Ayyubxon Fargʻoniy | 0.1x engineer

Yangi startap boshlamoqchi bo’lsangiz, iltimos, bir o’ylab ko’ring

O’zbekistonda yangi loyihalarni katta korporatsiyalar kayfiyat uchun qiladi, yoki biznesmenlar aytiga qiziqib dasturchilarni yig’ib o’rtaga pul tashlaydi, yoki oyoqqa turgan, o’z sarmoyasi bor juda mard insonlar yaratadi. Yana tanlovlarda grant yutib sarmoya oladiganlar ham bor, lekin ko’p emas.

Startap deganimda men pul keltiradigan, moliyalashtirilgan bir biznes deyapman. Bizda startap so’zi ma’nosi “o’zini eplavolgan biznes”ni anglatadi. Aslida esa startap “o’z biznes modelini qidirayotgan, talantlar tomonidan boshqaraladigan” korxonadir. Amerikada umuman pul topmaydigan startaplar yo’q deganda 1-2 mln dollar ko’taradi, bizda esa hatto pul topishning o’zi kifoya emas. Shu sabab ham kattarib ketgan startaplar deyarli bizdan chiqmaydi.

Venchur, angellar, ekspertlar o’zicha g’arb metodikasi bo’yicha pul bermoqchi bo’ladi, lekin hech kim O’zbekistonda 10,000$ MRR ga yetmagan startapga pul berasizlarmi degan savolga javob berolmaydi. Yetsangiz ham siz scalable emassiz, yoki sotishni bilmaysiz yaxshi (ha o’zidan o’zi 10K ga erishganmiz-ku), yo vision’ingiz sodda, yo yana nimadir yoqmaydi :)

Urining, izlaning, lekin bilingki, O’zbekiston siz kutayotgan startapbop muhit emas. Bu yerda angelning ham, venchurning ham oddiy bankdan farqi yo’q. Birinchidan ulardan pul olishning o’zi azob, loyihangizni baholashi undan ham qiziq — hali bunga yetib olgunimizcha biz o’zi oyiga 10,000$ topishimiz kerak. Nechta startap bor O’zbekistonda noldan 10,000$ gacha oylik tushumga erishgan? Hatto shunda ham sizning reja/vision’ingizga skeptisizm, ishonchsizlik bildirishadi, aslida esa O’zbekistonda 10,000$ oyiga bitta dastur bilan topish Amerikada 50,000$ topish bilan ekvivalentdir.

O’zim hozir shunday vaziyatdaman. Men startap cookbook’da berilgan barcha amallarni bajardim, lekin O’zbekistonda hammasi boshqacha ishlarkan. Qozog’istonda ham. Umuman mahalliy regionda men o’zimni kichkina bir qumloqda o’tirgandek his qilyapman. Gar bilakda shuncha kuch bor ekan, ne qilaman bu yerda yurib deganday, hozir loyihada pivot emas, hayotimda pivot qilmoqchiman. Bilmadim qanaqa, lekin menga bu o’yinlar yoqmayapti. Qoidalarni bilmayman, hakamlarni bilmayapman, gohida o’yin borligidan ham bexabar qolyapman. Agar Amerikada ham shuncha stress bo’lsa, Amerikada buni boshdan kechirish yaxshiroqmikan…

Agar siz 2025-yilda Frontend Dasturchi bo'lishni maqsad qilgan bo'lsangiz, bu maslahatlar sizga ancha yordam beradi 🤝

- JavaScript, HTML va CSS ni o'rganish - bu web-dasturlashning asosiy texnologiyalari va bu sohaga aloqador so'nggi yangiliklardan xabardor bo’lib turing.

- React, Vue.js, Angular kabi zamonaviy frontend freymvorklari va kutubxonalari bilan tajriba orttirish. Murakkab, dinamik foydalanuvchi interfeyslarini yaratish uchun bu juda muhim.

- Testing, deployment va performance optimization ga oid ko'nikmalarni rivojlantirish. Bular hozirda murakkab ilovalar ishlab chiqarish uchun muhim omillar hisoblanadi.

- Frontend dasturlash ko'nikmalaringizni namoyish etadigan loyihalar portfelini yaratish. Bu ish topish uchun sizga ancha yordam beradi.

- Frontend sohasi bilan bog'liq yangi tendensiyalar va texnologiyalar haqida xabardor bo'lib turish. Ular tez-tez o'zgarib turadi, shuning uchun doimiy o'rganish va moslashish kerak bo'ladi.

Va albatta communitylarda faol bo'ling, bu sizga qo'shimcha tarzda soft skill larni oshirishga yordam beradi va o'rganishingizni tezlashtiradi.

#foydali

2 ой ишсиз юрдим

Ич-ичимдан ўйлардим. Мен ҳеч қачон ишсиз қолмайман.

Мабодо ишсиз қолсам ҳам:

а) Инглиз тили билан «любой» жойга кириб кетаман;
б) Диплом балим 96%. Давлат ишхоналари шундоқ ишга олади;
с) Иш тажрибага эгаман, умуман муаммо бўлмайди;
д) Рус тилини мулоқот даражасида биламан, талаб юқори;
э) Блогим бор. 1000 тача одам ўқийди;
ф) Амакимга алоқага чиқаман, мактабга жойлаб қўяди;
ҳ) Ўлдим деганда, устозларимга ёзаман — иш топиб беради.

