Vatandosh TV

❔ Buxoroning yetti piri kimlar bo‘lgan?

Buxoro... Ta’bir joiz bo‘lsa, tarixning o‘zidan-da qadimiyroq, jahon ma’naviy-ma’rifiy xazinasini o‘zining fozil farzandlari aqlu tafakkuri bilan boyitgan boshqa bir vohani topish qiyin. Moziyga doyalik qilgan bu go‘shani bir ko‘rmoq, unda bir kungina bo‘lsa-da, bo‘lmoq armoni ne-ne ulug‘larni bezovta qilmagan deysiz.

Ayniqsa, o‘ziga xos fazilatlari ko‘p bo‘lgan Xojagoniya tariqatining yetti ulug‘ piri mangu qo‘nim topgan qadamjolarni ziyorat qilish ko‘plab musulmonlar uchun alohida orzu hisoblanadi.

Albatta, islom ma’rifiy olamida pirlar, moʻtabar fozillar ko‘p o‘tgan. Ammo Xojagoniya-Naqshbandiya tariqatining asrlar silsilasida hamisha obro‘ va e’tibor qozonishi boisi shundaki, u insonni hamisha yaratuvchilikka, mehnatga, halol rizq topishga undaydi. Har qanday zuhd yo tarki dunyochilikdan farqli o‘laroq, “Dil ba yoru dast ba kor”, ya’ni “Qo‘ling mehnatda, qalbing Ollohda bo‘lsin” aqidasi jamiyatning barcha qatlami uchun birdek ahamiyatga egadir.

Umumiy uzunligi 120 kilometr bo‘lgan ushbu majmualar yagona sayyohlik marshruti orqali tutashmoqda. Ziyoratgohlar atrofi, ularga olib boradigan yo‘llar obodonlashtirilib, ta’mirlanmoqda. Ziyoratchilarga qulaylik yaratish maqsadida majmualar negizida mehmonxona, choyxona, savdo shoxobchalari, avtoturargohlar bunyod etilmoqda.

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

❓Nega xotiraning pasayishi erkaklardan ko‘ra ko‘proq ayollarda uchraydi?

Ayollarda hayoti davomida demensiya rivojlanish xavfi ko‘proq. Bu ayollar erkaklarga qaraganda uzoqroq umr ko‘rishi bilan bog‘liq. Yosh demensiya (xotira pasayishi) uchun eng katta xavf omilidir, shuning uchun uzoq umr ko‘rish demensiya rivojlanishi xavfi yuqori ekanligini anglatadi.

Demensiyaning eng keng tarqalgan turi - alsgeymer kasalligidir. Dunyo miqyosida demensiya (shu jumladan alsgeymer) bilan yashayotgan odamlarning taxminan 65-70 foizi ayollardir. Bu degani, demensiya tashxisi qo‘yilgan har 10 kishidan 6-7 tasi ayol bo‘ladi.

2023 -yil ma’lumotlariga ko‘ra, dunyo bo‘yicha, 55 millionga yaqin odamda demensiya bor bo’lib, ulardan taxminan 65% ayollardir.

Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, 80 yoshdan oshgan ayollar xuddi shu yoshdagi erkaklarga qaraganda alsgeymer kasalligiga ko‘proq chalinishi mumkin. Biroq, bu yoshgacha xavf ikkala jins uchun ham deyarli bir xil bo‘ladi. Bu xilma-xillik ayol va erkaklarning gender rollaridagi farqi bilan bog’liq.

Masalan, biz to‘liq ta’lim olish va umr bo‘yi aqliy faoliyatni rag‘batlantirish imkoniyatlariga ega bo‘lish keksalikda demensiyani kechiktirishga yordam berishini bilamiz - bu “kognitiv zaxira” deb ataladi.

Tarixan, ayollarga universitetda o‘qish yoki uzoq yillar davomida yuqori malakali kasblarda ishlash imkoniyatlari kamroq berilgan. Bu esa ayollardagi ijtimoiy to’siqlar xotira zaiflashuviga olib keladi deb xulosani beradi.

Xotira zaiflashuviga olib keladigan yana bir omil gen masalasidir. Olimlar tadqiqotlariga ko’ra, ApoE4 geni eng ko‘p ushbu kasallikdan aziyat chekadi. Erkaklar va ayollarning ApoE4 genining variantiga ega bo‘lish ehtimoli bir xil bo‘lsa-da, uning demensiya xavfiga ta’siri erkaklarga qaraganda ayollarda ko‘proq ko‘rinadi. Bu farqning sabablari to‘liq o‘rganilmagan. Shifokorlar ayollar va erkaklarga kasallikni davolash uchun alohida dori-darmon ishlab chiqishni tavsiya qilishmoqda.

Bosh miya jarohati ham demensiyaga sabab bo’lishi mumkin. Xususan, ayollar miya chayqalishi va uning uzoq muddatli ta’siriga ko‘proq moyil. Bu holat ba’zilarni ayollar sportida, xususan, futbol va regbi kabi o‘yinlarda, bosh miya chayqalishining oldini olishga ko‘proq e’tibor qaratishga undaydi.

Olimlar estrogen moddasini xotira pasayishidan himoyalovchi omil sifatida bilishadi. Ba’zi tadqiqotchilarning fikricha, agar odam hayoti davomida estrogen bilan ko‘proq ta’sirlansa, demensiya rivojlanish ehtimoli kamroq bo‘lishi mumkin. Chunki estrogen moddasi miyani himoyalash funksiyasini bajaradi.

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

⏺ Isroil Turkiyaning Suriyaga ta’siridan xavotirga tushmoqda

So‘nggi kunlarda Isroil rasmiylari Turkiyaning Levantdagi ta’siri kuchayib borayotganidan noroziligini bildirgan. Bu Turkiya Suriyaning bosib olingan Falastin bilan chegarasi yaqinida harbiy bazalar qurish va u yerda havo hujumidan mudofaa tizimlarini joylashtirishga tayyorlanayotgani haqidagi xabarlar fonida sodir bo‘ldi.

Isroil matbuoti Suriyada Turkiya bilan harbiy to‘qnashuv ehtimolini har kuni muhokama qilmoqda. Bundan tashqari, Netanyaxu hukumati Turkiyaning Suriyadagi ta’sirini cheklash va u bilan har qanday harbiy to‘qnashuvdan qochish yo‘llarini muhokama qilish uchun xavfsizlik bo‘yicha yig‘ilishlar o‘tkazmoqda.

