Elektron kutubxona

#Saboqlar

SUN’IY ONG

Suqrot keltirgan afsonaga ko‘ra, Misr ilohi Tot hukmdor Tamusga yozish san’atini o‘rgatganida, Tamus buning inson ongini zaiflashtirishidan ogohlantirgan edi.

Darhaqiqat, to yozuv paydo bo‘lganiga qadar insonlar ma’lumot va xabarlarni og‘zaki ravishda yetkazar, shuning uchun inson balog‘at va fasohat bilan, mohirona nutq ila so‘zlashga uringan. Inson juda katta hajmdagi ma’lumotlarni oson yodlab olar, uni o‘zgalarga bexato yetkazib berar edi. Buni islomning ilk davridagi badaviylar misolida ko‘rish mumkin.

Yozuvning paydo bo‘lishi va jamiyatda keng tarqalishi og‘zagi nutqning zaiflashuviga va odamlarda balog‘at va fasohat bilan so‘zlashish salohiyatining yo‘qolishiga sabab bo‘ldi.

Biroq, shu bilan birga ma’lumotlarni yozib qolish, zamonlar va makonlar osha yetkazish imkoniyati paydo bo‘ldi. Yozuv kashfiyoti inson hayotining o‘zgarishi, transformatsiyasiga sabab bo‘ldi.

Hind-Arab raqamlari Yevropaga musulmonlar orqali X–XI asrlarda kirib keldi. Biroq, yevropaliklarning ushbu yangilikni o‘zlashtirishiga taxminan 500 yil davr kerak bo‘ldi. Asosan, uning musulmonlar odati ekani, hisob-kitoblarning yangicha usulda qilingani bois aldanib qolishdan xavotir va boshqa sabablar ham shunga ta’sir ko‘rsatdi.

Aytishlaricha, Gutenberg birinchi bor bosmaxonaga asos solganida, Usmoniylar imperiyasi ushbu yangilikni, mavjud kitobat san’atiga zarar berishi va kitoblarning qadrini tushirishi bilan ahamiyatga olmagan. Biroq bosmaxonalar keyinchalik kitob san’atida kutilmagan o‘zgarishlarni olib keldi.

Shu va shunga o‘xshash har bir o‘zgarishlar insoniyat tarixida katta o‘zgarishlar va transformatsiyalarni keltirib chiqaradi.

Har bir davrda inson o‘zining biror salohiyatini yo‘qotib, o‘rniga yangi salohiyatlarni egallaydi.

O‘ylaymanki, sun’iy intellekt ham shunday o‘zgarishlarni olib keladi. Biroq, qo‘rqamanki, Tamus aytganidek, yozuv insonning nutqidagi fasohat va balog‘atga salbiy ta’sir ko‘rsatganidek, sun’iy intellekt afkor-ommani fikrlash va aql yuritish imkoniyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.

Shundoq ham tiktok va instagram rilslariga mubtalo bo‘lgan insonlar endi aqlini ham ishlatishga erinadigan bo‘lib qoladi. Zotan inson tanasida eng dangasa qobiliyat fikr yuritish qobiliyatidir.

- Said Komil

📚 @e_kutubxona

📢 📖 ONA TILI VA ADABIYOT FANIDAN TAJRIBALI REPETITORLIK KURSI!

🎯 Testlarni aniq ishlash va yuqori ball olishni xohlaysizmi?
🎓 Grammatikani mustahkam bilib, adabiyot savollarini oson yodlashni xohlaysizmi?

🔹 Endi xatolaringizni minimallashtiring va bilimingizni mustahkamlang!

📚 Kursda siz:
✅ Grammatikani sodda va tushunarli usulda o‘rganasiz.
✅ Eng muhim qoidalarni oson eslab qolish texnikalarini bilib olasiz.
✅ Har bir mavzudan testlar yechib, bilimlaringizni mustahkamlaysiz.
✅ Adabiyot savollariga javob berish bo‘yicha maxsus metodikalar o‘rganasiz.
✅ Testlarni ishlash tezligingizni oshiradigan fokus usullari bilan tanishasiz.
✅ Bepul demo darsda qatnashib, kurs sifati bilan tanishib olasiz!

