Elektron kutubxona

Liberal mahmadonalar

"Har bir kishi yuksak aqidalarga tayangandagina kuchli bo‘ladi”.

  
Chexov hech qachon shaxsiy axloqni ijtimoiy axloqdan ajratib qaragan emas. Shaxsiy hayotda baxtsiz bo‘lgan odamlar Chexovning e’tiqodiga ko‘ra, ijtimoiy adolat uchun otashin kurashchi bo‘la olmaydilar.
Shu tufayli u liberal mahmadonalarning restoranlarda o‘tirib, mast holda xalqqa nisbatan otashin muhabbat haqida nutq so‘zlashlaridan qattiq nafratlanar edi.
Chexov o‘z kundaligiga shunday yozadi:
“Tushlik paytida sharob ichib valdirashadi, xalq ongini oshirish, vijdon, erkinlik va hokazolar haqida gap sotishadi, stol atrofida esa frak kiygan kechagi krepostnoy qullar xizmat qilishadi, kucherlar sovuqda qotib ko‘chada ularni kutib o‘tirishadi − shuning o‘zi Haqqa xiyonat emasmi?”

Umumrossiyaga xos yolg‘on hammadan ko‘ra qora xalq ongiga chuqur singib ketgan edi. Shunday bo‘lsa ham jaholat va nodonlik ichida qolgan ana shu yagona ijtimoiy kuch, Chexovning nazarida, haqiqatga intiluvchi va unga teran sadoqat saqlovchi odamlar sifatida gavdalanadi.

- Korney Chukovskiy

📚 @e_kutubxona

So‘rovnoma

Siz uchun jahon adabiyotidagi eng yaxshi 5 ta kitob qaysi?

27.10.2024

📚 @e_kutubxona

Ahmad Yassaviy bilan Mashrabning she’rlari aslida bu ikkalasi tomonidan yozilmagani aytiladi.

Bunga sabablar:

1. Ikkalasining qo‘lyozmasi bilan yoki ulardan yozib olganlarning qo‘lyozmasi bilan aniq bir nusxa yetib kelmagan.

2. Yassaviy bilan zamondosh yoki hatto u zotdan bir necha asr keyinroq yashagan kishilarning she’rlarini o‘qisangiz, Yassaviyniki deyiladigan she’rlardan ancha qiyinroq so‘zlar ishlatilgan, eskicharoq, arabiy-eski turkiy va forsiy tillar aralashgan shaklda bo‘lgan. Qolaversa, Yassaviyniki deyiladigan ko‘p she’rlarda vazn ham aruz emas, barmoq. Tilning o‘ta oddiyligi va vaznning soddaligi bu she’rlar ko‘proq folklor asarlar ekaniga dalolat  qiladi.

3. Mashrab taxallusi bilan she’r yozgan 30 dan ortiq shoirlar bo‘lgan, ulardan biri Nodiraning o‘g‘li Muhammad Amin (edi shekilli ismi). Mashrabga tegishli deyiladigan she’rlarning vazn, lug‘at va boshqa uslublaridagi o‘ta katta farqlar bular bir odam tomonidan yozilmaganini ko‘rsatib turadi.
Yassaviyniki deyiladigan she’rlarda ham shunday.

4. Ikkala zotga nisbat beriladigan she’rlarda ham ularning tarjimai hollariga nomunosib gaplar, ba’zida kufr so‘zlar bor.

Va umuman, islomda biror asar bir kishiga nisbat berilishi uchun o‘sha odamdan yo og‘zaki sahih sanad - ishonchli odamlar zanjiri bilan yoki imzolangan va muddati va xattot ma’lumotlari yozilgan qo‘lyozma orqali yetib kelishi shart. Bu ikkala zotga tegishli deyiladigan asarlar shu yo‘l bilan ularga nisbati isbotlanmagan.

Endi tasavvuf qismiga kelsak, tasavvuf diniy olimlar emas, adabiyot ahli - shoirlar qo‘liga ko‘chgach, ilmiyligini yo‘qotib, boshqa dinlar fikrlari aralashib ketgan bo‘tqaga aylangan.
Shuning uchun tasavvufni ilmiy o‘rganmoqchi bo‘lgan odam shar’iy ilmlarni egallagan olimlar kitoblariga murojaat qilishi kerak.

