ар оламидан хусусий бир фармон келишига сабаб бўлган, токи ер юзида она ва ўғил бор экан, доимо ўтимли бўлажак бир ҳукм келган эди. Аёл ҳам ўз навбатида ўлим рўзасига барҳам берди... (Ибн Касир. Тафсир.) Зубайр ибн Аввомнинг онаси Сафиййа Жаноби пайғамбарнинг аммалари эди. Отаси Аввом эса, Фижор жангида ҳалок бўлган. Зубайрнинг мусулмон бўлганини амакиси эшитиб, юзи буришиб кетди. Жиянининг бу ишидан асло хурсанд бўлмаган эди у. — Эшитганларим ростми, эй Зубайр? — деб сўради жаҳлдан ўзини зўрға тийиб. — Қайсиниси, амаки? — Яъни, сабий (юлдузларга сиғинувчилардан) бўлганмишсан? — Асло, амакижон. Ҳеч качон сабий бўлолмайман, — деб жавоб киди Зубайр. Унинг тўғри сўзли эканини амакиси биларди. — Демак, туҳмат қилишибдида... —. деди ва суҳбат шу билан тугади. Орадан ўтган бир неча кун давомида амаки бу хақда бошқа ўйламади. Аммо тасодифан уни намоз ўкиётганда кўриб колиб, фиғони кўкка кўтарилди. — Сен тунов куни менга ёлғон сўзлабсанда, Зубайр?— деди. Мен ёлғон гаиирмадим. Ундай ниятим хам йўқ, амакижон! — Яъни, Муҳаммаднинг даъватига юриб, унинг динига кирганингни инкор киласанми? — Йўқ, ҳеч қачон инкор қилмайман. Муҳаммад ибн Абдуллоҳнинг динига кирганим рост, аммо у сабий эмас, мен ҳам. Ҳозир ҳам Яратганга сажда қилаётган эдим. — Масала энди ойдинлашди, — деди амакиси. — У ҳолда, амакинг сифатида дарҳол эски динингга, отанг Аввомнинг ва менинг динимга қайтишингни талаб этаман. — Бундай қилолмайман, амакижон. Жиддий гапиряпсанми, Зубайр?! Амакисининг бундай дейиши ўта табиий бир ҳол эди. Чунки тушида ҳам Зубайрнинг бунақа жавоб беришига ишонмасди. Ҳайрат ва ғазаб ичида берилган саволга Зубайр ғоят хотиржамлик билан: — Албатта, амакижон, жиддий гапирянман, ~ деб жавоб қилди. — Мен сени амакига қарши чиқадиган бола бўласан деб сира кутмаган эдим. Шу кунгача бундай хаттиҳаракатни кўрмадим. Демак, энди бутунлай ўзгарибсанда?! Зубайр анчагача панднасиҳат тинглади. Аммо булар фойда бермади. Насиҳатлар кор қилмагач, қўлоёғи боғланди. Бир хонага қамаб қўйилди. Орадан йигирма тўрт соат ўтди. Бу жазо етарли бўлиши керак эди. Тонг саҳарда амакиси Зубайрнинг қўлоёғини бўшатиш учун ёнига кирди. «Кечиринг, амакижон, мендан хато ўтди, пушаймонман...» Зубайрдан шу гапни эшитиш, уни бағрига босиш, кўзларидан ўпиб, ўзининг афсусларини ҳам айтишни истарди. Ҳали ўн олтиўн етти ёшларда бўлган, яхшиёмонни фарқламайдиган жиянига оталик қилиш унинг вазифаси эди, ахир. — Қалайсан, ё Зубайр?! — Кўриб турганингдай, амакижон. — Яъни, пушаймон бўлмадингми?..
Шундай деркан, олиб кирган бутини Зубайрнниг олдига қўйди. — Қани, бунга сажда қилгинда, у ҳам ўз навбатида сени афв этсин. Зубайр аччиқаччик кулди: Бир тошнинг қошида қандай қилиб эгилиб сажда қиламан, ахир? Амакисининг кўзи қонга тўлди: — Ақлдан оздингми, Зубайр? Нималар деётганингни биласанми? Неча йиллардан бери мен унга сиғиниб келаман. Сенинг отанг, онанг, боболаринг ҳам ҳаммаси унинг қошида сажда килганлар! — Шундан кейин бутга ўгирилди ва йиғламокдан бери бўлиб: — Афв эт уни, нима қилаётганини билмайдиган бир бечора, алданибди, ҳали жуда ёш у... — дея ёлворди. Сўнг яна Зубайрга ўгирилди: — Тушундим, энди сени яхшилик билан йўлга сололмас эканман, — дея ҳурмат билан бутни олиб, ташқарига чиқиб кетди. Бир оздан сўнг эшикнинг тагига ўтин каланди. Олов ёқилди. Хона тутунга тўла бошлади. Зубайр димоқни бўғувчи бир туман оғушида колган эди. Тинмай аксирар, нафас олиши оғирлашар, кўзлари, томоғи ўт каби ёнар эди. Шу онда Набийи Акрамнинг (с.а.в.) ушбу муборак сўзлари қулоқлари остида жаранглай бошлади: «Уч нарса бордир, кимки мана шу уч нарсага эга бўлса, комил бир имон соҳиби демакдир: 1) Оллоҳ таоло ва Расулини бошқа ҳар қандай борлиқдан кўра ортиқ севиш; 2) бир инсонни фақат Оллоҳнинг розилиги учун яхши кўриш; 3) такрор куфрона хаётга қайтишдан оловга ташлангандай қўрқиш ва нафратланиш». (Имом Бухорий. 1/9. 250)
Зубайр зўрғазўрға нафас олар, кўзлари ва бурнидан тинимсиз ёшу сув оқар, чаккалари лўқиллаб оғрир эди. Хонага тўлган тутун орасида «Оллоҳим, сабр бер...» тарзида илтижо қилар, унинг сўзлари бешак олий девонгача юксалаётган эди. Ниҳоят, оғироғир нафас олишу бетўхтов аксиришлар сўнгги