ESSE | O‘zbek tili va adabiyot

Esse mavzusi bugungi:
Xususiy oliy taʼlim muassasalarining faoliyati

2-smenaga tushgan emish:

Bugungi kunda ba'zi insonlar davlat byudjetidagi mablag'lar sportga ko'proq sarflanishi kerakligini aytmoqda, ayrimlar esa ta'limga pul ajratish manfaatliroq deb hisoblashmoqda.

Bu esse ingliz tili imtihonida ham yozdirilgan. Nahotki, yangi mavzu qurib ketgan)

Dekabr oyida tayyorlanuvchilar uchun noldan esse yozishga qadar tayyorlovchi kurs ochmoqchimiz. Muddati bir oy.

Murojaat uchun @Otabeeeeeeek

Qaysi to‘lov usulini tanlagan maqul.Naqd yoki plastik orqali

   Qadim o‘tmishdan ayriboshlash tarzida boshlangan oldi berdi keyinchalik qog'oz yoki tanga pullar orqaliamalga oshirilgan.Hozirgi raqamlashtirilayotgan iqtisodiyotda milliy valyuta jamiyat nigohida naqd pul yoinki bank kartalari orqali namoyon bo‘lmoqda.Vaholangki, ayrimlar, ''o‘rgangan ko'ngil ''lar qog‘oz so‘mmalarda to‘lov qilishni afzal bilishsa,jamoaning boshqa qismi plastik kartochkalr qulayligini ta'kidlashadi.

Aslida ,qaysi bir usul biz uchun qulayligini quyida ko‘rib chiqamiz

Ilgaridan qo‘llanishda bo‘lgan naqd pullar hojatimizni chiqarishda ishlarimizni hal qilishda yordam beradi. Shungingdek ,qo‘lingizdagi mablag‘ga qarab rejalaringizni tuza olish,qora kunlarga deb saqlab berkitib qo‘yish,   keksalarning tilida aytadigan bo‘lsak'' ko'zi to‘yib turishi'' naqd pulning ustunligini bir pog‘ona ko‘taradi.
     Ammo tanganing ikkinchi tarafi: naqd ko‘rinishdagi  pulni kop bo‘lganda savdoda ishlatish ozgina qiyinlikni tug‘diradi; qo‘ldan qo‘lga o‘tishi natijasida o'zida virus bakteriyaviy iflos mikroblarni saqlaydi; hozirgi yangi valyutani kichikligini inobatga olib ' xarid qilayotganingizda kishini chalg‘ishtirib  quyadi. Oldingilarning bir dono gapi bor: ''pul bo‘lding ,kul bo‘lding ''

Dunyo miqyosida qaralganda,AQSH dagi ''New York times'' jurnalining ma'lumotlariga tayanib ,butun jahon aholisining 86,1 foizi plastik kartochkalaridan foydalanishi aytib o‘tilgan.
Masalan ,shaxsan o'zim ham aynan bank kartalari orqali to‘lovlarni amalga oshiraman.Bu bilan:
- Vaqtim tejaladi;
-Mablag‘im yonimda qoladi;
-Kommunal yoki mobil telefonlar uchun sarflagan mablag'imga keshbek ham olaman
-Masofalarni o'ylamasdan chet elga pul yubora olish imkonim;
- Pul yig‘ishda osonlik;
-Kartani yo‘qotib quygan holatda muzlatish yoki yangisini ochirish imkoniyati va boshqa
taraflari kartalarining qulayligini isbot etadi.
    Nur bor joyda soya doim ergashib yurganidek, ushbu kartalarni 100% ishonchli ,yuqori samara beradigan vosita deya olmaymiz.Chunki kompyuter texnologiyalari rivojlangani sayin hakkerlarning hujumi  kiber xavfsizlik birinchi o‘rinda turadi.Tassavur qiling, kartada pulim bor deb yursangizu uni kiberjinoyatchilar o'zlashtirib olgan bo'lsa. Yo‘qotib q‘ysangiz bemalol kartangizga kredit rasmiylashtira olish ,savdo rastalarida kartalar uchun terminal yo‘qligi va shu kabi sabablar bilan xaridingizni mazasi yo‘qolishi mumkjn.

Shu va shunga o‘xshash qarashlar nazaryasi meni na  naqd pul ,na karta yordamida tanlov amalga oshirishda ikkilantirib quyadi.
      So‘ng so‘z o‘rnida bir so‘z aytadigan bo'lsam,  insoniyat o‘z ehtiyojlarini qondirish uchun qaysi vositadan foydalanishidan qat'iy nazar hushyorlikni qopldan boy bermagan holda amallari ezgulikka yo‘naltirilgan bo'lsa bo‘ldi.

O‘quvchimiz Jovliyeva M

Do‘stlarni taklif qilish uchun faqatgina havolani jo‘natish mumkin.

👉@essewithOtabek

Bugungi kunda koʻpchilik insonlar turli texnikalarni hayotni osonlashtiruvchi vosita deb bilsa, ayrimlar ularni har xil kasalliklar sababchilari deb hisoblashadi. Sizning fikringiz-chi?

Zamonlar oʻtayapti insonlar yangiliklar va qulayliklar bilan hamnafas yashamoqdalar. Jadal rivojlanayotgan hozirgi zamonda "texnika" atamasini bilmaydigan insonning oʻzi boʻlmasa kerak. Ayrim odamlar texnikalardan foydalanish yaxshi deb hisoblashsa, yana ba'zi insonlar esa texnikadan foydalanish bir qator kasalliklar keltirib chiqarayotganini ta'kidlashadi. Men essemda ushbu masalaning har ikkala tomonini yoritib, shaxsiy fikrimni bayon qilishga harakat qilaman.

Texnikalar yashash tarzimizga juda koʻp qulayliklarni olib kirdi. Bulardan biri, mobil telefon. Texnikalar insonlarning ogʻirini yengil qilish maqsadida oʻylab topilgan. Birinchidan, odamlar uzoqdagi qarindoshlarini koʻrib diydorkashishadi, jonli muloqotda boʻlishadi, sms, elektron xabarlar yoʻllashi mumkin boʻladi. Ikkinchidan, yosh avlod uchun ta'lim sohasida ham katta foyda keltiryapti - til oʻrganishda, onlayn kurslarda qatnashish, kitoblarni audio holatida tinglay olishda qo'l kelmoqda. Yana bir misol, tibbiyotda yangi kashfiyotlar va qurilmalar orqali kasalliklarni aniqlash va davolash imkoniyatlari kengaydi. Buning natijasida, murakkab boʻlgan operatsiyalar hamda xavfli kasalliklarning 80-90%iga aniq yechimlar topilmoqda.

