Ateizm va Islom: Tarixiy va Mantiqiy TahlilAteizm va Islom azaldan bir-biriga qarama-qarshi qarashlar bo‘lib kelgan. Biri aql, ilm va kuzatuvlarga tayanib, tabiiy olamni ilohiy aralashuvsiz tushuntirsa, ikkinchisi ilohiy vahiy va mutlaq haqiqat g‘oyasiga asoslanadi. Bu maqolada Islomning kamchiliklari va ateizmning mantiqiy yondashuvi tahlil qilinadi.
1. Ilm-fan va Islom: Qarama-qarshiliklar
Ko‘pchilik musulmonlar Islomni ilmga mos deb hisoblaydi, lekin tarix va mantiqiy tahlil aksini ko‘rsatadi.
1.1. Qur’on va ilmiy xatolar
Islomning asosiy manbasi Qur’onda keltirilgan ba’zi ilmiy iddaolar zamonaviy fan bilan mos kelmaydi:
Osmonga osilgan chiroqlar: Qur’onda yulduzlar osmonga "osib qo‘yilgan" (67:5) deyilgan, lekin astronomiya yulduzlar murakkab gaz va plazma jarayonlari natijasida paydo bo‘lishini ko‘rsatadi.
Oy o‘zidan nuri yo‘q, aksincha nurni aks ettiradi: Islom ulamolari Oy nurni aks ettirishini Qur’on oldindan aytgan deb da’vo qiladi, lekin qadimgi yunon faylasufi Anaksagor (miloddan avvalgi 5-asr) bu fikrni ilgari surgan.
Yer tekis emas: Ko‘plab tafsirlar (jumladan, Ibn Qutayba, Tabariy va Zamaxshariy) Qur’onning "Yerni tekis qildik" (79:30) oyatini tekis Yer modeli sifatida talqin qilgan. Hozirgi ilmiy dalillar esa Yer shaklining geoid ekanini ko‘rsatadi.
2. Islom va tarixiy paradokslar
Islomning kelib chiqishi va tarqalishiga doir tarixiy dalillar uning ilohiy manba emas, balki inson tomonidan shakllantirilgan din ekanini ko‘rsatadi.
2.1. Muhammadning vahiy olishi yoki tutqanoq kasalligi?
Muhammadning payg‘ambarligi haqida Islom ulamolari uni Jabroil orqali vahiy olgan deb ta’riflashadi. Lekin bu holat tutqanoq kasalligining simptomlariga o‘xshash:
To‘satdan hushdan ketish
Og‘ir nafas olish
Terlash va qattiq titrash
Bosh og‘rig‘i va tashqi ovozlar eshitish
Bu simptomlar frontal epilepsiya yoki temporal tutqanoq kasalligiga mos keladi. Tarixiy manbalar Muhammadning ba’zan qattiq qiynalib vahiy olganini yozadi. Masalan, Sahih al-Buxoriy (1:3) hadislarida Muhammad vahiy olayotganda bosh og‘rig‘i va qattiq bosim his qilgani aytiladi. Bu esa uning ilohiy emas, balki nevrologik muammo tufayli vahiy olayotgani haqidagi gipotezani ilgari suradi.
3. Islomning axloqiy muammolari
Islomda axloqiy tamoyillar deb qabul qilingan ba’zi qonunlar zamonaviy inson huquqlari bilan mos kelmaydi.
3.1. Ayollarning huquqlari cheklangan
Ayollarning meros huquqi erkaklarga nisbatan ikki barobar kam (4:11).
Ayolning guvohligi erkakning yarmiga teng (2:282).
Ko‘p xotinlilik (4:3) va qulchilik (33:50) qonuniy hisoblangan.
3.2. Dinni tark etganlar jazolanadi
Hadis va tafsirlarga ko‘ra, Islomni tark etganlar o‘limga mahkum qilinishi lozim. Masalan, Muhammad shunday degan:
🪓 "Kim dinidan qaytsa, uni o‘ldiring." (Sunan Abu Dovud, 4351)
Bu esa inson huquqlari va fikr erkinligiga zid keladi.
4. Ateizmning mantiqiy ustunligi
Ateizm ilohiy mavjudotga ishonchsiz hayot kechirishni anglatadi. Unga ko‘ra:
1. Olamni tushuntirish uchun Xudo shart emas: Koinotning paydo bo‘lishi Kvant fizika, Kosmologiya va Evolyutsiya nazariyalari orqali tushuntiriladi.
2. Axloqiy qadriyatlar ilohiy manbaga bog‘liq emas: Inson axloqi jamiyat va taraqqiyot natijasida rivojlanadi.
3. Erkin fikrlash va ilmiy skeptitsizm: Har qanday da’vo dalil bilan isbotlanishi lozim.
Xulosa
Islom dini o‘z davri uchun muhim bo‘lgan, lekin hozirgi ilmiy, tarixiy va axloqiy qarashlarga javob bera olmaydi. Ateizm esa kuzatuv va mantiqiy fikrlash orqali olamni tushuntirishga harakat qiladi. Shunday ekan, Xudo g‘oyasi inson tafakkuriga yuklangan ortiqcha bo‘lak bo‘lib, olamni tushunishda kerak emas.
https://t.me/atheist_kundaligi