Sirdaryo viloyat sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi boshqarmasi| Rasmiy kanal

​Odam va hayvonlarning aʼzo va toʻqimalari hisobiga yashovchi mayda chuvalchanglar – gijjalar (gelmintlar), ular keltirib chiqaradigan kasalliklar gelmintozlar deyiladi. ❗️❗️❗️

🟩Kasallik manbai bemor odam va gijjalar bilan zararlangan hayvonlar hisoblanadi.

🟦Gijjalar – chuvalchanglar, oʻzining parazitlik hayotini odam organizmida oʻtkazuvchi organizmlardir. Bunda odam yoshi rol oʻynamaydi - kattalar ham, bolalar ham bir xilda kasallanishi mumkin.

Parazitlar insonga qanday yuqadi❓

🟪Shifokorlarning aytishicha, parazitlar turiga qarab turli usullarda yuqishi mumkin. Masalan, askaridalar, asosan, qoʻlini yaxshi yuvmaydigan bolalarda koʻp uchraydi. Ostritsalar esa odamga iflos qoʻllar, oziq-ovqat mahsulotlari hamda ogʻiz va burunga tushadigan chang orqali ham yuqishi mumkin.

Kasallik belgilari

🟧Gijjalarning xili, soni va qaysi organda parazitlik qilishiga qarab kasallik har xil kechadi. Parazitlar bilan zararlangan odamning vazni kamayadi, qorinda ogʻriq, koʻngil aynishi, ich ketishi yoki bosh aylanishi, jizzakilik paydo boʻladi. Gijja ichakda boʻlsa – ich qotadi yoki ich ketishi, koʻngil aynishi, qayt qilish holatlari kuzatiladi. Jigarda boʻlsa - koʻz oqi va badan sargʻayadi, shish paydo boʻladi, badanga har xil dogʻlar tushishi mumkin. Oʻpkada boʻlsa - isitma chiqishi va yoʻtal paydo boʻlishi mumkin. Shuningdek, odamning mehnat qobiliyati pasayadi, bolalarda rivojlanish orqada qoladi, yaxshi oʻsmaydi, xotira pasayadi, uyqusi notinch boʻladi.

Lyamblya

🟫Hozirda eng koʻp uchrayotgan parazit turi bu - lyamblya hisoblanadi. Layamblya – oddiy, sodda jonivor. U oʻzidan oʻzi odam organizmida koʻpayadi. Lyamlblyaning alomatlari: ishtaha boʻlmaydi, ertalab nonushta qilishga qiynalish, kun boʻyi och qorinda yurish, bolalarda injiqlik, jizzakilik, ich oʻz-oʻzidan ketishi va qotishi boʻladi. Lyamblya oʻt yoʻllarida, oʻn ikki barmoq ichagida koʻproq parazitlik qiladi. Biz taom tanovul qilganimizda, ovqat hazm boʻlishi uchun, oshqozondan keyin oʻn ikki barmoqli ichakka oʻtadi.

🟪Lyamblya oʻn ikki barmoqdagi odam uchun kerakli vitaminlar, minerallar, kaliy, kaltsiylar bilan oziqlanadi. Lyamblya qaynatilmagan suv va ichimliklardan yuqishi mumkin.

​⚡⚡Trixofitiya – kasal hayvonlar bilan aloqa qilganda tez yuqadigan va tarqaladigan yuqumli kasallik

‼️Trixofitiya – zamburug’lar keltirib chiqaradigan teri va qo’shimchalarining mikotik kasalligi bo’lib, infeksiyaning manbai odam va zoofil bo’lganida antropofil bo’lishi mumkin – trixofitiyaning bu shakli kasal hayvonlar bilan aloqa qilganda sodir bo’ladi. Trixofitiya juda yuqumli zamburug’ kasalligi bo’lib, barcha yosh guruhlarida kasallanish taxminan bir xil, ammo trixofitiya ko’proq yosh va maktab yoshidagi bolalarda tashxis qilinadi.
🔹Infeksiya manbai trixofitiyali odamlar, hayvonlar va uy-ro’zg’or buyumlari, zamburug’ sporalari bilan zararlanganlardir. Zoofil trixofitiya bilan infeksiya kasal hayvonlar bilan aloqa qilish natijasida yuzaga keladi, uysiz hayvonlar ayniqsa xavflidir.

🔹Kasallanish xavfi hayvonlar bilan doimiy aloqada bo’lganda – chorvachilik fermalarida, veterinariya klinikalarida hamda it va mushuklarni boqishda ortadi.
Trixofitiyaning surunkali sust shakllarida, ayniqsa o’rta yoshli ayollarda keng tarqalgan bo’lib, infeksiya umumiy taroq, yostiq va uy-ro’zg’or buyumlaridan foydalanish orqali barcha oila a’zolariga ta’sir qiladi. Haddan tashqari ko’payish, shaxsiy gigiyenaning yetishmasligi va himoyalanmagan teri bilan tez-tez aloqa qilish kabi omillar oilaviy infeksiya ehtimolini oshiradi.