"Oyning oʻn beshi yorugʻ, o'n beshi qorongʻu" deyilganidek, masalaning ikkinchi, ya'ni salbiy tomonlari ham bor. Jumladan, doimiy nurga termulish natijasida koʻrish qobiliyatining pasayishi, asabiylik, tez jahl chiqishi, viruslarga qarshi kurashuvchi immunitetning tushib ketishi, real soʻzlashmaslik tufayli nutqdagi ayrim kamchiliklar. Bunga dalil sifatida AQSHning California shtatida oʻtkazilgan tajribani keltirishimiz mumkin. Unda 14 yoshli qoʻshni 2 bolalarga Facebook orqali 1 oy davomida toʻxtovsiz yozishishlarini aytishadi. 4 haftadan soʻng esa ular jonli hayotda bir-birlari bilan doimgidek oʻynab ketisha olmadi.

Umuman olganda, yangi texnologiyalarning afzalliklari kamchiliklaridan koʻproq. Yuqorida aytganimdek, texnika odamlarga va hayotimizga qulaylik olib kelyapti. Menimcha, texnikalarsiz hayotimizni tasavvur qila olmaymiz. Umid qilamizki, yana ham oqilona, toʻgʻri yoʻlda foydalanishimiz uchun chora- tadbirlar, albatta, koʻrib chiqiladi.

Yuqoridagi mulohazalarimdan shuni aytish mumkinki, " asalning ham ozi shirin" deganlaridek, texnikalardan ham oʻrinlicha foydalanishimiz zarur. Shunda qimmatli vaqtimizni ham, sogʻligʻimizni ham xavf ostiga qoʻymaymiz. Va texnikadan ehtiyotkorona foydalanishni oʻrganamiz.

Dilorombonu

Do‘stlarni taklif qilish uchun faqatgina havolani jo‘natish mumkin.

👉@essewithOtabek

Yurtimizda korrupsiyani yoʻqotib boʻladimi yoki yoʻqmi?

Korrupsiya ko‘plab mamlakatlar rivojlanishiga to‘sqinlik qiluvchi muammolardan biri. Yurtimizda ham korrupsiyaga qarshi kurashish boʻyicha turli xil yechimlardan foydalanilmoqda, lekin bu illatni butunlay yo‘q qilish oson emas. Jamiyatimizning koʻp qatlami mamlakatimizda korrupsiyani odatiy holat deb bilishadi, qolganlari esa korrupsiyani yoʻqotish mumkinligini taʼkidlashadi. Men essemda ushbu masalaning afzalliklari va kamchiliklarini koʻrib chiqib, shaxsiy fikrimni bayon qilaman.


"Intilganga tol'e yor" deganlaridek korrupsiyaga qarshi kurashda amalga oshirilayotgan ishlar orqali ba'zi ijobiy natijalarga erishilmoqda. Masalan, davlat tashkilotlarida ochiqlikni ta'minlash, korrupsion holatlarni fosh etish uchun maxsus shaxslar va qonunlar joriy etilishi, jamiyatda huquqiy ongning oshishi kabi omillar korrupsiyaga kurashda yaxshi natijaga olib chiqadi. Birgina koʻplab tizimlarning elektron portallari ishga tushishi orqali korrupsiya darajasi 6% ga pasaydi. Ushbu raqam korrupsiyaga qarshi kurash borayotganini koʻrsatadi.


Biroq, korrupsiyani yoʻq qilish igna bilan quduq qazishdek masaladir. Korrupsiya davlatning ayrim boʻgʻinlarida ildiz otgan va uni yoʻqotish uzoq vaqt talab qiladi. Yana jamiyatda koʻplab fuqarolar orasida korrupsiyaga nisbatan "odatiy" holat sifatida qarash mavjud, bu esa qarshi kurashni yanada qiyinlashtiradi. Korrupsiyaga oʻrganib qolgan aholi qarshi qonunlarni buzish uchun har doim yangi usullarni  topishadi. Shuning uchun, bu masala imkonsizdek koʻrinadi.


Mening fikrimcha, yurtimizda ushbu illatga qarshi kurashish uchun xalqning ongini o‘zgartirish zarur. Ta'lim tizimi orqali yoshlarni halollik va adolatli mehnat tushunchalari asosida tarbiyalash lozim. Shuningdek, davlat xizmatchilari o‘z vazifalarini oshkora bajarishlari uchun monitoring tizimini kuchaytirish kerak. Xalqaro tajribadan foydalanish ham muhim – masalan, Gruziya va Xitoyda korrupsiyaga qarshi kurash natijasida davlatlar jadal rivojlanib ketdi. Bizda ham shulardan andoza olib qoʻllansa, korrupsiyani yo‘q qilish mumkin.


Xulosa qilib aytganda, yurtimizda korrupsiyani yo‘qotish qiyin, lekin to‘g‘ri chora-tadbirlar va ijtimoiy ong o‘zgarishi orqali bu maqsadga erishish mumkin. Korrupsiyaga qarshi kurash xalqaro darajada tan olingan usullar yordamida amalga oshirilsa, jamiyatda bu illatni kamaytirsa boʻladi. Shu yo'l bilan, Oʻzbekiston korrupsiyadan holi davlatlar qatoriga kirishiga erishishimiz mumkin

Dilorombonu

Do‘stlarni taklif qilish uchun faqatgina havolani jo‘natish mumkin.

👉@essewithOtabek

Gender tenglik haqida gap borganda , ba‘zilar buni milliyligimizga xos bo‘lmagan jihat deb qarashadi . Ayrimlar esa gender tenglik - bu millatimizga xos ekanini ta‘kidlashadi .

  O‘zbekistonda qizlar va ayollar huquqlarini kengaytirish borasida ulkan sa‘y-harakatlar amalga oshirilmoqda . Salmoqli yutuqlarga ham erishilmoqda . Ammo , qizlar va ayollar uchun teng imkoniyatlar yaratish borasida hali ko‘p ishlar qilinishi kerak . Shu bois , oxirgi vaqtlarda qulog‘imizga "gender tenglik" tushunchasi tez-tez chalinmoqda . Aholining ayrim qatlami bu tushunchani milliyligimizga xos deya ta‘kidlasa , qolganlar bu fikrni inkor etishmoqda . Bu haqida mulohazalarim va o‘z xulosamni essem davomida keltirib o‘taman.

