📚 Introvert oshxonasi

🔉 Kelayotgan bir oyni to’liq shaxsiyat buzilishi turlariga bag’ishlamoqchiman, fikringiz?

Postlarda faqat shaxsiyat buzilishlari va ularning belgilari emas, shunday buzilishga ega insonlar bilan o’zini qanday tutish kerakligi haqida ham ko’rsatmalar bo’ladi. 🍃

Zerikib qolmaysizlarmi? 🫣

Shunday qilib Artur Flekda:

✅Psevdobulbar sindrom
✅Paranoid shizofreniya va
✅Narsistik shaxsiyat buzilishi borligini tahmin qilishimiz mumkin.

📌 Filmda biz qahramon hayotidagi kichik bir davrnigina ko’ramiz, lekin shunga qaramay uning xulq-atvoridagi o’zgarishlarni sezishimiz mumkin. Dastlab Artur ozg’in, ajabtovur va ijtimoiy ko’nikmalari shakllanmagan inson sifatida namoyon bo’ladi. Atrofdagilar bilan chiqishib ketish unga qiyinlik qiladi, hazillari o’ng’aysiz, nutqi bolalarnikdek va hattoki imlosi ham endi yozishni o’rganayotgan o’quvchinikiga o’xshaydi.

✅ Ammo vaqt o’tishi bilan hammasi o’zgaradi. Bundan, undagi o’zini yomon his qilish va intellektual oqsash Artur qabul qilgan dorilarning nojo’ya ta’siri bo’lganligini tahmin qilish mumkin. Arturning o’zi ham dorilarni qabul qilishni to’xtatgandan so’ng, o’zini yaxshi his qilishni boshlaganini aytadi. Joker qotillikdan so’ng raqsga tushadi va intervyuga tayyorgarlik ko’radi. Uning holati efroriyani eslatib yuboradi. Katta ehtimol bilan, Artur shu paytgacha kasallik belgilarini bostirib kelgan dorilarni birdan qabul qilishni to’xtatishi unda aks ta’sirni berib, kasallik simptomlari yanada kuchayishiga sababchi bo’ladi.

✅ Arturning barcha ruhiy kasallikari uning bolaligiga borib taqaladi. Uning onasi Penni psixiatrik kasalliklar shifoxonasida 2 ta diagnoz bilan ro’yhatda turgan: narsistik shaxsiyat buzilishi va paranoid psixoz. Bularning barchasi Arturda ham namoyon bo’ladi. Ayniqsa, paranoid sindrom belgilari Arturda yaqqol ko’rinadi. Aynan shu sindrom tufayli u qotilliklarga qo’l uradi, kayfiyati doimiy tushkun bo’ladi va xavotir buzilishidan aziyat chekadi.

🟡 Paranoid sindrom fonida Arturdagi narsistik shaxsiyat buzilishini sezmay qolish mumkin. Patologik ko’rinishdagi narsitsizm undagi atrofdagilarga nisbatan bag’ritoshlikda ko’rinadi. Narsisslarda empatiya nihoyatda past bo’ladi, atrofdagilardan esa maqsadlariga erishish uchun vosita o’laroq foydalanishadi. Biz Arturda bu belgilarning deyarli barchasini ko’rishimiz mumkin. Undagi sovuqqonlik, qasoskorlik, o’zini “tanlangan” deb o’ylashi va hissiyotsizligini hattoki safsata, galyutsinatsiyalar va paranoid sindrom ortidan ham sezish mumkin.

📌 Paranoid sindrom shizofreniya stukturasiga, aynan paranoid shizofreniyaga tegishli belgi hisoblanadi. Galyutsinatsiya va safsata epizodlari esa bu tahminni yana bir bor tasdiqlaydi. Shuning uchun Jokerda paranoid shizofreniya borligini ham tahmin qilishimiz mumkin.

🔥 Ko’pchilik filmda himoyalanmagan ijtimoiy guruhlarning zulm bilan kurashi g’oyasini ko’rsada, fikrimcha bu filmda Jokerning o’zi bilan kurashi g’oyasi va shaxsiy hikoyasi birinchi o’ringa chiqadi. Bu uni adolat uchun hatto qotillikkacha borishga undagan, uni butunlay mag’lub qilgan kasallik hikoyasi edi.