📅 Darslar qachon?
📍 Haftada 3 kun (1,5 soatdan) Zoom yoki Telegram videochatda jonli darslar.
📍 Har haftada diagnostik test! Bilimingizni sinab ko‘rasiz va tahlil qilamiz.
📍 Faqat ayol-qizlar uchun maxsus guruh!

🎁 🎉 KURSGA HOZIR YOZILGANLAR UCHUN BONUS! 🎉
🔥 Bepul demo dars + maxsus testlar to‘plami sovg‘a!
🔥 Eng yaxshi natija ko‘rsatgan o‘quvchilar uchun individual maslahatlar!

📩 Joylar soni cheklangan!

📲‼️1 bepul dars shu guruhda bo‘ladi qo'shilib oling

https://t.me/+Fp-hMPSJuMgyYjIy

#Saboqlar

JOSUS

  Xalifa Umar ibn Abdulaziz rohimahulloh xodimi Muzohimga xalifa bo‘lgan paytida shunday degan edi:
   "Hokimlar avom xalq orasiga josuslar qo‘yishadi. Men esa seni o‘zimga josus qildim. Agar mendan meni ayblaydigan biror so‘z eshitsang yoki senga yoqmaydigan biror ishni ko‘rsang darhol ogohlantir, menga nasihat qil, meni qaytar!".

📚 @e_kutubxona

Audiokitoblar:

🎧 Alvido, Vatan!
🎧 Andalusiya
🎧 Asrga tatigulik kun
🎧 Bag‘dodning qulashi
🎧 Bu dunyoda o‘lib bo‘lmaydi
🎧 Don Kixot
🎧 Kichkina shahzoda
🎧 Klod Gyo
🎧 Otamdan qolgan dalalar
🎧 Ot kishnagan oqshom
🎧 Oxirzamon nishonalari
🎧 Payg‘ambarlar tarixi
🎧 Qiyomat
🎧 Qobusnoma
🎧 Savdogarlar ustozi
🎧 Tarixi Muhammadiy
🎧 Turkiston qayg‘usi
🎧 Yosh Verterning iztiroblari
🎧 Chingizxonning oq buluti

AYON

O‘ylab topmaganman baxt degan so‘zni,
Demak, baxtsizlik ham menga oidmas.
Topib bo‘larmidi bosilgan izni,
Ketgan ketib bo‘ldi, qaytmasa qaytmas.

Men tug‘ilgan paytda bor edi orzu,
Armon ham tirikdi anchadan buyon.
Eski nasihatni yig‘ishtir, do‘stim,
Umr o‘tib bo‘ldi, qolgani ayon.

Tole ham tushmagan onam mahriga,
U zotan bir sho‘rlik kasga zormidi?
Yer chorlab turganda qaro bag‘riga
Osmonga sapchishga balo bormidi?

Dunyoni ikki deb yozmishlar tugal,
Nedan bu borada endi xarxasha –
Birisi foniy, lek jilvasi go‘zal,
Biri boqiy, qaysar shunga yarasha.

Bari shodliklarga vaqt bordir hali,
Bir kuni rahmatlar cheksiz yog‘ilar.
Hozir ketdik dilga malham qo‘ygali,
Ketdik, kutib qoldi bizni qayg‘ular!