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

🔗 Shomda yashab subhidam tong kelishini kutib yashagan adib

“Ularni jisman mahv etilganiga 86 yil bo‘libdi. O‘shanda Abdulla Qodiriy 44 yoshda edi. “O‘tkan kunlar” romanining yozilganiga esa 76 yil bo‘ldi. Yozuvchi bilan birga asarga ham kishan urdilar. Asarni ham o‘limga mahkum etdilar. Ammo haq yo‘lidagi asarni hech qanday hukmdor hech bir zamonda mahv etolgan emas. Abdulla Qodiriy ham, u zotning asarlari ham tirik qolaveradi”,- degan edi Tohir Malik o‘z esdaliklarida.

Bu ism har bir o‘zbek farzandi uchun juda tanish. O‘zbek adabiyotida ilk bor roman janriga qo‘l urib, “O‘tkan kunlar” va “Mehrobdan chayon” kabi nodir asarlarni yozgan bu inson millat ziyosi uchun bor ilmini, iste’dodini, kuchini safarbar etgandi. O‘lkaning ko‘zga ko‘ringan jadid arboblaridan biri bo‘lgan Abdulla Qodiriy o‘zining tanqidiy-satirik hikoya hamda maqolalari bilan sovet amaldorlarining jig‘iga tegadi. Mintaqaga mustaqillik berishni va’da qilib, buni amalga oshirishni xohlamayotgan sovet hukumatining o‘yinlarini yaxshi tushungan adib Stalin tuzumining dushmanlaridan biri sifatida ko‘rila boshlanadi.

1926-yil “Mushtum” jurnalida bosilgan “Yig‘indi gaplar” maqolasi uchun Qodiriy qamoqqa olinadi. Sud zalidagi nutqida o‘z yurtdoshi bo‘lib turib uni sotgan ba’zi muttaham, sovet quliga aylangan hamkasblarining “g‘arazgo‘ylik qilib, tirnoq ostidan kir qidirishga urinishini” aytgan adib, “Men haq yo‘lida boshim ketsa “ih” deydirg‘on yigit emasmen” deya o‘z mardligini ko‘rsatadi.

Abdulla Qodiriy qisqa umr ko‘rgan bo‘lsa-da, salmoqli ijod qilgan, juda keng miqyosda faoliyat yuritgan. Uning asarlarini o‘qib, uqqan inson ularda Qodiriy o‘z hayotidan so‘zlayotganini his etadi.

Qodiriy umri davomida o‘zi “O‘tkan kunlar”da yoritgani kabi shomda yashab turib, bomdod azonidagi kabi subhidam tong kelishini kutib yashaydi. O‘zi o‘lim tobora yaqinlashib kelayotganini va taqiqlar kuchayib, tinkasini quritayotganini yaxshi fahmlagan. Shunday bo‘lsa-da, u kurashdi, yorug’likka, ozodlikka erishishga harakat qildi.
Abdulla Qodiriyning adabiy izlanishlari doimiy ko‘tarilishlar, ajoyib ijodiy siljinishlar bilan belgilanadi.

Quyida adibning mashhur maqolalaridan birini keltiramiz:

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

💬 80 yil ilgari Sharqiy Turkiston o‘z milliy armiyasini tashkil qilgan edi

Uyg‘ur xalqi yigirmanchi asrning birinchi yarmida ikki marta mustaqil davlat qurganligi hamda bu davlatni “Sharqiy Turkiston jumhuriyati” deb ataganligi hech kim ko‘z yuma olmaydigan tarixiy haqiqatdir.

Tarixiy ma’lumotlarga ko‘ra, 1931-yili uyg‘ur xalqining keng ko‘lamli milliy ozodlik qo‘zg‘oloni Qumul tog‘larida boshlandi. Xo‘ja Niyoz Hojim boshchiligidagi bu qo‘zg‘olon g‘alabalari kengayib, uyg‘ur davlatining boshqa hududlariga ham kuchli ta’sir ko‘rsatish bilan xalqning ozodlikka va mustaqillikka intilishini kuchaytirdi. Natijada Xo‘tan xalqi Muhammad Amin Bug‘roning rahbarligida 1933-yil fevral oyining 13-kuni qo‘zg‘olon ko‘tarib, aprel oyining 11-kuni Xo‘tan hukumatiga asos soldi.

1932-33-yillari Turfan, Kucha, Oqsu va Qashg‘ar kabi bir qator joylarda qo‘zg‘olonlar ko‘tarilib, bu joylardagi Xitoy hukmronligi ag‘darilib tashlandi va hokimiyat qo‘zg‘olonchilar qo‘liga o‘tdi. Xo‘ja Niyoz Hojim va Mahmud Muhitiylar boshchiligidagi Qumul Turfon qo‘zg‘oloni Tangri tog‘ning janubiy taraflarigacha yoyildi. Mana shu sharoitdan foydalanib, Sobit Domulla bir qism qo‘shin bilan Xo‘tandan Qashg‘arga Sharqiy Turkiston jumhuriyatini barpo qilish uchun keladi va jiddiy tayyorgarlikdan keyin 1933-yili 12-noyabr kuni “Sharqiy Turkiston istiqlol jamiyati”ni tashkil qildi. Sharqiy Turkiston Jumhuriyati uyg‘urlarning davlat qurish tomon dastlabki qadami va bu sohada ilk tajribasi edi.

Mazkur mustaqil hokimiyat o‘z siyosiy qonuni, davlat dasturi, davlat bayrog‘i, gerbi kabi bir qator davlatchilik timsollariga hamda o‘n olti vazirlikka ega bo‘lib, Xo‘ja Niyoz Hojim prezident va Sobit Domulla Bosh vazir vazifasiga tayinlandilar. Mazkur jumhuriyat garchi uch oy mavjud bo‘lib turgan bo‘lsada, u bir qator ishlarni qilishga ulgurdi va ko‘plab rejalarni amalga oshirishga harakat qildi. Ammo yosh hokimiyat tashqi siyosat jihatidan Sovet ittifoqining aralashishi, ichki jihatdan esa Ma Cho‘ng tarafdorlari bo‘lgan tungoni qurolli kuchlarining bevosita harbiy hujumi kabi murakkab ichki nizolar sababidan ag‘darildi.

