A.V || Med

#Radiologiya 12 yurak kasalliklari bu safarga va shu bilan radioni yopamiz

HLA tizimi haqida qisqacha post

HLA (Human Leukocyte Antigen) tizimi — immunitetni boshqaradigan va organizmni begona hujayralardan himoya qiladigan muhim molekulalar majmuasi. HLA insonning 6-xromosomasida joylashgan va immun javobning asosiy qismida qatnashadi.

HLA tizimi qanday ishlaydi?

HLA tizimi tananing o‘z hujayralarini begona hujayralaridan farqlaydi. HLA molekulalari hujayralar yuzasida joylashib, organizmga kirgan begona antigenlarni "ko‘rsatadi." Bu esa immunitetning T hujayralarini harakatga keltiradi.

HLA turlari:

1. MHC I (HLA-A, HLA-B, HLA-C):

Tanadagi deyarli barcha hujayralarda uchraydi.

Ichki xavflarni, masalan, virus yoki o‘smalardan kelgan antigenlarni ko‘rsatadi.


2. MHC II (HLA-DP, HLA-DQ, HLA-DR):

Asosan immun hujayralarda (masalan, makrofag va dendrit hujayralarida) bo‘ladi.

Tashqi xavflarni, masalan, bakteriya qoldiqlarini ko‘rsatadi.

Nima uchun HLA muhim?

1. Transplantatsiyada:
Organ yoki to‘qima ko‘chirib o‘tkazilganda HLA mosligi tekshiriladi. Agar mos kelmasa, tananing immun tizimi ko‘chirib o‘tkazilgan organni rad qilishi mumkin.

2. Kasalliklarga moyillik:
Ayrim HLA tiplari kasalliklarga genetik moyillikni oshiradi:

HLA-B27: Ankilozlovchi spondilit.

HLA-DR4: Revmatoid artrit.

HLA-DQ2 va DQ8: Seliakiya.

3. Dori-darmon nojo‘ya ta’siri:
Masalan, HLA-B*1502 alleli bo‘lgan odamlarda karbamazepin dori vositasi jiddiy teri reaksiyalarini chaqirishi mumkin.

HLA tizimi va immunitetni o‘rganishning ahamiyati:

Hozirgi zamonda HLA tizimi immun kasalliklarni tushunishda va yangi davolash usullarini ishlab chiqishda muhim hisoblanadi. Tibbiyotda genetik moslikni aniqlash orqali ko‘p kasalliklarning oldini olish yoki davolash usullarini tanlash imkoniyatlari kengaymoqda.

@Space_Med

Onkologiyaga oid asosiy atamalar

Normal hujayra

Oddiy tuzilishga ega hujayralar bo‘lib, ularda g‘ayritabiiy o‘zgarishlar (atipiya), shakl va o‘lcham xilma-xilligi (pleomorfizm) yoki displaziya yo‘q.

Normal yadroviy:sitoplazmatik nisbati: Yadro va sitoplazma hajmi me’yorda bo‘ladi.

Tuzilmaviy polaritet: Epiteliya hujayralari mikroskopik darajada o‘ziga xos tuzilishga ega, bunda lateral, apikal va bazal membrana sohalari farqlanadi.

Neoplaziya

Hujayralarning me’yordan ortiq ko‘payishi. Neoplazmalar ikkita asosiy komponentdan iborat:

Parenxima: neoplastik (g‘ayritabiiy ko‘paygan) hujayralar.

Stroma: parenximani qo‘llab-quvvatlovchi biriktiruvchi to‘qima va qon tomirlari.
Neoplazmalar bitta hujayradan kelib chiqadi (monoklonal) va ular yaxshi sifatli (benign) yoki yomon sifatli (malignant) bo‘lishi mumkin.

O‘simta (tumor)

To‘qimalarda shish yoki g‘ayritabiiy o‘sish bilan namoyon bo‘luvchi holat. Barcha o‘simtalar neoplaziya emas, chunki ba’zida u shunchaki o‘tkir yallig‘lanish yoki shish natijasida paydo bo‘ladi.

Adenoma

Bez epiteliya hujayralaridan kelib chiqadigan yaxshi sifatli o‘simta, masalan, jigar yoki ichaklarda paydo bo‘lishi mumkin.

Karsinoma

Epiteliya to‘qimalaridan kelib chiqadigan yomon sifatli o‘sma hujayralari (masalan, yassi hujayrali karsinoma, bazal hujayrali karsinoma).

Sarkoma

Mezenxima to‘qimalaridan (biriktiruvchi to‘qima, suyak, mushak kabi) kelib chiqadigan yomon sifatli o‘sma (masalan, liposarkoma, leiyomiosarkoma).

Hamartoma

O‘ziga xos bo‘lgan, lekin to‘qimada tartibsiz joylashgan yaxshi sifatli hujayralardan iborat massa (masalan, Peutz-Jeghers sindromi, o‘pka hamartomasi). U kamdan-kam yomon sifatli o‘sma sifatida o‘zgaradi.

Xoristoma

Noto‘g‘ri joyda paydo bo‘lgan normal to‘qima (masalan, ingichka ichakda me’da to‘qimasi bo‘lishi, bu ko‘pincha Meckel divertikulida uchraydi).

