BIOLOGIYA FANIDAN||Sardorbek Uzoqov

Munosabat

Ma’lumki, 25–26-yanvar kunlari kimyo va biologiya fanlaridan milliy sertifikat imtihonlari o‘tkazilgan edi. Shundan so‘ng ijtimoiy tarmoqlarda talabgorlar tomonidan turli munosabatlar bildirildi. Shundan kelib chiqqan holda Bilimni baholash agentligi quyidagilarni ma’lum qiladi:

Talabgorlarga umumta’lim fanlaridan bilish darajasini aniqlash va sertifikat berish masalasi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Umumta’lim fanlarini bilish darajasini baholashning milliy test tizimini joriy etish to‘g‘risida” 2020-yil 12-oktabrdagi 646-son qarori bilan tartibga solinadi.

Mazkur qarorning 3-bandiga asosan umumta’lim fanlarini bilish darajasini aniqlash va davlat namunasidagi sertifikatni berish uchun tuziladigan test savollari davlat ta’lim standartlariga mos ravishda hamda ta’lim o‘quv dasturiga muvofiq ishlab chiqilishi belgilangan va savollar talabgorlarning bilim darajasini aniqlashga yo‘naltirilgan.

Test topshiriqlari fan ekspertlarining ijod mahsuli hisoblanadi va u darsliklar emas, balki o‘quv dasturlari asosida shakllantiriladi.
Pedagogik o‘lchovlar nazariyasiga ko‘ra faqat qiyinlik darajasi past bo‘lgan test topshiriqlari bilan talabgorlarning bilim darajasini baholashning imkoni mavjud emas. Shu sababli nafaqat O‘zbekiston Respublikasida, balki rivojlangan mamlakatlar tajribasida ham bilim darajasi maqsadga muvofiq bo‘lgan meʼyorda - turli qiyinlik darajasidagi test topshiriqlari bilan aniqlanadi. Bundan tashqari standartlik va qiyinlik darajalari meʼyorini taʼminlash uchun test variantlarida test topshiriqlari spetsifikatsiya asosida dasturda qamrab olingan mavzular va qiyinlik darajalari bo‘yicha taqsimlanadi.

Xususan, biologiya hamda kimyo fanlaridan qisqa javobni talab etuvchi ochiq test, kengaytirilgan javobni talab etuvchi ochiq test (ya’ni yozma ish), yopiq test topshiriqlaridan foydalanilgan.

Test tuzuvchilar test topshiriqlarini kiritayotganda bu topshiriqlarni bajarish uchun qanday ko‘nikmalar (malakalar, kompetensiyalar) ishga solinishi lozimligini tahlil qilishadi, bu ko‘nikmalar testning maqsadi bilan qay darajada mos ekanligiga baho berishadi.

Xorij tajribasini o‘rganish hamda aprobatsiya natijalarini hisobga olgan holda kimyo va biologiya fanlaridan milliy test sinovi tizimi uchun test spetsifikatsiyasi qayta ishlab chiqildi va Bilimni baholash agentligining 2024-yil 24-dekabrdagi 9-son Ilmiy-metodik kengashida tasdiqdan o‘tkazildi.

Yozma ishlarni bajarish uchun ketadigan vaqt me’yorlari xorij tajribasini o‘rganish hamda aprobatsiya natijalarini hisobga olgan holda (3 ta yozma ish uchun 80 daqiqa) belgilangan.

Test sinovi natijalari Rash modeli asosida ilmiy tahlil qilinadi, tahlil natijalariga ko‘ra test topshiriqlarini takomillashtirish, Rayt xaritasiga ko‘ra test variantida har bir qobiliyat darajasiga mos test topshiriqlari mavjud bo‘lishi yuzasidan takliflar ishlab chiqiladi. Mazkur takliflar Bilimni baholash agentligining Ilmiy-metodik kengashida muhokama qilinadi. Ilmiy tahlillar asosida test topshiriqlari qayta ishlanadi. O‘tkazilgan har bir milliy sertifikat imtihonidan so‘ng talabgorlarning test natijalari tahlil qilinadi va tahlil natijalari agentlikning rasmiy veb-saytida talabgorlar diqqatiga havola qilinadi.