🔉 Sizgachi, so’nggi talqindagi Joker filmi nimasi bilan yoqadi?

📌 Boshqa simptomlar

Atrurning kasali haqida bizga boshqa belgilar ham xabar berishi mumkin. Ulardan biri biz faqatgina filmning oxirgi kadrlaridangina bilishimiz mumkin bo’lgan galyutsinatsiyalar. Boshida tomoshabin reallik va qahramon miyasida yuz berayotgan galyutsinatsiyalarni ajrata olaman deb o’ylaydi. Ammo, film oxiriga boribgina, biz reallik deb bilgan ko’p sahnalar aslida Arturning hayolidagi galyutsinatsiyalar ekanini bilib olamiz.

Masalan, Artur Myurey Franklinning yoniga borishi va u bilan gaplashishi hayol ekanini aniq bilamiz, lekin bizga reallikdek ko’ringan qo’shni ayol obrazi ham oxir-oqibat hayolot mahsuli bo’lib chiqadi. Arturda galyutsinatsiyalar u dorilar qabulini to’xtatgandan so’ng boshlanadi.

✅Galyutsinatsiyalar - bemor inson ongida tashqi ta’sirlarsiz paydo bo’ladigan tovush, tasvir yoki boshqa hislar.


✅Keyingi belgi bu safsata (бред) — bexush (ya’ni o’zida bo’lmagan) holatda bo’lgan bemorning o’zaro bog’lanmagan, reallikdan uzoq nutqi.

🟡Arturning holatida safsata uning dunyodagi adolatni tiklashga bo’lgan maniakal xohishlarda namoyon bo’ladi. U dunyoni o’zgartira olishiga aniq ishonadi. Shu bilan birga, u go’yoki dunyoni qutqarish g’oyasi ortiga o’zining jamiyat tomonidan tan olinish xohishini yashiradi, uning borligini va nihoyat sezishlarini xohlaydi. Bu haqida u qotillikdan so’ng psixiatrga gapirib beradi, u haqida hamma gapirishni boshlagandan so’ng, Artur o’zining mavjudligidan shubxalanmay qo’yadi.

➡️ Shunday qilib, biz Arturda 2 turdagi safsatani ko’rishimiz mumkin: paranoyal va buyuklik safsatasi. Paranoyal safsata uning nima qilib bo’lsa ham dunyoni qutqarib qolish haqidagi fikrlarida namoyon bo’ladi. Buyuklik safsatasi esa unda onasi tufayli paydo bo’ladi. Odatda buyuklik safsatasi (бред величия) insonni o’zini boshqalardan yuqori qo’yish va nasl-nasabi bilan faxrlanishida namoyon bo’ladi. Onasi Arturga uning otasi Tomas Wayne — boy va qudratli inson ekanini uqtiradi. Arturdagi buyuklik safsatasi shu tufayli paydo bo’ladi, ammo u haqiqatni bilgach bu belgi o’z-o’zidan yo’qolib ketadi.

🫣 Shu o’rinda auditoriyaga savol: Paranoid sindrom va galyutsinatsiyalar qaysi kasallik belgisi edi?

📌 Joker qanday ruhiy kasallikdan aziyat chekadi?

O’ylab topilgan personajlarga aniq tashxis qo’yish qiyin, lekin Jokerning holatini tahlil qilib, unda psevdobulbar sindrom belgilari borligini tahmin qilishimiz mumkin. (Bu shunchaki tahmin).

*️⃣ Psevdobulbar sindrom nevrologik kasallik bo’lib, uning asosiy belgisi — nazorat qilib bo’lmaydigan, vaziyatga bog’liq bo’lmagan kulgu va yig’i hisoblanadi. Filmda Arturning kasalligi aynan shu nazoratsiz kulgu epizodlarida namoyon bo’ladi. Kasallik sabablari turlicha bo’lib, bosh miya jarohati, insult kabi qon-tomir kasalliklari yoki homiladorlik va tug’ruq davridagi shikastlanish bo’lishi mumkin.


