#Ҳадис_1125📘
Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам фитр закотини рўзадор учун беҳуда гап-сўз ва ҳаракатлардан покланиш ва мискинлар учун таомланиш бўлсин, деб фарз қилдилар.
Ким уни намоздан олдин адо қилса, у мақбул закот бўлур.
Ким уни намоздан кейин адо қилса, садақалардан бир садақа бўлур». ✍(Абу Довуд, Ибн Можа ва ҳоким ривоят қилган ва «саҳиҳ» дейишган).
Шарҳ
📌Фитр садақаси ва фитр закоти бир-бирининг ўрнига ўтиши, садақа ва закот сўзлари бир-бирининг ўрнига ишлатилавериши айтиб ўтилган эди.
📌 Ушбу ривоятдаги «намоз»дан мурод, ийди фитр намозидир. Фитр садақасини ийди фитр намозидан олдин бериш зарур эканини шу ердан билиб оламиз.
📌Ҳанафий мазҳабида садақаи фитр вожиб ҳисобланади. У садақа Рамазондан фитр(оғиз очиқлиги)га чиқиш муносабати ила берилгани учун ҳам фитр садақаси номини олган. Фитр садақаси иккинчи ҳижрий санада жорий қилинган.
📌Бошқа садақалар молдан қилинса, бу садақа киши бошидан қилинади.
✅Ушбу садақа нима учун шариатимизда жорий қилинганининг сабаби, ҳикмати юқоридаги ривоятдан очиқ-ойдин кўриниб турибди.
📌 Рўзадор учун беҳуда гап-сўз ва ҳаракатлардан покланиш бўлсин, мискинлар учун таомланиш бўлсин, деб жорий қилинган.
📌 Рўзадор одам Рамазон ойида рўза тутар экан, гоҳида билиб-билмай турли гаплар оғзидан чиқиб кетган бўлиши, шунингдек, баъзи ноқулай амалларни қилиб қўйган ва шу сабабдан кўнгли ғаш юрган бўлиши мумкин.
📌 Ана ўша ғашликларни ювиб юбориш учун садақаи фитр тўлаш жорий қилинган.
📌Фитр садақаси мискинларга берилади, улар уни таом қилиб ейдилар, хурсанд бўладилар.
📌 Ийд кунлари қувончларига қувонч қўшилади.
📌 Шунинг учун ҳам ҳар ўлкада ўша ернинг энг кенг тарқалган таомидан садақаи фитр берилсин, дейилган.
📌 Шунда энг кўп одам манфаат олган бўлади.
📌Фитр садақаси ҳуру қул, эркагу аѐл, ѐшу қари, бою камбағал, ҳамма-ҳаммага вожиб бўлади.
📌 Ўзида йўқларнинг номидан уларга нафақа бериш лозим бўлган кишилар беради. Ҳанафий мазҳаби бўйича пули ва моли нисобга етган кишигина садақаи фитр бериши вожиб бўлади.
📌Лекин амалда жумҳурнинг моли нисобга етмаганлар ҳам беравериши керак, деган сўзи жорий бўлган. Ривоятларда баѐн этилишича, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг замонларида фитр садақаси хурмо, арпа, майиз, қурт ва буғдойдан берилган.
📌Мазкур таомнинг қийматини берса ҳам бўлади.
✅Аввал айтиб ўтилганидек, фитр садақаси рўзадан чиқиш муносабати ила бериладиган садақадир.
@HADISLAR_TOPLAMIII📚