🔹Trixofitiyaning oldini olish bemorlarni izolyatsiya qilish va aloqada bo’lgan shaxslarni karantin qilish bilan kasallik o’choqlarini o’z vaqtida aniqlashdan iborat. Bolalar bog’chalarida tizimli tekshiruvlar trikofitiyali bolalarni aniqlash va infeksiyaning tarqalishini oldini olish imkonini beradi. Qarovsiz hayvonlar bilan aloqa qilmaslik, uy hayvonlarini, shu jumladan, yovvoyi hayvonlar bilan aloqa qilmaydigan hayvonlarni tekshirish trixofitiyaning infiltrativ-yiringli shakllari xavfini kamaytiradi.

🔹Shu sababli qarovsiz hayvonlar bilan aloqa qilishdan saqlaning. Shuningdek, shaxsiy gigiyena qoidalariga qat'iy amal qilishni unutmang. Agarda shu kabi zamburug'li kasalliklarni yuqtirib olsangiz darhol shifokorga murojaat qiling.

📰Sanepidqo'mita Yangiyer shahar bo'limi Axborot xizmati

Rasmiy sahifalarimizga obuna bo'ling:

🔽🔽🔽

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Сувчечак – ўткир юқумли касаллик; ҳарорат кўтарилиши, тери ҳамда шиллиқ каватларга серозли пуфакчалар тошиши билан кечади. ♻️

✅Филтрланувчи вируслар кўзғатади. Кўпинча, 10 ёшгача бўлган болаларда учрайди. Вируслар бемор йўталганда, гапирганда, акса урганда ҳаво орқали соғ одамга ўтади. Сувчечак билан оғриган бола такрор оғримаслиги мумкин. Инкубацион даври 10-21 кун (кўпинча 14 кун). Дастлаб боланинг дармони қурийди, ҳарорати 39-39,5°С гача кўтарилади, юзига, танасининг турли қисмларига тошма тошиб, кейинчалик пуфакчаларга айланади.

✅Пуфакчалар тиниқ суюқликка тўла бўлиб, атрофи қизариб туради. Улар аксари бошнинг сочли қисми, юз, бадан ва оёқ- қўлга тарқалади. Кейинчалик пуфакчалар ёрилиб ўрнида пўст ҳосил бўлади, 1-3 ҳафтадан кейин дўстлар тушиб кетади, ўрнида чандиқ қолмайди.

✅Сувчечак тошмаси баданнинг ҳамма қисмига бир вақтда эмас, балки 1-2
кун оралатиб тошади. Баъзан улар оғиз, томоқ, бурун-ҳалқум шиллиқ
пардасига ҳам тошиши мумкин. Ҳар гал тошма тошиши олдидан бемор
иситмалайди, тошмлар қуриб битган, ҳарорат меъёрлашади.

✅Сувчечак асоратлари кам кузатилади. Сувчечак томалари кўз мугуз
пардасида бўлса, кератит, томонда бўлса, ларингит, заифроқ болаларда –
асбцесс, зотилжам, лимфаденит, отит, сарамас, флегмона пайдо бўлиши
мумкин.

✅Бемор, кўпинча, уйда шифокор назоратида даволанади. Бола қашиниб,
терисини тирнаб юбормаслиги учун тирноғини олиб туриш, қўлини доим
тозалаб ювиб қўйиш зарур. Тошмларга калий перманганат эритмаси ёки
бриллиант кўки суртилган; оғзини дезинфекцияловчи эритмалар билан чайиб туриш тавсия этилади. Сувчечак жуда юқумли, шунинг учун бемор болани алоҳидалаб қўйиш лозим.

​Yuqumli kasalliklar tarqalishini oldini olish maqsadida "Mahallabay" ishlash tizimi amalda

Yuqumli kasalliklarning keng tarzda tarqalishi oldini olish uchun avvalo shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya qilish, o'z vaqtida emlanish lozim. Aynan shu kabi qoidalarga amal qilish uchun esa aholining sanitariya madaniyatini oshirish lozim.
🔰Sanepidqo'mita Sirdaryo viloyati boshqarmasi Xovos tuman bo'limi mutaxassislari tomonidan Obod turmush mahallasida “Mahallabay” ishlar tashkil etildi va  xonadonbay yurilib kerakli tavsiyalar berildi.

➖Sog‘lom turmush tarziga rioya qilish;

➖Shaxsiy gigiyena qoidalariga amal qilish;

➖Oziq-ovqat mahsulotlarini tayyorlash va saqlash jarayonlarida sanitariya-gigiyena qoidalarga rioya qilish;

➖Meva va sabzavotlarni iste’mol qilishdan oldin oqar suvda yaxshilab yuvish;

➖Xonalarni shamollatish va namli tozalov ishlarini olib borish;

➖Pashshalarga – ichak infeksiyalarini tashuvchilariga qarshi kurash;

➖Milliy emlash kalendariga binoan vaksinatsiya jarayonlarining to'g'ri tashkil etilganligi;

➖Botulizm, ovqatdan zaharlanish, virusli gepatitlar, gripp, turli xil yuqumli va mavsumiy kasalliklar profilaktikasi haqida tushunchalar berildi.

❗️Yodda tuting! Profilaktik qoidalar - har birimizning kundalik turmush tarzimizga aylanishi kerak!

🌐Bizni kuzatishda davom eting!

💻 Sanepidqo'mita Xovos tuman bo'limi Axborot xizmati

Telegram