Хуллас, ҳамма сабаблар бор. Ҳеч ким мени тўхтатиб қололмайди!

Ичимда ўйлаган кун келди. Бирдан ишсиз қолдим:

а) Инглиз тили мактаблари тўлган;
б) Диплом баҳойим билан итам қизиқмади;
с) Қаерларда ишлагансан дейдиган одам йўқ;
д) Рус тилини идеал билиш керак дейишди;
э) Блогимда ёздим. Ёрдам бўлмади;
ф) Амаким ишга жойлай олмади;
ҳ) Устозлар дуо қиламиз деёлди холос..

2 ой қийналдим. Қарзга ботдим. Эркак киши ишсиз қолиши азоб экан..

Охири тушундим — обрўли жойда ўқишим, яхши жойларда ишлашим, хуллас барчаси — тиришқоқлигимдан эмас, балки Аллоҳнинг раҳматидан экан.

Биз унутувчимиз. Сабаблар билан ўралашиб қоламизда, барча нарсанинг ортида Аллоҳ турганини эсдан чиқарамиз. Ўзим эришяпман деган ҳиссиёт ўтади.

а, б, с, д... алфавит тўла сабаб бўлмайдими — Аллоҳ изн бермаса бир тийн экан.

Сиз ишонаётган — амаки, тоға, амма. хола, оппоқ дода ёрдам беришга қодир эмас. Ишонаверинг.

Охири синиқлик билан таҳажжудда дуо қилдим.

Бирдан йўлим очилди. Бир нечта жой ишга чақиришни бошлади. Ҳаммаси жойига тушди.

Хулоса, дунёнинг илми сизда бўлса ҳам, 20 йиллик мутахассис бўлсангиз ҳам, 88 та тил билсангиз ҳам — Аллоҳ изн бермаса бир тийн.

Ва уларга: «Сизлар Аллоҳни қўйиб ибодат қилиб ўтган бутларингиз қани?!

Улар сизларга ёрдам бера олурми ёки ўзлари ёрдам ола билурми?!», дейилди.

Шуъаро (92,93)

@Ustoz_kundaligi

Time management yaxshi emas deganlar adashadi

Time management qilishga harakatimiz ishlarga ulgurmasligimiz asosiy sababi. Stresga tushamiz, kayfiyat tushadi, o’zimizdan qoniqmaymiz. Bu jarayon charxpalak kabi aylanaveradi.

Inson o’z imkoniyatlarini yuqori baholashga moyil. Qila olmaydigan narsalarini qilaman deb katta rejalar tuzadi.

Qila olmaymiz, time managementni yaxshilashim kerak deymiz.

Yoki dangasaman deymiz. Motivatsiya yo’q deymiz.

Menimcha unday emas. Biz shunchaki tarelkamizga yuta olmaydigan ko’p ovqat solib olganmiz.

Bizga motivatsiya kerak emas, bizga aniqlik kerak.
Bizga qo’shimcha vaqt kerak emas, bizga fokus kerak.


Xo’sh, nima qilish kerak?

Bitta asosiy maqsad qo’yib, bir kunda bir soat ajratib, bir o’zimiz, bitta xonaga kirib olib, faqat bir kungi natijaga fokus qilib harakat qilishimiz muhim.


1. Bir vaqtda bitta ish bilan mashg’ul bo’lish muhim
Ko’pchilikda shu yil erishsam zo’r bo’ladi degan maqsad bor. Aytaylik nemis tilidan B2 olish. Asosiy fokusni shunga qaratish kerak. Multitasking qilish kerak emas. To’g’ri boshqa ishlar qolib ketishi mumkin. Muqobili esa undanda yomon, barchasi qolib ketadi. Hech bo’lmasa bittasi bitgani yaxshi. Eng asosiysi bitgani eng yaxshisi.


2. Fokusni sarflanadigan vaqtga emas, natijaga qaratish muhimroq.
Bir ish uchun sarflangan vaqt yoki mablag’ga emas, o’sha ishdagi natijaga qarashimiz muhimroq. Bir kunda necha soat dars qilishdan ko’ra, bitta bo’limni tugatishga fokus qilishimiz afzalroq.

Boshlanishiga natijalar uchun plankani pastroq qilish kerak. Shunda tugatish oson bo’ladi va muvaffaqiyat hissi bo’ladi. Bu esa davomiylikni ta’minlaydi.


