga olingan. Bosh rolni Gregori Pek o‘ynagan “Mazaxchini o‘ldirish” filmi “Oskar” mukofotini qo‘lga kiritdi.
📚
@kitoblar_apk