Файзбоғ (ТемурМалик)

Зеленскийни Лондонда анча яхши кутиб олишди. Бу ерга йиғилган Европа (ва Канада) лидерлари унга кўпроқ ёрдам беришни ваъда қилдилар. “Тарихдан биламиз, агар Европада нотинчлик бўлса, бу барибир бизнинг қирғоқларимизгача келади”, деди Британия Бош вазири Кийр Стармер. У Украинага 5 мингта ҳаво мудофааси тизимларини сотиб олиши учун 1,6 млрд фунт унинг тасарруфида бўлишини айтди. Десертига Зеленский Қирол Чарлз билан учрашувга чиқиб кетти.

Стармер дипломатияни яхши эплайди, ҳарқалай адвокат ва прокурор ролларида олдин судларда кўп гапирган, Лейбористлардаги бўлинишлардан фойдаланиб партия тепасига чиқиб олиш учун ҳам у дипломатияни кенг қўллаган. Шу сабаб бўлса керак, журналистлар Европа ва АҚШнинг Украинага ёндошувларидаги контрастга эътиборни қаратишга қанча уринишмасин, Стармер уларни дипломатик ракеткаси билан уриб қайтарди ва Америка ҳақида салбий фикр билдиришдан тийилди. “Америка барибир керак бу жараёнда”, каби ярашув оҳангидаги баёнотлари ёпиқ эшиклар ортидаги гаплардан фарқ қилишини ҳамма билиб турибди - бугун йиғилган лидерлар орасида Трампнинг ишончсизлиги ҳақида кўп ҳазил-мутойиба бўлган бўлса, ажабмас (айниқса Трудо гапни қотиради).

Европа, кўп ҳарбий таҳлилчилар фикрида, Россияга бемалол тенг кела олади, бунга шубҳа йўқ - Франция ва Британияда атом бомбалари ҳам бор. Лекин, мудофаага харажатни ошириш керак ва бу нозик масала. Мудофаага пул дарахтда ўсмайди - у қаердандир келиши керак: тиббий соҳа, ижтимоий ҳимоя, янги қурилишлар камайиб, солиқлар оширилиши керак бўлади. Бундан эса ҳеч ким ютмайди. Фақат урушни истаган одам ютади.

Ибрат Сафо

🔥@fayzboguz

Korzinka супермаркетлар тармоғи асосчиси, тадбиркор Зафар Ҳошимов ёзмоқда:

"Бугун тонгда саҳарликка туриб, Вашингтонда Оқ Уйда содир бўлган кўнгилни хира қилган тортишувни кўрдим.

Президент Трамп ва вице-президент Венс, икки кишилашиб, мана уч йилдирки ўз ватани мустақиллиги ва территориал даҳлсизлигини агрессордан ҳимоя қилиб келаётган довюрак украин президентига таъналар отиб, унинг мамлакати ва халқини “заиф ва иложсиз”, “ўйнайдиган картаси йўқ”, деганча уни мажбурлаб, ҳеч қандай кафолатсиз ўзлари учун “тинчлик” деб номлаб олган, аслида эса тажавузкорга ён берадиган оташкесим келишувига кўндирмоқчи бўлишди.

Уч йил олдин қуролли агрессияга қандай жасурлик билан қаршилик кўрсатган бўлса, бу гал ҳам ушбу оғзаки ташланишга президент Зеленский мардлик ва матонат ила қаршилик кўрсатди.

Жанжални кўриб қилган бир неча хулосаларим:

- Трамп Украина урушини барқарор тугатиш масаласини ҳал этмаяпти, у жуда тор маънода, ўзи берган “мен келган куним Украинада урушни тўхтатаман” деган хомхаёл ваъдасини бажардим деб, сайловчиларига юзаки кўз-кўз қиладиган оташкесимни тақдим этмоқчи;

- Трамп Украина учун бу каби тинчлик ўрнатиш таслим бўлиш билан баробар эканини кўра олмаяпти, ёки тан олгиси келмаяпти;

