Forward from: Mezana xalqaro ilmlar akademiyasi (Istanbul)
📝 Bolani kunduzi uxlatish kerakmi?
Ko‘pchilik oilalarda ota-ona va buvilar bolalarni kunduzi uxlashga zo‘rlashmaydi. Mayli, uxlamasa uxlamasin, deyishadi. Kunduzi uxlab olsa, kechasi uxlamay bezor qiladi, deguvchilar ham topiladi. Bolalar bog‘chasida esa albatta, majburlab bo‘lsa-da, uxlatishadi. Xo‘sh, bola kunduzi uxlashi kerakmi? Kerak bo‘lsa, nima uchun?
Pediatrlar va bolalar nevropatologlari 5-6 yashar bola kunduzi kamida 1,5-2 soat uxlashi shart degan fikrni ilgari surishadi. Bola qanchalik yosh bo‘lsa, unda uyquga bo‘lgan ehtiyoj shunchalik kuchli bo‘ladi. Mutaxassislarning fikricha, bolalar yoshiga qarab quyidagi vaqtlarda uxlashi kerak:
– yangi tug‘ilgan bola bir kunda 19 soat;
– 3-5 oylik bola 17 soat;
– olti oylik bola 15 soat;
– 9-12 oylik bola 13 soat;
– 2-3 yashar bola 12,5 soat;
– 4-5 yashar bola 11,5 soat;
– 6 yashar bola 10 soat uxlashi kerak.
Bola yorug‘ dunyoga kelgan zahoti kun bilan tunni ajrata olmaydi, u bir sutkada 4 martadan 11 martagacha uxlaydi. 1,5 yashar bo‘lganda har 4,5 soatda 1,5-2 soatdan uxlatiladi. 3 yoshga to‘lguncha 2,5-3 soat, 4-6 yoshgacha 1,5-2soat uxlaydi. Faqat 7 yoshga borib, bola organizmi tungi uyquga moslashadi. 7 yashar bola kechasi yaxshi uxlamagan bo‘lsa, maktabda toliqsa, shamollagan yoki holi qurigan bo‘lsa uni kunduzi uxlatish kerak. Shunda quvvati tezroq asl holiga keladi. Demak, bola kunduzi albatta uxlagani ma’qul. Chunki shunda bola organizmdagi eng muhim bo‘lgan uyqu va tetiklik bioritmlarni tabiatning o‘zi bir maromda ishlatadi.
Bola kunduzi uxlamasa bioritmlar uyg‘un bo‘lmay qoladi. Natijada bola jaxldor bo‘lib, tez toliqadi, asabiy-ruhiy va jismoniy rivojlanishi sekinlashadi, yaxshi o‘smaydi, immuniteti pasayib ketadi, tez-tez shamollaydigan bo‘lib qoladi, bolalar infeksiyalari salga yuqadi.
Shuningdek, shaharda yashaydigan bolalar ko‘proq uxlashi kerakligi ta’kidlanadi. Chunki mashinalarning shovqin-suroni, zararli chiqindilar bolaning asab tizimini “zaxarlaydi”, bir maromdagi hayotini izdan chiqaradi. Shuning uchun ular qishloq bolalariga qaraganda ko‘proq charchaydilar. Bola uxlab yotganda miyaning maxsus himoya oqsili ishlab chiqariladi. U esa miyani zo‘r keladigan narsalarga moslashtiradi.
Sizlarga maslahatimiz shuki 2,5 oygacha bo‘lgan chaqaloqlarni emizib bo‘lgan zaxoti uxlating. 3 oylik bolani qorni to‘ygandan so‘ng 15-20 daqiqa o‘tgach, kattarog‘ini yarim soat yoki bir soatdan so‘ng uxlating. 1,5 yoshli bolani esa kunduzi faqat bir marta uxlating. Ozroq tixirlik qiladiyu, lekin keyin ko‘nikib ketadi. Faqat har kuni ma’lum bir vaqtda, o‘rgangan joyida uxlashi maqsadga muvofiq ekanini unutmang.
Mezana – ilmni odob bilan o'rganamiz!
