Bahorgi gistaminoz – bu bahor kelishi bilan ayrim odamlarning allergiyaga o‘xshash simptomlarni boshdan kechirishi, masalan, qichishish, burun oqishi, ko‘z yoshlanishi va teri toshmalari paydo bo‘lishidir.
Asl sababi va biokimyoviy izohi
Bunda asosiy o‘yinchi – gistamin degan moddadir. Gistamin – bu organizmning ichida tabiiy ravishda hosil bo‘ladigan biologik faol modda bo‘lib, u allergik reaksiyalar va yallig‘lanish jarayonlarini boshqaradi. Aslida, u immunitetning "signalizatsiya tizimi" hisoblanadi. Organizmga allergen yoki tirnash xususiyati beruvchi modda tushganda, mastotsitlar deb ataluvchi hujayralar gistaminni ajratib chiqaradi. Natijada, qon tomirlari kengayadi, shish paydo bo‘ladi, asab uchlari qo‘zg‘aladi – natijada qichishish, aks urish va boshqa simptomlar yuzaga keladi.
Bahor bilan bog‘liqligi
Bahorda organizmda gormonal o‘zgarishlar sodir bo‘ladi. Ayniqsa, serotonin va melatonin muvozanati buzilishi muhim rol o‘ynaydi:
Serotonin – “baxt gormoni” bo‘lib, kunning yorqinligi va quyosh nuri ta’sirida ko‘proq ishlab chiqariladi.
Melatonin – uyqu va stressni boshqaruvchi gormon bo‘lib, qishda ko‘proq bo‘ladi, bahorda esa kamayadi.
Bu o‘zgarishlar immun tizimining reaktsiyasiga ta’sir qiladi va gistamin sezuvchanligini oshirishi mumkin. Bundan tashqari, bahorda havodagi chang, o‘simlik gulchanglari va boshqa allergenlar ham organizmni qo‘zg‘atib, gistaminning haddan tashqari ko‘p ajralishiga sabab bo‘ladi.
Nega hamma sezmaydi?
Bu asosan organizmning metabolik xususiyatlariga va ferment tizimiga bog‘liq. Gistaminni parchalaydigan diamin oksidaza (DAO) fermenti yaxshi ishlasa, ortiqcha gistamin organizmga zarar bermaydi. Ammo DAO yetishmovchiligi bo‘lgan odamlarda bahorda gistamin darajasi oshib, simptomlar yuzaga keladi.
Xulosa.
Bahorgi gistaminoz – bu organizmning bahorgi ob-havo va gormonal o‘zgarishlarga moslashish jarayonida paydo bo‘ladigan muammolardan biri. U serotonin-melatonin balansining o‘zgarishi, gistamin sezuvchanligining oshishi va ferment tizimining individual xususiyatlari bilan bog‘liq. Shuning uchun bahorda to‘g‘ri ovqatlanish, stressni kamaytirish va organizmni asta-sekin yangi faslga moslashtirish muhim.
@fatimah_school – Biz bilan energiyaga to'ling💐!
Asl sababi va biokimyoviy izohi
Bunda asosiy o‘yinchi – gistamin degan moddadir. Gistamin – bu organizmning ichida tabiiy ravishda hosil bo‘ladigan biologik faol modda bo‘lib, u allergik reaksiyalar va yallig‘lanish jarayonlarini boshqaradi. Aslida, u immunitetning "signalizatsiya tizimi" hisoblanadi. Organizmga allergen yoki tirnash xususiyati beruvchi modda tushganda, mastotsitlar deb ataluvchi hujayralar gistaminni ajratib chiqaradi. Natijada, qon tomirlari kengayadi, shish paydo bo‘ladi, asab uchlari qo‘zg‘aladi – natijada qichishish, aks urish va boshqa simptomlar yuzaga keladi.
Bahor bilan bog‘liqligi
Bahorda organizmda gormonal o‘zgarishlar sodir bo‘ladi. Ayniqsa, serotonin va melatonin muvozanati buzilishi muhim rol o‘ynaydi:
Serotonin – “baxt gormoni” bo‘lib, kunning yorqinligi va quyosh nuri ta’sirida ko‘proq ishlab chiqariladi.
Melatonin – uyqu va stressni boshqaruvchi gormon bo‘lib, qishda ko‘proq bo‘ladi, bahorda esa kamayadi.
Bu o‘zgarishlar immun tizimining reaktsiyasiga ta’sir qiladi va gistamin sezuvchanligini oshirishi mumkin. Bundan tashqari, bahorda havodagi chang, o‘simlik gulchanglari va boshqa allergenlar ham organizmni qo‘zg‘atib, gistaminning haddan tashqari ko‘p ajralishiga sabab bo‘ladi.
Nega hamma sezmaydi?
Bu asosan organizmning metabolik xususiyatlariga va ferment tizimiga bog‘liq. Gistaminni parchalaydigan diamin oksidaza (DAO) fermenti yaxshi ishlasa, ortiqcha gistamin organizmga zarar bermaydi. Ammo DAO yetishmovchiligi bo‘lgan odamlarda bahorda gistamin darajasi oshib, simptomlar yuzaga keladi.
Xulosa.
Bahorgi gistaminoz – bu organizmning bahorgi ob-havo va gormonal o‘zgarishlarga moslashish jarayonida paydo bo‘ladigan muammolardan biri. U serotonin-melatonin balansining o‘zgarishi, gistamin sezuvchanligining oshishi va ferment tizimining individual xususiyatlari bilan bog‘liq. Shuning uchun bahorda to‘g‘ri ovqatlanish, stressni kamaytirish va organizmni asta-sekin yangi faslga moslashtirish muhim.
@fatimah_school – Biz bilan energiyaga to'ling💐!