- Mahmud Usmon

📚 @e_kutubxona

#Qora_oqqush

Nassim Taleb, «Qora oqqush» kitobidan tagiga chizib o‘qilgan satrlar

Biz o‘z miyamizni juda oson yo‘l bilan alday olamiz.

"Odamlar meni jiddiy qabul qilishlari uchun men o‘zim uchun o‘tmishdoshlarni o‘ylab topishim kerak edi".

Ilm-fanda tasodifiy biror kuzatuvni amalga oshirgan inson emas, balki nuqtalarni bog‘lay olgan kishi katta g‘oyaning timsoliga, o‘z "brendining nomi"ga ega bo‘ladi.

Bu keng tarqalgan tuzoq: odamlar ilm-fan orqali bashorat qilish haqida o‘ylashadi (hatto noto‘g‘ri bo‘lsa ham). Men uchun esa, fan qanday qilib laqma bo‘lib qolmaslikni o‘rgatadi.

Aqliy toifalar bizga biror g‘oyani "yuqtirishi" uchun, avval bizning tabiatimizga mos kelishi kerak.

"Yo‘lda uchratgan yuqorilab borayotgan insoningni bir kun kelib pastga tushayotganda ham uchratasan".

Omad — bu tenglashtiruvchi omildir, chunki deyarli hamma omadli bo‘lish imkoniyatiga ega.

Sotsialistik hukumatlar o‘zlarining gigantlarini himoya qilishgan va bu orqali istiqbolli omadlilarni nobud qilishgan.

Aksariyat odamlar, afsuski, juda tez yurishni mashqlar bilan adashtirishadi, ammo shunday sekin tezlikda yurish kerakki, hatto yurayotganingizni ham unutishingiz kerak.

Ular faylasuf ismidan oldin har doim "fransuz", "nemis" yoki "amerikacha" so‘zlarini qo‘llashadi, go‘yoki bu narsa fikrlar yo‘nalishini belgilaydigandek.

Olim kutubxona yaratish uchun kutubxona vositasiga aylanmasligi kerak.

Katta hajmdagi ma'lumotlar hali ham hech narsani tasdiqlamaydi, lekin bitta holat hamma narsani rad etishga qodir.

Yuqori maoshli ishni tark etish, agar bu sizning tanlovingiz bo‘lsa, bu tanlov sizga siz topgan puldan ko‘ra ko‘proq foyda keltiradi.

Qoidalarni o‘zingiz yaratadigan o‘yinda mag‘lub bo‘lish ehtimoli kamroq.

Ko‘pchilik tomonidan tan olingan prognozchilarning natijalari borgan sayin yomonlashaveradi, chunki ular har safar jamoatchilikning e’tiborini tortish uchun yanada radikal bashoratlar qilaverishadi.

"Kimki sabablarni bilsa, u kelajakni tushunadi, faqat Xudodan boshqa hech kimda bunday qobiliyat yo‘q..." (Sitseron)

📚 @e_kutubxona

#Nazm

OTAM O‘GITI

Otamning gaplari esimda hamon:
“O‘g‘lim, mayda gapga berma e’tibor!”
Qachon shu o‘gitga bo‘ysunsam omon,
Bo‘ysunmasam nolon qolganlarim bor.

Bolam, derdi otam, borma uzoqqa,
Ibrat ol oddiy bir toqqa tikilib.
Birgina tosh kelib urilsa toqqa,
Javob bersa, tamom – tugar to‘kilib.

Nimayam der edim, shugina so‘zim,
Tushundim bu tuyg‘u ko‘p yurakka yot.
Katta gaplaringni qiloldim hazm,
Mayda gaplaringdan charchadim, hayot!

- Xayrulla Hamidov

📚 @e_kutubxona

So‘rovnoma

Siz uchun o‘zbek adabiyotidagi eng yaxshi 5 ta kitob qaysi?

20.10.2024

📚 @e_kutubxona