Negadir oliy ta'limda o'qish istagi menda bo'lmagan. Albatta buning bir necha sabablari bor aslida.
1. Kollejdagi 3 yillik besamar ta'lim
Kollejga o'qishga kirish ishtiyoqi menda baland bo'lgan. Chunki maktabdagi be'mani fanlardan qutilgan holda o'zim qiziqgan soha bilan ko'proq shug'ullana olaman deb o'ylaganman. Lekin barchasi boshqacha bo'lib chiqdi. Birinchi kursda o'sha 9 yillik ta'limni debillarcha yana takrorladik. Ikkinchi kursda nazariya. Nazariy ta'lim bo'yicha dars beradigan o'qituvchimiz o'rniga esa ko'proq men dars berardim kursdoshlarga. Hattoki triod nimaligini bilmaydigan kishidan nimani o'rganish mumkin edi? Uchinchi kurs, bu orzuqib kutilgan vaqt edi. Nazariyalardan ko'ra asosan amaliyot deyishdi. O'qishni oxirgi yili bo'lgani uchun turli diplom himoyalari, ishga joylashish (radiotexniklar fermer xo'jaligiga blyaa) bilan vaqt o'tib ketdi. Diplom ishi menga muammo emas edi. Chunki o'zim yoqtirgan radioaloqa tushgan edi. Nu 40 varoq qo'lda yozish talabi bilan bir dunyo meni sohamni nifiga tushunmaydiganlarga shu sohada bilimim borligini isbotlab berishim kerak edi.
2. Oliy ta'lim. NamPI, buyerni ham boshida takooy narsa deb tasavvur qilganman. Lekin shuyerni bitirgan tanishlarimga qarab 4 yil umrimni suvga oqizishimni tushunib yetganman. TATU esa konkret befoyda edi. Buyerni radiotexnikasini bitirganlar nima bo'lishlarini o'zlari ham juda yaxshi bilishadi. Aniqroq aytsam harbiy texnikalarga qarab harakat qilmagan odam uchun befoyda. Eng asosiysi O'zbekistonda sizni muhandislikga chorlaydigan oliy ta'lim dargohlari mavjud emas. Hammasi metodist tayyorlashni o'z oldiga maqsad qilgan xolos.
3. 90%dan ortiq talabalar ota-onasi majburiyatiga qarab o'qishga kirishgan. Bizda o'zining kelajagini hal qiladigan kasbni odatda kattalar tanlab berishini odatiy holat. Ho'sh o'z hayoti uchun kurasha olmagan bundaylar orasida o'qigan bo'larmidingiz? Men albatta o'qimas edim.
4. Bizdagi oliy ta'lim faqatgina ikki bo'lak qog'oz va bir umrlik byujet ishini kafolatlay oladi xolos.
5. Talabalarning o'zi ham eskirgan ta'lim tizimini himoya qilishlari.
Dunyo hamjamiyati ta'lim va kasb masalasida yangi pog'onaga chiqib bo'ldi. Men post sovet ta'limini yomonlamayman. Har holda o'z davri uchun juda yaxshi yechim edi. Lekin bugungi kun uchun eskirdi. Bugun davr chekka bir qishloqdagi traktirchidan 50 yil avval talab qilinadigan narsalarni so'ramaydi. O'z sohangizni chuqur bilishingiz yetarli, agarda yana qo'shimcha narsalarni bilsangiz bu zararga emas.
Muhimi bitta o'quvchiga hamma narsani olib kelib o'qitish davri tugagan. Maktabda bir nechta fanlarni o'qitishadi, kollejda yana shuni takrorlaysan, universitetdaham nafig. Eng qiziq tomoni bizda hamma narsa o'qitilgan mutaxasislardan oxirida hech narsa chiqmaydi. Shu sabab ham korrupsiya, sifatsiz ta'lim va rasvogarchiliklarga ko'milib yashayapmiz.
6. Universitetni bitirgan odamlarning birortasidan yaxshi otziv olmaganman shu kungacha. O'qiyotganlaridan ham. Maqtayotganini ozgina savollarga tutsangiz dardi qo'zg'ab shikoyatlarni boshlaydi, bu esa hammasi aslida absolut ravo ekanini bildiradi.
Xullas O'zbekistonda oliy ta'lim sizga diplom va uch million oylikdan boshqa hech narsa va'da qila olmaydi. Ko'plab byujet tashkilotlarida ishlash uchun ishlaydigan kalla va parasat talab qilinmagani bois hozircha bu ko'rsatgich bizda yashab turipti. Chetni ko'rganlar esa asl haqiqatdan xabardor.
@yetimdasturchi