#farzandi_arjumand
Kanalga ulanish: 👉 @mezanauz
Ko‘pchilik oilalarda ota-ona va buvilar bolalarni kunduzi uxlashga zo‘rlashmaydi. Mayli, uxlamasa uxlamasin, deyishadi. Kunduzi uxlab olsa, kechasi uxlamay bezor qiladi, deguvchilar ham topiladi. Bolalar bog‘chasida esa albatta, majburlab bo‘lsa-da, uxlatishadi. Xo‘sh, bola kunduzi uxlashi kerakmi? Kerak bo‘lsa, nima uchun?
Pediatrlar va bolalar nevropatologlari 5-6 yashar bola kunduzi kamida 1,5-2 soat uxlashi shart degan fikrni ilgari surishadi. Bola qanchalik yosh bo‘lsa, unda uyquga bo‘lgan ehtiyoj shunchalik kuchli bo‘ladi. Mutaxassislarning fikricha, bolalar yoshiga qarab quyidagi vaqtlarda uxlashi kerak:
– yangi tug‘ilgan bola bir kunda 19 soat;
– 3-5 oylik bola 17 soat;
– olti oylik bola 15 soat;
– 9-12 oylik bola 13 soat;
– 2-3 yashar bola 12,5 soat;
– 4-5 yashar bola 11,5 soat;
– 6 yashar bola 10 soat uxlashi kerak.
Bola yorug‘ dunyoga kelgan zahoti kun bilan tunni ajrata olmaydi, u bir sutkada 4 martadan 11 martagacha uxlaydi. 1,5 yashar bo‘lganda har 4,5 soatda 1,5-2 soatdan uxlatiladi. 3 yoshga to‘lguncha 2,5-3 soat, 4-6 yoshgacha 1,5-2soat uxlaydi. Faqat 7 yoshga borib, bola organizmi tungi uyquga moslashadi. 7 yashar bola kechasi yaxshi uxlamagan bo‘lsa, maktabda toliqsa, shamollagan yoki holi qurigan bo‘lsa uni kunduzi uxlatish kerak. Shunda quvvati tezroq asl holiga keladi. Demak, bola kunduzi albatta uxlagani ma’qul. Chunki shunda bola organizmdagi eng muhim bo‘lgan uyqu va tetiklik bioritmlarni tabiatning o‘zi bir maromda ishlatadi.
Bola kunduzi uxlamasa bioritmlar uyg‘un bo‘lmay qoladi. Natijada bola jaxldor bo‘lib, tez toliqadi, asabiy-ruhiy va jismoniy rivojlanishi sekinlashadi, yaxshi o‘smaydi, immuniteti pasayib ketadi, tez-tez shamollaydigan bo‘lib qoladi, bolalar infeksiyalari salga yuqadi.
Shuningdek, shaharda yashaydigan bolalar ko‘proq uxlashi kerakligi ta’kidlanadi. Chunki mashinalarning shovqin-suroni, zararli chiqindilar bolaning asab tizimini “zaxarlaydi”, bir maromdagi hayotini izdan chiqaradi. Shuning uchun ular qishloq bolalariga qaraganda ko‘proq charchaydilar. Bola uxlab yotganda miyaning maxsus himoya oqsili ishlab chiqariladi. U esa miyani zo‘r keladigan narsalarga moslashtiradi.
Sizlarga maslahatimiz shuki 2,5 oygacha bo‘lgan chaqaloqlarni emizib bo‘lgan zaxoti uxlating. 3 oylik bolani qorni to‘ygandan so‘ng 15-20 daqiqa o‘tgach, kattarog‘ini yarim soat yoki bir soatdan so‘ng uxlating. 1,5 yoshli bolani esa kunduzi faqat bir marta uxlating. Ozroq tixirlik qiladiyu, lekin keyin ko‘nikib ketadi. Faqat har kuni ma’lum bir vaqtda, o‘rgangan joyida uxlashi maqsadga muvofiq ekanini unutmang.
Mezana – ilmni odob bilan o'rganamiz!
#farzandi_arjumand
Kanalga ulanish: 👉 @mezanauz