✅ MKB bo‘yicha psevdobulbar sindromi uchun alohida tibbiy diagnostika mavjud bo‘lmasa ham u hissiy buzilishlar qatoriga kiradi va ko‘pincha quyidagi belgilarga asoslanadi:

🟡Nazorat qilib bo‘lmaydigan hissiy reaksiyalar: filmda Artur Fleck avtobusda bola bilan o‘ynayotganda bolaning onasi uning bu ishini yoqtirmaydi, bu esa Arturda stressni chaqiradi. U to‘satdan va juda baland ovozda kulishni boshlaydi. Arturda bunday kulgu epizodlari tez-tez takrorlanib turadi va ularning deyarli barchasi stressga nisbatan javob reaksiyasi hisoblanadi.

🟡 Kulgu epizodlarining vaziyatga mos emasligi: psevdobulbar kulgi yoki yig‘i ko‘pincha hissiy jihatdan o‘sha vaziyatga mos kelmaydi. Shaxs quvonchli bo‘lmasa ham kulishi, yoki qayg‘uli bo‘lmasa ham yig‘lashi mumkin.

Artur Flek tramvayda uch kishini o‘ldirgandan keyin, qattiq kulishni boshlaydi. Bu vaziyatda odatiy hissiy reaksiya qo‘rquv yoki o‘zini himoya qilish bo‘lishi kerak edi, lekin Arturning to‘satdan paydo bo’lgan va uzoq davom etgan kulgisi jinoyat sodir qilgan insonning holatiga mos kelmaydi. Bu undagi hissiy reaksiyaning vaziyat bilan bog‘liq emasligini ko‘rsatadi.

🟡Hislarni nazorat qilishdagi qiyinchilik: bunda shaxs o‘zining kulgi yoki yig‘isini nazorat qila olmaydi, to‘xtatishga urinsa ham, u davom etadi va haddan tashqari yorqin ifodalanadi.

Arturning stand-up shoudagi chiqishini eslang. To’satdan paydo bo’lgan kulgu uni nihoyatda noqulay ahvolga solib qo’yadi, ammo har qancha urinmasin, u o’zidagi bu kulgu epizodini boshqara olmaydi.

🟡Ijtimoiy izolyatsiya: yuqoridagi holatlarning uzoq davom etishi shaxsni ijtimoiy jihatdan izolyatsiyalanib qolishiga sabab bo’lishi mumkin, chunki odamlar uning hissiy buzilishlari bilan moslashishi qiyin bo‘ladi, va bu ko‘pincha tushunmovchilik hamda jamiyat tomonidan chetlantib qo’yish bilan yakunlanadi.

Filmda Artur Flekning ijtimoiy izolyatsiyasi shu darajaga yetadiki, u ruhiy kasalliklar shifoxonasida o’tkazgan kunlarini sog’inishni boshlaydi. Qolaversa, aynan Arturning ijtimoiy izolyatsiyasi filmdagi voqealarni belgilab bergan asosiy motiv hisoblanadi.

✅Artur Flekda boshqa ruhiy kasalliklarning ham belgilari uchraydi, bular galyutsinatsiya va safsatalar. Bu belgilar haqida maqolaning davomida gaplashamiz.

Do’stlarim va mijozlarim bilan bo’lgan suhbatlardan keyin (99%), bola uchun, uning kelajagi, baxti va ruhan sog’lom katta bo’lishi uchun eng katta omil bu — ikkita ruhan sog’lom, bir-birini hurmat qiladigan ota-onalarning qo’lida katta bo’lish ekanini anglab yetaman. Chindan ham insonning aksariyat ruhiy muammolari uning bolaligiga borib taqaladi. Bir-biriga o’xshagan va o’xshamagan minglab bolalik hikoyalarini tinglarkanman, beixtiyor ortimga o’girilib, o’tmishga boqaman va menga shartlarsiz sevilib, sog’lom muhitli oilada katta bo’lish imkonini bergan ota-onamga nisbatan minnatdorlik his qilaman.