- Трамп Оқ уйдаги жанжал ва ундан олдинги бўлган изоҳлари билан ўзини ва умуман олганда АҚШни Россия-Украина тўқнашувида ишончли воситачи мақомидан тушириб қўйди. Воситачи бу даражада очиқ бир тарафлама бўлмайди;

- Трамп учун бу музокара кенг маънода ташқи сиёсат мезони эмас, аксинча, ички сиёсат учун қурол. Ҳар икки сўзида Трамп дунё олдиндаги уруш ва тинчлик масалаларини ҳал қилиш билан эмас, балки қайта ва қайта ўзининг АҚШ ичидаги сиёсий рақиблари, собиқ президентлар ва, хусусан, демократларга тош отиш учун баҳона сифатида фойдаланяпти;

- Ўзини энг мохир музокарачи, деб биладиган Трамп, музокара олиб боришда энг элементар жойларида жуда қўпол хатоларга йўл қўймоқда. Масалан, баҳс жараёнида ҳатто барча куч унинг тарафида бўлса-да, қарши тарафни камситиб, ён беришга мажбурлаш, унинг иззат нафсига тегиб, ўз хоҳишини ўтказиш кўп ҳолларда акс натижага олиб келади. Тескариси, ҳамма карта Трампнинг қўлида бўлса-да, рақибга камида битта карта қолдириши керак эди, унинг рақибининг обрў-иззати (dignity) картасини тортиб олишга уруниши жуда катта хато бўлди. Ҳар холда бизни музокаралар бобида шундай ўқитишган эди.

Шу жумлаларни ёзаётган пайтимда Трамп твиттерда Зеленскийни унга Оқ Уй Овал хонасида беҳурматлик қилганликда айблади. Аксинча, мен бу ерда учрашув мезбонлари меҳмонга нисбатан қўпол ва ҳурматсизлик, миннат қилиш ва камситиш аломатларини кўрдим.

Зеленскийга нисбатан эса, мардлиги, довюраклиги ва ҳеч қандай куч олдида ўз ватани манфаатларидан чекинмаслигини яна бир бор намойиш этгани учун ҳурматим яна бир карра ошди. Зеленский, бири ерини, иккинчиси ер ости бойликларини тортиб олмоқчи бўлган иккита ҳайбатли очкўз зўравонларга Украина манфаатлари йўлида довюраклик билан қаршилик кўрсатяпти".

🔥@fayzboguz

Бугун Тайланд ҳукумати мана шу деразасига қора пластик ёпиштирилган машиналарда 40 уйғурни Хитойга қайтариб берди. Халқаро Амнести буни "тасаввур қилиб бўлмас шафқатсизлик" деб атади. Бу уйғурлар 2014 йилдан бери Тайланд миграцион турмасида ёмон шароитларда ушлаб турилганди. Ўшанда 300 уйғур чегарада қўлга олинган ва қамаб қўйилган, баъзилари Хитойга қайтарилган ва баъзилари Туркияга берилганди. Беш нафари шу қамоқхонада ўлган. Ораларида аёллар ва болалар ҳам бўлган. Улар Шинжондаги босимлардан қочишган.

Тайланддан охирги ҳафталарда кўп ҳукуматлар ва ташкилотлар уйғурларни Хитойга қайтармасликни сўрашди. Халқаро қонунга кўра, қийноқ ва ўлимга юз тутувчи одамлар ватанига қайтарилмаслиги керак. Хитойда улар узоқ муддатга қамалиши ё ўлдирилиши мумкин. Бир неча ҳафта олдин Бангкокдаги бу уйғурларга ўзлари тушунмайдиган ҳужжатларга имзо чектирилганида шовқин кўтарилди, бизам Бибисида ёритдик. Минтақадаги уйғур фаолнинг менга ўшанда айтишича, Хитой билан Тайланд бу йил ўзаро алоқаларни ўрнатганларининг 50 йиллигини нишонлашга тайёрланишяпти ва бу Тайланднинг Хитойга ўзига хос "совға"си бўлиши мумкин.