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

☀️ Markaziy Osiyoda mart oyida rekord darajadagi issiqlik kuzatildi

2025-yil mart oyida Markaziy Osiyoda misli ko‘rilmagan issiqlik to‘lqini kuzatildi.

Harorat odatda bahor oxiri yoki yoz oylarida kuzatiladigan darajaga ko‘tarildi. Butunjahon ob-havo ma’lumotlari tashkiloti (WWA) o‘tkazgan yangi tadqiqotga ko‘ra, O‘zbekiston, Qozog‘iston, Qirg‘iziston va Turkmanistonda kunduzi harorat 30°C atrofida yoki undan yuqori bo‘lib, mavsumiy me’yordan ancha oshib ketdi.

Qirg‘izistonning Jalolobod shahrida harorat 30,8°C ga yetdi, O‘zbekistonning Namangan va Farg‘ona shaharlarida esa mos ravishda 29,4°C va 29,1°C qayd etildi.

Qozog‘istonning Chordara shahrida tundagi eng past harorat 18,3°C ni tashkil etib, bu mamlakat tarixida mart oyining eng issiq kechasi bo‘ldi.

Niderlandiya, Shvetsiya, Daniya, AQSH va Buyuk Britaniyalik olimlar mintaqa bo‘ylab mart oyining eng issiq besh kuni va kechasini o‘rganib chiqdi.

Ularning xulosalariga ko‘ra, inson faoliyati ta’sirida yuzaga kelgan iqlim o‘zgarishi bu issiqlik to‘lqinini taxminan 4°C ga issiqroq va deyarli uch baravar ko‘proq ehtimollik bilan sodir bo‘lishiga olib kelgan.

Shuningdek, olimlar iqlim modellari, ayniqsa, mart oyidagi erta mavsumiy issiqlikni yetarlicha baholay olmasligini ta’kidladilar.

Issiqlik to‘lqinining vaqti qishloq xo‘jaligi uchun jiddiy muammolar tug‘dirdi. Qozog‘istonda haroratning ko‘tarilishi bahorgi bug‘doy ekish boshlanishi bilan bir vaqtga to‘g‘ri keldi, qo‘shni mamlakatlarda esa mevali daraxtlar allaqachon gullab bo‘lgan edi, bu esa hosilning yo‘qolishi haqida xavotir uyg‘otdi.

Qishloq xo‘jaligi mintaqadagi muhim tarmoq bo‘lib qolmoqda, ba’zi mamlakatlarda ishchi kuchining 50 foizigacha band bo‘lib, yalpi ichki mahsulotga 5 foizdan 24 foizgacha hissa qo‘shadi.

Mintaqa, shuningdek, muzliklardan suv oladigan sug‘orish tizimlariga ham bog‘liq. Mavsumdan tashqari iliq ob-havo qor erishini tezlashtirishi mumkin. Bu esa mavsum oxirida qishloq xo‘jaligi talabining eng yuqori cho‘qqisida zarur bo‘lgan suv zaxiralarini kamaytiradi.

Muzlik hajmining kamayishiga javoban 2024-yilning kech kuzida Qirg‘iziston janubidagi Botken viloyatida kelajakdagi suv ehtiyojlarini qondirish uchun yettita sun’iy muzlik qurildi.

WWA tadqiqoti ogohlantirishicha, chiqindilarni sezilarli darajada kamaytirmasdan turib, bunday issiqlik to‘lqinlari tobora tez-tez va shiddatli bo‘lib boradi. Agar global isish 2,6 darajaga yetsa, 2025-yilning martidagidek noodatiy issiqlik tez-tez kuzatilishi mumkin.

Markaziy Osiyodagi hukumatlar harakatga tusha boshladi. Masalan, Qozog‘iston va Tojikiston issiqlik bilan bog‘liq xavflarni iqlimga moslashish bo‘yicha milliy rejalariga kiritgan. Shunga qaramay, mutaxassislar issiqlikka chidamli ekinlardan, kuchaytirilgan erta ogohlantirish tizimlaridan va iqlimni hisobga olgan holda shaharsozlik rejalashtirishdan foydalanishga chaqirib, kengroq, muvofiqlashtirilgan mintaqaviy javobni talab qilmoqda.

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

❓ O‘zbekiston aholisi yuz yilda qanchaga ko‘paydi?

1920-yildan 2025-yilgacha bo‘lgan 105 yil davomida O‘zbekiston aholisi qariyb to‘qqiz barobarga – 4,4 milliondan 37,7 million kishiga ko‘paydi. Bu o‘sish Markaziy Osiyodagi eng yorqin demografik hodisalardan biri bo‘lib, ijtimoiy, iqtisodiy va tarixiy omillar majmuasi bilan bog‘liq. O‘zbekiston hozirgi kunda nafaqat Markaziy Osiyoda aholisi eng ko‘p davlat, balki sobiq ittifoq respublikalari ichida Rossiyadan so‘ng 2-o‘ringa chiqib oldi.

Milliy statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2025-yilning 1 aprel holatiga O‘zbekistonda doimiy yashovchi aholi soni 37,7 mln kishini tashkil etgan.

Bu ko‘rsatkich, 2024-yilning mos davriga nisbatan 2 foizga ko‘paygan.

Yurtimizda ayollar soni – 18 714,9 ming, erkaklar soni – 18 982,9 ming kishini tashkil qilishi ma’lum qilindi.
Shahar joylarda – 19 216,4 ming kishi, qishloq joylarda – 18 481,4 ming kishi istiqomat qilmoqda.

Tarixiy dinamika: asosiy bosqichlar
O‘zbekistonning 20-asr va 21-asr boshlarida demografik surati o‘rtacha o‘sishdan tortib, yirik o‘zgarishlar natijasida yuzaga kelgan qisqa muddatli pasayishgacha bir necha bosqichlarni bosib o‘tdi.

Batafsil

❗️Tariflar uch yil davomida o‘zgarmasligi kerak edi, biroq...

