TOMCHI

💧 Қишлоқ хўжалиги ва қурғоқчилик. Дунё ва Ўзбекистон

Дунёдаги озиқ-овқат маҳсулотларининг катта қисми – зироатчилик маҳсулотларининг 66 % и ҳозиргача лалми ерларда етиштирилади.

📊 Дунёда табиий офатлар туфайли бўладиган йўқотишларнинг 15 % и, чорва ҳайвонлари оммавий нобуд бўлишининг 85 % и қурғоқчилик ҳиссасига тўғри келади. Умуман олганда дунёдаги экин майдоналарининг 40 % и таназзулга юз тутган бўлиб, у дунёдаги 3,2 млрд. кишининг ҳаётига бевосита таъсир қилади.

📉 Сўнгги 30 йилда бутун дунёда табиий офатлар туфайли 3,8 трлн. доллар қийматдаги ҳосил ва чорвачилик маҳсулотлари йўқотилган. Бу йилига ўртача 123 млрд. долларни ёки дунё қишлоқ хўжалиги ялпи ички маҳсулотининг 5 % ини ташкил қилади.

📊 Дунёда сув билан боғлиқ муаммолар кўпайиб бораётган бир пайтда озиқ-овқат маҳсулотларига бўлган талаб ҳам ортиб бормоқда. Тадқиқотлар натижаларининг кўрсатишича, 2050 йилда дунёда яшаши кутилаётган 10 млрд. аҳолини боқиш учун 2010 йилдагига нисбатан 56 % кўп озиқ-овқат калорияси ишлаб чиқарилиши талаб қилинади.

манба

😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK

#бу_қизиқ

💧 Дунёдаги ажабланарли ва қўрқинчли кўллар

Баотоғ шаҳри яқинидаги кўл, Хитой (Ички Мўғилистон)

🔘Бу кўлнинг номи ҳам йўқ. Чунки, биринчидан у хали жуда ёш.
Иккинчидан кўлга ҳеч ким ном беришни истамайди. Чунки у ўта заҳарли.

🔘Кўл сунъий тарзда, минералларни фаол қазиб олиш ва уларга ишлов бериш оқибатида юзага келган.

🔘Баотоғ шаҳри Ички Мўғилистон даги саноати энг ривожланган шаҳар.
1950 йилда, ноёб минералларни қазиб олиш бошланишидан аввал Баотоғда 97 минг киши яшаган холос.

🔘Охирги 50 йилда шаҳарнинг гуркираб ривожланиши натижасида ҳозирги кунда шаҳарда 2,5 миллиондан ортиқ аҳоли истиқомат қилади.

🔘Шаҳарнинг яқинида пайдо бўлган чиқинди сувлар кўли эса технологик тараққиётнинг оқибати. Уни кўл дейиш ҳам қийин.

🔘Бу қоп қора, сассиқ суюқликнинг улкан ҳовузи.

🔘Кўлнинг суви ўта заҳарли, унда ва унинг атрофида бирор бир ўсимлик ўсмайди, бирор бир ҳайвон яшамайди.
Кўлнинг қоп қора юзаси Ердаги ҳақиқий дўзахга ўхшайди.

🔘Кўл инсонларнинг смартфонлар ва бошқа истеъмол асбобларига чексиз иштиёқи туфайли юзага келган. Чунки бу асбоб-ускуналарни ишлаб чиқаришда церий, иттербий каби ноёб минераллар (жами 17 та кимёвий элемент) ишлатилади. Уларнинг чиқиндилари эса кўлга ташланади.
Яшил технологияларни ривожлантиришда ҳам шу ноёб минераллардан фойдаланилади.

🔘Бу ерда энг ҳайратланарлиси, инсонларни табиатни асровчи яшил технологияларни ривожлантиришга интилишлари туфайли шундай жонсиз кўлни юзага келганидир.


😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK

🟢2025-yil 20-fevral kuni mamlakatimizda ichimlik suvi ta’minoti va oqova suvlarni chiqarib yuborish sohasini rivojlantirish strategiyasini ishlab yuzasidan uchrashuv bo’lib o’tmoqda. Unda xalqaro moliya institutlari, rivojlanish agentliklari hamda sohaga oid tashkilotlar vakillari ishtirok etmoqdalar.

🏘 Tadbirni Qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi vazirining o‘rinbosari Ozoda Jo‘rayeva ochib, sohaga qaratilayotgan e’tibor va amalga oshirilayotgan ishlar haqida to‘xtalib o’tdi.

☑️Shuningdek, uchrashuvda sohada hal etilishi zarur bo‘lgan muammolar ham muhokama qilinmoqda. Xususan, iqtisodiy samaradorlik, tarif siyosatini takomillashtirish, xususiy sektor ishtirokini kengaytirish, raqamlashtirish va suv resurslaridan oqilona foydalanish kabi masalalar dolzarbligi alohida ta’kidlandi.

Sohadagi muammolar bir-biriga bog‘liq bo‘lib, ularning har biri strategik yondashuvni talab etadi. Shu sababli biz sohaga oid aniq tashxis qo‘yishimiz va xalqaro tajriba asosida takomillashtirish yo‘llarini belgilashimiz zarur,

- deya ta’kidladi vazir o'rinbosari.

✔️Bu borada xalqaro tajribalarni o‘rganish va amaliyotga tatbiq etish masalasi muhim ekanligi alohida ta’kidlandi.

Muzokaralar davom etmoqda.


😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK

Гап шундаки, Ньос кўли илгари вулқон кратери бўлган чуқурликда жойлашган. Кратернинг остида, 80 км га яқин чуқурликда ўзидан карбонат ангидрид газини чиқарадиган магма бор.

