Advokat Abdullayev | Rasmiy

Маъмурий судлар юрисдикциясига ўтказиш белгиланмоқда

Қонун лойиҳаси билан солиқ органларининг солиқ тўловчилар билан боғлиқ барча низоларни кўриб чиқиш маъмурий судлар юрисдикциясига ўтказиш белгиланмоқда.

👉 @Advokat_Abdullayev

"Судлар фаолиятига ҳар қандай аралашиш одил судловга соя солиш, деб баҳоланади. Бу бўйича сўров ҳам, жавобгарлик ҳам қаттиқ бўлади.”

Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев

(Коррупцияга қарши курашиш бўйича кенгайтирилган йиғилишдаги нутқидан)

👉 @Advokat_Abdullayev

Никоҳдан суд тартибида ажратишдаги ўзгариш

Амалдаги Оила кодексининг 40-моддасига мувофиқ, никоҳдан ажратиш тўғрисидаги ишлар суд томонидан Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик процессуал кодексида даъво ишларини ҳал қилиш учун белгиланган тартибда кўриб чиқилади.

Суд ишнинг кўрилишини кейинга қолдириб, эр-хотинга ярашиш учун олти ойгача муҳлат тайинлашга ҳақли.

Суд эр-хотинга ярашиш учун муҳлат тайинлаб, ишнинг кўрилишини кейинга қолдирган тақдирда, эр-хотиннинг бирга яшаш жойидаги фуқаролар йиғинининг яраштириш комиссиясини, агар улар бирга яшамаётган бўлса, ҳар бирининг яшаш жойидаги фуқаролар йиғинининг яраштириш комиссиясини эр-хотинни яраштириш бўйича тегишли чоралар кўриш учун уч кундан кечиктирмасдан ёзма равишда хабардор қилиши керак.

Кучга кирган Қонун билан ушбу модда қуйидаги мазмундаги қисм билан тўлдирилди:

"Суд оилавий (маиший) зўравонликдан жабрланган шахснинг талабига кўра ярашиш учун муҳлат тайинламайди".

***

Маълумот ўрнида: Олий суд Пленумининг қарори талабига кўра, оилавий (маиший) зўравонлик деганда, оила аъзосининг бошқа оила аъзосига нисбатан унинг ҳуқуқларини, эркинликларини, қонуний манфаатларини бузадиган, жисмоний ва (ёки) руҳий азоб уқубатларга олиб келадиган, унинг ҳуқуқларини чеклайдиган, баданга шикаст етказилишига сабаб бўладиган қасддан содир этиладиган жисмоний, руҳий, иқтисодий ёки жинсий характердаги хатти-ҳаракатлар тушунилади.

👉 @Advokat_Abdullayev

Қарама-қарши қадриятлар

Джоэл Трачтмэн
Тафтс университетининг
халқаро ҳуқуқ профессори

"Ҳуқуқ ва давлат сиёсатида камдан-кам ҳолларда масалалар оддий ва бир қийматли бўлади. Аксинча, деярли барча масалаларда турли қадриятлар тўқнашади.

Ҳар бир қонун ёки шартномага ҳар хил мақсад ва қадриятлар сингдирилган. Масалан, кимдир жиноят қилган бўлса, унга жазони муқаррар қилиш – бир қадрият.

Бошқа томондан, жиноятда айбланаётган шахсга адолатли суд, ҳуқуқ ва процессуал кафолатлар бериш – яна бир қадрият.

Баъзан жазолашга бўлган интилиш билан адолатли суд талаблари зиддиятга киришиши мумкин. Масалан, қонунга хилоф равишда тўпланган далилларни инкор қилиш қоидаси қўлланади – бу далиллар ҳақиқатни аниқ тасдиқлашга хизмат қилиши мумкин бўлса ҳам, улар ишга қўшилмайди, чунки процессуал ҳуқуқ бузилган.

Суд назарида шу йўл билан келажакда ноқонуний далил тўплашни олдини олиш мумкин."

👉 @Advokat_Abdullayev

Бош прокуратура коррупциявий жиноят ҳақидаги аризангиз ёки уни йўқотишга оид таклифингиз бўлса, "1161" рақамли “Ишонч телефони” ёки @bpantikoruz_bot телеграм боти орқали юборишга чақирмоқда.