2015 йилда бу гуруҳдаги бошқа уйғурлар Хитойга қайтарилганида катта шов-шув бўлганди, халқаро ҳамжамият кескин норозилик билдиришидан Тайланд уялган. Лекин, ҳозир Трамп келиши билан алғов-далғов бўлаётган дипломатик саҳнада халқаро қонунларга ҳурмат йўқолиб боряпти ва ҳукуматлар аҳлоқий нормалардан очиқчасига юз ўгиряпти.

Ибрат Сафо

🔥@fayzboguz

Ўзбекистонда сўнгги икки йилда фаолият кўрсатаётган корхоналар сони 25 фоизга камайди

Ўзбекистонда фаолият юритаётган корхоналар сони қисқариб бормоқда. Бунга Статистика агентлиги маълумотларини ўрганган "Kunuz" сайти эътибор қаратди.

2025 йил 1 феврал ҳолатига, фаолият кўрсатаётган корхона ва ташкилотлар сони 431,5 мингтани ташкил этган. Бу – бир йил олдингидан 10,7 фоизга, 2 йил олдинги кўрсаткичдан 24,6 фоизга кам. Улардан 367,3 мингтаси – тадбиркорлик субъектлари, шундан 363,6 мингтаси кичик корхона ва микрофирмалардир.

Айни пайтда, янги ташкил этилган корхоналар сони ҳам камаяпти. 2021 йилда 103 мингга яқин янги корхона ва ташкилот очилган бўлса, 2022 йилда 94 минг, 2023 йилда 89 минг, 2024 йилда 80 мингга яқин янги корхона рўйхатдан ўтказилган.

Аввалроқ Марказий банк “Бизнес кайфияти шарҳи”ни эълон қилганди. Унга кўра, 2024 йилнинг 4-чорагида “бизнес муҳити яхшиланди” деб ҳисобловчи тадбиркорлар сони камайган. Сўровда қатнашганларнинг 53 фоизи жойларда бизнес муҳити яхшиланганини билдирган, 3-чоракда эса бундай деб ҳисобловчилар сони 57 фоиз бўлган.

🔥@fayzboguz

Биринчи харита капиталистик Германия федератив (ГФР) ва коммунистик Германия демократик республикаси (ГДР) харитаси.

Иккинчи харита куни кеча бўлиб ўтган Германия парламентига сайловлар харитаси.

Собиқ ГФР аҳолисининг катта қисми мўътадил ХДИ/ХСИ партиясига овоз берган (қора рангда). СССР тузган ва иттифоқчиси бўлган ГДР ҳудудлари эса миллатчи, ксенафоб, диний тоқатсиз "Германия учун муқобил" партиясига овоз берган (кўк ранг).

Хулоса қилиш учун ажойиб имконият. Ўрисда нега инсонлар бунчалик миллатчи кайфиятда экани ва уларнинг оёғи етган ерларда миллатчилик кайфияти қанчалик ортиши ҳақида.

🔥@fayzboguz

Ўзбекистонда оширилган нарх эвазига чиройли рақамли ID-карта, паспорт ва ҳайдовчилик гувоҳномаларини сотиб олиш мумкин бўлади

Ички ишлар вазирлиги фуқароларга хорижга чиқиш биометрик паспорти, идентификацияловчи ID-карта, ҳайдовчилик ва автомототранспорт воситасининг рўйхатдан ўтказилгани тўғрисида гувоҳноманинг оширилган тўлов ставкалари бўйича комбинациялашган рақамларни бериш бўйича давлат хизматларини кўрсатиш тартибини такомиллаштириш тўғрисидаги ҳукумат лойиҳасини муҳокамага қўйди.

Лойиҳада қайд этилишича, бугунги кунда фуқароларда ўзлари хоҳлаган рақамлар комбинациясига эга бўлган идентификацияловчи ID-карта, хорижга чиқиш биометрик паспорти, ҳайдовчилик ва автомототранспорт воситасини рўйхатдан ўтказилганлик тўғрисидаги гувоҳномани олишга талаб ошиб бормоқда.