Магмадан тўхтовсиз ажралиб турадиган газ одатда кўл сувининг босими остида юқорига чиқиб кета олмайди ва сувда эриб, унга қўшилиб кетади.

Кўл тубидан ис газини ажралиб чиқишига сабаб бўлган лимнологик ҳалокатни номаълум табиат ҳодисаси (ер сурилиши ёки кўчиши, зилзила, сув ости вулқони ёки бошқа ҳодиса) юзага келтирган.

Кўл тубидан катта миқдордаги газни бирданига чиқиши оқибати эса маълум. Шу ердаги барча тирик мавжудотни ўлимига олиб келган.
Бу ҳолатни қайтарилиш хавфи ўта кучли.

Ҳалокатни олдини олиш учун, уни қайтарилмаслиги учун нима қилиш керак?
Энг афзали кўл тубидан чиқадиган газни доимий равишда ташқарига чиқариб юбориш, яъни кўл сувини газдан халос қилиб туриш лозим.


😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK

#бу_қизиқ

Дунёдаги ажабланарли ва қўрқинчли кўллар

Ньос кўли, Камерун.

Тасаввур қилайлик, кўл атрофида яшайдиган бир киши сафардан уйига қайтиб келяпти. У яшайдиган қишлоқда бирорта одам ҳам, ҳайвон ҳам қолмаган. Ҳаммаси ҳалок бўлган, уйларда, кўчаларда ётишибди. Даҳшатли ҳолат, шундай эмасми?

Африканинг Камерун давлатидаги Ньос кўли атрофида 1986 йил 21 август куни худди шундай ҳодиса юз берган. Бу ҳодиса оқибатида кўл атрофида яшайдиган 1746 киши ва 3500 дан ортиқ ҳайвонлар бир неча соатда тўлиқ ҳалок бўлган.

Нима бўлган эди?
Шу куни, кечки оқшом пайтида кимдир кечки овқатини еяпти, кимдир дам оляпти, кимдир кўчада сайр қилиб юрипти. Худди шу вақтда кўлдан катта миқдордаги ис гази (СО2) чиқа бошлайди. Бир неча соат давомида ҳавони тўлдирган газ кўл атрофида яшовчи барча тирик мавжудотни бўға бошлайди. Оқибатда 25 км радиусда бўлган барча тирик жонзот ис газидан бўғилиб ўлади.

Давоми ⬇️⬇️⬇️

Ғалла майсаларига таҳдид солувчи зараркунандалар!

🐛 Кузги тунлам – илдиз қурти (Agrotis segetum Den.) қишлоқ хўжалигидаги энг хавфли зараркунандалардан бири бўлиб, нафақат пахтачиликка, балки кўплаб ғалла экинларига, жумладан кузги буғдойга ҳам катта зарар етказади.

🔹 Нима учун хавфли?
Ушбу хашарот қишловга кетишдан олдин ғалла майдонларидаги илдиз ва баъзан поя қисмини зарарлайди. Бу эса майсалар камайишига, кўчатлар сийраклашишига олиб келади.

🔹 Ташқи кўриниши
🔹Капалак қанотлари ёзилганда 40 мм га етади.
🔹Олдинги қаноти сарғиш-кулранг тусда.
🔹Орқа қаноти оқ тусда, тўқ томирлар билан.
🔹Личинкаси етук ёшда 5 см га етади.

❗️ Бу зараркунандани ўз вақтида аниқлаш ва унга қарши чора кўриш ҳосилдорликни сақлаб қолиш учун жуда муҳим!


😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK

💧 Issiqxonada baqlajon yetishtirish texnologiyasi

Baqlajon issiqxonalarda qishki-bahorgi aylanishda muvaffaqiyatli yetishtiriladigan ekinlardan biridir. Uni to‘g‘ri parvarish qilish va yetishtirish texnologiyalariga rioya qilish orqali mo‘l hosil olish mumkin.

🔹 Ko‘chat yetishtirish
Baqlajon ko‘chatlari plyonkali isitiladigan issiqxonalarda tayyorlanadi. Urug‘lar noyabr oyining boshida ekilib, 9-10 hafta davomida parvarish qilinadi. Ularning rivojlanishi uchun harorat kechasi 16-19°C, kunduzi esa 19-22°C darajada bo‘lishi lozim.

🔹 Ekish va joylashtirish
Ko‘chatlar yanvar oyining o‘rtalarida issiqxonadagi doimiy joyiga o‘tkaziladi. O‘zbekistonda baqlajon keng qator usulida ekiladi: qatorlar orasidagi masofa 60-70 sm, o‘simliklar orasidagi masofa esa 30-40 sm bo‘lishi kerak.

🔹 Parvarish va harorat rejimi
Baqlajon sezgir o‘simlik bo‘lib, harorat yetishmovchiligi yoki ortiqchaligi gullar va tugunchalarning to‘kilishiga sabab bo‘lishi mumkin. Issiqxonada kunduzgi harorat 24-30°C, bulutli kunda 18-23°C, kechasi esa 16-18°C bo‘lishi tavsiya etiladi.

🔹 Sug‘orish va o‘g‘itlash
Baqlajon sug‘orish oldidan tuproqning namligi nazorat qilinadi. O‘simliklarni azot bilan qo‘shimcha oziqlantirish muhimdir. Bundan tashqari, 0,10% konsentratsiyali SO₂ eritmasi bilan oziqlantirish hosildorlikni oshirishga yordam beradi.

Issiqxonalarda to‘g‘ri agrotexnika tadbirlarini qo‘llab, baqlajondan yuqori sifatli hosil olish mumkin! 🍆🌿


😎 TELEGRAM /  🤑 SAVOLLAR  /  📱"TOMCHI" MI /  😎  YOU TUBE / 😎 FACEBOOK