Narxlarning O’sishi Vazirlar Mahkamasining “Yoqilg‘i-energetika resurslari iste’molchilarini qo‘llab-quvvatlash maqsadida 2024–2025-yillarda yoqilg‘i-energetika resurslari narxlarining bosqichma-bosqich o‘zgarish grafigiga o‘zgartishlar va qo‘shimchalar kiritish haqida”gi 194-son qarori qabul qilindi.

Qarorga ko‘ra, 201 kVt soatdan 1000 kVt soatgacha bo‘lgan differensiallashgan tarif bo‘yicha iste’mol miqdori orasiga yangi miqdor oralig‘i kiritilmoqda. Ya’ni, 2025-yil 1-maydan boshlab aholi iste’molchilari 201 kVt soatdan 500 kVt soatgacha bo‘lgan yangi oraliqda har bir kilovatt-soat uchun 800 so‘mdan to‘laydi (avval 201 kVt soatdan 1000 kVt soatgacha bo‘lgan qismi uchun 900 so‘mdan haq to‘langan).

📊 Bir oyda o‘rtacha 500 kVt soat miqdorida elektr energiyasi sarflaydigan xonadon vakillari bunga 2025-yil 1-mayiga qadar 360 ming so‘m to‘lar edi (200 kVt soat bazaviy norma uchun 90 ming so‘m, 201 kVt soatdan 500 kVt soatgacha bo‘lgan oraliq uchun 270 ming so‘m).

Tarif o‘zgarishidan so‘ng esa, bir oyda o‘rtacha 500 kVt soat tok iste’mol qiladigan xonadon shu miqdor uchun yana 360 ming so‘m to‘laydi (200 kVt soat bazaviy norma uchun 120 ming so‘m, 201 kVt soatdan 500 kVt soat uchun 240 ming so‘m).

Bundan tashqari, ushbu qarorga muvofiq, elektr energiyasi va tabiiy gaz narxlari har yili 1-maydan boshlab, yillik inflyatsiya darajasidan kelib chiqqan holda 10 foizdan yuqori bo‘lmagan miqdorda indeksatsiya qilib borilishi belgilanmoqda.

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

❔ Amerika va Xitoyning «bojlar urushi» boshqa davlatlarga qanday ta’sir qiladi?

9-apreldan boshlab AQSHda Xitoydan import qilinadigan tovarlarga 104 foiz boj solinadi. Bu shuni anglatadiki, agar import qilinayotgan buyum ilgari 100 dollarga baholangan bo‘lsa, endi buyumning qiymatiga 104 foiz buyum narxiga qo‘shilib, umumiy xarajat asl qiymatining 204 foizini tashkil qiladi.

Qo‘shma Shtatlar bunday qarorga kelishiga Xitoyning AQSHning bojlarni oshirganiga javob tariqasida boj tariflarini 34 foizga oshirgani bo‘ldi. Oq uy o‘z ishlab chiqarishi va ishchilarini himoya qilayotganini iddao qilgan.

Tramp ma’muriyati bu tariflardan Xitoyga bosim o‘tkazish usuli sifatida foydalanmoqda. Ular Xitoyning yangi savdo qoidalariga rozi bo‘lishini istaydi. Va ular Xitoydan AQSHga zavodlarni olib kelmoqchi.

Gap Xitoy haqida bo‘lsa-da, yangi tariflar 60 dan ortiq mamlakatlarga ta’sir ko‘rsatadi. Masalan, Isroildan kelgan tovarlarga endi 17%, Yevropa Ittifoqi mamlakatlari tovarlari uchun - 20% boj solinadi. Isroil Bosh vaziri Benyamin Netanyaxu savdo disbalansini bartaraf etishga va’da berdi.
AQSH, shuningdek, Janubiy Koreya, Yaponiya va Meksikadan keladigan tovarlarga ham bojlar joriy qilgan.

🔹 Janubiy Koreya: AQSH Janubiy Koreyadan import qilinadigan mahsulotlarga 25 foizlik boj joriy etdi, bu Koreya eksportiga, ayniqsa avtomobil sanoatiga sezilarli ta’sir ko‘rsatishi mumkin.

🔹 Yaponiya: Yaponiyaga ham 24 foizli bojlar qo‘yilgan. Shu sababli, Yaponiya Iqtisodiyot vaziri Ryosei Akazava boshchiligidagi delegatsiya AQSH bilan muzokaralar olib borish uchun yuborildi.

🔹 Meksika: AQSH avvalroq Meksikadan import qilinadigan mahsulotlarga 25 foizlik bojlar joriy qilgan edi, ammo yangi o‘zgarishlar haqida boshqa xabar mavjud emas.

AQSH moliya vaziri Skott Bessentning so‘zlariga ko‘ra, 50 dan 70 tagacha davlat muzokaralar o‘tkazish uchun so‘rovlar yuborgan. Uning aytishicha, agar bu davlatlar Amerika bilan kelishuvga erishmasa, bojlar vaqtinchalik kuchda qoladi.

Yevropada AQSHning bu qarori xavotir uyg‘otdi. Yevropa Ittifoqi rasmiylari Amerika muzokara stoliga qaytishi kerakligini aytmoqda. Agar AQSH tariflarni bekor qilmasa, Yevropa Ittifoqi Amerika tovarlariga o‘z soliqlarini joriy qilishi ehtimolga yaqin. Bu mashinalar, oziq-ovqat va onlayn xizmatlar bo‘lishi mumkin. Yevropa Ittifoqining tashqi siyosat bo‘yicha rahbari Xosep Borrel Yevropa AQSH bosimiga toqat qilmasligini aytdi.

Bu xabardan so‘ng birjalarda pasayish boshlandi. Ayniqsa, Osiyo davlatlariga qattiq zarba bo‘ldi. Yaponiyada Nikkei indeksi 7,8 foizga tushgan bo‘lsa, Janubiy Koreyada pastlash 4,1%, Xitoyda 3,3% ni tashkil etdi. AQSHda fond birjalari ham qizil rangga kirdi. S&P 500 1,57 foizga, Nasdaq 2,15 foizga, Dow Jones indeksi 0,84 foizga pasaydi.

Amerikaning yirik kompaniyalari eng ko‘p zarar ko‘rdi. Tesla aksiyalari 5,45 foizga, Apple 5,22 foizga, Amazon 2,88 foizga va Nvidia 2,01 foizga arzonlashgan. S&P 500 indeksidagi barcha kompaniyalarning umumiy qiymati 5 trillion dollarga kamaygan.