- Xayrulla Hamidov

📚 @e_kutubxona

#Saboqlar

Dinda ayol-qizlarni o‘qitish kerak deganda avvalo farz bo‘lgan ilmlar nazarda tutiladi. Avlodidan millatga, ummatga xizmat qiladigan yetuk olimlar chiqishini istagan ona iymon-e’tiqod, farzu vojib, halol-harom masalalarini mukammal o‘rganishi lozim. Bo‘lganda ham o‘rganiladigan birinchi darajali ilmlar bular. Bu ilmlarni esa bugun uyda o‘tirib kitoblardan mustaqil ravishda o‘rgansa ham bo‘ladi. (Ma’lum darajada, albatta)
Kasb-xunarga doir qo‘shimcha fazilatlarni keyin o‘rgansa ham bo‘laveradi.
Yana ayollarga xos bo‘lgan zaruriy ishlar bo‘ladi. Doyalik, qizlar uchun tarbiyachi va shu kabi masalalarga taalluqli. Bular ehtiyoj darajasida o‘rganiladi.

Ilmli ayollarda diyonat ham bo‘lganida kelajak avlodni munosib tarbiyalab berishidan umid qilsa bo‘ladi. Yo‘qsa, charchoq tufayli farzandiga vaqti yetmaydigan, ko‘chada ishlab yurgani uchun qomati buzilishidan yoki zo‘rg‘a ishlab topayotgan oylik maoshini yetkaza olmaslikdan g‘am qilib farzand ko‘rmaydigan ayollar ko‘payaveradi. Qarabsizki, bolamni yaxshi tarbiya qilishim uchun o‘qishim kerak degan ayollar faqat ularning rizqini tashvish qiladigan yoki o‘z-o‘zini o‘ylashga majbur qolgan ojizalarga aylanadi.

Ayollar o‘qisin, ilmli bo‘lsin. Faqat avvalo o‘zlariga keyin farzandlariga asqotadigan ilmlarda olima bo‘lsin. Shunda ilmlari hamma uchun foydali bo‘ladi.

- Ikrom Sharif

📚 @e_kutubxona

#Tildan_saboqlar

Qoida:
Bir til chekkadan biron so‘z olishga majbur qolganida u so‘zni o‘z tilining aytilish (talaffuz) qoidasiga moslab oladi (ayrim chet so‘z mahalliy til aytilish qoidasiga uyg‘un kelsa, o‘zgarmasdan ham kirsa bo‘ladi). Butun dunyo tillari chetdan mana shu qoida asosida so‘z qabul qiladi.
Nimagadir faqat o‘zbek tili begana so‘zni ayni begana shaklda olishga majburlangan, miyalarimizga singdirilgan.
To bu buzg‘unchilikdan qutulmas va tilimizning so‘z qabul qilish mustaqil qobiliyatini tiklamas ekanmiz, o‘zbek tili tobora qaramlashib, qashshoqlashib, xunuklashib ketaveradi.

Bir nechta o‘rnak beraman:

"Velosiped" emas, VALASAPID bo‘ladi.
"Akumulyator" emas, AKIMLATIR bo‘ladi.
"Vulkanizatsiya" emas, VULQONLASH bo‘ladi.
"Globalizatsiya" emas, GLOBALLASHUV bo‘ladi.
"Telefon" emas, TILPON bo‘ladi.
"Mashina" emas, MOSHINA bo‘ladi.
"Apparat" emas, APARAT bo‘ladi.
"Avtomat" emas, APTAMAT bo‘ladi.
"Nol" emas, NO‘L bo‘ladi.
Va hokazo...

O‘zbekcha shakllarning ayrimlari agar ko‘zlaringizga g‘alati ko‘rinayotgan va quloqlaringizga g‘alati eshitilayotgan bo‘lsa, bu narsa qoidaning kamchiligi emas, balki ko‘zlaringiz va quloqlaringiz yetti yot begana so‘zga va teskari "qoida"ga allaqachon o‘rganib qolganidandir, tilingiz mustaqilligini yo‘qotganidandir.

Ora-orada shu kabi o‘rnaklar berishda davom etamiz, inshaolloh.

- Nurulloh Muhammad Raufxon

📚 @e_kutubxona

#Hubb

- Savatda nima olib ketyapsan?
- Olma!
- Kimga?
- Sevgilimga.
- Nechta?
Qiz hayron:
- Sevgiliga bergan narsani sanaydilarmi hech?
...Odamning qo‘lidagi tasbeh yerga to‘kildi..