Bola bo’lib biror marta ota-onamiz urushganini ko’rmadik (ehtimol urushishgandir, lekin bizni ko’z o’ngimizda jang qilishmasdi, hokimiyat talashishmasdi), ayam dadamni, dadam esa ayamni bizga yomonlamadilar. Biror marta dadamning so’kinib baqirganlarini, agressiyalarini boshqarolmay qolganlarini ko’rmadik (ayamda bo’lib turardi😂).

Bizni oilada muammolar har doim gaplashib, bir-birini tinglab hal qilinardi, dadamlar har doim biror biror qaror qabul qilishdan oldin bizni fikrimizni so’rardilar (bizga tegishli qarorlarda), biror tanlov qilishdan oldin bosim qilishmasdi. Dadamlar hech qachon “Men erkak kishiman, faqat meni aytganim bo’lishi kerak!” deb stolga musht urmasdilar, lekin shunda ham uyda hech birimiz ular o’rnatgan qoidalardan tashqariga chiqishni hayolimizga ham keltirmaganmiz. Bu itoat qo’rquv va majburlikdan emas, shartsiz sevgimiz va hurmatimiz yuzasidan bo’lardi.

Ayam ba’zida dadam tarafga “o’tkirgina” hazillarini yo’llab tursalar ham, dadam hech qachon buni jaxl bilan bostirishga harakat qilmasdilar. Shunchalik “Ha, Xoshimova?)” deb kulib qo’yardilar (Menimcha ichlarida “Hali shoshmay tur, ta’ziringni berib qo’yaman” deganlar). Dadamlar har doim qachon qo’llab-quvvatlash va mehr-muhabbatga ehtiyoj sezganimizda yonimizda bo’lardilar. Biz uchun eng katta jazo esa, dadamni bizdan norozi bo’lishlari edi. Bittagina norozi qarash bir hafta uxlolmay tavba qib chiqishimizga yetardi, balki shuning uchun ham so’kish va og’ir gapni ko’tarolmaydigan “o’zim kal bo’lsam ham ko’nglim nozik”dirman)))

Ayajon, dadajon baxtli, mehr-muhabbatga to’la va xavfsiz bolalik uchun ikkingizdan cheksiz minnatdorman. Bizni ham ruhan, ham jismonan sog’lom qilib o’stirganingiz, hayotda prioritetlarni to’g’ri qo’yishni o’rgatganingiz va go’zal xulq-atvor sohibasiga aylantirganingiz uchun ikkingizdan cheksiz minnatdorman. Sevgisiz ham o’zaro hurmat bilan go’zal oila qurish mumkinligini ko’rsatganingiz uchun ikkingizdan cheksiz minnatdorman. Bu shunday hashamatki, inson o’zi ming xohlasa ham erisholmaydi, chunki bola o’ziga ota-onani tanlamaydi.

Hech kim topolmabdi, ha mayli o’zim aytib qo’ya qolay, bu kasallik “Psevdobulbar sindrom” deyiladi

Arturning tashxisini ertaga bilib olamiz, siz esa izohlarda tahminlaringizni yozishingiz mumkin 😎

🌀 Filmda Jokerning aniq diagnozi aytilmagan, aslida o’ylab topilgan qahramonlarga tashxis qo’yish ham biroz g’alati)) Shunga qaramay, biz hozir undagi kasallik simptomlarini tahlil qilish orqali, Jokerning qanday ruhiy xastalikdan azob chekayotganini aniqlashga urunib ko’ramiz.

Arthur Fleck antiutopiyani eslatuvchi ko’rimsiz, sovuq va depressiv shahar — Gottemda yashaydi. Kommunal xizmatchilar ish tashlash e’lon qilgan, ko’chalar chiqindiga to’lgan, aholi esa kalamush va badbo’y hiddan noliydigan shaharda stend-up komik bo’lishni orzu qiladigan Arthurga umuman joy yo’qdek go’yo. Gottem aholisining ko’ngliga kulgu va ko’ngilxushlik sig’maydi.

📺 Kechki payt Artur onasi bilan birga Myurey Franklin shousini tomosha qiladi. Artur uchun bu shou tan olinishi va muvaffaqiyat ramzi bo‘lib, u Murreyga havas qiladi va o‘zini uning dasturida mehmon sifatida tasavvur qiladi. Erkranning narigi tomonida u orzu qilgan hayot bor, unda hamma Arturning hazillari ustidan kuladi, boshlovchi esa Arturdek o’g’li bo’lishini xohlashini aytadi.