Batafsil

🔬 Qon-aylanish tizimi kasaliklari - salomatlik uchun asosiy xavf

Statistika agentligi bergan ma’lumotlarga ko‘ra, qon aylanish tizimi kasalliklaridir O‘zbekistonda eng ko‘p o‘limga sabab bo‘lmoqda.

Ma’lumotlarga ko‘ra, 2024-yilning yanvar-dekabr oylari davomida mamlakatda 174,4 ming kishi vafot etgan. Ulardan 96 mingi erkaklar, 78,4 mingi esa ayollardir. Vafot etganlar soni shahar joylarda 98,2 ming kishini, qishloq joylarida 76,2 ming kishini tashkil etgan.

O‘zbekistonliklarning o‘limiga eng ko‘p sabab bo‘lgan holatlar quyida qayd etilgan:
🔹 Qon aylanish tizimi kasalliklari – o‘rtacha 57,6%;
🔹 Yangi o‘smalar (shishlar) – 9,4%;
🔹 Nafas olish organlari kasalliklari – 6,3%;
🔹 Baxtsiz hodisalar, zaharlanish va jarohatlar – 5,8%;
🔹 Hazm qilish organlari kasalliklari – 4,1%;
🔹 Infeksion va parazitar kasalliklar – 1,1%;
🔹 Boshqa kasalliklar – 15,7%.

Shuningdek, 2023-yil bilan solishtirganda o‘lim ko‘rsatkichi 1,6 ming kishiga ko‘paygan.

❔ Nega qon aylanish tizimi kasalliklari darajasi yuqori?

Global ma’lumotlar va mintaqaviy kuzatishlarga asoslangan holda, O‘zbekiston yurak-qon tomir kasalliklari bo‘yicha o‘lim darajasining eng yuqori ko‘rsatkichlariga ega mamlakatlardan biridir. Masalan, Yevropa sog‘liqni saqlash monitoringi ma’lumotlari ham O‘zbekistonda noinfeksion kasalliklar, ayniqsa yurak kasalliklarining yuqori darajada ekanligini tasdiqlaydi.

Qon aylanish kasalliklarining aksariyati hayot tarzi, genetik omillar, yomon odatlar va turli risk omillariga bog‘liq bo‘lib, ularning oldini olish uchun sog‘lom ovqatlanish, jismoniy faoliyat va yomon odatlardan voz kechish tavsiya etiladi.

Aynan O’zbekistonda kardiologiya markazlarining yetishmasligi, aholida sog’lom turmush tarzi haqida bilimlarning yetarlicha shakllanmagani , kamharakatlilik ushbu kasallikning tobora avj olishiga sabab bo’lmoqda.
Qayd etilishicha, keyingi yillarda insult va infarkt kabi yurak-qon tomir kasalliklariga chalinish sezilarli darajada “yosharmoqda”.

“Avvallari qon-tomir kasalliklari 50-60 yoshdan keyin uchragan bo‘lsa, bugungi kunda kasallik 18, hatto 16 yoshlilarda uchrab, o‘lim holatlari ham qayd etilmoqda. Gipertoniya kasalligi, semizlik, chekish, surunkali stress, kamharakatlilik hamda ovqatlanish rejimining buzilishi qon-tomir kasalliklarini keltirib chiqaradi”, – deydi shifokor Abdug‘affor Azimov.

Shifokorning qo‘shimcha qilishicha, qon-tomir kasalliklari asosan shahar aholisi orasida ko‘proq uchraydi. Sababi shahar aholisi ovqatlangach televizor qarshisiga o‘tiradi yokida telefon o‘ynashga tushadi. Umuman olganda, texnologiya insonlarni passiv hayot tarziga undab, kamharakatlikka olib kelmoqda, bu esa yurak-qon tomir kasalliklarining rivojlanishiga sabab bo‘lmoqda.

⏺ JSST ma’lumotlariga qaraganda, Yevropada yurak qon-tomir kasalliklari oʻlimning 40% ni tashkil qiladi. Bu kuniga 10 000, yiliga 400000 oʻlim degani.

“Tuz iste'molini 25 foizga qisqartirish boʻyicha maqsadli siyosatni amalga oshirish 2030-yilgacha yurak qon-tomir kasalliklaridan 900 000 ga yaqin inson hayotini saqlab qolishi mumkin”, – deydi Jahon Sogʻliqni saqlash tashkilotining Yevropa bo‘limi direktori Xans Klyuge.

“Tuzni koʻp iste'mol qilish qon bosimini oshiradi, bu yurak xuruji va insult kabi yurak-qon tomir kasalliklari uchun asosiy xavfdir”, - deya ogohlantiradi mutaxassislar.

Ma’lumot uchun, yurak qon-tomir kasalliklariga arterial gipertoniya, yurak ishemiyasi, kardiyomiyopatiya, yuqumli endokardit, miokardit, aorta anevrizmasi, o‘pka gipertoniyasi hamda venoz tromboembolik asoratlar kiradi.

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

#mutolaa
📚 "Bibisora": qo'rqoqlik va loqaydlikning oqibatlari haqida asar

Insonning salbiy xususiyatlarining keltiradigan yomon oqibatlari va xavflilik darajalari ham turlicha. Donolar ularning eng xavflisi deya loqaydlik va qo'rqoqlikni ta'kidlashadi. Aslida ham shunday. Turli bosim va tahqirlarga qo'rqqanidan yo'l ochib berish, beparvo bo'lish bu bosimning yanada kuchayishiga sabab bo'ladi. Oqibatda, "Bibisora" qissasidagi Chegachi chol kabi yovuzlarning tup qo'yib, palak yozishiga zamin yaratiladi.

Asar Jahongir ismli bola tilidan hikoya qilinadi. U qishlog'i va qishloq odamlarining turmush tarzini ta'riflab bo'lgach qora plashli Chegachi chol haqida gapirib o'tadi. Chegachi chol bir joyda ko'p yashamas, qishloq odamlarining uyiga o'rnashib olib, bir-ikki oy yashagach boshqa yoqqa ko'chardi.

Jahongir 2-sinfligida amakisi Sulton uylanadi. Bolakay yangasiga qattiq mehr bog'laydi. Yangasining Bibisora ismli singlisini yoqtirib qoladi. Ammo Bibisoraga xat yozgani uchun Chegachi choldan kaltak yeydi.