  Dastlab gender tenglik nima ekanligini anglab olsak . Gender tenglik- oilada , jamiyatda umuman ijtimoiy hayotda erkaklar va ayollar o‘rtasida teng huquqlarga erishish demakdir . O‘zbekiston gender tenglik ko‘rsatkichi ro‘yxatida 2019-yildan beri qatnashib kelmoqda . Birlashgan Millatlar Tashkilotining Aholishunoslik jamg‘armasi O‘zbekistondagi har 100 000 ayoldan 29 nafari gender tengsizlik sabab vafot etishini ta‘kidlagan . Aynan gender tenglikning borligi ayollarimizga nisbatan bo‘layotgan huquqiy buzg‘unchiliklarni , zo‘ravonliklarni kamaytiradi . Bu esa ayollarning o‘ziga bo‘lgan ishonchini yana bir qadar oshiradi . Aslini olganda , bu tenglik ham ayollar , ham erkaklar uchun . Ammo ko‘p holatlarda ayollarga nisbatan ta‘qiqlar qo‘yilishi sabab avval ayollar xayolimizga keladi .Bitta huquq ham erkakda , ham ayolda bo‘lsa-yu , erkak bu huquqdan foydalansa , ammo ayol ayol bo‘lgani sabab foydalana olmasa , mana qayerda xatolik .Bu xatoliklar esa jamiyatda erkaklar ustun , ayollar quyiroqda degan tushunchalarni "qo‘llab-quvvatlaydi".

  Endi tanganing ikkinchi tomoniga nazar tashlasak . Ko‘pchilik: "Gender tenglik milliyligimizga xos emas , u G‘arbdan kirib kelgan",- degan fikrlarni bot-bot takrorlashadi. To‘g‘ri , gender tenglik atamasi dastlab G‘arbda shakllangan  . Ammo , bu tushuncha biz uchun yangilil emas . Islom dinida ayollarni xo‘rlamaslik , qizlarni tirik ko‘mmaslik , ular jannatga eltuvchi ekanligi haqida uqtirilgan . Binobarin ,Qur‘oni Karimda ham : " Odam bolalarini batahqiq qildik , mukarram qildik , hurmatli qildik " , - deya aytilgan . Dinimizda erkak ulug‘lanib , ayol kamsitilmagan . Biz uchun yana qanday isbot kerakki , ayollar ham erkaklar bilan teng huquqli ekanligi haqida .

  Mening fikrimcha , gender tenglikning mavjudligi bu bir qadar yaxshi . U ayol-qizlarimiz uchun imkon eshiklari ochmoqda . Bugungi kunda sport sohasidagi , ta‘lim sohasidagi ayollarimizning yutuqlarini keltirish bilan kifoyalanamiz . Va yana ilova qilib aytamanki , ayollarimiz doim ham oilada gender tengliknj ro‘kach qilavermay , o‘z vazifalarida bo‘lishsa bu yana ham nur ustiga a‘lo nur .

  So‘ngso‘z o‘rnida bir so‘z , bugungi kunda ham , avval ham gender tenglik bo‘yicha muammolar yetarli bo‘lgan . Shunchaki , har birimiz o‘z haq-huquqlarimizni bilib yashasak , shuning o‘zi kifoya.

O‘quvchimiz Ruxshona

Do‘stlarni taklif qilish uchun faqatgina havolani jo‘natish mumkin.

👉@essewithOtabek

2000 kishidan oshganligimiz sababli yuqorida yangi esse namunasini berdik. Esselarimiz yozuvchilariga duolaringiz bilan savoblar yetsin.

Bugungi ilm-fan , adabiyot , san‘at jadal sur‘atlar bilan ribojlanib borayotgan bir davrda bolalarimizning ta‘lim olishiga e‘tibor berishimiz muhim hisoblanadi . Ammo bugun ko‘pchilik ota-onalar ishlaganliklari sababli bolalari bilan birga dars tayyorlay olishmaydi , ularning mashg‘ulotlarini nazorat qilisholmaydi . Shu bois , ularning "og‘irini yengil qilish" uchun bir qancha to‘garaklar , qo‘shimcha dars jarayonlari tashkil etilgan . Bu holatda bola bilan yakka tartibda shug‘ullanishni afzal ko‘rishadi . Ammo guruh bilan ishlashni ham yoqlovchilar topiladi . Keling , bu masalani tafakkur tarozisiga qo‘yib , o‘z xulosalarimizni keltiramiz.

  Ilm olish har bir mo‘min va mo‘mina uchun farzdir . Shu bois so‘nggi kunlarda ta‘lim sifatini oshirishga katta ahamiyat berilmoqda . Bola bilan individual shug‘ullanish ta‘lim olish usuli sifatida keng tarqalmoqda . Bu usulning bir qancha afzalliklari bor . Jumladan , bola bilan yakka tartibda shug‘ullanish bolaning o‘ziga bo‘lgan ishonchini oshiradi . Chunki , ba‘zi bolalar guruh orasida o‘z fikrlarini bildirishga uyalishadi . Bu esa ularning ruhiyatiga ta‘sir etmay qolmaydi . Undan tashqari , individual shug‘ullanilganda o‘qituvchining bor diqqat e‘tibori bolada bo‘ladi , berilgan barcha ma‘lumotlarni bola qabul qila oladi .

  Ammo har yaxshining bir yomoni bo‘lganidek , bu usulning ham ko‘zga ko‘rinadigan kamchiliklari yetarlicha . Yakka tartibda ishlanganda bolaning dunyo qarashi kengaymaydi , tor ma‘noda fikrlay boshlaydi . Shu bilan birga guruh bilan ishlash ko‘nikmasi ham shakllanmaydi .

  Ilm olish igna bilan quduq qazishdek gap . Qanchalik ko‘p bilim olsak , nur ustiga a‘lo nur . Bu nurni guruh bilan ishlash orqali ham qo‘lga kirita olamiz . Birlashish , bir - birini qo‘llab quvvatlash , fikr almashish kabi jarayonlar guruh bilan olib borilgan mashg‘ulotlarda yaqqol ko‘zga tashlanadi . Shu bilan birga  bolalar  raqobatdosh bo‘lib , bir - biriga qiziqib ham dars jarayonlarida ishtirok etadi . Bu albatta ta‘lim samaradorligini oshiradi .

  Lekin tanganing bu tomoni ham bor . Guruh bilan ishlanganda " nur " hammaning ham ko‘zini qamashtirmaydi . Bunday holatlarda intiluvchan , tirishqoq bolalar o‘zlariga kerakli ma‘lumotlarni egallay olishadi , ammo biroz sustroq bolalar esa qolgan joyida qolaveradi .

  Mening fikrimcha , individual , yakka tartibda shug‘ullanish ko‘proq unumli . Qachonki , o‘qituvchi bolaning zehn nishonalarini anglab , to‘g‘ri yo‘naltira olganda .  Ammo , guruh bilan ishlashni talab etadigan sohalar ham yetarlicha.

  So‘ngso‘z o‘rnida bir so‘z , bola bilan yakka tartibda ishlaymizmi  yoki guruh bilan  , muhimi uning orzularini , maqsadlarini qafasga solib qo‘ymasak bas !

o‘quvchimiz Ruxshona

Do‘stlarni taklif qilish uchun faqatgina havolani jo‘natish mumkin.

