#savol: Klinik o‘limning belgilarini sanab bering.
Klinik o‘lim — bu hayot va biologik o‘lim oralig‘idagi holat bo‘lib, u to‘liq qaytaruvchan jarayon hisoblanadi. Ushbu holatda zudlik bilan reanimatsiya choralari ko‘rilmasa, biologik o‘lim yuz beradi. Klinik o‘limning asosiy belgilarini quyidagicha tasniflash mumkin:
1. Yurak faoliyatining to‘xtashi
• Asosiy belgi: Yurak urishining to‘xtashi (puls yo‘qligi).
• Tekshirish usuli:
- Bo‘yin arteriyasida (karotis arteriyasi) pulsni aniqlashga urinish.
- Puls 10 soniya davomida sezilmasa, yurak faoliyati to‘xtagan deb hisoblanadi.
2. Nafas olishning to‘xtashi
• Asosiy belgi: Nafas olish harakatlarining yo‘qligi.
• Tekshirish usuli:
- Ko‘krak qafasining harakatlarini kuzatish.
- Og‘iz va burundan chiqayotgan havo oqimini sezishga urinish.
- Nafas yo‘qligi aniqlansa, sun’iy nafasni boshlash zarur.
3. Ongning yo‘qligi
• Asosiy belgi: Bemorning tashqi qo‘zg‘atuvchilarga (chaqiriq, silkish, og‘riq) javob bermasligi.
• Tekshirish usuli:
- Bemorni chaqirish yoki yengil silkitish.
- Javob yo‘qligida klinik o‘lim gumon qilinadi.
4. Qon aylanishining to‘xtashi
• Asosiy belgi: Teri o‘zgarishi va qon aylanishining yo‘qligi.
• Ko‘rinishlari:
- Teri rangi oqarib ketishi yoki siyanotik (ko‘karish) bo‘lishi.
- Qon bosimini aniqlab bo‘lmasligi.
5. Kengaygan qorachiq
• Asosiy belgi: Qorachiqlarning kengayishi va yorug‘likka javob bermasligi (midriaz).
• Tekshirish usuli:
- Yorug‘likni qorachiqqa tushirib, torayish yoki kengayish reaksiyasini kuzatish.
- Javob yo‘qligi miyaning qon ta’minoti to‘xtaganini ko‘rsatadi.
Klinik o‘limning rivojlanish vaqti
• Klinik o‘limning davomiyligi odatda 4-6 daqiqa bo‘lib, bu vaqt davomida qayta tiklash (reanimatsiya) choralari o‘z vaqtida amalga oshirilsa, hayotni saqlab qolish imkoniyati mavjud.
Xulosa:
Klinik o‘limning asosiy belgilariga yurak urishining to‘xtashi, nafas olishning yo‘qligi, ongning yo‘qolishi, qorachiqlarning kengayishi kiradi. Ushbu belgilar kuzatilganida, darhol yurak-o‘pka reanimatsiyasi (YOR) boshlanishi va tez yordam chaqirilishi shart. Reanimatsiya tadbirlari qanchalik tez amalga oshirilsa, hayotni saqlab qolish imkoniyati shunchalik yuqori bo‘ladi.
@tib_toifa
Klinik o‘lim — bu hayot va biologik o‘lim oralig‘idagi holat bo‘lib, u to‘liq qaytaruvchan jarayon hisoblanadi. Ushbu holatda zudlik bilan reanimatsiya choralari ko‘rilmasa, biologik o‘lim yuz beradi. Klinik o‘limning asosiy belgilarini quyidagicha tasniflash mumkin:
1. Yurak faoliyatining to‘xtashi
• Asosiy belgi: Yurak urishining to‘xtashi (puls yo‘qligi).
• Tekshirish usuli:
- Bo‘yin arteriyasida (karotis arteriyasi) pulsni aniqlashga urinish.
- Puls 10 soniya davomida sezilmasa, yurak faoliyati to‘xtagan deb hisoblanadi.
2. Nafas olishning to‘xtashi
• Asosiy belgi: Nafas olish harakatlarining yo‘qligi.
• Tekshirish usuli:
- Ko‘krak qafasining harakatlarini kuzatish.
- Og‘iz va burundan chiqayotgan havo oqimini sezishga urinish.
- Nafas yo‘qligi aniqlansa, sun’iy nafasni boshlash zarur.
3. Ongning yo‘qligi
• Asosiy belgi: Bemorning tashqi qo‘zg‘atuvchilarga (chaqiriq, silkish, og‘riq) javob bermasligi.
• Tekshirish usuli:
- Bemorni chaqirish yoki yengil silkitish.
- Javob yo‘qligida klinik o‘lim gumon qilinadi.
4. Qon aylanishining to‘xtashi
• Asosiy belgi: Teri o‘zgarishi va qon aylanishining yo‘qligi.
• Ko‘rinishlari:
- Teri rangi oqarib ketishi yoki siyanotik (ko‘karish) bo‘lishi.
- Qon bosimini aniqlab bo‘lmasligi.
5. Kengaygan qorachiq
• Asosiy belgi: Qorachiqlarning kengayishi va yorug‘likka javob bermasligi (midriaz).
• Tekshirish usuli:
- Yorug‘likni qorachiqqa tushirib, torayish yoki kengayish reaksiyasini kuzatish.
- Javob yo‘qligi miyaning qon ta’minoti to‘xtaganini ko‘rsatadi.
Klinik o‘limning rivojlanish vaqti
• Klinik o‘limning davomiyligi odatda 4-6 daqiqa bo‘lib, bu vaqt davomida qayta tiklash (reanimatsiya) choralari o‘z vaqtida amalga oshirilsa, hayotni saqlab qolish imkoniyati mavjud.
Xulosa:
Klinik o‘limning asosiy belgilariga yurak urishining to‘xtashi, nafas olishning yo‘qligi, ongning yo‘qolishi, qorachiqlarning kengayishi kiradi. Ushbu belgilar kuzatilganida, darhol yurak-o‘pka reanimatsiyasi (YOR) boshlanishi va tez yordam chaqirilishi shart. Reanimatsiya tadbirlari qanchalik tez amalga oshirilsa, hayotni saqlab qolish imkoniyati shunchalik yuqori bo‘ladi.
@tib_toifa