📚 @e_kutubxona

Xorijiy atamalarni o‘zbek tiliga tarjima qilish taklif etildi

Terminologiya komissiyasining ishchi kengashi — O‘zbekiston Fanlar akademiyasi O‘zbek tili, adabiyoti va folklori instituti olimlari 30 ta xorijiy terminni o‘zbek tiliga tarjima qilish bo‘yicha taklif etilgan variantlarni ko‘rib chiqdi.

Unga koʻra:

• aysberg — muztog‘;
• aksiya — yalpi harakat;
• balansirovka — muvozanatlashtirish;
• bruschatka — yo‘lg‘isht;
• vnedorojnik — yo‘ltanlamas;
• diskussiya — bahs, munozara;
• dostavka — yetkazish;
• zona — hudud;
• instrument — ish quroli;
• intensiv — jadal;
• kamera — bo‘lma;
• karving — meva bezakchiligi.
• konstruksiya — tuzilma;
• koordinator — muvofiqlashtiruvchi;
• koridor — yo‘lak;
• kuler — suvlik;
• keshbek — hadya-qaytim;
• lider — yo‘lboshchi, yetakchi;
• marshrut — yo‘nalish;
• navigator — yo‘llagich;
• oprava — ko‘zoynak bandi;
• probeg — yurim;
• poverbank — kuchlantirgich;
• progress, progressiv — ilg‘or, rivojlanish;
• polik — to‘shama;
• svetofor — yo‘lchiroq;
• selfi — o‘zchekim;
• set (ovqatlardan) — to‘plam;
• chellenj — chorlov;
• ekspluatatsiya — foydalanish.

Qayd etilishicha, bu yakuniy versiya emas va ishchi guruh taklif etilayotgan shartlarning milliy ekvivalentlariga oid boshqa fikr va mulohazalar uchun ham ochiq.

📚 @e_kutubxona

#Saboqlar

O‘zgarishlar o‘zgarish bilan bo‘ladi.

Biz, masalan, Rossiyada qora mehnatda qulay ishlash uchun rus tilini o‘rganishimiz kerak, degan ma’noda reja tuzar ekanmiz, unda biz o‘zgarayotgan emas, moslashayotgan bo‘lamiz.

O‘zgarishlar o‘zgarish bilan bo‘ladi.

Biz Rossiyada ishlashga majbur bo‘lmaslik yo‘lini, bu taqdirni o‘zgartirish yo‘lini qidirishimiz kerak. Bu esa ta’lim bo‘ladi.

Men yoshligimda farzandimni yaxshi o‘qityapsizlarmi, deb maktabimizga kelgan ota-onani kamdan-kam ko‘rganman. Oqibatda shu bo‘ldik.

Men farzandiga o‘qish kerakligini uqtirgan ota-onani kamdan-kam ko‘rganman. Oqibatda shu bo‘ldik.

Men farzandiga maktabda a’lochi bolalar bilan yur, a’lochilardan o‘rgan, a’lochilarni qadrla, deb o‘rgatgan ota-onani kamdan-kam ko‘rganman. Oqibatda shu bo‘ldik.

Bugungi naslning hozirgi holatiga avvalgi nasl aybdor. Biz esa, keyingi naslning ahvoliga javobgar bo‘lamiz.

O‘zgarishlar o‘zgarish bilan bo‘ladi.

- Said Komil

📚 @e_kutubxona

@fazodasblog — kitoblar, hislar va biroz ijod olami.

Hikoyalarim bilan tanishing:

• Parij koʻchalarida
• Bryusseldagi tong
• «Paris vous attend»
• Salvatore

#Asliyat

Usmoniylar davrida qishning sovuq kunlarining birida, bir kishi derazadan tashqarini tomosha qilayotib, sut-qatiq sotuvchining ovozini eshitib, ayoliga dedi:
- Sut-qatiq olaylikmi onasi?
- Hamma narsa bor, sut-qatiqqa ehtiyojimiz yo‘q.
- Bizni ehtiyojimiz bo‘lmasa, sut-qatiqchining ehtiyoji bor. Bu sovuqda bu ko‘chadan uchinchi bor o‘tishi.