👉@essewithOtabek

Mavzu: Aksariyat insonlar 7 yosh rasmiy ta'lim uchun qulayligini ta'kidlashadi. Ammo jamiyatimizda ba'zi insonlar maktab ta'lim ertaroq boshlanishi tarafdori bo'lib, o'z farzandlarini yoshiga yetmay maktabga berishadi.

Farzandlarimizga to'g'ri ta'lim-tarbiya berish har doim jamiyatimizning eng asosiy masalasi hisoblanadi. Chunki bolalar o'rganish kerak bo'lgan tarbiyaning 70 foizini 5 yoshgacha o'zlashtirib olishadi. 5 yoshdan keyin ota-onalar farzandlarining sifatli ta'lim olishida nimalarga e'tibor qaratish kerakligi, qayerga, nech yoshdan maktabga joylashi  haqida o'ylashadi. Bu borada ko'pchilik insonlar ta'lim olish uchun 7 yosh qulay deb hisoblashadi. Lekin atrofdagi ba'zi insonlar maktab ta'limi vaqtliroq boshlanishini afzal deb bilib, o'z farzandlarini yoshiga yetmasdan maktabga berishadi. Men essemda ushbu masalaning har ikki tomonini mulohzalab, yoritib berishga harakat qilaman.

Qadam qo'y asta-asta, Qadam yetguncha ilm ista deganidek, bolalar uchun rasmiy ta'lim yoshi 7 yosh ekanligi ko'pchilikka ma'qul. Ushbu yoshgacha bolalar maktabgacha ta'limni tamomlab, qayerda o'zini qanday tutish kerakligini, jamoat orasida insonlar bilan qanday munosabat o'rnatish kerakligi haqida oz bo'lsada tushunchaga ega bo'lib olishadi. 7 yoshni to'ldirib maktabga chiqqan bolalarda:
- o'ziga bo'lgan ishonch kuchli, maktabda ham o'zini o'zi eplay oladigan, nutqi to'liq rivojlangan bo'ladi(ayrim bolalarda 5-6 yoshgacha nutq ravon bo'lishi biroz mushkul);
- albatta, buyuk ajdodlarimiz 4-5 yoshlardanoq o'qish-o'zlashtirishni boshlashgan, ammo hozirgi davrda bu yoshdagi bolalarni maktabga joylashtirish uni biroz zo'riqtirib qo'yadi, tez charchaydi, erta boshlangan qiziqish erta so'nishi ham mumkin. Shuning uchun 7 yosh muhim hisoblanadi;
- bolaning "bolalik dunyosi"ni o'g'irlamagan ma'qul. Bolalik - podsholik. O'yinqaroq rasmiy ta'limga erta chorlamagan yaxshi


Ilm olish - nina bilan quduq qazishdek gap. Bolalar ilm bilan qanchalik ko'p mashg'ul bo'lishsa, shunchalik yuqori natijalarga erishadi. Shuning uchun ko'pgina ota-onalar farzandlarini imkon qadar ertaroq maktabga joylashtirish payida bo'lishadi. Xo'sh maktab ta'limini ertaroq boshlash qanday qulayliklar tug'diradi o'zi? Birinchidan, 5-6 yoshda bola eng beg'ubor bo'ladi. Bu yoshda bolalar nimaga mehr qo'yishsa, uni astoydil o'rganib, egallashga harakat qilishadi. Alisher Navoiy 4 yoshida maktabga bora boshlagan va o'qishni o'rganib, 7 yoshidan Farididdin Attorning "Mantiq ut-tayr" asarini yoddan bilgan hamda kuchli ishtiyoq tufayli o'zi ham g'azallar yoza boshlagan. Ikkinchidan, orzulari ko'p bolajonlarning orzularini maqsadga aylantirib, astoydil unga erishishga harakat qilishadi va ko'plab muvaffaqiyatga erishadi. Uchinchidan, erta boshlangan ta'limda bilimlarni tez o'zlashtirishadi, qabul qilish va hayotga tadbiq etish erta rivojlanadi.

Mening fikrimcha, faloncha-yu pismadonchaning erta maktabga borib, erishgan yutuqlariga havas qilib, farzandini maktab yoshidan ertaroq uni o'qishga jalb qilish to'g'ri emas. Axir har kimda qobiliyat har xil, hammada fikrlash, psixologiya va oilaviy muhit turlicha. Kimdadir o'qishga, intilishga bo'lgan jarayon erta boshlanadi(hozirgi davrda bu juda ham kam holatda uchraydi), ko'pchilikda esa kechroq.

Xulosa qilib aytadigan bo'lsak, ota-onalar o'z farzandlarining qiziqishlari, intilishlari, 'bolalik dunyosi', bo'yi, vazni, sog'ligini, oilaviy holatini inobatga olgan holda maktabga berganlari ma'qul yo'l. Har kim o'z bolasini yaxshi bilgan holda o'zi to'g'ri tanlov qilishi kerak. Qaysi yoshda ilmni puxta egallay oladi. Zero, "Ilmli olar, Ilmsiz oldirar".

Aziza Najmiddinova

Do‘stlarni taklif qilish uchun faqatgina havolani jo‘natish mumkin.

👉@essewithOtabek

21-asr texnologiyalar davri , axborot asridir. Zamon talabi bilan bugun hamma ijtimoiy tarmoqlardan foydalanadi . Hatto , maktab o‘quvchisining qo‘lida ham telefon, planshetlar bor. Shu bois aholining ayrim qatlami ijtimoiy tarmoqlarni zararli deb bilsa , boshqalar esa uning foydalari haqida so‘z yuritadilar. Xo‘sh , ijtimoiy tarmoqlarga qanchalik ehtiyojimiz bor ? Keling , shu haqida gaplashamiz.

  Har narsani xayrlisidan boshlagan afzal bo‘lganidek , ijtimoiy tarmoqlar foydasi haqida so‘z yuritsak . Bugun ko‘pchilik ijtimoiy tarmoqlar orqali o‘z biznesini yo‘lga qo‘ymoqda . Bu biz uchun ham foydali . Kunning issig‘ida ko‘chaga chiqmasdan  o‘zimizga kerakli narsalarni onlayn xarid qilamiz , qo‘yamiz. Ijtimoiy tarmoqlar qaysidir ma‘noda "sog‘inchimizni yengishga " o‘z hissasini qo‘shadi . Ko‘rib suhbat qilmoqchi bo‘lgan insonimiz bilan ijtimoiy tarmoqlar yordamida  go‘yo sehrli ko‘zgu orqali gaplashgandek gaplashaveramiz. Ijtimoiy tarmoqlar orqali online darslar o‘tishimiz , ilm olishimiz uchun ham imkoniyatlar yetarlicha.