Yuqori sinfga o'tishganda qishloqqa Faxriddin ismli jismoniy tarbiya fanidan o'qituvchi keladi. Maktabning ko'plab tartib-qoidalarini o'zgartiradi. U hech Jahongirni suymasdi. Doim unga nisbatan adolatsizlik qiladi.

Bola axiyri Faxriddinning bedodliklarini va 11-sinf o'quvchisi To'tini homilador qilib qo'yganini "tepa"ga yozib beradi. Faxriddin ustidan tekshiruv olib boriladi va o'qituvchi olib ketiladi. Ketayotganda Faxriddin Jahongirning qulog'iga Sultonning katta o'g'li o'zining ukasi ekanini aytadi.

Asar Bibisoraning Jahongirga yozgan maktubi bilan yakunlanadi: Bibisoralarning maktabiga Faxriddin ismli jismoniy tarbiya o'qituvchisi borgandi…

Aslida Chegachi chol hukumatning odami bo'lib undan hamma qo'rqardi.

Muallif asar orqali qishloq ahlining qo'ydek yuvosh, quyondek qo'rqoqligini tanqid qiladi. Chegachi, Faxriddin kabilar To'lg'onoy, To'ti singarilarning nomusini toptagan, Bibisoralarga ko'z tikkan bir vaziyatda ham bunday qabih kimsalardan qo'rqqani sabab uyidan joy berishi, lom-mim demaslikni afzal bilishi achinarli holat.

Boshqa tomondan qaraladigan bo'lsa, Chegachi, Faxriddinlar tuzum ramzi. Mustamlakachilar mamlakatga o'rnashib olib, bemalol vatanimizni istagancha zo'rlagan, tahqirlagan. Shundayam xalq jim turgan. Har zamonda bir paydo bolgan Jahongirlarning quloq chakkasiga mushtlangan. To'lg'anoy, To'ti, Bibisoralar xalqning g'urur, or-nomusi edi va bular o'z vaqtida toptaldi. Aybdorlar jazosiz qolaverdi.

Faxriddinning barcha qilgan ayblari ochilib, Jahongirning maktabidan ketgach, endi Jumabozorga – Bibisoralarning maktabiga yuborilishi, shahardan kelgan yaxshi o'qituvchi ekan deb ulug'lanishi ham odamlarning qanchalar sodda, hukumatning qanchalar ayyor ekanidan darak beradi.

Hukumatning yana bir ayyorligi shundaki, yuqori mansablarga chalasavod, adolat va adolatsizlikni farqlolmaydigan dumbultabiat kimsalarni tayinlashadi. Masalan, asardagi maktab direktorining o'rnida ilgari haqiqatgo'yrog'i o'tirgani, yuqoriga yozaverganidan maorif maqolani she'r deb biladigan hozirgi direktorni o'tqazib qulog'i tinchigani qistirib o'tiladi. Ya'ni hukumatga haqqini taniydiganlar emas, chaynab turgan oshini og'zidan olib ketishsa ham loqaydlarcha qarab turaveradigan ahmoqlar kerak edi.

Asardan ma’lum bo‘ladiki, chegachilar, Faxriddinlar har doim bo'lgan, bor, bo'ladiyam. Faqat unaqalarni urchitib yubormaslik, loqaydlik qilmaslik kerak, degan xulosa kelib chiqadi.

Gulasal Qodirova

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

🪙 Atom energetikasiga bag‘ishlangan anjumanga salkam 6 milliard so‘m sarflangan

“O‘zatom” Atom energetikasini rivojlantirish agentligi tomonidan 2024-yil 5-dekabr kuni Samarqand shahrida bo‘lib o‘tgan yadro energetikasi bo‘yicha xalqaro konferensiyani tashkil etish uchun davlat byudjetidan 5,9 milliard so‘mdan ortiq mablag‘ sarflangan. Bu haqda davlat xaridlari portali maʼlumotlarida maʼlumot berilgan.

Tadbirni tashkil etish va o‘tkazish bo‘yicha barcha shartnomalar bitta pudratchi – O‘zbekiston Prezidenti Administratsiyasiga to‘liq tegishli bo‘lgan "Interforum" DUK bilan tuzilgan.

Pul qayerga va nima uchun sarflangan?

5-dekabr kuni «Islom hamkorlik tashkilotiga a’zo davlatlarning barqaror rivojlanishida atom energiyasidan tinch maqsadlarda foydalanish istiqbollari: xalqaro va milliy tajriba» mavzusidagi anjumanning tashkil etilishi davlat byudjetiga 4 milliard soʻmdan ortiq mablag‘ga tushgan.

Shuningdek, 4-6 dekabr kunlari ishtirokchilarni joylashtirish uchun qo‘shimcha 1,9 milliard so‘m “Samarkand Touristic Centre” MChJga sarflangan.

Mehmonlar Samarqanddagi nufuzli mehmonxonalarda joylashdi:

🔹 Hilton Garden Inn Sogd — 19 kishi, kuniga 500 ming – 1 million so‘m;
🔹 Savitskiy plaza — 23 kishi, 1 million – 1,2 million so‘m;
🔹 Hilton Samarkand Regency — 12 kishi, har biri 2 milliondan – 7,5 million so‘m;
🔹 Silkroad by Minyoun — 9 kishi, 1,7 million – 6,1 million so‘m.

“O‘zatom” rahbari Azim Ahmedxo‘jaev kuniga 4,9 million so‘mlik xonada, MAGATE direktori Rafael Grossi esa bir kecha-kunduz 25 million so‘mlik president lyuks xonasida yashagan.

🫴 Qo'shimcha xarajatlar

Shuningdek, 578 mln so'm - konferensiya zallarini ijaraga olish, 973 million so'm - 4-5 dekabr kunlari mehmonlar uchun ovqat, 98 million so‘m - texnik jihozlar va qo‘shimcha xizmatlar, 301 mln so'm - 27 ta aviachipta uchun, 194 million so‘m – 4 ta videorolik uchun (shartnoma yagona pudratchi sifatida “Safayev Anvar Nadirovich” YTT bilan tuzilgan) sarflangan.

