Iqtisodchi Kundaligi

Choy haqida dissertatsiya qilish kerak emas shekili. Kishi boshiga choy iste’molini solishtirsa bas.

Menda xalqaro savdo tajribasi haqida bir hikoya bor. O’zbekistonga import qiluvchilar chet el mamlakatlarida ko’rgazmalar, expolarga borishganda, tabiiyki, kichik mamlakat bo’lganimiz uchun, o’sha mamlalatdagilar O’zbekiston haqida ko’p ma’lumot bilishmaydi. Hatto ayrim payt aynan qayerda joylashgani haqida aytish kerak. Yoki Rossiyaning qismi emasligini tushuntirish kerak bo’ladi deydi meni suhbatdoshim. Lekin bir istisno bor - choy sotuvchilari va choy ishlab chiqaruvchilari. Menga buni aytgan odamni aytishicha hatto O’zbekistonga Angliyadan kelgan “Tetley” rusumidagi choy yaxshi sotilmaganini ham, boshqa raqobatchilari bilishadi ekan. Shu darajada chet elda qadoqlangan choy uchun muhim mamlakatmiz. Ya’ni dunyo xaritasida ko’p narsa bilan tanilmagan bo’lsak da, Shri Lankadagi plantatsiyadagilar ham, Dubay yoki Nederlandiyadagi choyni ulgurji savdogarlar ham bilishar ekan biz haqimizda. Yana qiziq tarafi - oldin choyga qandaydir bojlar borligi bo’lgani uchun, Qozog’istonni janubiy bir viloyati butun boshqa viloyatlari yig’indisidan bir necha barobar ko’p iste’mol qilishini va shu iste’molni aksar qismi - O’zbekistonga de-fakto ketishini ham bilishar ekan.

Dunyo qiziq joy.

https://t.me/profsherzod/448

Yaxshi yozibdi

https://www.persuasion.community/p/europes-coming-fall

Bunchalik tez bo’ladi deb o’ylamagan edim :

https://t.me/uzbekonomics/1137

Zelenskiy Amerika Prezidentini gapiga ikkinchi marta kirmadi.

Esimda bor, urush boshlanishidan oldin, AQSh hukumati barcha AQShga tegishli boʻlgan uskunalarni va hatto elchixona qoʻriqlovini ham olib chiqib ketishgan edi. Urushdan oldin Ukraina armiyasini oʻqitish bilan shugʻullangan, 25 ofitserni ham, bosqindan oldin olib chiqib ketishgan edi. Oʻsha payt Ukrainliklarni bu narsalardan jahli chiqqan edi, birinchidan, urush boshlanishi ehtimoli oshgan sayin, AQShni Ukrainaga boʻlgan qoʻllovi kamayib borgan. Ukrainaga Obama tomonidan ham, keyinchalik Bayden tomonidan ham jiddiy letal qurol aslahalar berish boshlanmagan edi, AQSh xuddiki Rus bosqinini kutib yashadi. Ukrainaliklarda mantiq teskari edi — “urush boshlanmaydi” deb, hayot davom etaversa, urush boshlanishi ehtimoli kamayadi derdi ular. Agar bir necha yuzta AQShlik harbiylar Kyivda boʻlishsa, oʻshalarga tegib ketmay deb ham Rossiya harbiy bosqinini qilish ustida koʻproq oʻylar edi. Agar AQSh uchoqlari yoki boshqa harbiy qurollari Ukraina shaharlari xavfsizligi uchun shay boʻlsa — katta qarshilik koʻrishdan qoʻrqib, bosqin boʻlmaydi deb oʻylashar edi Ukrainlar. Aytish joizki, bu fikr toʻgʻri edi. Lekin Oq Uyda fikr teskari edi. Ularga koʻra, agar Ukrainaga hozir qurol berishsa — unda Ukraina ishgʻol boʻlgandan keyin bu qurol Rossiyaga qolib ketadi. Xuddi Afgʻonistondek boʻladi deb oʻylashdi. Mana urushdan uch hafta oldin Bayden bilan telefon orqali gaplashgan Zelenskiy qurol soʻragan va Bayden esa rad javobini bergan. Urushdan toʻqqiz kun oldingi telefon orqali suhbatda Zelenskiy Baydendan iqtisodiy yordam soʻragan va qoʻllab quvvatlashi ramzi sifatida Ukrainaga tashrifni soʻragan, ikkisiga rad javobini olgan. Bu juda gʻalati oʻyinlar nazariyasidagi misol. AQSh oʻz qiymatli narsalari, hatto elchixona va konsulliklarini olib chiqib ketganini koʻrgan Rossiyaliklar, uni “yashil chiroq” deb ham talqin qilishgan boʻlsa ajab emas. Bayden qurol berishdan va jamoat oldida Ukrainani qoʻllab quvvatlash uchun hatto ramziy tashrifdan, hatto administratsiyadagi kattaroq kimdirni yuborishdan bosh tortgan edi. Ruslarga faqatgina qizil gilam toʻshab qoʻyishmadi xolos. (albatta keyin ramziy tashriflar ham boʻldi, qurol ham boʻldi, lekin oʻsha 2022 yil Fevral haqida eslatmoqchiman).

Shu bilan bir paytda, Bayden maʼmuriyati va harbiylar “surgundagi yoki tashqaridagi Ukrain hukumati” haqida oʻylashni boshlashdi. Yaʼni AQShni ijro hokimiyatida, hech kim, Ukraina Rus bosqiniga chiday olishini taxmin ham qilib koʻrmagan edi. Masala faqat necha kunda Ukraina bosib olinishi va keyingi partizan urushi va surgundagi hukumat kabi tadbirlar edi. Qurol berishdan bosh tortish ham, boshqa choralarni ham ratsional ildizi shu edi — AQSh Ukraina chiday olishiga mutlaq ishonmagan edi.
Endi prezident gapiga kelsak — bosqin boshlanganidan soʻng, Prezident Bayden Ukrainaning prezidenti, uning oilasi va unga yaqin hukumat aʼzolariga evakuatsiya rejasini taqdim etdi va “xavfsizlikka chiqib ketishlari” uchun imkoniyat berdi. 26-chi Fevral kuni, urush boshlanishidan toʻrt kundan keyin, prezident Zelenskiyning “menga evakuatsiya emas, oʻq kerak” deb AQShga gapirgan mashhur gapi ommaga tarqalib ketdi.


Aytmoqchi boʻlganim, oʻtgan gal ham Oq Uy Zelenksiyga aytgan gapini u qilmagan edi — katta ehtimol bilan ana shu mardligi tufayli uning vatani saqlanib qoldi. Bu esa ikkinchi marta Oq Uy bosimiga boʻysunmagani boʻldi.

Shu narsa qiziq.

Odamlar moshinaga chiroyli raqam qo’yishlarini mantig’i - boshqalar meni ortiqcha pulim borligini ko’rishsin deb qilishadi derdim. Ya’ni qimmat raqam - pul bilan maqtanishning sof usuli deb o’ylar edim. Passportga yaxshi raqam olganini birov ko’rishi qiyin, chegarachidan tashqari balki. Yoki aynan chegarachilar bilishlari uchun ko’proq to’lasharmikan?


https://t.me/muhrim2022/3971

Alisher Ro'zioxunovga Kun.uz uchun dastlabki intervyuni 2018 yilda bergan edim. Birinchi suhbatimiz va tanishishimiz kamera ortida bo'lgan edi. Haliyam videosi mavjud:

https://youtu.be/IHwE4095vBk?si=KBf302HGW0nOsrkq