   Tanganing bu tomoniga nazar tashlasak , ijtimoiy medianing ham salbiy jihatlari ko‘zga ko‘rinadigan darajada yetarli . Daniyalik M.Larsen ijtimoiy tarmoq muammolarini ro‘yxatini tuzadi ,jumladan:jinsiy zo‘ravonlik,qo‘rqitish , ta‘qib qilish, tahdid, millatchilik g‘oyalarining tarqalishi . Shu bilan birga ijtimoiy tarmoqlarda "o‘lim guruhlari"ning faoliyat yuritishini ham ta‘kidlab o‘tish mumkin . Ular foydalanuvchilarni o‘z domiga tortib, so‘nggida o‘z joniga qasd qilishga undaydi . Ijtimoiy tarmoqlarda ma‘lumotlar xavfsizligi qay darajada ekanligi ham bizga noma‘lum . Istagan odam biz haqimizdagi ma‘lumotlar qidirib , topib uni bizga qarshi ishlatmasligiga ham hech kim kafolat bermaydi.

   Mening fikrimcha ,ijtimoiy tarmoqlarning hayotimizga ta‘siri katta . Ammo , u ta‘sirning hayotimizga qay holatda kirib kelishi bu o‘zimizga bog‘liq. Ya‘ni , ijtimoiy tarmoqlarning hayotimizda borligi bu taqdir , undan qay maqsad uchun foydalanishimiz bu qarordir!

   Xulosa o‘rnida ayta olamanki , har kimning , har narsaning yaxshi va yomon tomonlari mavjud . Uning qay birini yuzaga chiqarish niyatga bog‘liq . Maqsad aniq bo‘lsa , yo‘l oson bo‘ladi .

Ruxshona Husniddinovna

Do‘stlarni taklif qilish uchun faqatgina havolani jo‘natish mumkin.

👉@essewithOtabek

Dilfuza Ibadullayeva essesi

Mavzu : Gender tengligi

Do‘stlarni taklif qilish uchun faqatgina havolani jo‘natish mumkin.

👉@essewithOtabek

Gender tengligi haqida gap borganda, ba'zilar uni milliyligimizga xos boʻlmagan jihat deb qarashadi. Ayrimlar esa gender tenglik–bu millatimizga xos xususiyat ekanini ta'kidlashadi.
      Gender tenglik tushunchasi haqida gap ketar ekan, aslida u nima ekanligiga toʻxtalib oʻtmasak boʻlmas. Gender tenglik – bu jinsiy tenglik ya'ni erkaklar va ayollarning  oilada va jamiyatdagi tengligi, teng huquqliligini nazarda tutadi. Bu borada esa har kimning oʻz qarashi mavjud. Aniqrogʻi, ba'zilar buni milliyligimizga xos jihat deb qarasa, ayrimlar esa buni inkor etadi. Jamiyatimizda insonlar orasidagi ushbu ikki xil qarashlarni atroflicha oʻrganib, ushbu essemda yoritib berishga harakat qilaman.
      Bugungi kunda koʻplab davlatlarda jinsiy tenglikni ta'minlash ustuvor vazifalardan biri boʻlmoqda. Chunki, dunyo boʻyicha ayollarning juda koʻpchiligi har xil turdagi zoʻravonliklar qurboni boʻlib, himoyaga muhtoj. Statistika maʼlumotlariga qaraganda,  Yevropada ayollarning  20%dan 50%gacha boʻlgan qismi oilaviy zoʻravonlikdan qiynalishadi. Yana bir qiziq fakt, dunyo aholisining deyarli teng yarmini ayollar tashkil etsa-da, milliy parlamentda ishlaydigan ayollarning bor yoʻgʻi 18,5% i, oʻrtacha esa 25% dan kam  deb aytiladi. BMTning ma'lumotlariga qaraganda, dunyo boʻyicha har beshinchi ayol jismoniy va jinsiy zoʻravonlikka uchraydi. Gender tenglik masalasi esa butun dunyo boʻylab dolzarb masalalardan biri hisoblanadi. Xoʻsh, bu borada oʻzimizda qanday ishlar amalga oshirilmoqda?  Soʻngi yillarda gender tenglikni taʼminlash maqsadida yurtimizda ham koʻplab ishlar amalga oshirilmoqda.O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 46-moddasida “Xotin-qizlar va erkaklar teng huquqlidirlar”, deb belgilangan. Demak, gender tengligining ham xalqaro, huquqiy ham konstitutsiyaviy huquqiy 
asosi kafolatlangan. Oʻzbekiston respublikasi esa 2019-yildan buyon dunyo boʻyicha gender tenglik koʻrsatkichi roʻyhatida qatnashib kelmoqda. Gender tenglik boʻyicha komissiya ham faoliyat yuritib keladi va Oliy Majlis Senati Raisi Tanzila Narbaeva Oʻzbekiston Respublikasi Gender tenglikni taʼminlash masalalari boʻyicha komissiyasining raisi hisoblanadi. Bu borada bajarilayotgan ishlardan asosiy maqsad esa ayollarning har tomondan huquqiy himoyalash, har xil turdagi zoʻravonliklar, koʻngilsiz voqealarning oldini olishdir.
         Ana endi tanganing ikkinchi tomoniga nazar tashlaymiz, ya'ni, "gender tenglik tushunchasi milliyligimizga xos boʻlmagan xususiyat" deb qaraydiganlarning ham fikrlarini oʻrganib chiqamiz. Bu tushuncha tariximizga ham borib taqaladi. Oʻsha paytlarda ayollar erkaklarga nisbatdan past darajada koʻrilgan. Ayol faqat oila bekasi, uning vazifasi: farzandini dunyoga keltirish va oilasiga sodiq umr yoʻldoshi boʻlish deb hisoblangan. Har davrning oʻz dunyoqarashi, tosh-u tarozisi boʻlgani kabi zamon rivojlangani sari bu tushunchalar ham bir qadar oʻzgardi. Ammo, oramizda hozir ham bunday fikrlaydigan insonlar yoʻq emas. Bu tushuncha ayollarning kamsitilishi va turli zoʻravonliklar sababi ham boʻlishi hech kimga sir emas.
      Xulosa qilib aytganda, jamiyatda har bir jins vakilining o'z o'rni bor, ularning har birining vazifasi, 
imkoniyati mavjud. Ba'zi hollarda esa har ikkisining tengsizligi ayniqsa, ayollarning kamsitilishi natijasida ko'plab noxush holatlar namoyon bo'ladi. Jamiyatda har ikki shaxsning ham teng bo'lishi– bu ayolning erkak kishidan ustun degani emas, faqatgina har ikkisining teng huquqlari borligini isbotlash uchun gender tengligi iborasi jamiyatimizga kirib keldi. Vaholanki, har bir ayolning ham o'z kuch irodasi borligi, unga zaif, hech bir ishni qila olmaydigan shaxs sifatida qaramasligimiz lozim.
         Ayol bu hayot muvozanatidir. Uning o'rni nafaqat oilada, balki 
jamiyatda ham aks etadi. Bugun u ham quruvchi, ham duradgor, ham chegarachidir. Yana bir eng 
ulug' vazifasi: millat farzandlari tarbiyalovchi shaxs. Jamiyatda qancha ular uchun sharoit yaratilar ekan ayollar bu imkoniyatdan samarali foydalana oladi. Gender tengligi ta’minlanishi– bu har bir xotin-qizlar uchun yana bir ishonch demakdir.