Shunday qilib, barcha holatlarda pudratchi to'g'ridan-to'g'ri, raqobatsiz tanlangan.

Bundan tashqari, 2024-yil aprel oyida “O‘zatom” tomonidan atom energetikasi bo‘yicha kurslar o‘tkazish uchun 126 million so‘m ajratilgan. Trening Toshkent shahrida Moskva davlat amaliy fanlar universiteti o‘qituvchilari ishtirokida bo‘lib o‘tgan.

26-mart kuni O‘zbekiston va Rossiya respublika hududida yirik quvvatli atom elektr stansiyasini qurish masalasini muhokama qilishda davom etayotgani ma’lum bo‘ldi.

“O‘zatom” agentligi 2018-yil 19-iyulda tashkil etilgan bo‘lib, u atom energetikasini rivojlantirish va tegishli davlat dasturlarini amalga oshirishga mas’uldir.

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

❔ O‘zbekistonga «raqamli suverenitet» nima uchun kerak va unga qanday erishish mumkin?

Bugungi kunda davlat tashkilotlari tomonidan dasturiy ta’minotni xarid qilish har qanday davlat uchun strategik ahamiyatga ega masalaga aylanib bormoqda. O‘zbekistonda ham ko‘plab idoralar va muassasalar operatsion tizimlar va maxsus axborot tizimlarigacha xorijiy dasturiy ta’minotdan foydalanadi. Bunday chet elga qaramlik nafaqat texnologiyalar ustidan nazoratni cheklaydi, balki byudjet mablag‘larining xorijga ketishiga ham olib keladi. Shu bilan birga, bizda yuqori sifatli yechimlar taklif eta oladigan mahalliy IT-kompaniyalar mavjud, lekin ular davlat xaridlarida qatnashishda bir qator to‘siqlarga duch kelishmoqda.

Chet el dasturiy ta’minotlariga qaramlik: muammo nimada?

Davlat tizimlarida xorijiy dasturiy ta’minotning keng tarqalganligi bir nechta xavf-xatarlarga sabab bo‘ladi:

1. Mustahkamlik (barqarorlik) xavfi: Geosiyosiy vaziyat yoki sanksiyalar o‘zgarganda xorijiy yetkazib beruvchilar dasturiy ta’minotga bo‘lgan xizmatlarni to‘xtatishi yoki cheklashi mumkin.
2. Byudjetga yuk: Har yili litsenziya to‘lovlari ko‘rinishida katta mablag‘lar xorijiy kompaniyalarga to‘lanadi.
3. Xavfsizlik va nazorat: Muhim axborot tizimlarining ishonchliligi hamda ma’lumotlar xavfsizligi to‘liq nazorat ostida bo‘lmasligi mumkin.
4. Mahalliy texnologik taraqqiyotning sekinlashuvi: Mahalliy ishlab chiquvchilar katta hajmdagi buyurtma va tajriba olmasa, ularning texnik salohiyati to‘liq rivojlanmaydi.

Natijada, biz boshqalarning innovatsiyalarini moliyalashtirgan holda, o‘z imkoniyatlarimizni cheklab qo‘ymoqdamiz.

Mahalliy IT-kompaniyalar nimaga qo‘llab-quvvatlanmayapti?

O‘zbekistonda iqtidorli yoshlar va istiqbolli IT-kompaniyalar talaygina. Shunga qaramasdan, aksariyat hollarda ular davlat tanlovlarida qatnasha olmaydi yoki tanlov shartlarida xorijiy ta’minotga ustunlik berilayotganini kuzatishadi.

Buning asosiy sabablari:

🔹Tayyorgarlik: Ba’zi tender hujjatlarida talablar aynan muayyan xorijiy mahsulotga moslab yozilgan bo‘ladi. Mahalliy yechimlar ular bilan raqobat qilishi qiyinlashadi.
🔹Ishonchsizlik: Davlat tashkilotlari tanish va taniqli brendlarning mahsulotini tanlashga moyil. Mahalliy dasturlarni sinab ko‘rishga unchalik jur’at qilinmaydi.
🔹Imtiyozlarning yo‘qligi: Mahalliy ishlab chiquvchilar uchun maxsus preferensiyalar yoki kvotalar amalda deyarli mavjud emas. Natijada mahalliy kompaniyalar yirik xorijiy korporatsiyalar bilan teng kurasha olmaydi.
Xorijiy mahsulotlarga qaram bo‘lishdan chiqarish uchun davlat xaridlarini tubdan isloh qilish va mahalliy ishlab chiquvchilarni amaliy ravishda qo‘llab-quvvatlash zarur.

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

⚡️ Samarqandda 220 dan ortiq turar joy buzilishiga Madaniy meros agentligi javob berdi

Ijtimoiy tarmoqlarda “Samarqandda 220 ga yaqin mulk ziyorat markazi uchun tortib olinadi” sarlavhasi ostida xabar tarqaldi. Masala keng jamoatchilikda turli fikrlarni keltirib chiqardi. Holat yuzasidan Madaniy meros agentligi Samarqand viloyati boshqarmasi tomonidan o‘rganish ishlari olib borilib, rasmiy munosabat bildirildi:

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 9-fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasida ichki va ziyorat turizmini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 6165-son farmoyishi qabul qilingan. Ushbu farmoyishga ko‘ra, Samarqand shahrining “Chokardiza” qabristonida joylashgan Imom Moturidiy yodgorlik majmuasini rekonstruksiya qilish, majmua atrofidagi buyuk ulamolarning qabrlarni qayta tiklash, hududlarni obodonlashtirish va xizmat ko‘rsatish infratuzilmasini yaxshilash orqali yirik ziyorat markazini tashkil etish rejalashtirilgan.

Yuqoridagi farmoyishga asosan, Imom Moturidiy yodgorlik majmuasining atrofini kengaytirish maqsadida 217 ta fuqarolarga tegishli bo‘lgan turar-joy binolari buzilishi qayd etilgan. Ushbu binolar Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 4-oktabrdagi “Moddiy madaniy merosning ko‘chmas mulk obyektlari milliy ro‘yxatini tasdiqlash to‘g‘risida”gi 846-sonli qarori bilan madaniy meros obyekti sifatida milliy ro‘yxatga kiritilmagan.

Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 19-iyundagi 5150-sonli qarorining 4-bandida moddiy madaniy merosning ko‘chmas mulk obyektlarida, alohida muhofaza qilinadigan tarixiy-madaniy hududlarda, Umumjahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan hududlarda va ularning qo‘riqlanadigan tegralarida obyektlarni qurish, buzish va obodonlashtirish ishlarining loyihalari Agentlik bilan majburiy tartibda kelishish belgilangan. Bunda Umumjahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan hududlar va obyektlar bo‘yicha loyihalar Agentlik tomonidan YUNESKO ishlari bo‘yicha Oʻzbekiston Milliy komissiyasi orqali YUNESKOning Umumjahon merosi markazi bilan kelishgan holda amalga oshirilishi belgilab qo‘yilgan.

Ma’lumot o‘rnida: O‘zbekiston Respublikasining 2022-yil 29-iyundagi “Yer uchastkalarini kompensatsiya evaziga jamoat ehtiyojlari uchun olib qo‘yish tartib-taomillari to‘g‘risida”gi 781-sonli qarori asosida, uy-joylari buzilayotgan aholi vakillarining turar-joylari bozor qiymatida hisoblanadi va belgilangan tartibda kompensatsiya pullari to‘lab berilishi rejalashtirilgan.

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

💬 Demografik bumerang: aholini nazorat qilish siyosatining kutilmagan oqibatlari

Davlatlarning aholi sonini kamaytirish uchun tug‘ilish darajasini tartibga solishga urinishlari ko‘pincha kutilmagan va salbiy oqibatlarga olib keladi. Bunday choralar reproduktiv nazoratning majburlash yoki o‘rnatish usullarini nazarda tutilgan hollarda insonning asosiy huquqlarini buzishi mumkin. Bundan tashqari, bunday siyosat jamiyatning tez qarishi va ishchi kuchining kamayib ketishi kabi demografik nomutanosibliklarga olib kelishi mumkin, bu esa o‘z navbatida davlat iqtisodiyoti va ijtimoiy tizimlariga bosim o‘tkazadi. Shuni hisobga olish kerakki, bunday majburiy yoki adolatsiz aralashuvlar fuqarolarning hukumatga bo‘lgan ishonchini susaytirishi va jamoatchilikning noroziligiga sabab bo‘lish holatlariga olib kelishi mumkin. Direktiv tartibga solish o‘rniga, fuqarolarga oilani rejalashtirish bo‘yicha o‘z qarorlarini qabul qilishlari uchun axborot va resurslardan foydalanish imkoniyatini ta’minlash yanada samarali yondashuv bo‘lib, bu jamiyatning yanada barqaror va uyg‘un rivojlanishiga yordam beradi.

Kommunistik Xitoyning texnokratik Singapur yoki teokratik Eron bilan qanday umumiyligi bor?

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

📉Neft narxining pasayishi Rossiyani mushkul ahvolda qoldiradi

Agar narxlar tushishi davom etsa, Moskva harbiy xarajatlarni qisqartirish yoki rubl bosib chiqarishga majbur bo‘lish kabi og‘ir tanlov qarshisida qoladi.

Saudiya Arabistoni o’zining asosiy neft navi bo’lgan Arab Light narxini 2022-yildan buyon Osiyo mijozlari uchun bir barreliga 2,30 dollargacha pasaytirdi.

Bloomberg‘ning xabar berishicha, bu qaror OPEC+ning kuniga 400 ming barrelgacha neft qazib chiqarishni oshirish to‘g‘risidagi qaroridan atigi bir necha kun o‘tib qabul qilindi. OPEC’ning bu harakati Tramp talabi bilan amalga oshirilgani taxmin qilinmoqda. Bu talab inflyatsiyani pasaytirish va Rossiyaga bosimni kuchaytirish uchun zarurligi, shu tariqa Kremlni Ukrainadagi urushni tugatishga undamoqchi bo‘lgani aytilmoqda.

Bundan tashqari “Trampning bojlari” ham jahon neft narxlariga jiddiy zarba berdi — neft narxi bir kunda 10 dollarga: barreliga 75 dollardan 65 dollargacha tushib ketdi. Bu so‘nggi uch yil ichida kuzatilgan eng past darajadir. Byudjeti neftning jahon narxlariga to‘g‘ridan to‘g‘ri bog‘langan Rossiya uchun bu haqiqiy iqtisodiy zarba bo‘ldi.

Batafsil

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube

📊 O‘zbekiston avtomobil bozorlarida savdoning pasayishi yuz bermoqda

Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi joriy yil fevral oyida O‘zbekiston avtomobil bozorining tahlil natijalarini taqdim etdi. Unda avtomobil bozoridagi asosiy tendensiyalar va o‘zgarishlar qayd etilgan.

2025-yilning fevral oyida birlamchi va ikkilamchi avtomobil bozorlaridagi faollik bir oz pasaygan. Shu bilan birga, mahalliy ishlab chiqarilgan yangi yengil avtomobillar savdosi barqarorligini saqlab qolib, xorijiy markalarni sotish esa ikki barobardan ziyod kamaygan.

O‘zbekistonda yengil avtomobillarning birlamchi bozorida sotuvlarning umumiy pasayishi kuzatilmoqda. Yengil avtomobillar savdosi o‘tgan oyga nisbatan 14,5 foizga kamayib, 67,2 ming donani tashkil etdi.

Shuningdek iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi 2021-2025-yildagi yengil avtomobillarning birlamchi bozordagi o’zgarish dinamikasini taqdim etgan. Unga ko’ra, avtomobil savdosi 2024-yilning sentyabr oyidan 2025-yilning fevral oyigacha yirik pasayishga uchragan.

Chet elda ishlab chiqarilgan yangi yengil avtomobillar segmentida sotuvlar 2 barobardan ko‘proq kamaydi.

Yengil avtomobillarning ikkilamchi bozoridagi sotuvlar ham sezilarli darajada pasaygan. Fevral oyida sotuvlar 43,3 ming donani tashkil etib, joriy yilning yanvar oyiga nisbatan 16 foizga kamaygan.

Elektromobillar sotuvida ham pasayish kuzatilmoqda. 2025-yilning fevral oyida sotuvlar 2,9 ming elektromobilni tashkil etib, bu yanvar oyida qayd etilgan ko‘rsatkichdan 11 foiz kamdir.

Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube