Ta'lim: Pauli, Munich universitetida Arnold Sommerfeld qo‘l ostida tahsil olgan.
Ilmiy faoliyat: U kvant mexanikasi va zarracha fizikasi bo‘yicha kashfiyotlar qilgan.
Asosiy kashfiyotlari:
1. Pauli taqiqlanish printsipi (1925): Pauli tomonidan ishlab chiqilgan bu printsipga ko‘ra, bir atom ichidagi ikki fermion (masalan, elektron) bir xil kvant holatiga ega bo‘lishi mumkin emas. Bu printsip kvant mexanikasining eng muhim tamoyillaridan biri hisoblanadi va atomlarning tuzilishini tushuntiradi.
2. Nevtrino zarrachasini bashorat qilishi (1930): Pauli, beta parchalanishi jarayonini tushuntirish uchun nevtrino zarrachasining mavjudligini bashorat qilgan. Ushbu zarracha keyinchalik eksperimental ravishda kashf etildi.
3. Spin tushunchasi: Pauli elektron va boshqa zarrachalarning ichki harakatini tushuntirish uchun spin tushunchasini rivojlantirgan. Bu kvant mexanikasidagi muhim kontseptsiyalardan biri hisoblanadi.
Ilm-fanga qo‘shgan hissasi:
Atom tuzilishi va kvant mexanikasi: Pauli taqiqlanish printsipi atomlarning kimyoviy va fizik xususiyatlarini tushuntirishda muhim ahamiyatga ega bo‘ldi. Uning ishlari, xususan, kimyoviy bog‘lanishlar va zarracha fizikasi sohalarida katta turtki berdi.
Zarracha fizikasi rivojiga hissa: Pauli zarracha fizikasi va kvant mexanikasida yangi nazariy tushunchalarni ishlab chiqdi va ilmiy ishlarida chuqur nazariy tahlillar bilan tanildi.
Miras:
Nobel mukofoti: 1945-yilda Pauli kvant nazariyasiga qo‘shgan hissasi, xususan, Pauli taqiqlanish printsipi uchun fizika bo‘yicha Nobel mukofotini oldi.
Xotira: Pauli taqiqlanish printsipi, kvant mexanikasida asosiy qonunlardan biri sifatida qolmoqda. Uning kashfiyotlari zarracha fizikasi va atom tuzilishi haqida zamonaviy tushunchalarning asosi bo‘lib xizmat qiladi.
Wolfgang Pauli kvant mexanikasi va zarracha fizikasiga katta hissa qo‘shgan va ilm-fan tarixida chuqur iz qoldirgan olimdir. Uning ishlari bugungi kunda ham muhim ahamiyatga ega.