📚 @e_kutubxona

#Saboqlar

Bir kishi qoziyul quzzot Yahyo ibn Aksamni ko‘rib qolib dedi: Alloh qozini isloh qilsin, qancha ovqatlanay?
Qozi javob qildilar: - Ochlikdan yuqori, to‘qlikdan quyi.
Shundan so‘ng o‘rtalarida shunday savol-javob bo‘lib o‘tdi:
- Qanchalik kulay?
- Ovozingni ko‘tarmay, yuzing yorishguncha.
- Qanchalik yig‘lay?
- Allohdan qo‘rqib yig‘lashda hech malollanma!
- Amalimni qanchalik yashiray?
- Qo‘lingdan kelganicha.
- Qanchasini ko‘rsatay?
- Yaxshilikka qiziqqan ergashadigan va odamlarning gapirishidan saqlaydigan darajada...

📚 @e_kutubxona

#Marketing

   Gonkongdagi poyafzal ishlab chiqaruvchi, Tinch okeanning janubiy qismidagi uzoq bo'lgan orollarda uning mahsulotini bozori bor-yo‘qligiga qiziqib qoldi. U orolga yuborgan buyurtma qabul qiluvchi, masalani yuzaki o‘rganib «Bu yerda odamlar poyabzal kiymaydilar. Bu yerda bizning mahsulotimizning bozori yo'q» deb telegraf orqali xabar yuborgan. Uning haqligiga to'liq ishonmagan gonkonglik biznesmen, orolga savdo vakilini yuborgan. U vakil: «Bu yerda odamlar poyabzal kiymaydilar. Bu yerda ulkan bozor» deb telegraf xabar yuborgan. Savdo agenti toʻplagan yalang oyoqlar ko'rinishiga berilib ketgan deya
xavfsirab ishlab chiqaruvchi uchinchi odam, marketologni yuboradi. Marketolog qabila boshligʻi va bir gancha mahalliy odamlar bilan suhbatlashib telegraf orqali shunday xabar yuboradi: «Bu yerda odamlar oyoq kiyimi kiyishmaydi. Natijada ularning oyoqlari yarador va koʻkargan. Men qabila boshlig'iga poyabzal odamlarni bu muammolardan qanday xolos qilishini koʻrsatib berdim. U shod bo'ldi. Uning baholashicha 70% odamlar botinkalarning har juftini 10$ dan xarid qiladilar. Birinchi yilda biz 5000 juft poyabzal sota olsak kerak.
   Orolga mahsulotni yetkazish va savdoni tashkil qilish harajatlari har juftga 6$ ni tashkil qiladi. Biz birinchi yilda 20.000$ kirim qilamiz, Ular xarajatlarni hisobga olgan holda, investitsiyalar rentabelligini (Roi) 20% beradi, bu bizning odatdagi ko'rsatkichimiz Roi 15% dan ko'p. Bu bozorga kelganimiz tufayli kelgusida oladigan daromadlarimiz to'g'risida, gapirmasa ham boʻladi. Men harakat qilishni tavsiya qilaman».

- "Marketing A dan Z gacha" kitobidan

📚 @e_kutubxona

#Ramazon

«Allohga qasamki, agar qabrdagilarga “Orzu qilinglar!” deyilsa, ular Ramazondan bir kunni orzu qilgan bo‘lardilar».

- Ibn Javziy rahimahulloh

___
Yer usti ahliga ramazon oyi muborak bo‘lsin!

#Saboqlar

Ozod inson fikrni himoya qiladi, u fikrni kim aytishidan qat’iy nazar!
Qul inson shaxsni himoya qiladi, u shaxsning fikri qanday bo‘lishidan qat’iy nazar!

- Ibn Xaldun

📚 @e_kutubxona