3. Energiyani boshqarishni o’rganishimiz muhim
Har qanday natijaga erishish energiya talab etadi. Energiyani esa to’g’ri boshqarish kerak.
Energiyani so'rib oladigan oladigan amallar
- ijtimoiy tarmoqlar
- shovqinli joylar
- behuda tortishuvlar
- asabiylashish
- doimiy havotirlanish
- monoton ishlar va hok

Energiyani saqlashga yordam beradigan amallar
- Yaxshi uyqu. Buni eng katta dushmani telefon. Bunga yechimni yuqorida bir postda yozdim.
- Yurish yoki yugurish
- Odamlarni boricha qabul qilish
- Chalg’ituvchilardan xalos bo’lish. (Yuqorida 30 daqiqa haqida post bor)



Sher bitta sichqonni ovlash uchun ham bitta kiyikni ovlash uchun ham bir xilda energiya sarflar ekan. Sher uchun natija bu kiyikni ovlash. Uni ovlamagunicha tinchimaydi. Sher sichqon ovlamaydi. Sherdek bo’lish kerak. Natijamiz kiyikmi yoki sichqon. Aniqlab olishimiz muhim.

Bugun kiyik ovlaymizmi yoki sichqon ovlash bilan band bo'lamizmi?


Bek Olimjon
29.03.24
Norvegiya

Sal avvalroq Khumoyun Inayotov o'z kanallarida Nega hozir Junior va Intern'larga ish yo'q mavzusida o'z mulohazalari bilan ulashibdilar.

Do'stimiz ko'piroq O'zbekistondagi vaziyat haqida mulohazalar bildiribdilar. Fikrlariga to'liq qo'shilaman. Ishga kirishda ko'plab omillar muhim ahamiyatga ega. Har doim ham dasturchilik yo'nalishida universitet yoki biron bir o'quv markazini bitirib, 3-4 ta pet project'lar qilib ishga kirib ketib bo'lmaydi. Ba'zida mamlakatdagi iqtisodiy vaziyat sabab bo'lsa, ba'zida nomzodlar orasidagi kuchli raqobat sabab bo'ladi.

Inglizlarda bir maqolga ko'zim tushgan edi:

A fish in an aquarium cannot imagine beyond the walls of its tank.

Ya'ni inson o'zining atrofidagi mavjud sharoitlari va dunyo qarashidan tashqariga chiqib fikrlay olmaydi.

Negadur bizda doim ingliz tili va shu til atrofidagi kompaniyalar yoki davlatlarga bog’lanib qolingan. Ingliz tili dunyo bo’yicha eng ko’p ishlatiladigan va eng ko’p ma’lumot ham aynan ingliz tilidagiliga shubha yo’q.

Lekin ma’lum bir dasturlash yo’nalishni o’rganib, keyin ish topolmasa boshqa turli xil texnologiyalarni o’rganib vaqt yo’qotmasdan boshqa millat tilini o’rganib ko’rib, shu til ishlatiladigan kompaniyalarga topshirib ko’rish haqida xech o’ylamaymiz.

O'zbekistonda bilimlari zo'r bo'lgan junior ,intern yoki new grad darajasidagi dasturchilarni ishga kirishi qiyinlashib borishi yoki ularga ma'lum bir muddat tajriba olguncha bepul ishlash imkoniyati berilayotgan bir vaqtda, Yaponiya dasturchilar kamligidan juda qiynalyapti. Ularga dasturchilar shu darajada kerak-ki, xatto adabiyot yo'nalishini bitirib kelganlarni ham ishga olib ularga oylik to'lab, dasturchilikni 0 dan o'rgatishgacha tayyor. Vietnam’dagi outsource kompaniyalar haqida alohida bir maqola yozsa bo’ladi.

O'zim oxirgi 2 yildan beri dasturchilik sohasida Yaponiyada ishlab kelyapman. Shu yil Aprel oyidan boshlab, new grad software engineer bo'lib full-time ishga joylashdim. Bundan avval talaba bo'lganim sabab, part-time ishchi bo'lib ishlaganman.

Men bilan yana 5 ta bola Software Development bo'limiga qabul qilingan va ularning barchalari gumanitar yo'nalishlarda ta'lim olishgan. Yangi ishchi bo'lib kompaniyaga qo'shilganimizda, bizni boshqa kompaniyalar bilan birga qo'shib turli xil training'lar o'tildi. Shu training'lar vaqtida kim bilan gaplashmay, xamma gumanitar yo'nalishda o'qib, IT kompaniyalariga qiziqib kirishgan. Kompaniyalar esa ularga sarmoya qilishga tayyor. Chunki boshqa yo'l yo'q. Juda ko'p odam ingliz tilini biladi, Yapon tilini biladigan esa kam. Bilganlari ham dasturchilikda emas boshqa sohalarda ishlashyapti.

O'zbekistondagi dasturchilarimiz orasida agar kimdadur bakalavr diplomi bo’lsa va Yapon tilidan intermediate level’ga chiqa olsa, 100% ishga kirishiga yordam beraolaman. Nobodo Yaponiyaga kelib o’qib, ishga kiraman desalar unda minglab kompaniyalar orasidan o’zlariga yoqgan ishni tanlab oladilar. Muhimi yaxshi yapon tili darajasi. Dasturlashni esa ishga kirgandan so’ng Yaponlar o’zi o’rgatib qo’yadi agar qiziqish va o’z ustida mehnat qilishga tayyor bo’lsa.

Do'stlar ko'plab yangi dasturlash tillarini emas yangi millat tillarini o'rganing. Ana shunda olomondan tez ajralib chiqasiz va albatta yutasiz.