Haqiqiy hayotda esa Artur hech qachon otasi kimligini bilmagan, uning “Ochiq mikrofon”dagi chiqishlari esa muvaffaqiyatsiz yakunlanadi. Odamlar Arturning hazillariga tushunishmaydi, uning o’ziga ham atrofdagilarning hazillari tushunarsiz. Artur faqatgina qattiq stress natijasida kasalli xuruj qilgandagina kuladi. Metroda yurish, sahnada chiqish qilish, hattoki liftda begona odam bilan yolg’iz qolish — bularning barchasi Arturning nerv tizimiga katta bosim qiladi va natijada oxiri kulgudan ko’ra ko’proq yig’ini eslatib yuboradigan iztirobli holatni keltirib chiqaradi. Bu kulgu ijobiy emas, salbiy tuyg’ular natijasidir. Bu jiddiy ruhiy buzilish belgisi hisoblanadi.

💡Filmda Artur avtobusda ketayotgan ayolga o’zining ruhiy xastaligi haqidagi kartochkani ko’rsatgan sahani eslang. U yerda qahramonning nevrologik kasalligi yozilgan, ammo tashxisi qandayligi yozilmagan. Film syujeti uchun buning ahamiyati yo’q, chunki jamiyatni Arturga o’xshaganlarning tashxisi qiziqtirmaydi, ular uchun Artur kabilar shunchaki “jinni”. Filmda qahramonga ijtimoiylashish qiyinligini va insonlar unga xavotir bilan boqishini ko’ramiz. Unga jamiyatga qo’shilish shunchalik qiyinchilik tug’dirganidan, hattoki ruhiy kasalliklar shifoxonasiga qaytishni ham istab qoladi.

⏳ Kunlik dorilarining dozasi o’z maksimumi — 7 ta tabletkaga yetganiga qaramay, psixiatr qabulida Artur doimiy yomon emotsional holatdan arz qiladi. Hammasi ijtimoiy xizmatlarning byudjeti qisqartirilib, Artur mutlaqo mutaxassis yordamisiz qolganda yana ham yomonlashadi….

Hozir bir necha kishi marafonda qatnashishni so’rab yozishibdi, agar siz ham oxirgi poyezdga ulgurib qolmoqchi bo’lsangiz, @introvert120794 profiliga murojaat qiling. 👐

Aytaylik, you tubeda manyaklar va fobiyalar haqida 2 ta ko’rsatuv olinyabdi. Qaysi savollaringizga javob olishni istagan bo’lardingiz?

Marafon haqidagi otzivlar bilan quyidagi kanal orqali tanishishingiz mumkin:

t.me/marafon_otzivlar

Marafonga yozilishga shoshiling, qabul yopilishiga 3 soat qoldi.

Murojaat uchun: @introvert120794

Bilasizmi, bolaning o'zi dunyo. Uning harakatlari, hislari, tuyg'ulari... Uni anglash esa katta bilim va malaka talab etadi.

Hech ahamiyat berganmisiz, hali tili chiqmagan go'dak ham jahlini, roziligi-yu qarshiligini bildira oladi. Biz kattalar esa gohida buni anglamay qolamiz...

"Bola xulqidagi muammolar" kursini to'liq eshitganimdan keyin miyamga kelgan ilk fikr: "Nega endi eshitdim?!" 3 farzandning onasi sifatida juda ko'p narsalari o'tkazib yuborganimni angladim. Ko'p hollarda tushunmasdan mittiginalarga ancha jabr qilgan ekanman.

Ushbu kursda bolaning go'dakligidan tortib, ulg'ayguniga qadar bo'lgan barcha bosqichlar ochib berilgan. Narsaparastlik, jahldan tortib so'kinish, darsga layoqatsizkik sabablarigacha ko'rib chiqilgan.

Umrim davomida o'qigan eng manfaatli ikki kursdan biri shu bo'ldi. Raxshona rahmat sizga😘Alloh ilmizni ziyoda va ikki dunyoyingiz uchun manfaatli qilsin

Saida Jalolova