“Миннатдорчилик” коррупцияси

Кўпинча, инсонлар ишларини ҳал қилиб берган мансабдор олдида ўзларини ноқулай, аниқроғи, гўёки ўзларини унинг олдида қарздордек ҳис қилишади. Агар мансабдор ишни ҳал қилиб берганлигини таъкидлаб қўядиган бўлса, бу ҳиссиёт икки карра ошади. Чунки иш битди, илтимос қилинган масала, қийнаётган муаммо қонуний ҳал этилди. Инсон доим иши ҳал бўлса, бунга сабабчи бўлган одамлардан мамнун бўлган ҳолда уларни ҳам имкон қадар хурсанд қилгиси келади.

Қизиқ, амалдор одам ўз вазифасини сидқидилдан, виждонан ва ўз вақтида бажариши натижасида инсонларнинг муаммолари ҳал этилган бўлса, уларда нима учун қарздорлик ҳисси пайдо бўлмоқда?

Сабаби шунданки, ана шу қарздорлик ҳисси келажакка қолиб кетмаслиги, кейинги учрашув ёки яна бирор масала билан ўша мансабдорга дуч келиб қолган тақдирда, унинг самимий қабул қилиниши учун замин ҳозирлаб, миннатдорчилик қилиб қўйишга интилади ва бунга кўпчилик мойил бўлади.

Ҳаттоки, юқори даражадаги ҳамда ёши улуғ бўлган мансабдорлар орасида ҳам бир “нақл” борки, буни ёшларга ёйишга ҳаракат қилишади ва ўз шогирдларига уқтиришади: “Инсонларга ёрдам қилиб қўй, ўзлари уялиб миннатдорчилик қилиб кетишади. Шунинг ўзи етади. Таъмагирлик қилиш шарт эмас, шу кресло сени боқади”.

Мана шу ғоя ҳамда ундан ҳосил бўлган кайфият мансабдорларга ўз "кресло"ларига ёпишиб олишларини таъминлайди, ёшларни эса мансабга, кресло ортидан бойлик орттиришга қизиқтиради. Натижа эса жамиятда коррупцияга қизиқишни кучайтириб, коррупциянинг шаклланишига шароит яратиб беради.

Эътибор берганмисиз, моддий шаклдаги миннатдорчиликни қабул қилишни, асосан, эҳтиёткор мансабдорлар тоифасида учратиш мумкин. Улар буни “пора олиш” деб ҳисоблашмайди, аслида эса ушбу ҳаракат ҳам пора сифатида баҳоланадиган қилмишлар сирасига киради.

Эҳтиёткор мансабдорларнинг фикрича, бундай турдаги миннатдорчиликни қабул қилишда таъмагирлик қилинмаганлиги учун ҳам бу “пора” ҳисобланмайди, яъни улар ўз ҳаракатларида таъма бўлмаганлигига урғу беришади. Аммо мансабдор томонидан талаб қилиб олинмаган, инсонлар ўзлари хоҳлаб, чин дилдан рози бўлиб берган моддий қимматликлар мансабдор шахснинг вазифасидан келиб чиқиб бажарган ҳаракатлари учун “миннатдорчилик” тарзида тақдим этилганлиги поранинг муҳим белгисини кўрсатиб беради. Бундай порани оладиган мансабдорлар шу сабабли ҳам ўз эҳтиётини қиладилар. Улар иши тушиб келган, уларга мурожаат қилган инсонлар миннатдорчилик сифатида тақдим этаётган моддий қимматликларни беришса, олиб қоладилар. Мабодо беришмаса, талаб ҳам қилишмайди. Порани миннатдорчилик сифатида баҳолайдиганлар тоифасини шу белгилар орқали тасвирлаш мумкин.

Хўш, бундай “миннатдорчилик” олди-бердисининг қандай ижтимоий хавфи бор?

“Миннатдорчилик” тарзида “совға” ва “мукофот”лар олиб юрган давлат хизматчисининг виждони чирий бошлайди, қалбида аста секин таъма уруғи ниш уради. “Совға” берган инсонларнинг муаммосини навбатсиз ҳал қилиб бериши натижасида “миннатдорчилик” билдирмаган инсонларга “вақти етмай қола бошлайди”. Охири эса эҳтиёткор мансабдор таъмагир шахсга айланади.