Ўзбекистон фуқароси, доимий яшовчи хорижий ва фуқаролиги бўлмаган шахсларнинг идентификацияловчи ID-карта рақамини оширилган ставкада ахборот тизимидан сотиб олиш схемаси қуйидагича:

- Талабгор ЯИДХП ёки электрон платформадан рўйхатдан ўтади;
- электрон платформага жойланган рақамни танлайди;
- танланган рақам учун тўлов амалга оширилиши ҳақида инвойс рақами тақдим этади;
- тақдим этилган инвойс рақамига белгиланган маблағларни тўлиқ миқдорда ўтказади;
- тўлов амалга оширилгандан сўнг сотиб олинган ID-карта рақами талабгорнинг ЖШШИР рақамига боғланади ва бу ҳақида шахсий кабинетига хабар юборилади;
- хабар келгандан сўнг талабгор 90 кун ичида ўзига қулай бўлган маълумотларни йиғиш пунктларига бориб, ID-карта олиш бўйича мурожаат қилади ва ўрнатилган тартибда ID-карта расмийлаштириб берилади.

🔥@fayzboguz

Ўзбекистоннинг давлат қарзи 40 млрд 199 млн долларга етди

2025 йилнинг 1 январ ҳолатига, Ўзбекистоннинг давлат қарзи 40 млрд 199 млн долларни ташкил этди.

Давлат қарзининг 33,7 млрд доллари – ташқи қарз, 6,48 млрд доллари эса – ички қарзни ташкил этади.

Давлат қарзи 2023 йилга нисбатан 5 млрд 272 млн долларга кўпайган. ЯИМга нисбатан улуши ҳам 0,6 фоизга ошиб, 34,4 фоиздан 35 фоизга етган.

Таққослаш учун, 2024 йилнинг 1 январ ҳолатига давлат қарзи 34 млрд 927 млн долларни ташкил этган. Бир йил ичида ушбу кўрсаткич 5,3 млрд долларга ёки 15 фоизга ошган. Аҳоли жон бошига ҳисоблаганда ҳам давлат қарзи 1070 долларга етган.

Ўзбекистон кимлардан қарз олган?

Жорий йил 1 январ ҳолатига давлат ташқи қарзининг кредиторлар кесимида тақсимланиши қуйидагича:

- Жаҳон банки — 7,6 млрд доллар;
- Осиё тараққиёт банки — 7,4 млрд доллар;
- Халқаро инвесторлар (халқаро евробондлар) — 4,1 млрд доллар;
- Хитой молия ташкилотлари – 3,8 млрд доллар;
- Япония молия ташкилотлари — 2,9 млрд доллар;
- Осиё инфратузилма инвестициялари банки — 1,6 млрд доллар;
- Ислом тараққиёт банки — 944 млн доллар;
- Франция молия ташкилотлари – 977 млн доллар;
- Корея молия ташкилотлари — 740 млн доллар;
- Халқаро валюта жамғармаси — 669 млн доллар;
- Германия давлат банки — 415 млн доллар;
- Европа тикланиш ва тараққиёт банки — 341 млн доллар;
- Бошқа молиявий ташкилотлар — 1,9 млрд доллар.

🔥@fayzboguz

Трамп Украинадан кейин Россия билан ҳам ерости бойликлари тўғрисида битим имзолайди

АҚШ президенти Доналд Трамп «Россиянинг нодир ер металларига (америкалик инвесторлар томонидан) кириш бўйича келишувга эришмоқчи»лигини айтди.

Аввалроқ, 24 феврал куни Трамп Украинадаги урушни тугатиш бўйича Россия билан «жиддий музокаралар» олиб бораётганини ва «(Москва билан) иқтисодий ривожланиш соҳасида бир қатор битимлар тузишга ҳаракат қилаётганини» айтганди. Бунда у Россия Федерациясидаги «нодир металларнинг кенг захиралари»ни эслатиб ўтди, деб эслайди CNN ўз веб-сайтида.