O‘quvchimiz Muhayyoxon
Jamiyatmiz shiddat bilan rivojlanib borgani sari  uzoģimizni yaqin qiladigan  avtomobillar soni kundan-kunga  ortib bormoqda.   Yurtimizdagi shahar kòchalarida tezlikni kamayatirish  uchun hamyurtlarimiz turli xil shaxsiy fikrlarini bildirishmoqda. Shunday ekan, ayrimlar yuqori tezlikda mashina haydash ayanchli  avtohalokatlarga sabab bòlayotganini ta'kidlashsa, jamoaning boshqa qatlami  esa tezlikni cheklash noqulay holatlarga sabab bòlayotganini aytishmoqda. Men essemda har ikki tarafning fiklarini inobatga olgan holda ,  shaxsiy fikrlarimni bayon qilaman.
'Yuzda yurma , yuzga kir ",-- deganlaridek , tezlikni oshirish insonlarni hayotini xavf ostiga qòyadi. Bundan tashqari , noxush hodisalarni yuzaga chiqishiga ham asosiy omil bo'la oladi . Birinchi navbatda,  yuqori tezlikda avtomobil haydayotgan inson òzi bilmagan holda yosh yòlovchilarning hayotdan erta kòz yumishiga sabab bòladi. Natijada,  òzlarini moddiy va jismoniy tomonlama ancha qiynab qòyadi. Ma'lumot o‘rnida shuni aytish mumkinki, har yili baxtsiz hodisa tufayli 20 - 50 million kishi jarohatlanadi va  òrtacha hisobda 1.2 million kishi vafot etar ekan. " Yòl qoidasi -- umr foydasi " deb bejizga aytishmagan ekan. Chunki yòl qoidasiga amal qilmagan inson ortiqcha jarima tòlab, òz chòntagiga zarar qilib yuraveradi.
" Har gulning hidi boshqa , har kimning -- didi" deganlaridek, albatta, tezlikni kamaytirish  ayrim insonlar uchun noqulayliklar tuģdirishi tabiiy holat. Birinchidan  , ayrim insonlar shoshilinch vaziyatlarda manzilga tezroq yetib olish maqsadida tezlikni oshiradi. Misol uchun , tez tibbiy yordam mashinasini aytishimiz mumkin  , òylab kòring, agar   ular tezlikni kamaytirib shifoxonaga bemorni sekin yetkazdirib olib borsa , ba'zida oģir bemorlarning hayotini saqlab qola olmasliklari munkin. Ikkinchidan , agar katta yòllarda haydovchilar sekin harakatlansa yòllar tirband bòlib qoladi , buni  insonlar xush kòrmaydi,  chunki ishga ketayotgan inson ish joyiga belgilangan vaqtda ulgurib yetib bora olmasliklari mumkin .
" Asalning ham ozi shirin", shuning uchun tezlikni biroz kamaytirish bilan insonlar òz hayotini xavf ostiga qòyilishidan saqlanib qolishadi hamda  shu bilan birga kòngilsiz  hodisalarni oldini olishi mumkin. Mening fikrimcha , insonlar òzlarining vaziyatlaridan kelib chiqqan holda  yuqori yoki òrtacha tezlikda avto ulovlarni mingani ma'quldir. Shunda six ham kabob ham kuymaydi.

Ibtidoning ham intihosi bor, albatta. Har narsaning me'yori bòlganidek , tezlik borasida ham me'yor bòlgani foydadan xoli bo‘lmaydi. Insonlar tezlikni qay birini ma'qul kòrishsa ham insoniy tamoyillaridan chiqib òzligini yòqotmasin. Shunda nur ustiga a'lo nur bo‘ladi.

Do‘stlarni taklif qilish uchun faqatgina havolani jo‘natish mumkin.

👉@essewithOtabek

Hozirgi kunlarda jamiyatning koʻp qatlami o'z ixtiyoriy xarajatlariga ko'p mablag' sarflashni odatiy holat deb bilishadi. Bu tendensiya zamonaviy hayot tarzi va iqtisodiy imkoniyatlarning kengayishi bilan bog'liq bo'lsa-da, uning ijobiy va salbiy tomonlari mavjud. Ushbu esseda shaxsiy moliyaviy mablag'larni qanday sarflashning afzalliklari va kamchiliklarini koʻrib chiqib, shaxsiy fikrimni bayon qilaman.

Xalqimiz  "Mehnat qilsang, rohat topasan" deganlaridek - ixtiyoriy xarajatlarga ko'p mablag' sarflashning ijobiy tomonlaridan biri - o'zlarini rag'batlantirishlari va hayot sifatini oshirishlari bilan bog'liq. Masalan, dam olish uchun sayohat qilish, o'qish uchun yangi kitoblar sotib olish yoki sport bilan shug'ullanish uchun kerakli jihozlarni xarid qilish insonning umumiy salomatligi va farovonligiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Tadqiqotlarga ko'ra, pulni tajribalar uchun sarflash, masalan, sayohat yoki madaniy tadbirlarga qatnashish, insonlarga uzoq muddatli baxt olib keladi. Bundan tashqari, iste'molchilar tomonidan ko'p mablag' sarflash iqtisodiyotni rivojlantirishga yordam beradi. Masalan, 2023 yilda Oʻzbekistonda iste'mol xarajatlari umumiy yalpi ichki mahsulotning (YIM) taxminan 70 foizini tashkil etdi, bu esa iqtisodiy o'sish uchun muhim omil ekanligini ko'rsatadi.
 
"Guruch kurmaksiz boʻlmaganidek" ixtiyoriy xarajatlarga ko'p mablag' sarflashning salbiy tomonlari ham mavjud. Masalan, ko'pchilik odamlar kredit kartalari orqali o'zlarining moliyaviy imkoniyatlaridan oshiqcha xarajat qilishlari oqibatida qarzga botishi mumkin. Statistika shuni ko'rsatadiki, 2023 yilda AQShda o'rtacha kredit karta qarzi 6,000 AQSh dollaridan oshib ketgan. "Yotib yesang togʻ ham chidamaydi" deyishganidek bunday qarzlar moliyaviy stressni kuchaytiradi va kelajakdagi moliyaviy erkinlikni xavf ostiga qo'yadi. Bunga qo'shimcha ravishda, haddan tashqari iste'molchilik va isrofgarchilik atrof-muhitga ham zarar yetkazishi mumkin. Masalan, plastik mahsulotlarning ortiqcha iste'moli ularning chiqindiga aylanishini tezlashtiradi va bu global atrof-muhit muammolariga olib keladi.

"Asalning ham ozi shirin", shuning uchun ixtiyoriy xarajatlarga mablag' sarflash masalasida muvozanatni saqlash muhimdir. Xalqimizda " Koʻrpangga qarab oyoq uzat" degan maqol bor. Shunga asoslanib fikrimcha, har bir inson o'zining moliyaviy imkoniyatlarini yaxshi tahlil qilishi va ortiqcha xarajatlardan qochishi lozim. Moliyaviy rejalashtirish, jamg'arma qilish, va iste'mol odatlariga ongli yondashish orqali insonlar o'z moliyaviy xavfsizligini ta'minlashi mumkin. Masalan, har oy daromadning kamida 10-15 foizini jamg'arish ko'plab moliyaviy maslahatchilar tomonidan tavsiya etiladi.( Toma-toma koʻl boʻlur) Bu nafaqat ularning kelajagi uchun, balki umumiy iqtisodiy barqarorlik uchun ham foydalidir.

Xulosa qilib aytganda, ixtiyoriy xarajatlarga ko'p mablag' sarflash masalasi ikki xil talqinga ega. U insonlarga qulaylik va iqtisodiy rivojlanish olib kelishi mumkin, biroq bu bilan birga, moliyaviy muammolar va isrofgarchilikni keltirib chiqarishi ham mumkin. Eng muhimi, mablag'larni to'g'ri boshqarish va zaruriy ehtiyojlarni ajratib olishda muvozanatni saqlashdir.

O‘quvchimiz Dilorombonu Xolmirzayeva

Do‘stlarni taklif qilish uchun faqatgina havolani jo‘natish mumkin.

👉@essewithOtabek

Xulosa òrnida shuni aytishim mumkinki, individual  ta'lim olish metodikasi ancha samarali bòla oladi ,   ma'lum muddat ichida kòzlangan natijaga erishish mumkin va  òquvchining bilim saviyasiga qarab darslar muntazam ravishda òqituvchi nazoratida olib boriladi. Bu esa òquvchining buyuk inson bòlib ulģayishiga kòmaklasha oladi.

Ibtidoning ham intihosi bor, albatta. " Beshikdan qabrgacha ilm izla", -- deb Konfutsiy  bejizga aytmagan  ,shuning uchun ilm olishdan charchamaylik.  Agar o‘quvchi chin dildan o‘qishni istasa, xoh individual ta'lim olish usuli , xoh guruh bòlib òqish usulini bòlsin òqiyveradi. Ota - onalar farzandlarining qiziqishlaridan  kelib chiqib ta'limning bu ikki turini tanlaydi . Individual ta'limmi yoki guruh bilan birgalikda òqishmi?

o‘quvchimiz Muhayyoxon

Do‘stlarni taklif qilish uchun faqatgina havolani jo‘natish mumkin.

👉@essewithOtabek

Aksariyat insonlar bola bilan individual tarzda, yakka mashg'ulot olib borish ko‘proq
natija berishini ta‘kidlashadi. Ayrimlar esa guruh bilan organish samaraliroq deb
hisoblashadi.
Yangi guruh | ona tili va adabiyot:
"Agar inson ilm nuri bilan  òz yòlini yoritmasa , zulmat va nodonlik kòchasida qoladi ", -- deganlaridek,  har bir inson bekam-ko'st hayotda yashashi uchun ilm olmoģi lozim. Shunday ekan, ta'lim eng dolzarb masalalardan birga aylanayotgan  bu  davrda, hech bir  ota - onalar bu jarayonga befarq bòlolmaydi va farzandini yaxshi ta'lim olishi uchun individual  òqitish usuli orqali   qisqa muddat ichida kòzlangan natijaga erisha olishni ta'kidlashsa, jamoaning boshqa qatlami :"Guruh bilan òrganish ancha foydaliroq",-- deya fikr bildirishmoqda. Men essemda shu masalaning qulaylik va kamchiliklarini yoritib berishga harakat qilaman.

" Ilm insoniyat gavharidir", -- deb Mirzo Bedil ta'kidlaganidek, ilm va marifat  kishining qalbini  baquvvat qiladi. Shunday ekan , jadal rivoylanishga yuz tutgan hozirgi davrda kòpchilik ota - onalar farzandlari uchun individual ta'lim olish usulini tanlashmoqda. Xòsh, bu òqitish metodikasi qanday yutuqlarga ega? Bu ta'limning eng yorqin afzalliklaridan biri shundaki , farzandingiz òz vaqtida va òzingning  darajasida bilim olishi mumkin. Guruhda òtilayotgan darslarning tòliq mohiyatini tushunib bòlmay turib , boshqa akademik maqsadlarga erishish uchun hech qanday bosim bòlmaydi. Bu esa  bolaning darsdan chinakam zavq olishiga imkoniyat yaratib beradi. Ikkinchidan , yakkama- yakka mashģulot olib borish bolada òziga bòlgan ishonch, yuksak hurmat va òz-òzini raģbatlantirishga yordam beradi . Natijada, bolaning yangi qobiliyatlari paydo bòladi ,  òrganishga bòlgan qiziqishi uyģonadi va shu tariqa bola hayoti mobaynida cheksiz muvaffaqiyatlarga erisha olishi mumkin.

Har tòkisda bir ayb deganlaridek, individual ta'lim olish metodikasi ham talay qusurlarga ega . Birinchidan, bu ta'lim usuli faqat òqituvchi va òquvchi ishtirokida bòlar ekan , òquvchi boshqalar bilan muloqot qilish va  ijtimoiy hamjihatlikdan cheklanib qoladi. Natijada, bu bolaning kelajagiga ham katta salbiy ta'sir òtkazadi , chunki òrtoqlari davrasida bola òz fikrini erkin bayon qilolmay qolishi mumkin , ummuman olganda, bu ta'lim usuli  bolaning jamoaviy qobiliyatlariga putur yetkazadi. Shuning uchun ,  ota - bobolarimiz " Yolģiz otning changi chiqmas , changi chiqsa ham dongi chiqmas ",-- deb bejizga aytishmagan ekan.