Displaziya

G‘ayritabiiy hujayra shakl va o‘lchamlari (pleomorfizm), hujayralar joylashuvi tartibining buzilishi va yadro:sitoplazma nisbatining oshishi bilan tavsiflanadi. Displaziya bazal membranani buzmaydi.

Karsinoma in situ (CIS)

Qaytarilmas darajadagi og‘ir displaziya bo‘lib, epiteliyning butun qalinligini qamrab oladi, ammo bazal membranani buzmaydi. Bu jarayon odatda yomon sifatli o‘smaning boshlang‘ich bosqichi hisoblanadi.

Invaziv karsinoma

Bazal membranani buzib o‘tuvchi yomon sifatli o‘sma hujayralari. Invaziya omillari:

Metalloproteazlar (masalan, gidrolazlar, kollagenazlar) – to‘qimalar orasiga kirish imkonini beradi.

E-kadherinlarning inaktivatsiyasi – hujayralar orasidagi bog‘lanishning buzilishi natijasida o‘sma hujayralari tarqaladi.

Metastaz

Yomon sifatli hujayralarning uzoq organ va to‘qimalarga tarqalishi (masalan, yo‘g‘on ichak saratonining jigar hujayralariga o‘tishi).

Limfatik tarqalish – limfa tizimi orqali tarqaladi.

Gematogen tarqalish – qon tomirlari orqali tarqaladi.


@Space_Med

1️⃣2️⃣ 🔤🔤🔤🔤🔤🔤

Bo'yin sohasining topografik anatomiyasi va operativ xirurgiyasi ⤵️

📹🔤🔤🔤🔤🔤📹
1️⃣ Bo'yin sohasidagi uchburchaklar topografik anatomiyasi🔝
2️⃣ Bo'yinning fassiyalari topografik anatomiyasi 🔝
3️⃣ Bo'yinning topografik chegarasi va tashqi mo'ljallari🔝
4️⃣ Bo'yin sohasi topografik anatomiyasi va operativ xirurgiyasi
📹🔠🔠🔠🔠🔠🔠🔠🔠📹
1️⃣ Traxeostomiya va Traxeotomiya amaliyoti 🔝
2️⃣ O'mrov osti venasini kateterlash texnikasi 🔝
3️⃣Vagosimpatik blokada qilish texnikasi🔝

📁🔠🔠🔠🔠🔠📁
1️⃣ Bo'yin sohasi topografik anatomiyasi( 11-12 mavzular) prezentatsiyalari🔝
2️⃣ OCHIQ DARSIMIZ prezentatsiya🔝
3️⃣ Bo'yin topografik anatomiyasi ( inglizcha slayd)
4️⃣ Bo'yining topografik anatomiyasi ( ruscha) prezentatsiya yangi🔝

📚🔤🔤🔤🔤🔤🔤🔤🔤📚
1️⃣ топографическая анатомия области шеи🔝
2️⃣ Bo'yin flegmonalarini ochish va drenajlash texnikasi konspekt🔝
3️⃣ Bo'yin sohasi yuza tomirlar va nervlari topografiyasi 🔝
4️⃣ Tilosti va ustki sohasi topografik klinik anatomiyasi🔝
5️⃣ Bo'yin fassiyalari topografik anatomiyasi ( inglizcha konspekt)🔝
1️⃣ Bo'yin sohasidagi fassiyalar va klechatka bo'shliqlar(ruscha) 🔝

📸🩸🅰️🩸🩸 🩸🩸🩸🩸📸
1️⃣ Bo'yin topografik anatomiyasi bo'yicha rasmlar kolleksiyasi🔝
2️⃣ Hiqildoq( Larynx) topografik anatomiyasi🔝
3️⃣ Trachea ( kekirdak) topografik anatomiyasi🔝
4️⃣ Halqum( Pharynx) Topografik anatomiyasi 🔝
5️⃣ Qizilo'ngach(Esophagus) topografik anatomiyasi 🔝
6️⃣ UYQU UCHBURCHAGI ( TRIGONUM CAROTICUM) 🔝
7️⃣ BO'YINING LATERAL UCHBURCHAGI ( TRIGONUM COLLI LATERALE)
8️⃣ Uyqu uchburchagi (trigonum caroticum)
9️⃣ Ensaning pastki uchburchagi (trigonum nuchae inferior).
1️⃣0️⃣ Ensaning yuqorigi uchburchagi (trigonum nuchae superior).
1️⃣1️⃣ BEKLARD'S UCHBURCHAGI
1️⃣2️⃣ LESSER'S UCHBURCHAGI
1️⃣3️⃣ Pirogov(Trigonum lingualis)uchburchagi topografik anatomiyasi
📥📥📥📥📥📥📥📥📥📥
Bo'yin sohasi topografik anatomiyasi va operativ xirurgiyasi mavzusidan kanalimga qo'yilgan postlar

SAVOLLAR
1️⃣Bo'yin sohasi bo'yicha SAVOLLAR

🖌Muallif: SUKHROB ERGASHEV
@Tibbiyot_School