Рамода йили Бир йили Мадинада кучли қурғоқчилик бўлди. Осмондан бир томчи ёмғир ёғмас, шунинг учун ҳосил ҳам кам эди. Очарчилик оғир тош каби ҳар ёқни эза бошлади.Ҳатто ёввойи ҳайвонлар ҳам озиқ излаб, одамларнинг ёнигача келди.
Эсаётган шамол кулранг тупроқни ҳавога тўзғитарди. Одамлар ўша йилни «Омур-рамода» (кул йили) деб атадилар. Ҳаёт беҳаловат бўлиб қолди. Бу ҳаловатсизликни кўрган Ҳазрати Умар ёмғир ёғиб, одамлар қайта жонлангунга қадар гўшт, сут, ёғ кабиларни емасликка қасам ичди.
Қасамида собит турган Ҳазрати Умар анча заифлашиб қолди. Юзидаги қизиллик йўқолиб, сарғайиб кетди. Кўрган одам танимас даражада ўзгарди. Бир оз муддат ўтиб, атрофдагилар Ҳазрати Умарнинг ҳаётидан хавфсирай бошлашди.
Жойлардаги волийларга мактуб жўнатилиб, Мадинадаги аҳвол маълум қилинди ва зудлик билан ёрдам юборишлари сўралди. Рамода йилининг чидаб бўлмас очарчилиги бошланган замон, чор-атрофдаги кўчманчиларга ҳам ўлим хавфи туғилиб, Мадинага келдилар. Ваҳоланки, пойтахтдаги аҳвол ҳам дуруст эмасди. Ҳазрати Умар уларнинг қийналаётганини кўриб, эзилар ва кўпинча кетма-кет рўза тутиб, оқшом озгина зайтун мойи ва қотган нон ейиш билан чекланарди.
Бир кун туя сўйишиб, гўштини одамларга тарқатишди. Ўша туянинг пишган этидан озгина Умарга ҳам келтиришди.
— Нима бу?
— Бугун сўйилган туя гўштидан сизга ҳам олиб келдик.
— Бу қанақаси? Одамлар очликдан ўлсин-у, мен туянинг энг ширин жойларини паққос тушириб ўтирайми? Унда ростдан ҳам ёмон ҳоким бўлиб қоламан-ку. Олиб кет лаганни. Йарфа! Ейишга бошқа нарса олиб кел. Ҳазрати Умарга яна суви қочган нон ва зайтун мойи келтирилди. Нонни олиб, уни эзғилади ва устига озгина зайтундан қўшди.
Ҳазрати Умар емишни қўлида ушлаб бир неча сония ўйланиб қолди, сўнг яна:
— Йарфа, — деди.
— Лаббай, мўминлар амири!
— Манави емишни Самғ оиласига олиб бор. Уч кундан бери уларнинг олдиларига киролмадим, ҳойнаҳой, ейишга нарсалари қолмаган.
Йарфа ликобни олиб чиқиб кетди.
Ҳазрати Умар эртанги рўзани ҳам сахарликсиз тутадиган бўлди, ҳолбуки, бу таом бугунги рўзаларини очиш учун келтирилган эди.
Ҳазрати Умар хуфтонни ўқиб бўлиб, хонасига кириб кетар, соатлаб намоз ўқир эди. Йиғлаб туриб гоҳ-гоҳ «Аллоҳим, уммати Муҳаммадни менинг қўл остимда ҳалок қилма», деб дуо қиларди.
Ўша кунлари айланишга миниб чиққан оти йўлда бўшанди. Ҳазрати Умар ҳайвон ахлатида арпа доналарини кўриб қолиб, ғалати бўлиб кетди.
«Кизиқ, одамлар очликдан ўляпти, бу ҳайвон эеа, арпа ейди. Йўқ, одамлар ҳаётга қайтиб, ўзларига келмагунича сени минмайман». Шундай деб йўлида давом этди.
Бир кун олдига қўйилган таомни бадавий билан бирга еди. Таом ҳар доимгидек зайтун мойи ва қотган нон эди. Бадавий мойга нонни кўпроқ ботириб олишга ҳаракат қиларди.
— Мой ўзи озроқ, — деди халифа.
— Мўминлар амири, анчадан бери мой нималигини билмайман.
Бадавийнинг жавоби Ҳазрати Умарга қаттиқ таъсир қилди.
Шу кундан эътиборан, нонга қўшиб ейиладиган озгина мой ҳам дастурхонга қўйилмайдиган бўлди. Ҳазрати Умар баъзан қоринлари ғулдураб қолганда, уни уриб:
— Одамлар яна ҳаётга қайтгунларига қадар сенга бошқа овқат йўқ. Бекорга шовқин солаверма,— деб қўярди.
Ҳазрати Умар очарчилик йилида закот йиғмади, чунки ортиқча молнинг ўзи йўқ эди. Ўғриларга ҳам жазо берилмади, сабаби, ўғирлик очликдан ўлмаслик учун қилинган эди.
"Hazrati Umar" kitobidan olindi.
👉
@usmat_ota