24 феврал куни Россия президенти Владимир Путин ВГТРК мухбири Павел Зарубинга берган интервюсида Москва Қўшма Штатларга нодир металларни қазиб олиш ва алюминий ишлаб чиқариш соҳасида ҳамкорлик қилишни таклиф этишга тайёрлигини айтди. «Биз чет эллик ҳамкорларни янги деб аталган ҳудудларга жалб қилишга тайёрмиз (...) У ерда ҳам маълум захиралар бор», — деди у Украинанинг янги босиб олинган ерларини назарда тутиб.

NBC News билдирган тахминга кўра, бундай келишув Россияга Донбасс ва Запороже ҳудудлари устидан назоратни мустаҳкамлаш имконини беради.

"Трамп — бизнесмен, шунинг учун Путин буни тушуниб, ўзига хос юриш амалга оширди", — дейди телеканал билан суҳбатда бўлган АҚШнинг собиқ дипломати.

🔥@fayzboguz

Ўзбекистонга енгил автомобиллар импорти 5,6 баробарга қисқарди

2025 йилнинг январ ойида Ўзбекистонга қиймати 31 млн долларлик 1796 дона енгил автомобил импорт қилинди. Бу ҳақда Божхона қўмитасининг ойлик ҳисоботида келтирилган.

Таққослаш учун, ўтган йилнинг мос даврида 221,4 млн долларлик 10 минг 152 дона енгил автомобиллар импорти амалга оширилган. Ўтган бир йил давомида автомобил импорти қиймат жиҳатдан 7 баробардан кўпроққа, миқдор жиҳатдан эса 5,6 баробарга қисқарган.

Энг катта камайиш гибрид автомобиллар импортида кузатилган – 31 баробар. Электромобиллар ва бензинли енгил автомобиллар импортидаги қисқариш эса мос равишда 6,7 баробар ва 2,5 баробар бўлган.

Эслатиб ўтамиз, 2024 йил 1 ноябрдан бошлаб импорт қилинган автомобилларни божхона ҳудудида эмас, Пискентдаги полигонда техник синовлардан ўтказиш бошланганди. Шунингдек, якка тартибда ёки хусусий тадбиркорлар томонидан импорт қилинадиган машиналар учун электромагнит мослашувчанлик текшируви ҳам жорий қилинди. Унда текширув нархи бензинда юрадиган машиналар учун 9 млн 88 минг сўм, электромобиллар учун эса қарийб 6 млн 300 минг сўм этиб белгиланган.

🔥@fayzboguz

Ўзбекистон компанияси Европа иттифоқининг санкциялар рўйхатига тушди

Европа Иттифоқи Украинада уруш бошланганининг уч йиллиги муносабати билан Россияга қарши 16-санкция пакетини қабул қилди. Унда 48 нафар жисмоний ва 35 нафар юридик шахсга нисбатан чеклов чоралари қўлланган. Қайд этилишича, улар Украинанинг ҳудудий яхлитлиги, суверенитети ва мустақиллигига путур етказувчи ёки таҳдид солувчи ҳаракатлар учун жавобгар.

Санкциялар рўйхатига Ўзбекистоннинг Uzstanex компанияси ҳам киритилди.

Корхоналар ва ташкилотларнинг ягона давлат регистрига кўра, Uzstanex 2018 йил июл ойида рўйхатдан ўтган. Амалга оширадиган фаолият тури – механик дастгоҳларнинг улгуржи савдоси. Устав фонди 65 млн сўм. Ягона таъсисчиси – Абрамов Василий Витальевич, директори – Бойцов Дмитрий Александрович. Компания Тошкент шаҳри Яшнобод туманида жойлашган.

Аввалроқ бу компанияга АҚШ ва Буюк Британия ҳам санкция жорий қилганди. АҚШ Молия вазирлиги қарорида таъкидланишича, компания «Россияга қарши санкцияларни четлаб ўтишда иштирок этган», жумладан, Uzstanex томонидан харид қилинган дастгоҳлар Хитойда жойлашган компаниялар орқали Россияга етказиб берилган.

🔥@fayzboguz