Демак, жамиятда коррупция мансабдор олдидаги қарздорлик ҳиссиёти ва “миннатдорчилик” белгиларидан шаклланар экан. Бунда инсонлар жамиятда ўзларига алоҳида муҳит яратишади. Миннатдорчилик деб порани бераётган ҳам, олаётган ҳам шундай муҳитга мослашиб кетади. Бузилган жамият эса “Қарздорлик ҳиссини” туядиганлар ва эҳтиёткор мансабдорлар жамиятининг кенгайиб боришига ўз-ўзидан давлат бошқарувига ўнгдан ва чапдан, ҳам юқоридан, ҳам қуйидан зиён етказади.

Хулоса қиламиз.

👉 @Advokat_Abdullayev

Одил судлов: Президент қатъий огоҳлантирди

Президент суд тизимида коррупциявий хавф-хатарларни олдини олиш, одил судлов сифати ва самарадорлигини ошириш доимо диққат марказида бўлиши зарурлигини таъкидлади.

Сўнгги йилларда судлар мустақиллигини таъминлаш бўйича катта ислоҳотлар амалга оширилди. Лекин судьяларни мажлисга чақириш, уларга ваколатига кирмайдиган вазифаларни юклаш ҳолатлари ҳам учраб тургани қайд этилди.

Шунингдек, айрим идоралар томонидан судга таъсир ўтказишга уринишлар ҳали-ҳануз давом этаётгани кўрсатиб ўтилди.

“Барча раҳбарларни қатъий огоҳлантираман. Судлар фаолиятига ҳар қандай аралашиш одил судловга соя солиш, деб баҳоланади. Бу бўйича сўров ҳам, жавобгарлик ҳам қаттиқ бўлади”,

- деди Президент.

👉 @Advokat_Abdullayev

Тергов: Прокурорлик назорати сусайтириб юборилгани урғуланди

Йиғилишда прокурорлар тергов устидан назоратни сусайтириб юборгани кўрсатиб ўтилди. Жумладан, судлар томонидан 637 та жиноят иши камчиликлари учун терговга қайтарилган.

Бош прокуратура тергов сифатини ошириш ҳамда жиноятчиликни олдини олиш бўйича янада қаттиқ ишлаши кераклиги қайд этилди.

Бош прокуратура ҳам, ички ишлар вазирлиги ҳам уйғониши, янгича ишлаб, бир-бирини тийиб туриши кераклиги кўрсатиб ўтилди.

👉 @Advokat_Abdullayev

Ва ниҳоят ҳудудларни секторларга бўлиб бошқариш тизими бекор қилинди

Коррупцияга қарши курашиш бўйича миллий кенгаш йиғилишида «Бундан буён секторлар фаолияти билан прокурор, ички ишлар ва солиқ шуғулланмайди», – деди президент.

Уларнинг ўрнига эндиликда Бош вазир ўринбосарлари ўзига тегишли соҳалар билан ўз кучи ва тизими билан шуғулланиши белгиланди.

“Прокуратура, ички ишлар, солиқ раҳбарлари яхшилаб эшитиб олсин: сектор ишидан озод қилиш бу – эски даврга қайтиб, аҳоли ва тадбиркорларга ҳар қадамда тўсиқ, коррупцияга шароит яратиш, дегани эмас”,

- деди президент.

👉 @Advokat_Abdullayev

Ёпиқ судлар маълумотларини ошкор қилганлик учун жиноий жавобгарлик белгиланмоқда

Олий Мажлис Қонунчилик палатаси 25 февраль куни бўлиб ўтган мажлисда ёпиқ суд мажлислари маълумотларини ошкор қилганлик учун жиноий жавобгарлик жорий этишни назарда тутувчи қонун лойиҳасини биринчи ўқишда қабул қилди.

Олий суд раиси ўринбосари — хўжалик ишлари бўйича судлов ҳайъати раиси Шуҳрат Полванов мазкур қонун лойиҳаси Президент администрациясининг 2024 йил 23 сентябрдаги хати асосида «мавжуд суд амалиётидаги муаммолар туфайли» ишлаб чиқилганини маълум қилди.

Унинг сўзларига кўра, кейинги йилларда суд-ҳуқуқ тизимида амалга оширилган ислоҳотлар туфайли тизимнинг очиқлиги таъминланган. Хусусан, суд жараёнларида барча фуқароларнинг иштироки таъминланиб, суд қарорлари онлайн тарзда эълон қилинмоқда.

«Яратилган имкониятларга қарамай, бугунги кунда ёпиқ суд мажлиси иштирокчилари судья рухсатисиз суд жараёнидаги маълумотларни ошкор қилаётган ҳолатлар кўп», — деди у.

Батафсил ва манба: gazeta.uz

👉 @Advokat_Abdullayev