Kanalimiz:👇👇👇
https://t.me/Uzoqov_Sardor_Biologiya_testlari

✅ Agentlikning rasmiy sahifalari:
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube

Masala 36.
9600ta nukleotid bor 3ta dnkda. Jami guanin 2960ta. Brnci dnkda 6480ta h² bog  bor. 2ci dnkda 30% G ucinci dnkda 20% S bor.

Ikkinchi va 3ci dnkdagi h² bog sonini top

Masala sharti toliqmi ?

25.01.2025. Biologiya Milliy sertifikat imtihonida tushgan yozma MASALA.

O‘simlik 3 ta hujayrada jami 768 ta ATF  hosil bo‘ldi ulardan  3/8 birinchi hujayrada 1/8  ikkinchi hujayrada 4/8, uchinchi hujayrada hosil bo‘ldi.Birinchi hujayrada parchalanmay qolgan Sut kislotasi ikkinchi hujayrada parchalanmay qolgan sut kislotadan 3 marta ko‘p uchinchi hujayrada parchalanmay qolgan sut kislata birinchi hujayrada to‘liq parchalangan sut kislatadan 3,5 marta ko‘p Ikkinchi hujayrada to‘liq parchalangan glyukozadan, birinchi hujayrada chala parchalangan sut kislatadan 15 marta kam, To‘liq va chala parchalangan glyukoza miqdori toping?

40 Drazafila masalasi edi
Urguchidan 8ta gameta erkakdan 2ta gameta chiqadigan masala
Javobi 12.5%chiqadi

39. Odamda qandaydir kasalliklarni isriylanishiga oid genetik masala edi oddiyroq

38. Blastomer masalasi eslab yozib tashlayman menimcha 95%kirganlar bu savolni ishlay olmadi
Javobi 21504 chiqishi kerak
Blastomerlardagi jinsiy xramasomalar sonini toping degandi

37. Pomidorlar bargi 2m2 barg sathiga ega suniy yoritish orqali yotirildi
15kunda necha gr organik modda hosil bo'ladi
24×2=48gram 1kunda
48×15= 720gram glyukoza

25.01.2025. Biologiya Milliy sertifikat imtihonida tushgan yozma MASALA.

O‘simlik 3 ta hujayrada jami 768 ta ATF  hosil bo‘ldi ulardan  3/8 birinchi hujayrada 1/8  ikkinchi hujayrada 4/8, uchinchi hujayrada hosil bo‘ldi.Birinchi hujayrada parchalanmay qolgan Sut kislotasi ikkinchi hujayrada parchalanmay qolgan sut kislotadan 3 marta ko‘p uchinchi hujayrada parchalanmay qolgan sut kislata birinchi hujayrada to‘liq parchalangan sut kislatadan 3,5 marta ko‘p Ikkinchi hujayrada to‘liq parchalangan sut kislata soni birinchi hujayrada chala parchalangan sut kislatadan 15 marta kam, To‘liq va chala parchalangan glyukoza miqdori toping?
a shartida 6960kj issiqlik
b sharti 30%bolishi kerak
@

42 AaAaAa polimer tipda boy irsiylanishi
BB soglom
Bb mikepolitsoz kasal kasallikni nomi shunga oxshash
bb akrokepolitoz kasal kasallik nomi shunga oxshashaD polidaktiliya
E katarakta bitta autosomada joylashgan dominant belgi toliq birikkan
Probandning otasi 170sm AAaaAA akromikalitoz bilan kasallangan qolgan belgilari soglom
Onasi 160sm aaAAaa D va E ga ega bb edi manimcha
Shu proband turmush qurgan shahs 150 sm D va E ga ega
Qisqasi 64talik savol edi
Erkakdan 32 gameta chiqadic
Ayoldan 2gameta

proband otasi 170sm

Testi qiyin bolmadi
Yozma ishda
41 Sichqon rangi 2juft kopmlementar tipda irsiylanadi A va B bo'lsa kulrang
A bb bo'lsa qora
Qolgan holda oq bo'ladi
R tishi uzun
rr tishi qisqa
D dumida tuki kam
dd tuki kop
F1 = 64talik pennet edi

1 Chumchuqsimonlarga mansub qushlar sonini toping
7ta
2. Quyidagilardan nechtasini posti pektindan iborat 3ta
3. Xloroplast rasmi tilakoid a va stromaga b xos belgilarni toping
4. Vatani markaziy amerika bolgan osimliklarni ularga xos belgilar bilan juftlang takroriy savol