Hozirgi kunda  kòpchilik ota- onalar farzandlari uchun an'anaviy ta'lim usulini -- guruh bilan òqish usulini ma'qul kòrishmoqda. Birinchi navbatda,bu  ta'lim usulida bola òz tengdoshlaridan bilmaganini sòrab òrganishi mumkin , chunki, sir emaski, bola ota - onasi va òqituvchisining tushunchalaridan kòra,  sinfdoshlarining fikrini yaxshiroq tushunadi, hamkorlikda òrganish ularga òsha bilimni yaxshiroq yodda tutishiga undaydi. Ikkinchidan,  birgalikda òrganish bolada har qanday muammoni bartaraf etishga yordam beradi. 
Bundan tashqari   , guruhda o‘quvchilar orasida  musobaqalar  òtkazilganda , ular raqobatlashish bilan bir qatorda gòlib bòlish uchun kòp ilm òrganish orqali  , savodini oshiradi. Shuning uchun,  " Hamjihatlik -- davlat , yolģizlik -- kulfat ", -- deydi dono xalqimiz .

Guruch kurmaksiz bo‘lmaydi deganlaridek, guruhda o‘qishning ham  kuz yumib bòlmaydigan kamchiliklari mavjud. Birinchidan,  har bir bola har xil ongga ega , ya'ni kimdir darsni tezda òzlashtirib olsa , kimningdir ongi esa sekin òzlashtiradi. Bu jarayon aqlli va zukko òquvchilarning ilm olishiga tòsqinlik qiladi. Ikkinchidan,  ba'zi òquvchilar òzlarini tez òrganadiganlar bilan taqqoslab , òzini past baholaydi . Natijada, bu bolaning psixologiyasiga salbiy ta'sir ko‘rsatadi.  Uchunchidan , ba'zi  uyatchan bolalar  òzlarini noqulay his qilishadi va darslarda faol qatnasha olmaydi , nohaqlik bòlganda òzlarini tòģriligini isbotlashga harakat qilishmaydi.

Aziza Najmiddinova essesi

Mavzu: Ba'zi odamlar diniy bilimlarni o'rganish eng asosiy o'rinda turishi kerakligini ta'kidlashadi, ayrimlar esa dunyoviy bilimlarni egallash ham inson uchun juda muhim deb hisoblashadi.

Bilim olish - jamiyatimizdagi eng asosiy masala. Bugungi kunda ko'pgina insonlar o'qishga, o'rganishga astoydil harakat qilishmoqda. Ba'zi bir insonlar diniy bilimlarni o'rganish muhimligini aytishsa, boshqalar esa dunyoviy bilimlarni egallash kerakligini ta'kidlashadi. Men essemda taraflarning afzallik va kamchiliklarini inobatga olib, fikrlarimni xulosalashga harakat qilaman.

"Bilimsiz kishiga ish yo'q, Ilmsiz kishiga osh yo'q" deganidek, izlanishdan to'xtamasligimiz kerak. Bu borada diniy bilimlar eng muhim kasb etadi. Diniy bilimlarni o'rganish, eng avvvalo, insonning o'zini, o'zligini, dinini, insoniyligini, qalbini  anglashga katta yordam beradi. Dinni yaxshi bilgan, uni hurmat qilgan, Hudoni tanigan bandadan har doim yaxshiliklar chiqadi. Halol va haromning farqiga borishni ham biz dinimizdan o'rganamiz. Din haqida tushunchaga ega oilalarda kamdan-kam urush-janjal, noshukurliklar bo'ladi va ahil-inoq yashashadi. Ajdodlarimiz: Buxoriy, Termiziy, Moturidiy; Navoiy Bobur, Ulug'bek, Zamaxshariy, ibn Sino va shu kabi buyuk allomalarimizning yetukligi, yuksak ilmi zamirida islom dini turadi.

  Tanganing ikkinchi tomoniga qaraydigan bo'lsak, dinni qoralab bo'lmaydi, lekin diniy bilimlarni o'z manfaatlari yo'lida, yomon maqsadlarda foydalanayotganlar ham yo'q emas. Dinni niqob qilib, odamlarni ishontirib, jihod qilishga majburlab, yo'ldan ozdirayotganlar kam emas. Hilol Nasimovning "Aldangan ayol", "Tubanlik"( menimcha ushbu filmlarni barcha tomodha qilgan) filmlarida bu haqda yoritib berilgan. Hijobga kirib olib, har xil portlovchi vositalarni berkitib, jamoat joylarda  zarar yetkizadiganlar ham talaygina( hamma hijoblilar ham bunday emas).

  "Bilishim, Bilishimga tushar bir ishim" deganidek, bilim olish dunyoviy bilimlarni o'zlashtirishning har doim koni foyda. Til bilish, zamonaviy texnologiyalarni kashf qilish, ko'plab kitob mutolaa qilish, tibbiyot ilmini bilish, sport sohasidagi bilimlar - yoshlarni   dunyo ko'rishi, tajribalar orttirishi, ko'plab muvaffaqiyatlar sari yetaklaydi. "Tesla" kompaniyasi asoschisi Ilon Mask, "Microsoft" asoschisi Bill Geyts( hozirda milliardlarning egasi) va shu kabi buyuk insonlar o'z muvaffaqiyatlariga dunyoviy bilimlari,izlanishlari orqali erishgan.

    Ustiga tuz ortilgan eshak, Na olim-u, na donodir beshak. Bilim olish yaxshi, ammo "bilimliman" degan xom kalladan yaxshilik chiqmaydi. Ayrim maktabda ishlaydigan o'qituvchilar( hamma ham emas, oramizda uchrab turadi) o'quvchilarga dars berish jarayonida bilimsizligi tufayli kelajakka kuchli zarar yetkizadi. Shifokor chala bilishi oqibatida sog'ligimizga jiddiy xavf tug'diradi. Ko'plab biliminoshib ketgan 'hakker'lar jinoiy ishlarga qo'l urib, o'z manfaatlari yo'lida foyda ko'rmoqdalar.

   Mening fikrimcha ta'lim va tarbiya bir-biriga chambarchas bog'liq bo'lgani holda, diniy va dunyoviy bilim ham biri ikkinchisini to'ldiradi. Inson uddasidan chiqa olsa, har ikkisini ham birdek bilmog'i lozim. Birini bilib, ikkinchisini bilmaslik bizning xatomiz bo'ladi.

  Xulosa o'rnida shuni aytish mumkinki, diniy bilimlar qalbimizni boyitadi, dunyoviy bilimlar esa, yaxshi yashashimiz uchun moddiyatimizga yordam beradi. Har ikkala bilimning ham qanday o'rganib, hayotga qanday tadbiq qilishimizga bog'liq. Bu ikkisini ayri holda o'rganish joiz emas. Yuqorida sanab o'tgan mutaffakkirlarimiz diniy va dunyoviy bilimlarni birdek o'rganib, natijaga erishgan.

Do‘stlarni taklif qilish uchun faqatgina havolani jo‘natish mumkin.

👉@essewithOtabek